Οι «Ινδιάνοι» της Αμερικής έφτασαν στην Πολυνησία πριν από 800 χρόνια με σχεδία και διασταύρωσαν με τους ντόπιους νησιώτες – αιώνες πριν οι Ευρωπαίοι εξερευνητές φτάσουν στον Ειρηνικό.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ και το Μεξικό χρησιμοποίησαν γενετικές αναλύσεις μεγάλης κλίμακας για να αποδείξουν ότι οι σύγχρονοι πολυνησιακοί πληθυσμοί περιέχουν ίχνη DNA ιθαγενών της Αμερικής.
Η στατιστική και γονιδιακή ανάλυση αποκάλυψε ότι οι προϊστορικοί Πολυνησιακοί πληθυσμοί συναντήθηκαν και διασταυρώθηκαν με ανθρώπους που προέρχονται από εκεί που σήμερα βρίσκεται η Κολομβία, γύρω στο έτος 1.150 μ.Χ.
Αυτό το γεγονός – το οποίο έλαβε χώρα στις Νήσους Μαρκέζας (ή Μαρκίζ) συνέβη περίπου την ίδια χρονική στιγμή που οι «ντόπιοι Πολυνήσιοι» έφτασαν για πρώτη φορά στην περιοχή από τα δυτικά.
Το μεγαλύτερο από τις Νήσους της Μαρκέζας στην Πολυνησία, το σημείο που θεωρείται πως έγινε η πρώτη συνάντηση
Το εύρημα της έρευνας αυτής επιβεβαιώνει τελικά μια μακροχρόνια θεωρία ότι οι δύο ομάδες συναντήθηκαν – και εξηγεί και το γεγονός το γιατί οι γλυκοπατάτες από την Αμερική βρέθηκαν επίσης και στην Πολυνησία.
Ενώ ορισμένοι ειδικοί αμφισβήτησαν πώς θα μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν οι δύο ομάδες, που τις χώριζαν χιλιάδες μίλια ωκεανού, άλλοι επεσήμαναν μια φαινομενικά απίθανη ένδειξη για τη συνάντηση τους – τη γλυκοπατάτα, που απεικονίζεται στην φωτογραφία. Το λαχανικό με άμυλο ρίζας καλλιεργήθηκε αρχικά στην Κεντρική και Νότια Αμερική, αλλά, πριν από τη διάδοσή του από Ευρωπαίους αποίκους, θα μπορούσαμε επίσης να το βρούμε και σε ένα άλλο μέρος – τα νησιά της Ωκεανίας
Η αντίληψη ότι οι πληθυσμοί Αμερικανών ιθαγενών και Πολυνησίων υπέστησαν ιστορικές αλληλεπιδράσεις υπήρξε εδώ και καιρό αντικείμενο συζήτησης για αρχαιολόγους και ιστορικούς. Ενώ ορισμένοι ειδικοί αμφισβήτησαν πώς θα μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν δύο ομάδες, χωρισμένες από χιλιάδες μίλια ωκεανού, άλλοι επεσήμαναν μια φαινομενικά απίθανη ένδειξη για τη συνάντηση τους – τη γλυκοπατάτα.
«Η γλυκοπατάτα είναι εγγενής στην Αμερική, αλλά βρίσκεται και σε νησιά χιλιάδες μίλια μακριά», δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής συγγραφέας και επιστήμονας δρ. Αλεξάντερ Ιωαννίδης του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. «Επιπλέον, η λέξη για τη γλυκοπατάτα στις πολυνησιακές γλώσσες φαίνεται να σχετίζεται με τη λέξη που χρησιμοποιείται στις γηγενείς αμερικανικές γλώσσες στις Άνδεις», συμπληρώνει.
Οι ιθαγενείς της Αμερικής θα μπορούσαν να είχαν πλεύσει σε μια σχεδία όπως το Κον-Τίκι το 1947 με επικεφαλής τον εξερευνητή Θορ Χέγιερνταλ που διέσχισε μια απόσταση από το Περού μέχρι τα νησιά της Πολυνησίας.
Ο Χέγιερνταλ είχε κάνει, μαζί με πέντε συντρόφους του, ένα ταξίδι 6.900 χιλιομέτρων και 101 ημερών πάνω σε μία σχεδία («Κον-Τίκι») από τη Νότια Αμερική έως το αρχιπέλαγος της Πολυνησίας για να αποδείξει αυτό που είχε γράψει και σε βιβλίο του, ότι ένα τέτοιο ταξίδι είναι εφικτό ακόμη και με πρωτόγονα μέσα.
Η σχεδία Κον-Τίκι με την οποία ο Νορβηγός εξερευνητής Θορ Χέγιερνταλ και 5 σύντροφοι του έκαναν ένα ταξίδι 6.900 χιλιομέτρων και 101 ημερών, από τις ακτές της Λατινικής Αμερικής, ως τα πελάγη της Πολυνησίας
Τότε είχε δεχτεί επικρίσεις ως μάλλον γραφικός, αλλά τώρα η επιστήμη έρχεται να τον δικαιώσει, έστω και με καθυστέρηση αρκετών δεκαετιών.
