Η ελληνική οικονομία με το νέο lockdown εκτιμάται ότι θα στερηθεί πάνω 3,5-4 δισ. ευρώ από τα ΑΕΠ (για τις τρεις εβδομάδες εφαρμογής του), ενώ θα απαιτηθούν και επιπλέον 3,3 δισ. από τον κρατικό προϋπολογισμό για να χρηματοδοτηθεί το νέο πακέτο στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Να σημειωθεί ότι το πρώτο lockdown στοίχισε περίπου 14 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, ενώ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή μέτρα ύψους 24 δισ. ευρώ!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πιο κοντά στο σενάριο για μάσκες και lockdown μέχρι την Άνοιξη
Το πρόβλημα για το οικονομικό επιτελείο είναι ότι δεν είχε υπολογίσει το σενάριο ενός νέου lockdown κατά τον σχεδιασμό του δ’ τριμήνου του έτους και ως εκ τούτου ο κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει να συνταχθεί σε νέα βάση. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών περίμενε ύφεση της τάξης του 8% στο δ’ τρίμηνο και με τα νέα δεδομένα η εκτίμηση ανεβαίνει στο 13%. Επομένως, η φετινή ετήσια ύφεση ανεβαίνει πάνω από το 11%.
Το lockdown κοστίζει 184 εκατ. την ημέρα στην οικονομία
Η ζημιά στην οικονομία είναι μεγάλη, χωρίς μάλιστα να μπορεί να πει κανείς με ασφάλεια ότι δεν θα είναι μεγαλύτερη από αυτή της πρώτης καραντίνας, με δεδομένο ότι ο παραγωγικός ιστός είναι καταπονημένος από την πίεση των προηγούμενων μηνών. Υπολογίζεται δε ότι κάθε ημέρα γενικευμένου lockdown κοστίζει περίπου 184 εκατ. ευρώ στην οικονομία!
Το ΑΕΠ σε πραγματικά νούμερα κατηφορίζει και φτάνει στη ζώνη των 165 δισ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται να σπάσει το φράγμα του 7% του ΑΕΠ από 6,23% του ΑΕΠ που ήταν η αρχική πρόβλεψη. Ισχυρές πιέσεις στο έλλειμμα ασκούν τόσο οι αναστολές φορολογικών, ασφαλιστικών και άλλων υποχρεώσεων όσο και η χρηματοδότηση του νέου πακέτου παρεμβάσεων ύψους 3,3 δισ. ευρώ που θα υλοποιηθεί για να στηριχθεί αυτό τον μήνα η πραγματική οικονομία!
Στη νέα δέσμη μέτρων περιλαμβάνονται παρεμβάσεις που προβλέπουν νέες χορηγήσεις άμεσων οικονομικών ενισχύσεων υπό τη μορφή αποζημιώσεων ειδικού σκοπού, συνέχιση των αναστολών συμβάσεων εργασίας και των αναστολών πληρωμής ΦΠΑ και άλλων φορολογικών υποχρεώσεων, καθώς και επαναφορά των υποχρεωτικών μειώσεων ενοικίων κατά 40%. Επιπλέον, στο μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής θα ενταχθούν και όσοι έκαναν έναρξη επαγγέλματος από τον Μάρτιο και μετά. Οι δικαιούχοι των νέων αυτών οικονομικών ενισχύσεων θα μοιραστούν συνολικά 1,7 δισ. ευρώ επιστρεπτέας προκαταβολής, τουλάχιστον 1.000-2.000 ευρώ έκαστος, με υποχρέωση επιστροφής στο Δημόσιο μόνο του 50% των χρημάτων που θα πάρουν. Συνολικά, το νέο πακέτο μέτρων περιλαμβάνει 10 παρεμβάσεις.
Ειδικότερα τα μέτρα στο νέο lockdown:
1. Επέρχονται σημαντικές αλλαγές στο μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής, ώστε να συμπεριληφθούν στους δικαιούχους της οικονομικής αυτής ενίσχυσης περισσότερες επιχειρήσεις και πιο πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες.
Στους δικαιούχους θα περιλαμβάνονται και οι ατομικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν απασχολούν υπαλλήλους, ούτε χρησιμοποιούν ταμειακές μηχανές, καθώς επίσης και οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έκαναν έναρξη δραστηριοτήτων από τον Μάρτιο και μετά. Οι επιχειρήσεις που κλείνουν με κρατική εντολή δικαιούνται να συμμετάσχουν στο χρηματοδοτικό σχήμα ανεξαρτήτως πτώσης τζίρου, ενώ λαμβάνουν κατ’ ελάχιστο 2.000 ευρώ. Το κριτήριο του τζίρου ισχύει για όσους παραμείνουν ανοιχτοί.
Ακόμα προβλέπεται ότι το 50% των χρημάτων που θα δοθούν δεν θα απαιτείται να επιστραφεί από τους δικαιούχους, δηλαδή θα έχει τη μορφή επιχορήγησης, και μόνο το υπόλοιπο 50% θα έχει τη μορφή δανείου και μάλιστα άτοκου.
Μέσω της «Επιστρεπτέας Προκαταβολής 4» θα διατεθούν κρατικά δάνεια ύψους 1 δισ. ευρώ και μέσω της «Επιστρεπτέας Προκαταβολής 5» άλλα 700 εκατ. ευρώ. Πιο αναλυτικά:
α) Η «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 4» θα χορηγηθεί ενισχυμένη τον Νοέμβριο, με βάση την πτώση του τζίρου της περιόδου Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, ενώ θα χορηγηθεί επιπλέον και «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5» τον Δεκέμβριο, με βάση την πτώση τζίρου και του Νοεμβρίου.
