Σε εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του περασμένου Φεβρουαρίου, η χθεσινή εγκύκλιος επισημαίνει ότι μειώνεται ο αριθμός των ημερών ασφάλισης που απαιτείται να έχει πραγματοποιήσει ο ασφαλισμένος στο τελευταίο Ταμείο πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης ή τη διακοπή της ασφάλισης, προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί από τον e-ΕΦΚΑ με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του τελευταίου Ταμείου, καθώς πλέον απαιτούνται 1.000 ένσημα συνολικά, εκ των οποίων 300 την τελευταία 5ετία πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης ή τη διακοπή της ασφάλισης, αντί 1.500 και 500.
Επίσης, καταργούνται τα δύο στάδια διαδικασίας εύρεσης των συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τις οποίες θεμελιώνει ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτικό δικαίωμα και οι ευνοϊκότερες προϋποθέσεις εξετάζονται από την αρχή της διαδικασίας. Προσοχή, σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις σε κανέναν από τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς, το αίτημα συνταξιοδότησης δεν γίνεται αποδεκτό και δεν εξετάζεται σε δεύτερο στάδιο με τις διατάξεις του τελευταίου φορέα, όπως αυτό ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς, συντομεύοντας με τον τρόπο αυτό τη διαδικασία εύρεσης συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τις οποίες ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Για παράδειγμα, παλαιός ασφαλισμένος έχει διαδοχικό χρόνο ασφάλισης: 3 έτη στο πρώην ΝΑΤ, 8 έτη στον πρώην ΟΑΕΕ και 4 τελευταία έτη ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στο 62ο έτος της ηλικίας του για μειωμένη σύνταξη γήρατος. Έχει 1.000 ένσημα από τα οποία 300 την τελευταία 5ετία στο πρώην ΙΚΑ, οπότε και εξευρίσκονται άμεσα οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις με τις οποίες ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την αρχή της διαδικασίας, μειώνοντας κατά πολύ τον χρόνο έκδοσης συνταξιοδοτικής απόφασης. Με το προϊσχύον καθεστώς, επειδή ο ασφαλισμένος δεν έχει 1.500 ένσημα από τα οποία 500 την τελευταία 5ετία στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ, η αίτηση θα εξεταζόταν με τις προϋποθέσεις του πρώην ΟΑΕΕ, έπειτα του πρώην ΝΑΤ και θα απορριπτόταν, καθώς ο ασφαλισμένος δεν έχει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης γήρατος του πρώην ΝΑΤ. Η αίτηση εν συνεχεία θα εξεταζόταν σε δεύτερο στάδιο από το πρώην ΙΚΑ με βάση τις μειωμένες ειδικές προϋποθέσεις της διαδοχικής ασφάλισης και μόνο εφόσον πληρούνταν θα εκδιδόταν συνταξιοδοτική απόφαση.
Στο νέο πλαίσιο, η δυνατότητα χρήσης των διατάξεων περί διαδοχικής ασφάλισης εναπόκειται στην επιλογή του ασφαλισμένου. Η μοναδική περίπτωση που δεν μπορεί να υπάρξει μη συνυπολογισμός χρόνου ασφάλισης ενός Φορέα είναι όταν υφίσταται υπαγωγή στην ασφάλιση του Φορέα αυτού και μετά την 01.01.2017 στον e-ΕΦΚΑ. Η προσμέτρηση χρόνου διαδοχικής ασφάλισης σε μεταγενέστερο της συνταξιοδότησης χρονικό σημείο δεν είναι δυνατή, καθώς η δήλωση περί συνυπολογισμού ή μη του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης είναι δεσμευτική για τον ασφαλισμένο.
Ο υπολογισμός
Ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, πλέον, παρέχονται πολλές δυνητικές περιπτώσεις. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να επιλέξει τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος αυτοτελώς, σε ένα Ταμείο, χωρίς χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να εκμεταλλευτεί τις ευνοϊκότερες διατάξεις ενός Ταμείου για τη θεμελίωση δικαιώματος, δεν θα μπορεί όμως να χρησιμοποιήσει τον χρόνο που άφησε εκτός για τη βελτίωση του ύψους της σύνταξής του.
Για παράδειγμα ασφαλισμένος στο πρώην ΝΑΤ από το 1992 έως το 2014 και στον ΟΑΕΕ από το 2015 έως το 2016, το 2020 και σε ηλικία 52 ετών μπορεί να υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ καθώς θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ (20 έτη ναυτικής υπηρεσίας, 52 ετών). Για να κάνει χρήση των ευνοϊκών προϋποθέσεων του πρώην ΝΑΤ, αφήνει εκτός τον διαδοχικό χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ, ο οποίος δεν αξιοποιείται ούτε για τη θεμελίωση ούτε για τον υπολογισμό της σύνταξης. Ο χρόνος του πρώην ΟΑΕΕ δεν θα μπορεί να προσμετρηθεί ούτε μεταγενέστερα για την προσαύξηση της σύνταξης του e-ΕΦΚΑ.
Αντίστοιχες επιλογές έχει ο ασφαλισμένος και στην περίπτωση της διαδοχικής επικουρικής ασφάλισης.
Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι ασφαλισμένοι με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας μπορούν να λάβουν σύνταξη με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χωρίς να εξετάζεται η πλήρωση των ειδικότερων προϋποθέσεων των 1.000 ημερών ασφάλισης συνολικά από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία. Με τον τρόπο αυτό ανοίγει η πόρτα συνταξιοδότησης σε πρόσωπα τα οποία με το προϊσχύον νομοθετικό πλαίσιο, παρότι είχαν συνολικά 15 έτη ασφάλισης, δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ούτε όταν συμπλήρωναν το 67ο έτος της ηλικίας τους.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΝΑΤ 14 έτη και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 1 έτος. Σύνολο 15 έτη ασφάλισης. Έστω ότι ο ασφαλισμένος είναι 67 ετών και καταθέτει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ.
Ο ασφαλισμένος δεν δύναται να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γιατί δεν έχει τις ειδικότερες προϋποθέσεις των 1.000 η.α. εκ των οποίων 300 η.α. την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκ τούτου, η αίτηση θα πρέπει να εξεταστεί με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 1711/1987 του πρώην ΝΑΤ, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ο διαδοχικά ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει, μαζί με την υπηρεσία του πάνω σε πλοία και τον χρόνο ασφάλισης σε άλλους φορείς, 20ετή τουλάχιστον συνθετική ναυτική υπηρεσία (βλ. σχετική εγκύκλιο Φ.1500/Δ17/61562/181/16.11.2018 με ΑΔΑ: ΨΦΛΘ465Θ1Ω-Α4Ν). Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν έχει 20 έτη διαδοχικής ασφάλισης ούτε 15 έτη ναυτικής υπηρεσίας. Ως εκ τούτου, εάν υποχρεωνόταν να επιλέξει τη χρήση των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης, δεν θα μπορούσε να λάβει σύνταξη αν και θα είχε συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και θα ήταν 67 ετών.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 5 και ο ασφαλισμένος δύναται να συνταξιοδοτηθεί από τον e-ΕΦΚΑ χωρίς να εξετάζεται η πλήρωση των ειδικότερων προϋποθέσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 26.