Joseph Mengele - Γιόζεφ Μένγκελε 16 Μαρτίου 1911 - 7 Φεβρουαρίου 1979 ο επονομαζόμενος «Άγγελος του Θανάτου», ο ανώτατος γιατρός του Άουσβιτς που αποφάσιζε το ποιος θα πεθάνει αμέσως και ποιος θα χρησιμοποιηθεί ως εργάτης ή ως πειραματόζωο.
Γεννημένος στο Γκέντζμπουργκ της Βαυαρίας στην πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, ο Γιόζεφ Μένγκελε βιάστηκε από τα 20 χρόνια του να γραφτεί μέλος των Stahlhelm, μιας ακροδεξιάς οργάνωσης την οποία είχαν ιδρύσει γερμανοί στρατιώτες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Σπούδασε Φιλοσοφία στο Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας του Μονάχου, όπου επηρεάστηκε από τις ρατσιστικές ιδέες του Αλφρεντ Ρόζενμπεργκ (μάλιστα ο τίτλος της πτυχιακής του ήταν «Συμπεράσματα από τη μορφολογική εξέταση της κάτω γνάθου τεσσάρων φυλών»), και Ιατρική στη Φραγκφούρτη (με πτυχιακή εργασία: «Συμπεράσματα από την εξέταση των χειλών, σιαγόνων και ουρανίσκου των διαφόρων φυλών»).
Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Βιέννη και στη Βόννη. Το 1935 εργάστηκε στο ναζιστικής σύλληψης «Ινστιτούτο κληρονομικής βιολογίας και φυλετικής υγιεινής», ενώ μόλις ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ως στρατιωτικός γιατρός εστάλη στο μέτωπο της Γαλλίας και της Ρωσίας.
Ο τραυματισμός του αλλά και η γενναιότητα που επέδειξε στα πεδία των μαχών έκλεισαν το πρώτο κεφάλαιο της ζωής τού εξολοθρευτή-γιατρού. Ανίκανος πλέον να μετάσχει στην πρώτη γραμμή αλλά παρασημοφορημένος με τον «Σιδηρούν Σταυρό» τοποθετήθηκε από τον Χάινριχ Χίμλερ στο Άουσβιτς. Εκεί ήταν που άρχισε η κυρίως δράση του. Μια σειρά αλγεινών ιατρικών ερευνών που θα χαραχθούν βαθιά μέσα στη συνείδηση της ανθρωπότητας.
Στο Άουσβιτς είχε την απόλυτη ελευθερία να διεξάγει κάθε είδους πειράματα, τα οποία θα βοηθούσαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων για τις φυλετικές διαφορές, τη γενετική ταυτότητα του ανθρώπου, την ευγονική (την ιδέα της γενετικής κατασκευής της αρίας φυλής) και τη μοριακή βιολογία.
Κάθε μέρα στεκόταν στο σημείο όπου εκφόρτωναν τα τρένα τους αιχμαλώτους «με ένα ζεστό χαμόγελο ζωγραφισμένο στο όμορφο πρόσωπό του, φορώντας μια άψογα ραμμένη στολή και άψογα γυαλισμένες μπότες, κρατώντας ένα δερμάτινο ραβδί. Όχι για να χτυπάει τους άρτι αφιχθέντες κρατουμένους, αλλά για να τους ξεχωρίζει.
Περίπου το 70%-80% τους έστελνε στην αριστερή λωρίδα. Το υπόλοιπο 20%-30% έκρινε ότι έπρεπε να σχηματίσουν μια γραμμή στα δεξιά. Οι πρώτοι πήγαιναν κατευθείαν στα κρεματόρια. Οι υπόλοιποι αποτελούσαν το νέο ερευνητικό του πεδίο». Τα πειράματα στα οποία υπέβαλε τους κρατουμένους ο Γιόζεφ Μένγκελε ήταν πολλά και όλα τους φρικαλέα.
Στην προσπάθειά του να βρει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής τούς έκανε συνεχείς μεταγγίσεις αίματος, τους εξέθετε σε ακραίες συνθήκες κόπωσης, στέρησης και κλιματολογικών αλλαγών, τους έκανε απανωτές μεταμοσχεύσεις, τους αφαιρούσε κομμάτια, τους ακρωτηρίαζε, τους φούσκωνε με διάφορα υγρά, διενεργούσε πειράματα σε καθένα από τα όργανά τους.
Στην προσπάθειά του να βρει τον τρόπο με τον οποίο θα κατασκεύαζε την αρία φυλή που ο Χίτλερ τόσο επιθυμούσε, με τη βοήθεια μεσαιωνικών βασανιστηρίων προσπαθούσε να αλλοιώσει τη μορφολογία τους, να ψηλώσει τα άκρα τους, να αλλάξει το χρώμα και τη μορφή τους, αλλά και να παρατηρήσει σχολαστικά τις αντιδράσεις τους κατά τη διάρκεια των πειραμάτων του.
