Έτος έντονων πιέσεων στο ασφαλιστικό σύστημα – λόγω της μαζικής φυγής στη σύνταξη – θα είναι το 2021, καθώς αρχίζει σταδιακά να μετρά αντίστροφα ο χρόνος προς την πλήρη κατάργηση των μεταβατικών διατάξεων που επιτρέπουν την πρόωρη έξοδο πριν από τα 67 έτη ή τα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης. Οι ασφαλισμένοι σπεύδουν να υποβάλουν αιτήσεις συνταξιοδότησης προκειμένου να προλάβουν να βγουν στη σύνταξη με τα ισχύοντα ευνοϊκά όρια ηλικίας. Την ίδια ώρα και η πανδημία σε συνδυασμό με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης του νέου Ασφαλιστικού είναι δύο επιπλέον λόγοι που τους ωθούν στη συνταξιοδότηση, με τα φετινά στοιχεία να καταγράφουν αύξηση στην «έξοδο» της τάξης του 25%-30%.
Η μαζική φυγή στη σύνταξη εκτιμάται ότι θα ασκήσει νέες πιέσεις στον ΕΦΚΑ, ο οποίος ήδη δέχεται ισχυρό πλήγμα από τις επιπτώσεις της πανδημίας στην απασχόληση και στην οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο σημειώθηκε άλμα στις αιτήσεις, καθώς μόνο από το Δημόσιο κατατέθηκαν 2.300 αιτήσεις, όταν ολόκληρο το 2019 υποβλήθηκαν 6.500 αιτήσεις.
Σχετικά με την κατάργηση από 1/1/2022 των μεταβατικών ορίων για τη χορήγηση συντάξεων, θα πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής:
1. Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι μέχρι 31/12/2021 έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης) δεν θίγονται από τις ρυθμίσεις που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2022 οποτεδήποτε, χωρίς κανέναν περιορισμό.
2. Η κατάργηση αφορά όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 (όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης).
Σχολιάζοντας την αύξηση του ρυθμού εξόδου στη σύνταξη, εκτός από τις ανατροπές που έρχονται στα όρια ηλικίας, ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος εκτιμά ότι «ένας βασικός λόγος είναι η οικονομική κρίση που δημιουργεί η πανδημία. Αυτή ωθεί πολλούς ελεύθερους επαγγελματίες, που βλέπουν τη δραστηριότητά τους συρρικνούμενη, προς τη συνταξιοδότηση, η οποία, αν μη τι άλλο, θα τους εξασφαλίσει ένα minimum εισοδήματος σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με μισθωτούς, που έχουν πληγεί από τη νέα κατάσταση, έχοντας σημαντικό περιορισμό των αποδοχών τους. Ενας άλλος επίσης λόγος» κατά τον κ. Μπούρλο «είναι ότι το τελευταίο διάστημα πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες πληροφορούνται τη δυνατότητα που έχουν να συνταξιοδοτηθούν διατηρώντας τη δραστηριότητά τους, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν».
Πάντως οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι καταγράφεται ένας μεγάλος όγκος εκκρεμών συντάξεων, με τον χρόνο αναμονής να κινείται ακόμα και στα δύο χρόνια. Σχολιάζοντας το σοβαρό πρόβλημα με την καθυστέρηση στην έκδοση συντάξεων ο πρώην υπουργός και ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης παρατηρεί: «Πλησιάζουν τις 300.000 οι αιτήσεις συντάξεων που παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία Σεπτεμβρίου 2020, σε εκκρεμότητα βρίσκονται 173.635 αιτήσεις για κύριες και 120.273 για επικουρικές. Το πρόβλημα» προσθέτει ο κ. Κουτρουμάνης «είναι πλέον τεράστιο για τις εκατοντάδες χιλιάδες των υποψήφιων συνταξιούχων, αφού περίπου το 67% δεν λαμβάνει ούτε καν προσωρινή σύνταξη. Επομένως καλούνται να επιβιώσουν χωρίς εισόδημα για μια περίοδο που φθάνει τα τέσσερα χρόνια». Οπως συμπληρώνει ο ίδιος, «βασικές αιτίες για τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό εκκρεμοτήτων είναι η σημαντική μείωση του προσωπικού των Ταμείων, τα μεγάλα λειτουργικά προβλήματα του ΕΦΚΑ, τα οποία όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκαν αλλά επιδεινώνονται, καθώς και η καθυστέρηση που παρατηρείται στην εφαρμογή της νέας νομοθεσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι από 13/5/2016, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου 4387/2016, δεν έχει εκδοθεί ούτε μία απόφαση για υποψήφιους συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση» καταλήγει ο κ. Κουτρουμάνης.
