Ξεκίνησε λίγο πριν τις 10:00 το βράδυ ώρα Ελλάδος και ολοκληρώθηκε μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας (17/6) το δείπνο των ηγετών στην Άτυπη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, το οποίο εκτός από… εδέσματα περιλάμβανε και σκληρό παζάρι για τα ευρωπαϊκά αξιώματα μεταξύ των παρατάξεων για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Το δείπνο ολοκληρώθηκε χωρίς κάποια συμφωνία, όπως επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του ο (απερχόμενος κατά τα φαινόμενα) πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ που παρέπεμψε τις αποφάσεις για τη Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα.
Η βασική ασυμφωνία στην ΕΕ αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάρκεια του χρόνου θητείας του Αντόνιο Κόστα στη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι Σοσιαλιστές επεδίωκαν να προεξοφληθεί η πενταετία για τον Κόστα, κάτι που αρνήθηκε το ΕΛΚ. Λόγω αυτης της διαφωνίας δεν προέκυψε συμφωνία και η εκκρεμότητα μετατέθηκε για τη Σύνοδο Κορυφής στις 27-28 Ιουνίου που καλείται να λάβει τις αποφάσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που ήταν μαζί με τον Ντόναλντ Τουσκ ένας από τους διαπραγματευτές του ΕΛΚ, επιστρέφει στην Ελλάδα και δεν διανυκτερεύει στις Βρυξέλλες.
Ο Σαρλ Μισέλ διευκρίνισε ακόμη ότι σκοπός της Συνόδου δεν ήταν να λάβει αποφάσεις αλλά να γίνει μια εκ βαθέων ανταλλαγή απόψεων πάνω στους υποψήφιους.
Δύο είναι οι αποφάσεις που πρέπει τώρα να ληφθούν: μία για τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν τα βασικά αξιώματα και μια δεύτερη για τη στρατηγική ατζέντα της ΕΕ. Είναι «συλλογικό καθήκον», όπως είπε, να κλείσουν τα ζητήματα ως το τέλος Ιουνίου.
Σε ό,τι αφορά τους ηγέτες και τις πρώτες αντιδράσεις τους, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν είπε ότι οι ηγέτες πρέπει να σκεφτούν καλά τις αποφάσεις τους. Ο ίδιος, αν και δεν ήθελε να είναι υπερβολικά αισιόδοξος πίστευε ότι η συμφωνία είναι κοντά.
Πάντως ο Μακρόν είπε ότι η τελική συμφωνία μπορεί να μην κλείσει πριν από τις γαλλικές βουλευτικές εκλογές στις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου.
Εν τω μεταξύ, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν είπε ότι «απόψε στις Βρυξέλλες αγνόησαν τη βούληση των Ευρωπαίων». Κατηγόρησε μάλιστα το ΕΛΚ ότι συνεργάζεται με τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους για να χωρίσουν μεταξύ τους τα βασικά αξιώματα.
«Δεν θα υποχωρήσουμε σε αυτό. Θα ενωθούμε με τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς και θα παλέψουμε κατά των φιλομεταναστών και φιλοπόλεμων γραφειοκρατών», εγραψε σε ανάρτησή του. Να σημειωθεί ότι το κόμμα του Όρμπαν, Fidesz, έχει αποβληθεί από το ΕΛΚ και επί του παρόντος δεν ανήκει σε καμία ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου.
Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωνε στο Euronews ότι οι ηγέτες των τριών μεγάλων παρατάξεων παρουσίαασαν τους υποψηφίους της επιλογής τους, αλλά δεν ελήφθη απόφαση. «Πολλοί ηγέτες θέλουν να δουν προγράμματα πριν συμφωνήσουν σε ονόματα», εξήγησε η ίδια πηγή. Στο ίδιο πλαίσιο ήταν και οι αναφορές δύο Ευρωπαίων διπλωματών στο Politico που επισήμαναν ότι δεν υπήρξε συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις, παρά τις ελπίδες ότι θα βλέπαμε «λευκό καπνό» στο δείπνο της Δευτέρας.
Όπως ήταν φυσικό και είχε προαναγγελθεί, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε αποχωρήσει από το δείπνο, καθώς το όνομά της βρισκόταν στο... μενού με τις υποψηφιότητες για τα ευρωπαϊκά αξιώματα της επόμενης πενταετίας και, εύλογα, δεν θα μπορούσε να είναι παρούσα στη σχετιική συζήτηση.
