Σε υψόμετρο 550 μέτρων στον νομό Ιωαννίνων βρίσκεται η Μουσιωτίτσα, ένα ορεινό, μαρτυρικό χωριό.
Η προέλευση του ονόματος Μουσιωτίτσα είναι άγνωστη. Σύμφωνα με το epirustravel.eu, πιθανολογείται από έρευνες μελετητών ότι το όνομα είναι σλαβικής προέλευσης λόγω της κατάληξης «-ιτσα», που είναι κοινή σε σλαβικά ονόματα οικισμών.
Άλλες πιο τοπικές θεωρίες αναφέρουν ότι το όνομα προέρχεται από παλιούς μύθους των αρχαίων κατοίκων των ποταμών - γνωστές ως «Μούσες» - ή από μια βασίλισσα που κατοικούσε σε αυτό που είναι τώρα τα ερείπια ενός κάστρου (κοντά στη γέφυρα Ζήτα), που χρονολογείται από τον 3ο αιώνα.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1943, τα γερμανικά στρατεύματα των SS περικύκλωσαν το χωριό από τέσσερα διαφορετικά σημεία και εκτέλεσαν συνολικά 152 αμάχους. Μεταξύ των Γερμανών στρατιωτών υπήρχαν επίλεκτα μέλη της μεραρχίας Εντελβάις.
https://youtu.be/vdInGHQL7_k
Η επίθεση και η σφαγή που επακολούθησε έγιναν ως αντίποινα για συμμετοχή στην αντίσταση κατοίκων του χωριού και για την επίθεση κατά την οποία σκοτώθηκε ένας Γερμανός αξιωματικός στην κοντινή περιοχή του «Ζήτα».
Μεταξύ των θυμάτων ήταν 4 μωρά, 36 παιδιά ηλικίας 2 έως 7 ετών, 23 παιδιά ηλικίας 8 έως 16 ετών και 13 γυναίκες. Στη μνήμη των εκτελεσθέντων διοργανώνεται ετήσιος αγώνας δρόμου 3 χλμ., από τη τοποθεσία Σπιθάρι, τον τόπο εκτέλεσης, μέχρι το χωριό.