Προσπάθησε ακόμη να αλλάξει και το χρώμα των ματιών διαφόρων κρατουμένων, χρησιμοποιώντας διάφορες σταγόνες που ο ίδιος είχε επινοήσει - φυσικά οι περισσότεροι πέθαιναν από φρικτούς πόνους ή τυφλώνονταν.
Η μεγάλη εμμονή του Γιόζεφ Μένγκελε όμως ήταν οι δίδυμοι. Με τις ευλογίες του μέντορά του Οτμαρ φον Βέρσερ του Kaiser Wilhem Institute του Βερολίνου, από τα εργαστήρια του
Μένγκελε και μόνο κατά το διάστημα 1943-1944 πέρασαν περίπου 1.500 ζευγάρια διδύμων. Από τα οποία είναι ζήτημα αν επέζησαν τα 100. «Στην αρχή μάς πήγαιναν τρεις φορές την εβδομάδα σε αυτό το μεγάλο γυμναστήριο. Οπου μας κρατούσαν έξι-οκτώ ώρες.
Μας άφηναν σε μια μεγάλη αίθουσα γυμνούς ενώ γιατροί με άσπρες μπλούζες κατέγραφαν καθετί επάνω μας. Μετρούσαν, φωτογράφιζαν, εξέταζαν τα κεφάλια, τα χέρια και κάθε άλλο σημείο του σώματός μας που τους ενδιέφερε και μετά συνέκριναν τα στοιχεία με αυτά που είχαν πάρει από τον δίδυμο αδελφό μας» (από το βιβλίο «Echoes from Auschwitz» της επιζήσασας Εύας Μόουζες Κορ).
Ο Γιόζεφ Μένγκελε είχε την πεποίθηση ότι οι δίδυμοι αποτελούν το τέλειο είδος πειραματόζωου, καθώς έχοντας στα χέρια του δύο οργανισμούς με πανομοιότυπη κατασκευή και ομοιάζουσα ψυχοσύνθεση μπορούσε με ακρίβεια να διεξαγάγει παράλληλα ιατρικά και ψυχολογικά τεστ.
Κάτι που σημαίνει ότι όσα πειράματα τελικώς δεν του έβγαιναν, μπορούσε να τα συνεχίσει, τροποποιώντας μια-δυο τεχνικές, στον άλλο αδελφό, ενώ παράλληλα κατέγραφε λεπτομερώς τις ψυχικές διαταραχές που παρουσιάζονταν στον άλλο.
«Ο δρ Γιόζεφ Μένγκελε ενδιαφερόταν περισσότερο για τον Τίμπι. Δεν είμαι σίγουρος γιατί, ίσως επειδή ήταν λίγο μεγαλύτερός μου. Η πρώτη επέμβαση που του έκανε, στη σπονδυλική στήλη, τον άφησε τελείως παράλυτο. Στη συνέχεια του αφαίρεσε τα γεννητικά όργανα. Μετά την τέταρτη επέμβαση δεν ξαναείδα τον Τίμπι. Πώς αισθανόμουν; Δεν υπάρχουν λόγια.
Μου σκότωσαν τον πατέρα, τη μητέρα, τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια μου και τώρα είχαν διαμελίσει και τον δίδυμο αδελφό μου» (μαρτυρία ενός επιζήσαντος «πειραματόζωου» του Γιόζεφ Μένγκελε, η οποία φυλάσσεται στο Μουσείο Children of Auschwitz Nazi Deadly Laboratory Experiments Survivors).
Ο Γιόζεφ Μένγκελε συγκέντρωσε όλα τα αρχεία του, που περιείχαν την πορεία των πειραμάτων αλλά και συμπεράσματά του, σε δύο μεγάλα βαγόνια και τα έστειλε στον Βέρσερ. Δυστυχώς, μόλις το Αουσβιτς απελευθερώθηκε από τους Ρώσους στις 27 Ιανουαρίου του 1947, ο Βέρσερ τα έκαψε.
Από τα λίγα που μας έχουν μεταφέρει οι ελάχιστοι επιζώντες όμως έχουμε μάθει ότι ο Γιόζεφ Μένγκελε τους άλλαζε το φύλο, τους «κτυπούσε» με ακτίνες «Χ», τους αφαιρούσε εσωτερικά όργανα και τα τοποθετούσε σε άλλους οργανισμούς, μετάγγιζε αίμα από τον ένα αδελφό στον άλλο, τους γέμιζε με βακτηρίδια, τους υποχρέωνε σε αιμομεικτικές εγκυμοσύνες.
