Άμεση επίλυση και απόδοση ευθυνών επιζητούν οι γονείς και συγγενείς των θυμάτων και των τραυματιών - πράγμα που έγινε αντιληπτό και από τις πορείες που σημειώθηκαν σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας.
Δεν έχει τέλος το εξοργιστικό πινγκ – πονγκ ευθυνών μετά την τραγωδία στα Τέμπη ανάμεσα στους φορείς που σχετίζονται με το σιδηροδρομικό δίκτυο, την ώρα που αύριο Δευτέρα θα συνεδριάσει η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στη Βουλή, όπου θα τοποθετηθεί και ο παραιτηθείς υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής.
Το κυρίαρχο αφήγημα τις πρώτες δύο ημέρες μετά τη φονική σύγκρουση των τρένων ήταν για το «ανθρώπινο λάθος» του 59χρονου σταθμάρχη που οδήγησε στους 57 νεκρούς.
Ωστόσο, αυτό το αφήγημα δεν άντεξε παραπάνω από 48 ώρες, αν και ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρώτη του επίσημη δήλωση είχε χαρακτηριστικά πει ότι η σύγκρουση των αμαξοστοιχιών «οφείλεται κυρίως σ’ ένα τραγικό ανθρώπινο λάθος».
Η θλίψη έγινε οργή
Στη συνέχεια, άρχισαν να έρχονται στο φως οι παλαιότερες – δεκάδες – καταγγελίες των σωματείων των σιδηροδρομικών που είχαν μιλήσει τόσο για την έλλειψη προσωπικού, όσο και για τη μη λειτουργία ή ακόμη περισσότερο ύπαρξη των απαραίτητων συστημάτων ασφάλειας που θα μπορούσαν να προλάβουν ή να διορθώσουν το οποιοδήποτε ανθρώπινο λάθος.
Μαζί με τη θλίψη, αυξήθηκε και η οργή. Διαδηλώσεις «για να μη συγκαλυφθεί στο έγκλημα στα Τέμπη» έγιναν σε κάθε γωνιά της χώρας, με τις μεγάλες πόλεις αλλά και τα πιο απομακρυσμένα σημεία, όπως μικρά νησιά, να πλημμυρίζουν από εργαζόμενους και νεολαία. Κορυφώσεις των κινητοποιήσεων υπήρξαν οι απεργιακές κινητοποιήσεις στις 8 και στις 16 Μαρτίου.
Τα μηνύματα των δημοσκοπήσεων
Η οργή των πολιτών αποτυπώθηκε σε όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις με τα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας να πέφτουν, χωρίς ωστόσο να κερδίζει ο ΣΥΡΙΖΑ αφού όσοι απάντησαν στις ερωτήσεις των δημοσκόπων καταλογίζουν ευθύνες σε όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, μαζί με τη σημερινή.
Η κυβέρνηση επιχείρησε να αλλάξει το αφήγημά της και σε κάθε ευκαιρία τονίζει ότι οι ευθύνες για τη σιδηροδρομική τραγωδία θα αποδοθούν. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η απόφαση να δημιουργηθεί Ειδική Επιτροπή για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών που οδήγησαν στην τραγωδία.
«Βλέπω αυτές τις ημέρες την απολύτως λογική αντίδραση του κόσμου για τον τόσο άδικο θάνατο 57 ανθρώπων», έγραψε σε σημερινή του ανάρτηση ο πρωθυπουργός. Στην ίδια ανάρτηση σημείωσε ότι «εργαζόμαστε για να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να στηρίξουμε τις οικογένειες των θυμάτων στα Τέμπη, αλλά και για να διορθώσουμε τις παθογένειες που έρχονται από το παρελθόν και που όλοι συμφωνούμε πως δεν έχουν χώρο στην Ελλάδα του αύριο».
Δείτε το σχετικό ρεπορτάζ του MEGA
Από τη δική τους μεριά, οι οικογένειες των θυμάτων ζητούν να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι και σε τοποθετήσεις των δικηγόρων τους τονίζουν ότι η απόδοση ευθυνών πρέπει να φτάσει ψηλά.
«Για να είναι η διερεύνηση των αιτίων ουσιαστική και να έχει πληρότητα αποδεικτική δεν πρέπει να εξαντληθεί μόνο στους εργαζόμενους, υπαλλήλους ΟΣΕ αλλά πρέπει να επεκταθεί σε όλη τη δομή του οργανισμού και τις διοικήσεις τελευταίων ετών αλλά και στην πολιτική ηγεσία», δήλωσε ο Θεόδωρος Μαντάς, δικηγόρος ενός εκ των τραυματιών.
