Ακρίβεια και Πληθωρισμός: Οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα και τα μέτρα στήριξης το 2024

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κοινωνία 19.12.2024 - 20:44 0

Θεσσαλονίκη: Φυλάκιση 3 ετών με αναστολή στον τράπερ Ricta για τον άγριο ξυλοδαρμό του 23χρονου φοιτητή

Η ακρίβεια αποτέλεσε έναν από τους μεγαλύτερους «πονοκεφάλους» της ελληνικής κοινωνίας φέτος, με τις αυξήσεις στις τιμές τροφίμων, ενέργειας και βασικών ειδών να δοκιμάζουν τη τσέπη των νοικοκυριών - Παρά τα μέτρα στήριξης και τις κυβερνητικές εξαγγελίες, οι προκλήσεις παραμένουν, ενώ οι μειώσεις τιμών σε επιλεγμένα προϊόντα κρίνονται από ειδικούς ανεπαρκείς

Ηακρίβεια αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ελληνική οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών το 2024. Συγκεκριμένα, αυξήσεις σημειώθηκαν στα τρόφιμα, την ενέργεια και τα καθημερινά είδη. Συγκεκριμένα, η αυξητική τάση των τιμών στα βασικά προϊόντα, όπως το λάδι και τα απορρυπαντικά, συνεχίζεται τον τελευταίο ένα χρόνο, με ορισμένα να παρουσιάζουν άνοδο άνω του 10% σε ετήσια βάση. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πλημμύρες στη Θεσσαλία από την κακοκαιρία «Daniel», επηρέασαν την αγροτική παραγωγή ενώ παράλληλα έχουν επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση στις τιμές τροφίμων, σύμφωνα με το newsbomb.gr

Η ακρίβεια γίνεται αντιληπτή από τους πολίτες ως δομικό πρόβλημα, με το 83% των νοικοκυριών να δηλώνει ότι δεν μπορεί να αποταμιεύσει λόγω του υψηλού κόστους ζωής, όπως καταγράφει το ΙΟΒΕ. Παρά τα μέτρα στήριξης, όπως το «market pass» που εφαρμόστηκε πέρυσι, η ανάγκη για μόνιμες παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων των αυξήσεων στους μισθούς, είναι επιτακτική. Το πάγωμα των τριετιών στους μισθούς των ιδιωτικών υπαλλήλων έχει αρθεί, ενώ έχουν εξαγγελθεί και αυξήσεις στο δημόσιο για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια.

Παράλληλα, οι αυξήσεις στην ενέργεια και τα καύσιμα επιβαρύνουν την καθημερινότητα των πολιτών. Το ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε κατά 60% από το 2022, ενώ οι τιμές των καυσίμων παραμένουν υψηλές. Επιπλέον, ο ΦΠΑ σε ορισμένες κατηγορίες αγαθών διατηρείται στο 24%, γεγονός που συμβάλλει στη στασιμότητα των τιμών.

Αντίκτυπος της Ακρίβειας στα Νοικοκυριά (2024)

Γιώργος Λεχουρίτης: «Η ακρίβεια συνεχίζει να σαρώνει παρά τις παρεμβάσεις»

O πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), κος Γιώργος Λεχουρίτης μιλώντας στο Newsbomb.gr αναφέρθηκε στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, χαρακτηρίζοντας τις παρεμβάσεις, όπως τα ταμπελάκια μείωσης τιμών σε 523 κωδικούς, ανεπαρκείς:

«Τι να σου κάνουν 523 κωδικοί όταν κυκλοφορούν 24.000 κωδικοί στην αγορά;», αναρωτήθηκε.

«Οι προβλέψεις της κυβέρνησης ότι οι τιμές πέφτουν, δυστυχώς, δεν ισχύουν. Γι' αυτό και λαμβάνονται τα νέα μέτρα με τα ταμπελάκια μείωσης τιμών σε 523 κωδικούς. Βέβαια, αυτό είναι μία σταγόνα στον ωκεανό. Θεωρώ ότι είναι πολύ περιορισμένο το αποτέλεσμα», ανέφερε στο Newsbomb.gr ο Γιώργος Λεχουρίτης.

