Οι πρώτες 15, άγνωστες πρωτοκυκλαδικές αρχαιότητες τηςσυλλογής Στερν, έχουν καταφθάσει από τις ΗΠΑ στην Αθήνα και έχουν πάρει ήδη τις θέσεις τους στις προθήκες του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Εκεί θα έχει την ευκαιρία να τις δει, για πρώτη φορά στα χρονιά, το ελληνικό αλλά και το διεθνές κοινό, από την Πέμπτη οπότε ανοίγει τις πύλες της η έκθεση με τίτλο «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής».
Οι αρχαιότητες αυτές αποτελούν το πρώτο κομμάτι τις συλλογής με τα 121 συνολικά τεράστιας αρχαιολογικής αξίας κυκλαδικά αντικείμενα της συλλογής του Αμερικανού συλλέκτη Λέοναρντ Στερν που έρχονται στην Αθήνα μετά την πολυσυζητημένη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) και η οποία κυρώθηκε από την Βουλή πριν από δύο περίπου μήνες.
Ανάμεσα στις πρώτες αυτές κυκλαδικές αρχαιότητες που θα παραμείνουν στην Αθήνα για έναν χρόνο, συμπεριλαμβάνονται δέκα μαρμάρινα ειδώλια και πέντε αγγεία κατασκευασμένα από μάρμαρο, στεατίτη και πηλό, που καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα, από τους χρόνους της Νεότερης Νεολιθικής έως και εκείνους της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου (περ. 5300 – 2400/2300 π.Χ.). Τα ειδώλια αναπαριστούν αποκλειστικά τη γυναικεία μορφή ανήκοντας σε τύπους και παραλλαγές που αντιστοιχούν στους τεχνοτροπικούς ρυθμούς της κάθε περιόδου (σχηματικά, προκανονικά, κανονικά), ενώ τα αγγεία αντιπροσωπεύουν μερικούς από τους χαρακτηριστικότερους τύπους σκευών ολόκληρης της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου.
Τα εκθέματα βρίσκονται μοιρασμένα σε τρεις διαφορετικές αίθουσες του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με βάση την χρονολογική ενότητα στην οποία ανήκουν. Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει περίτεχνα και σπάνια αγγεία και ειδώλια κυρίως της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου (περ. 3200 – 2800 π.Χ.), καθώς και ένα νεολιθικό ειδώλιο, ώστε να γίνει αντιληπτή η καταγωγή των πρωτοκυκλαδικών ειδωλίων από τη νεολιθική ειδωλοπλαστική. Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται αρχαιότητες της Μεταβατικής Πρωτοκυκλαδικής Ι/ΙΙ περιόδου (περ. 2800 – 2700 π.Χ.). Μορφές προδρομικές που προαναγγέλλουν τις ολοκληρωμένες φόρμες της επόμενης περιόδου, καθώς δύο αγγεία από λίθο και πηλό που ανήκουν σε ιδιαίτερες κατηγορίες της πρωτοκυκλαδικής τέχνης περιλαμβάνονται στην ενότητα αυτή. Τέλος, η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει ειδώλια του λεγόμενου κανονικού τύπου της παραλλαγής Σπεδού, της πλέον διαδεδομένης και πολυάριθμης της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου (περ. 2700 – 2400/2300 π.Χ.), καθώς και μια μαρμάρινη προχυτική φιάλη.
«Μια εξαιρετική και εν πολλοίς άγνωστη συλλογή κυκλαδικών αρχαιοτήτων του Αμερικανού συλλέκτη Leonard N. Stern, με σπάνια και μοναδικά έργα, παίρνει σταδιακά τον δρόμο της επιστροφής στην πατρίδα. Είναι μια ιστορική στιγμή. Για τη χώρα μας, για το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αλλά και για μένα προσωπικά, καθώς συμμετέχουμε σε μία χωρίς προηγούμενο συνεργασία με το Ελληνικό Κράτος και το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, συμβάλλοντας έτσι στην επιστροφή των 161 κυκλαδικών αριστουργημάτων και ανοίγοντας τον δρόμο για την επιστροφή και άλλων αρχαιοτήτων στο μέλλον» υπογραμμίζει η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Κασσάνδρα Μαρινοπούλου και προσθέτει: «H διάδοση και προβολή του Κυκλαδικού και του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού διεθνώς ήταν και είναι ο σκοπός του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Αισθάνομαι πολύ περήφανη γιατί ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται τώρα στο έπακρον, τόσο με την παρούσα έκθεση των 15 πρώτων αρχαιοτήτων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όσο και με αυτές που θα ακολουθήσουν κατόπιν στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ. Στην επίτευξη του σκοπού αυτού εντάσσεται, ασφαλώς, και η περαιτέρω συνεργασία που ανοίγεται με το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το ΜΕΤ, μέσω της οποίας θα δοθεί η δυνατότητα μελέτης του κυκλαδικού πολιτισμού, αναλύσεων και επιστημονικών συνεργασιών σε διάφορα επίπεδα έρευνας.»
Από την πλευρά του ο Διευθυντής του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης Μαξ Χόλλαϊν αναφέρει πως «αποστολή του μουσείου είναι να δώσει τη δυνατότητα στο κοινό να απολαύσει και να μελετήσει την τέχνη» και «η συμφωνία αυτή βασίζεται στη μακρά και γόνιμη συνεργασία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης».
Η έκθεση συνοδεύεται από έναν δίγλωσσο επιστημονικό κατάλογο 180 σελίδων, με πλούσιο πληροφοριακό και φωτογραφικό υλικό.