Το δικαστήριο της Φραγκφούρτης τον καταδίκασε για «ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τα οποία διέπραξε μόνος ή με συνεργάτες και μάλιστα επιδεικνύοντας τεράστιο ζήλο». Ο Γιόζεφ Μένγκελε είχε προλάβει να γυρίσει στη γενέτειρά του και από εκεί, μέσω Γένοβας, να διαφύγει για τη Λατινική Αμερική το 1949.
Το 1958 νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά και έναν χρόνο αργότερα απέκτησε ουρουγουανική υπηκοότητα. Το 1961 πήγε στη Βραζιλία, όπου συναντήθηκε με τον ναζιστή Βόλφγκανγκ Γκέραρντ. Το 1985 μια ομάδα βραζιλιανών, δυτικογερμανών και Αμερικανών ειδικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Γιόζεφ Μένγκελε πέθανε από εγκεφαλικό στις 7 Φεβρουαρίου του 1979 ενώ κολυμπούσε.
Οι εξετάσεις που έγιναν στην οδοντοστοιχία του πτώματος επιβεβαίωσαν τη θεωρία αυτή.
Η συγκλονιστική ιστορία 7 νάνων του Άουσβιτς που επιβίωσαν από τα πειράματα του Γιόζεφ Μένγκελε
Ήταν Μάιος του 1944 σε στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Καθώς έρχονταν οι νέες αφίξεις κρατουμένων στα στρατόπεδα των ναζί, οι φρουροί των SS δεν μπορούσαν να πιστέψουν στα μάτια τους.
Ένας-ένας, επτά μικροσκοπικοί άνθρωποι, πιασμένοι χέρι-χέρι για να μη χαθούν, κατεβαίνουν από το τρένο. Οι πέντε ήταν γυναίκες. Φορώντας μέικ απ και κομψά φορέματα, δεν διέφεραν και πολύ από κούκλες πλαστικές.
Τα μέλη της οικογένειας Όβιτζ είχαν τη μεγάλη ατυχία να γεννηθούν νάνοι, να είναι Εβραίοι και να ζουν στην Ουγγαρία, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ήταν επίσης διάσημοι για θεατρικές παραστάσεις που έδιναν στη Βουδαπέστη. Δεν θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητοι από τα «γεράκια»-Γερμανούς κατακτητές, καθώς δεν αντιστοιχούσαν στα πρότυπα του Εθνικοσοσιαλισμού. Οι νάνοι δεν είχαν και ιδιαίτερη επίγνωση για το ότι πήγαιναν σε ένα από τα πιο κακόφημα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς.
Ο «Δόκτωρ Θάνατος», όπως έχει μείνει στην ιστορία ο Γιόζεφ Μένγκελε, ήταν εκεί και τους περίμενε, όπως και χιλιάδες ανθρώπους ακόμη. Ήταν ιδιαίτερα γνωστός για τα διεστραμμένα πειράματα ευγονικής που έκανε σε πολύ κόσμο. Ακόμη και οι αξιωματικοί ένιωθαν ένα δέος μπροστά του, καθώς γνώριζαν το πάθος του να συλλέγει ανθρώπους με γενετικές ανωμαλίες, όπως ερμαφρόδιτους και με γιγαντισμό. Πολλές οι ιστορίες για τον Μένγκελε.
Γνωστός για το πρόβλημα της εξάπλωσης τύφου που «έλυσε» ρίχνοντας σε θάλαμο αερίων 498 γυναίκες. Γνωστός επίσης και για τις οικογένειες τσιγγάνων που ξεκλήρισε για να κάνει πειράματα στα μάτια τους! Μόλις έφτασαν, ο αξιωματικός των SS διέταξε να φωνάξουν τον γιατρό. Ένας νάνος δεν θα ήταν επαρκής λόγος για να φωνάξουν τον «δόκτωρα θάνατο», αλλά μία οικογένεια επτά ανθρώπων; Ήταν ένα περίεργο φαινόμενο. Σαν το γνωστό παραμύθι!
Στο μεταξύ, οι συγκρατούμενοι των νάνων οδηγούνταν σε κάποια κτίρια που έβγαζαν καπνούς και φλόγες. Οι επτά νάνοι αφελώς διερωτήθηκαν. Τι βρίσκεται εκεί; Κάποιος φούρνος με ψωμί; Η Πέρλα Όβιτζ 23 ετών, νεώτερη της οικογένειας πήρε κυνικά την απάντησή της από έναν άλλο Εβραίο συγκρατούμενο της. «Δεν είναι ένας απλός φούρνος. Εκεί σύντομα θα καταλήξουμε, και εσύ μαζί». Η Πέρλα δεν έκανε άλλη ερώτηση. Η οικογένεια έφτασε στο «ιατρείο». Εκεί ο Γιόζεφ Μένγκελε ανέμενε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η προσοχή του μεγάλωσε ακόμη περισσότερο όταν έμαθε ότι ο πατέρας τους και αυτός νάνος ραββίνος, παντρεύτηκε την μητέρα τους που ήταν ψηλή και παρόλα αυτά έκανε 7 νάνους ίδιου παραστήματος. Μόλις το έμαθε, είπε γελώντας: «Τώρα θα έχω δουλειά για 20 χρόνια». Δεν πέρασαν ούτε τρεις ώρες και τα 3100 άτομα από τα 3500 που επέβαιναν στο τρένο είχαν εξοντωθεί. Η οικογένεια όλο και περισσότερο αγωνιούσε για το μέλλον της. Παραδόξως, η συμπεριφορά των ναζί ήταν ήρεμη προς τους επτά νάνους, όπως και του Γιόζεφ Μένγκελε. Τους απευθυνόταν μάλιστα με κοπλιμέντα.