«Οι τιμές των προϊόντων έχουν ανέβει στα ύψη. Κι αν πέσουν 5% ή 10%, τι αλλάζει; Μέσα στο 2024, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια ουσιαστική διαφορά. Σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων παρατηρείται μια σταθερότητα υψηλών τιμών, αλλά σε άλλες, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, η κατάσταση έχει ξεφύγει. Η ακρίβεια σε αυτές τις κατηγορίες δεν μπόρεσε να ελεγχθεί, κι έτσι φτάσαμε σε τόσο υψηλές τιμές», πρόσθεσε.

Αναφερόμενος στην ακρίβεια που «σάρωσε» τα οπωροκηπευτικά ο Γιώργος Λεχουρίτης ανέφερε: «Η ντομάτα ήταν ένα ακραίο παράδειγμα, αλλά δεν ήταν μόνο αυτή. Το ίδιο ισχύει και για άλλα προϊόντα, όπως πιπεριές, κολοκυθάκια, μήλα, κλαδιά και πορτοκάλια. Γενικά, παρατηρούνται μεγάλες αυξήσεις τιμών σε πολλά αγαθά».

Ρεπορτάζ Newsbomb.gr: Αύξηση τιμών σε βασικά αγαθά (2024)

Μειωμένες ποσότητες στις συσκευασίες αλλά υψηλές τιμές

Μεταξύ άλλων τόνισε ότι παρά τις προσπάθειες για συγκράτηση των τιμών, βασικά προϊόντα συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ επεσήμανε τη μείωση στις ποσότητες συσκευασίας, που συχνά συνοδεύεται από αύξηση τιμών.

«Παράλληλα, υπήρξαν και μειώσεις στις ποσότητες συσκευασίας. Πριν από δύο χρόνια μιλούσαμε για μείωση ποσοτήτων, υποτίθεται για να κρατηθούν χαμηλές οι τιμές. Θα δώσω ένα παράδειγμα: Η μαργαρίνη "Βιτάμ" από 500 γραμμάρια μειώθηκε στα 450 γραμμάρια, ενώ η τιμή της αυξήθηκε. Έτσι, όχι μόνο δεν μειώθηκαν οι τιμές σε πολλές κατηγορίες προϊόντων, αλλά αντίθετα αυξήθηκαν», συμπλήρωσε.

Αυξήσεις σε ρεύμα και ΦΠΑ

Επιπλέον έκανε λόγο για την ανεπαρκή στήριξη της φοιτητικής στέγης, αναφέροντας ότι πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη εξαιρούνται από τα προγράμματα, παρότι φιλοξενούν μεγάλο αριθμό φοιτητών.

«Ο κόσμος διαμαρτύρεται γιατί οι αυξήσεις στους μισθούς ή τις συντάξεις είναι πολύ μικρές και δεν επαρκούν. Παράλληλα, η κυβέρνηση υποτίθεται ότι βοηθά, π.χ., με τη φοιτητική στέγη. Αλλά εξαιρεί τις πόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Είναι δυνατόν; Δεν υπάρχουν φοιτητές στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη από την επαρχία; Γιατί οι φοιτητές σε αυτές τις πόλεις να μην έχουν δικαίωμα σε βοήθεια;», τόνισε.

«Το ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε κατά 60% μέσα σε δύο χρόνια, από το 2022 στο 2023. Οι τιμές έχουν αυξηθεί σημαντικά και στα καύσιμα. Τι έχει μείνει χαμηλά; Ίσως μόνο ο καφές, αν εξαιρέσουμε τον ΦΠΑ. Ο ΦΠΑ από 13% αυξήθηκε στο 24%»,ανέφερε.

Μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας

Η ελληνική κυβέρνηση το 2024 έλαβε μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, επικεντρώνοντας τις προσπάθειες στη συγκράτηση των τιμών βασικών προϊόντων και στην προστασία των καταναλωτών.

Τα κυριότερα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Μέτρα για καθαρές τιμές: Διασφαλίστηκε διαφάνεια στις τιμές, με έλεγχο από το στάδιο της παραγωγής έως την πώληση στα σούπερ μάρκετ. Την ίδια ώρα περιορίστηκαν οι εκπτώσεις από τους προμηθευτές προς όφελος των τελικών τιμών στο ράφι.
• Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε ακριβότερα προϊόντα: Για 3 μήνες, οι προμηθευτές δεν μπορούν να αυξάνουν τιμές και ταυτόχρονα να υλοποιούν προωθητικές ενέργειες σε προϊόντα που ήδη έχουν ακριβύνει.
• Κυρώσεις για αισχροκέρδεια: Ενισχύθηκαν οι έλεγχοι στην αγορά και επιβλήθηκαν υψηλότερα πρόστιμα σε περιπτώσεις αισχροκέρδειας.

Παράλληλα με την ακρίβεια, η ελληνική οικονομία σημείωσε πρόοδο με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, γεγονός που ενισχύει την οικονομική σταθερότητα και προβλέπει ανάπτυξη 2,3% για το 2024. Ωστόσο, η βελτίωση αυτή δεν φαίνεται να μεταφράζεται άμεσα σε ανακούφιση για τα νοικοκυριά, που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν οικονομική πίεση.

Η ακρίβεια το 2024 διαμορφώνεται ως πολυδιάστατο πρόβλημα που απαιτεί δομικές παρεμβάσεις. Οι προτάσεις επικεντρώνονται σε αυξήσεις μισθών και ενίσχυση των κοινωνικών παροχών, ενώ η πολιτική για τη συγκράτηση των τιμώνχρειάζεται μεγαλύτερη εστίαση σε ευρύτερες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών.

Τι έδειξε η έρευνα του ΙΕΛΚΑ στα σούπερ μάρκετ

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) σε σχέση με τον Ιανουάριο 2023, ο ρυθμός αύξησης των τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο του 2024 διαμορφώθηκε στο 3%.

Συγκεκριμένα, με βάση την έρευνα του Ινστιτούτου, στην κατηγορία των τροφίμων καταγράφεται άνοδος της τάξεως του 3,39% τον Ιανουάριο 2024. Σχετικά με τις κατηγορίες με λοιπά ταχυκίνητα είδη παντοπωλείου, μη τροφίμων, καταγράφεται πληθωρισμός της τάξης του 0,81%.

Ο ρυθμός αύξησης των τιμών των προϊόντων διαμορφώθηκε στο 3% μέσα σ' έναν χρόνο.

Σε αυτά τα προϊόντα καταγράφονται οι μεγαλύτερες μειώσεις:

• Χαρτικά, πάνες & σερβιέτες: -6,12%
• Γάλα και χυμοί: -4,15%
• Γιαούρτια και λοιπά γαλακτοκομικά: -4,11%
• Αλλαντικά: -2,11%
• Τυροκομικά: -1,79%

Σε αυτά τα προϊόντα καταγράφονται οι μεγαλύτερες αυξήσεις:

• Τροφές και είδη για κατοικίδια: +12,08%
• Νερά και αναψυκτικά: +10,48%
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά: +9,59%
• Έτοιμα γεύματα: +8,2%

Σημειώνεται ότι στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής και των ακραίων κλιματικών φαινομένων. H κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», που περιλαμβάνει και το ελαιόλαδο, καταγράφει αύξηση κατά 5,18%, με τη «συγκρατημένη» αύξησή της να οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, καθώς επίσης και στα υπόλοιπα προϊόντα που υπάρχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).