Οι προσπάθειες σύγκρισης του αρχαίου DNA που διατηρήθηκε στα οστά των ιθαγενών Αμερικανών και των γηγενών Πολυνησιακών αποδείχθηκαν επίσης ασαφείς, με το γενετικό υλικό να έχει αλλοιωθεί υπερβολικά ώστε να δημιουργήσει σύνδεση μεταξύ των πληθυσμών.
Ο Δρ. Ιωαννίδης και οι συνάδελφοί του, ωστόσο, ανέλυσαν 354 πλήρη γονιδιώματα κατοίκων από 17 νησιά της Πολυνησίας και 453 γονιδιώματα αυτοχθόνων της ακτής της Αμερικής στην πλευρά του Ειρηνικού, από το Μεξικό έως τη Χιλή. Η μελέτη είναι η πρώτη που επιβεβαιώνει πειστικά ότι πριν την έλευση των Ευρωπαίων στην αμερικανική ήπειρο είχαν προηγηθεί επαφές αυτοχθόνων Αμερικανών και Πολυνήσιων.
Η έρευνα βρήκε μικρά αλλά σαφή ίχνη του DNA των Αμερικανών στα γονίδια των Πολυνήσιων. Η επαφή και η επιμιξία ξεκίνησε στα δυτικά νησιά και εξαπλώθηκε προς τα ανατολικά. «Βρήκαμε πειστικά στοιχεία ότι υπήρξε μία μοναδική επαφή στο μακρινό παρελθόν», δήλωσε ο δρ. Ιωαννίδης. Οι δύο πολιτισμοί συναντήθηκαν κάποια στιγμή πριν περίπου 800 χρόνια, αντάλλαξαν γνώσεις και έκαναν μαζί παιδιά.
Περαιτέρω ανάλυση των γενετικών στοιχείων αποκάλυψε ότι το συμβάν συνέβη γύρω στο 1.150 μ.Χ. – κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα της Ευρώπης – και, ο Δρ. Ιωαννίδης είπε, «συνέβη περίπου την ίδια εποχή που αυτά τα νησιά είχαν αρχικά κατοικηθεί από γηγενείς Πολυνησιακούς πληθυσμούς».
Τα νησιά της Πολυνησίας στον Ειρηνικό είναι από τα τελευταία μέρη στη Γη που αποικίστηκαν από τους ανθρώπους, αρχής γενομένης περίπου πριν 5.000 χρόνια, όταν κάτοικοι της νοτιοανατολικής Ασίας ξεκίνησαν τα μακρινά θαλάσσια ταξίδια τους. Tο πιο ανατολικό νησί, του Πάσχα, το οποίο απέχει 3.700 χιλιόμετρα από τη δυτική Νότια Αμερική, ήταν το τελευταίο που κατοικήθηκε.
Επίσης, τα διάσημα τεράστια αγάλματα της νήσου του Πάσχα εμφανίζουν ομοιότητες με αρχαία αγάλματα του Περού. Ο ίδιος δεν αποκλείει είτε οι Αμερικανοί να ταξίδεψαν στην Πολυνησία είτε αντίστροφα οι Πολυνήσιοι στην Αμερική, θεωρεί, όμως, πιθανότερο το δεύτερο, επειδή οι Πολυνήσιοι ήσαν γνωστοί για τις τολμηρές εξερευνητικές διαθέσεις τους.
Παρόμοια αγάλματα με εκείνα που έχουν βρεθεί στο «μυστηριώδες» νησί του Πάσχα, έχουν βρεθεί και στο Περού, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση πως οι δυο «αρχαίοι» πολιτισμοί όχι μόνο είχαν συναντηθεί, αλλά είχα αναπτύξει και ισχυρούς δεσμούς, πολλούς αιώνες πριν έρθουν σε επαφή με τους Ευρωπαίους
«Η γονιδιωματική έχει φθάσει, πλέον, σε στάδιο που μπορεί πραγματικά να κάνει χρήσιμες συνεισφορές στο να απαντηθούν ανοικτά ερωτήματα. Είναι όντως συναρπαστικό ότι, ως επιστήμονες των δεδομένων και γενετιστές, είμαστε σε θέση να συμβάλουμε στην κατανόηση της ανθρώπινης ιστορίας», ανέφερε ο δρ. Ιωαννίδης.
«Σχεδόν πάντα η ιστορία εκείνης της περιόδου περιγράφεται ως μία διαδοχή ευρωπαϊκών κατακτήσεων. Όμως, η νέα μελέτη μας αναδεικνύει, με τη βοήθεια της γενετικής, μία διαφορετική -άγνωστη έως τώρα- πτυχή», πρόσθεσε.