Το «μπαλάκι» της ευθύνης από τον ένα φορέα στον άλλο
Όπως σημειώσαμε και παραπάνω, το «μπαλάκι» της ευθύνης τις τελευταίες ημέρες πάει από τον ένα φορέα στον άλλο. Ο ΟΣΕ απάντησε με «καρφιά» στο πόρισμα της ΡΑΣ που ανέφερε ότι: «Δεν τεκμηριώνεται η σωστή και ολοκληρωμένη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των εκπαιδευόμενων του συγκεκριμένου κύκλου μαθητείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καταγράφονται στον Οδηγό Σπουδών».
«Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο, εν μέσω μιας πολύ δύσκολης και οδυνηρής συγκυρίας για την ελληνική κοινωνία και τον ελληνικό σιδηρόδρομο, επίσημοι φορείς να εκφράζουν απόψεις και να λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς ενδελεχή διερεύνηση και τεκμηρίωση των αναφερομένων σε αυτές, ειδικά όταν έχουν υπάρξει κοινωνοί σε αυτά επί των οποίων αποφαίνονται», τόνισε στην ανακοίνωσή του ο ΟΣΕ.
Η ΡΑΣ απειλεί με πρόστιμο τον ΟΣΕ
Από τη δική της μεριά, η ΡΑΣ, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Κώστα Ντελέζου στα «ΝΕΑ», απειλεί με ημερήσιο πρόστιμο της τάξης των 100.000 ευρώ τον ΟΣΕ, ενώ ζητά να απομακρυνθεί όλο το προσωπικό που προσελήφθη μαζί με τον 59χρονο σταθμάρχη, καθώς «δεν εκπαιδεύτηκε σωστά».
Αναλυτικότερα, οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η ΡΑΣ με σειρά ελέγχων διερεύνησε τον κύκλο της εκπαίδευσης του Προσωπικού Κλάδου Κυκλοφορίας στον οποίο συμμετείχε και ο σταθμάρχης της Λάρισας που εμπλέκεται στο δυστύχημα της 28ης Φεβρουαρίου 2022, διαπιστώνοντας ότι «δεν τεκμηριώνεται η σωστή και ολοκληρωμένη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των εκπαιδευόμενων του συγκεκριμένου κύκλου μαθητείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που καταγράφονται στον Οδηγό Σπουδών».
Για τον λόγο αυτόν καλεί τον ΟΣΕ να σταματήσει να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο προσωπικό, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα του επιβληθεί ημερήσιο πρόστιμο 100.000 ευρώ.
Ειδικότερα, με τα έως σήμερα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η ΡΑΣ, διαβλέπει ισχυρές ενδείξεις ότι ο θεωρητικός και πρακτικός κύκλος εκπαίδευσης που παρείχε ο Διαχειριστής της Σιδηροδρομικής Υποδομής (ΟΣΕ) σε προσωπικό που επιτελεί κρίσιμα καθήκοντα (σταθμάρχες – κλειδούχους) υπήρξε ελλιπής και ως εκ τούτου ανεπαρκής.
«Λόγω σοβαρών ενδείξεων»
Έτσι, η Ολομέλεια της ΡΑΣ αποφάσισε ομόφωνα τη λήψη έκτακτων προσωρινών μέτρων, «λόγω σοβαρών ενδείξεων παράβασης συγκεκριμένων διατάξεων της σιδηροδρομικής νομοθεσίας, η μη τήρηση των οποίων ενέχουν άμεση, σοβαρή και επικείμενη απειλή για τη δημόσια ασφάλεια».
Υποχρεώνει, μεταξύ άλλων, τον ΟΣΕ να μην απασχολεί σε θέσεις κρίσιμων καθηκόντων το σύνολο των υποψήφιων σταθμαρχών, οι οποίοι μετείχαν στον διερευνούμενο κύκλο εκπαίδευσης. Πρόκειται για το προσωπικό, το οποίο σύμφωνα με τη Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού του ΟΣΕ, είχε προσληφθεί με δελτίο παροχής υπηρεσιών και μόνο δύο εξ αυτών είχαν μόνιμη υπαλληλική σχέση λόγω μετάταξης.
Υπογραμμίζεται ότι η κατάρτιση του προσωπικού του διαχειριστή υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφάλειας, παρέχεται από τον ΟΣΕ, ο οποίος οργανώνει τις υπηρεσίες εκπαίδευσης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Για «δολοφονία χαρακτήρα» κάνει λόγο η πρόεδρος της ΡΑΣ
Η πρόεδρος της ΡΑΣ, από τη μεριά της, κάνει λόγο για δολοφονία χαρακτήρα της ίδιας που βρίσκεται σε εξέλιξη. «Θα συνεχίσω να λέω την αλήθεια και να κάνω ότι περνάει από τα χέρια μου για να μπορούν να ζήσουν τα παιδιά μας στη χώρα μας με ασφάλεια και προοπτική», σημειώνει η ίδια σε ανάρτησή της στο Facebook.