Το μενού του δείπνου
Όπως αναφέρει το Euronews, στο τραπέζι του δείπνου των ηγετών βρέθηκε το ορεκτικό "pissaladiere revisitée" - ένα τυπικό πιάτο από την περιοχή της γαλλικής Προβηγκίας.
Το κυρίως πιάτο είναι τηγανητή πεσκανδρίτσα με baby αγκινάρες και μεσογειακά λαχανικά -άλλος ένας καλός οιωνός για έναν νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προερχόμενο από τη Μεσόγειο, ίσως; Για το τέλος, rum baba με μάνγκο, φρούτα του πάθους και φράουλες που συνοδεύτηκαν με καφέ ή τσάι από βότανα, ανάλογα με το γούστο των ηγετών.
Η τριμερής με Μητσοτάκη και Τουσκ ως διαπραγματευτές του ΕΛΚ
Νωρίτερα, και η ευρωομάδα του Εμανουέλ Μακρόν, το Renew Europe μπήκε, σύμφωνα με πληροφορίες στις συνομιλίες που είχαν το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα με τους Σοσιαλιστές προκειμένου να καθορίσουν τα πρόσωπα στα κορυφαία ευρωπαϊκά αξιώματα για την επόμενη 5ετία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες μετά από συνάντηση με τους κύριους πολιτικούς διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, που είναι οι δύο κύριες πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι Φιλελεύθεροι επίσης συμπεριλαμβάνονται στις διαπραγματεύσεις. Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλλας και ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρου είναι οι επικεφαλής διαπραγματευτές των Φιλελευθέρων.
Υπενθυμίζεται πως από νωρίτερα, έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Πολωνού ομολόγου του, Ντόναλντ Τουσκ με τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς και τον Ισπανό πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ.
Μητσοτάκης και Τουσκ ως διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και οι Σολτς-Σάντσεθ με τους αντίστοιχους ρόλους από τους Σοσιαλιστές συζήτησαν προκειμένου να συμφωνήσουν για τη «μοιρασιά» των ανώτατων θέσεων στα ευρωπαϊκά όργανα για την επόμενη πενταετία. Στην συνέχεια η σύνθεση διευρύνθηκε με την προσθήκη των Φιλελευθέρων. Όπως λένε πηγές από τις Βρυξέλλες, η εν λόγω συνάντηση ήταν και η αφορμή για την καθυστέρηση της Άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Προς «λύση-πακέτο»
Στο πλαίσιο αυτό, μια «συμφωνία-πακέτο» για τα κορυφαία ευρωπαϊκά αξιώματα θεωρούταν ante portas και θα μπορούσε να κλειδώσει στο δείπνο των ηγετών, ανέφεραν δημοσιογραφικές πληροφορίες από τις Βρυξέλλες.
Την ίδια ώρα όπως αναφέρει το Politico, ήταν σαφές ότι το ΕΛΚ θέλει ένα μεγαλύτερο έπαθλο στην κατανομή των κορυφαίων θέσεων εργασίας στην ΕΕ μετά την εμφάνισή του στις ευρωεκλογές.
Η Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα κατά πάσα πιθανότητα θα επιλεγεί από τους ευρωπαίους ηγέτες ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κλειδωμένη είναι η θητεία της Ρομπέρτα Μέτσολα στο Ευρωκοινοβούλιο, ενώ στο κρίσιμο πόστο της υπεύθυνης για την εξωτερική πολιτική αναμενόταν να επιλεγεί η Εσθονή Κάγια Κάλας.
Κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς μαζί με τον Πολωνό ομόλογο του Ντόναλντ Τουσκ ήταν οι δύο ηγέτες του ΕΛΚ που στήριξαν την υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Κομισιόν.
Όπως λέει μάλιστα σε ανάρτησή του το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, οι δύο ηγέτες θα είναι αυτοί που θα διαπραγματεύονταν εκ μέρους του ΕΛΚ.
Μητσοτάκης: Δεν συζητάμε μόνο την κατανομή θέσεων αλλά και τις πολιτικές που η ΕΕ θα πρέπει να εφαρμόσει την επόμενη πενταετία
Χαρακτηριστικό της αισιοδοξίας που διαμορφώνεται στις Βρυξέλλες για μια συμφωνία πακέτο είναι το γεγονός πως νωρίτερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εξέφρασε ήδη την αισιοδοξία του για την επίτευξη λύσης σε ότι αφορά την κατανομή των σημαντικών θέσεων ευθύνης.
«Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα προσέρχεται σε αυτή την διαπραγμάτευση ως ο νικητής των ευρωεκλογών που έλαβαν χώρα μεταξύ 6 και 9 Ιουνίου στις ευρωπαϊκές χώρες και δικαιωματικά διεκδικεί τη συνέχιση της προεδρίας της Φον ντερ Λάιεν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από εκεί και πέρα, βέβαια, τα ζητήματα τα οποία θα συζητήσουμε δεν αφορούν μόνο τις κατανομές των θέσεων, αλλά και τις ουσιαστικές πολιτικές που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εφαρμόσει την επόμενη πενταετία.
Και θεωρώ εξαιρετικά ενθαρρυντικό ότι η κεντρική ατζέντα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπως θα εκφραστεί, ελπίζουμε, διά της νέας Προέδρου της Επιτροπής, της κας von der Leyen, δίνει πολύ μεγάλη έμφαση σε ζητήματα ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικονομίας, στα ζητήματα της μετανάστευσης, στα ζητήματα της κοινής αμυντικής πολιτικής, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο η πράσινη μετάβαση δεν θα ζημιώσει τελικά τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και τους αλιείς μας. Διότι η συζήτηση που θα γίνει, όπως είπα, δεν αφορά μόνο τα πρόσωπα, αλλά αφορά πρωτίστως τις πολιτικές.
Οπότε είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι θα μπορέσουμε σήμερα να ολοκληρώσουμε αυτή τη συζήτηση και να έχουμε θετικά νέα μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου», ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Στο ίδο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Γερμανού Καγκελάριου Όλαφ Σολτς ο οποίος επεσήμανε ότι χρειαζόμαστε μια σταθερή πλειοψηφία όπως αυτή με την οποία δουλέψαμε το προηγούμενο διάστημα, με το ΕΛΚ, τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους. «Υπάρχουν και άλλοι που ενδεχομένως ταιριάζουν πολιτικά, αλλά αυτή είναι η βάση για την υποστήριξη της προεδρίας της Κομισιόν. Και γι’ αυτό είμαι σίγουρος ότι θα συνεννοηθούμε σε πολύ σύντομο χρόνο και ότι θα μπορούμε να έχουμε μεταξύ των πολιτικών οικογενειών και των κυβερνήσεων προτάσεις για το πώς να προχωρήσουμε με την προεδρία της Κομισιόν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον Ύπατο Εκπρόσωπο» ανέφερε επίσης ο Σολτς ο οποίος είναι διαπραγματευτής εκ μέρους των Σοσιαλιστών.
Οι εντατικές διαβουλεύσεις Μητσοτάκη - Τουσκ στις Βρυξέλλες ξεκίνησαν με τις συναντήσεις που είχαν με τους «μεγάλους» του ΕΛΚ, τον Γερμανό Χριστιανοδημοκράτη Μερτς και τον Ισπανό του Λαϊκού Κόμματος Φεϊχό που αμφότεροι κέρδισαν τις ευρωεκλογές τους. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στις συναντήσεις αυτές επί τάπητος ετέθησαν ζητήματα συντονισμού ενόψει της Συνόδου των ηγετών του ΕΛΚ και ενόψει της νέας περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Αν και τίποτε δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο όσον αφορά το άτυπο δείπνο των ηγετών, ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούσαν ότι δύσκολα θα ανατραπούν τα εως τώρα δεδομένα. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), το οποίο παραμένει η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στην ΕΕ, θέλει να εγγυηθεί μια δεύτερη πενταετή θητεία στη φον ντερ Λάιεν. Με τον Εμμανουέλ Μακρόν να επικεντρώνεται στη δική του εσωτερική πολιτική αναταραχή, οι ηγέτες των κρατών μελών της Ε.Ε. είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα την επιβάλλουν.
Από την πλευρά τους οι Σοσιαλιστές, η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στοχεύουν στην ηγεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εκπροσωπεί τα 27 κράτη μέλη. Ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα φαίνεται πως προηγείται στην κούρσα για να διαδεχθεί τον σημερινό Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ωστόσο μερικοί ηγέτες θεωρούν ότι θα πρέπει πρώτα να ξεπεραστούν οι πρόσφατες νομικές περιπέτειες του.