Οι ναζί δεν τους ξύρισαν το κεφάλι, όπως συνήθιζαν να κάνουν σε όλους και δεν τους έβγαλαν τα κεντητά ρούχα. Ζούσαν όπως όλοι οι υπόλοιποι κρατούμενοι. Σιτίζονταν κοινά και έκαναν μπάνιο σε μία κολυμπήθρα, καθώς ο Γιόζεφ Μένγκελε ήταν παθιασμένος με την υγιεινή. Έπειτα ξεκίνησαν οι εξετάσεις. Στο εργαστήριο που έμοιαζε με κλινική, το πρώτο που εξαναγκάστηκαν να κάνουν ήταν να δώσουν αίμα. Μετά ακολούθησαν και οι ακτινογραφίες. Η πολλή αιμοδοσία άρχισε να τους εξαντλεί, καθώς επαναλαμβανόταν για εβδομάδες.
«Αυτό δεν πτόησε τον Γιόζεφ Μένγκελε», υποστήριζε η Πέρλα και άρχισαν να νιώθουν αηδιασμένοι από κάποια στιγμή κι έπειτα. Ο «δρ Θάνατος» δεν ήξερε τι ακριβώς έψαχνε. Η ιατρική εργασία που κράταγε δεν διέφερε πολύ και από έναν αιματολογικό έλεγχο σε παιδί.
Οι ψυχίατροι βομβάρδιζαν τους νάνους με ερωτήσεις για να μετρήσουν την ευφυΐα τους, επίσης τους εξέταζαν για σύφιλη. Ένα άλλο περίεργο πείραμα που έκαναν στα αυτιά τους ήταν η απότομη αλλαγή θερμοκρασία από βραστό σε παγωμένο νερό! Στη Ντόρα Όβιτζ, άλλο μέλος της οικογένειας, έκαναν ερωτήσεις για την σεξουαλική της ζωή, κάνοντας τη να νιώθει άσχημα.
Ο Μένγκελε είχε σκοπό να στείλει τα σώματά τους σε μουσείο του Βερολίνου, όπως είχε κάνει με άλλους νάνος στο παρελθόν, κάτι που τρέλαινε και μόνο στην ιδέα την οικογένεια. «Είχαμε συμφιλιωθεί με τη ιδέα ότι δεν επρόκειτο να βγαίναμε ποτέ από το στρατόπεδο. Αλλά το ότι θα τοποθετούσαν τον σκελετό μας σε μουσείο, ακουγόταν ανατριχιαστικό», είπε ένας από αυτούς.
Πώς τα κατάφεραν ωστόσο και επιβίωσαν; Ήταν ικανή μία ιδιοτροπία του Μένγκελε που τους άλλαξε τομέα, πριν οδηγηθούν στο θάλαμο αερίων. Είχαν ιδιαίτερα καλή σχέση με τον γιατρό του θανάτου. Τον αποκαλούσαν με την προσφώνηση «η τελειότητά σας» και τους απαντούσε σαν να ήταν παιδιά του.
Είχαν μάλιστα ανεβάσει και παράσταση σε αξιωματικούς των SS. Μια αρρωστημένη σχέση. «Ήταν σαν Χολιγουντιανός σταρ. Μπορούσες να τον ερωτευτείς, εάν δεν γνώριζες τη σαδιστική, αρρωστημένη φυσιογνωμία που κρυβόταν πίσω από αυτό το χαμόγελο», υποστήριξε η Πέρλα.
Μερικούς μήνες αργότερα, το 1945, οι Σοβιετικοί έκαναν την αντεπίθεση τους. ΟΓιόζεφ Μένγκελε το έσκασε αιφνιδιαστικά. Η οικογένεια σώθηκε και κατάφερε να επιστρέψει στο χωριό που είχε αποδεκατιστεί από τους ναζί. Η Πέρλα Όβιτζ έζησε μέχρι το 2001, όπου έφτασε μέχρι τα 80. Εξομολογήθηκε αυτή τη φρικτή εμπειρία πολλά χρόνια αργότερα, όταν πέθαναν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας Όβιτζ.