Τι απαντά ο ΟΣΕ
«Είναι εξαιρετικά δυσάρεστο επίσημοι φορείς να εκφράζουν απόψεις και να λαμβάνουν αποφάσεις χωρίς ενδελεχή διερεύνηση και τεκμηρίωση των αναφερομένων σε αυτές, ειδικά όταν έχουν υπάρξει κοινωνοί σε αυτά επί των οποίων αποφαίνονται», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΟΣΕ, απαντώντας στη ΡΑΣ.
Η βασική εκπαίδευση του προσωπικού κυκλοφορίας – σταθμαρχών, σύμφωνα με τον ΟΣΕ, «ήταν απολύτως συμβατή με τον Οδηγό Σπουδών που η ίδια η ΡΑΣ ενέκρινε με την από 29/7/2021 απόφασή της», ενώ από τις 9/3/2023 ο Οργανισμός ενημέρωσε αναλυτικά την Αρχή για τον τρόπο υλοποίησης της πρακτικής μαθητείας σε Αθήνα, Πάτρα, Λάρισα, Λιανοκλάδι και Θεσσαλονίκη.
Ο ΟΣΕ τονίζει ότι «θα απαντήσει με απόλυτη ακρίβεια, λεπτομέρεια και τεκμηρίωση σε όλα όσα η Αρχή αναφέρει βασιζόμενη καταρχάς σε… ισχυρές ενδείξεις».
Επιμένουν στις καταγγελίες τους οι σιδηροδρομικοί
Οι εργαζόμενοι στον σιδηρόδρομο, από την πλευρά τους, επιμένουν στις καταγγελίες τους και τονίζουν ότι αυτές είχαν αγνοηθεί τόσο από τις ηγεσίες των αρμόδιων φορέων, όσο και από τους υπουργούς Μεταφορών όλων των κυβερνήσεων.
Μιλώντας στην εκπομπή «Χαμογέλα και Πάλι!», ο Νίκος Τσικαλάκης, επανέλαβε αυτό που λένε μέρες τώρα οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ, οι οποίοι διαχωρίζουν την τηλεδιοίκηση από τα υπάρχοντα τοπικά συστήματα χειρισμού των σιδηροδρομικών σταθμών.
Στο μεταξύ χθες ο νέος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας μετά την πρώτη ευρεία σύσκεψη για το νέο πλαίσιο των σιδηροδρόμων, συνέχισε να υποστηρίζει ότι «το σύστημα της τοπικής τηλεδιοίκησης στη Λάρισα λειτουργούσε απολύτως την κρίσιμη νύχτα».
Για την τηλεδιοίκηση στη Λάρισα
«Τηλεδιοίκηση σιδηροδρομικά είναι στο τελείωμα του σταθμού του Δομοκού έως και το Πλατύ. Αυτό είναι η τηλεδιοίκηση της Λάρισας. Στη Λάρισα αυτήν την στιγμή, το σύστημα τηλεδιοίκησης, κάποια κομμάτια λειτουργούν κάποια όχι, οι πίνακες δεν είναι σε λειτουργία. Αυτό που έχει η Λάρισα είναι τοπικός χειρισμός του σταθμού, δηλαδή έχει δύο χλμ. νότια προς την Αθήνα και άλλα 4 – 5 προς βόρεια, Θεσσαλονίκη», εξήγησε, όμως, ο κ. Τσικαλάκης.
Στη συνέχεια ο ίδιος πρόσθεσε: «μιλάμε για ένα σύστημα τοπικού χειρισμού στο επίπεδο των 10 – 11 χλμ. Σε αυτά τα 11 χιλιόμετρα, το επίμαχο κλειδί που άλλαξε την πορεία της αμαξοστοιχίας είναι εντός του πίνακα αυτού, δηλαδή το βλέπει ο σταθμάρχης. Δηλαδή, αν παρακολουθούσε σωστά τον πίνακα θα καταλάβαινε ότι το τρένο έχει μπει στην γραμμή καθόδου».
«(…) Αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι κάποιος έκανε λάθος και αντί να το βάλει στην ανόδου, το έβαλε στην καθόδου. Και αυτό το λάθος μπορεί να το κάνει μόνο ένας άνθρωπος, ο υπεύθυνος του χειρισμού, ο σταθμάρχης. Από την στιγμή που του μπήκε σε λάθος γραμμή, θα μπορούσε να το διορθώσει» ανέφερε για να καταλήξει λέγοντας ότι: «Αν υπήρχε η τηλεδιοίκηση, και μετά τα 4 – 5 χλμ. θα το έβλεπε. (…) Το ανθρώπινο λάθος θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί».