β) Και στις δύο νέες επιστρεπτέες προκαταβολές το 50% της κάθε ενίσχυσης δεν θα απαιτείται να επιστρέφεται από τους δικαιούχους στο Δημόσιο.
γ) Δικαίωμα συμμετοχής στο μέτρο θα έχουν πλέον όλες οι ατομικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως εάν απασχολούν εργαζομένους ή έχουν ταμειακή μηχανή, υπό την προϋπόθεση ότι παρουσιάζουν μείωση τζίρου 20% και έχουν ελάχιστο τζίρο αναφοράς 300 ευρώ. Ειδικά οι επιχειρήσεις που έχουν κλείσει ή κλείνουν με κρατική εντολή δικαιούνται να συμμετάσχουν στην «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 4», ανεξαρτήτως πτώσης τζίρου τους, εφόσον έχουν ελάχιστο τζίρο αναφοράς 300 ευρώ. Επίσης, αποκτούν πλέον δικαίωμα συμμετοχής και οι νέες επιχειρήσεις.
δ) Οι ατομικές επιχειρήσεις χωρίς εργαζομένους θα λάβουν σταθερό ποσό 1.000 ευρώ στην «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 4» και έως 1.000 ευρώ στην «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5», αφού ληφθεί υπόψη μαθηματικός τύπος για τον υπολογισμό του ποσού της χρηματοδότησης. Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις θα ισχύει μαθηματικός τύπος με κατώτατο όριο τα 1.000 ευρώ.
ε) Ειδικά οι επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί ή θα ανασταλεί με κρατική εντολή θα λάβουν στην «Επιστρεπτέα Προκαταβολή 4» οι μεν ατομικές επιχειρήσεις χωρίς εργαζομένους σταθερό ποσό 2.000 ευρώ, ανεξαρτήτως μαθηματικού τύπου, οι δε υπόλοιπες επιχειρήσεις 2.000 ευρώ ή περισσότερα που θα προσδιοριστούν κατόπιν υπολογισμού με μαθηματικό τύπο.
2. Οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις που ανήκουν στους κλάδους που πλήττονται οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού -σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (ΚΑΔ)- δύνανται να τεθούν σε προσωρινή αναστολή σύμβασης εργασίας. Αναλογικά με το διάστημα που θα τεθούν σε αναστολή, θα είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού υπολογιζόμενης επί ποσού 800 ευρώ μηνιαίως (έναντι 534 ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα).
Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος τεθεί σε αναστολή ολόκληρο τον μήνα, δηλαδή για 30 ημέρες, θα πάρει 800 ευρώ (π.χ. στη Θεσσαλονίκη και στις Σέρρες), διαφορετικά θα πάρει το ποσό που αντιστοιχεί ανά ημερολογιακή ημέρα αναστολής. Δηλαδή όποιος τεθεί σε αναστολή για 15 ημέρες θα πάρει 267 ευρώ. Το κράτος καλύπτει το 100% των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στο ύψος του ονομαστικού τους μισθού. Για παράδειγμα, μισθωτός με ονομαστικό μισθό 1.000 ευρώ καλύπτεται για εισφορές 396,6 ευρώ. Η αποζημίωση θα καταβληθεί στους δικαιούχους από 21 έως 31 Δεκεμβρίου. Το κόστος του μέτρου υπολογίζεται στα 215 εκατ. ευρώ.
Σε αναστολή μπορούν να τεθούν μόνο οι εργαζόμενοι που εμφανίζονταν στις καταστάσεις προσωπικού (έντυπο Ε3 της «Εργάνης») της 4ης Νοεμβρίου, δηλαδή ένα 24ωρο πριν από τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, προκειμένου να αποφευχθούν… «λαθροχειρίες».
Σε ό,τι αφορά την ουσία του μέτρου, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ωφελημένοι είναι οι εργαζόμενοι σε αναστολή που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό ή σε κάθε περίπτωση με μισθό χαμηλότερο των 800 ευρώ. Οι αυτοαπασχολούμενοι δεν δικαιούνται τα 800 ευρώ, αλλά θα αποζημιωθούν μέσω της επιστρεπτέας προκαταβολής εφόσον μπορούν να ενταχθούν.
3.Για τις επιχειρήσεις η λειτουργία των οποίων αναστέλλεται με εντολή δημόσιας αρχής, στις οποίες περιλαμβάνονται πλέον το λιανεμπόριο και άλλες δραστηριότητες, παρέχεται δυνατότητα αναστολής καταβολής του ΦΠΑ, πληρωτέου τον Νοέμβριο, μέχρι τις 30 Απριλίου του 2021. Η εν λόγω οφειλή θα αποπληρωθεί σε 12 δόσεις με μηδενικό επιτόκιο ή σε 24 δόσεις με επιτόκιο 2,5% από τον Μάιο του 2021 και μετά. Το κόστος υπολογίζεται στα 230 εκατ. ευρώ.
4.Για τις επιχειρήσεις η λειτουργία των οποίων αναστέλλεται με εντολή δημόσιας αρχής, στις οποίες περιλαμβάνονται πλέον το λιανεμπόριο και άλλες δραστηριότητες, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών, πληρωτέων τον Νοέμβριο. Η αποπληρωμή τους μετατίθεται σε αντίστοιχες δόσεις στο τέλος τις ισχύουσας ρύθμισης. Το κόστος υπολογίζεται στα 66 εκατ. ευρώ. Προσοχή! Το πάγωμα αφορά μόνο δόσεις ρυθμίσεων και όχι τις τρέχουσες υποχρεώσεις, π.χ. δόσεις φόρου εισοδήματος ή ΕΝΦΙΑ.
5.Για τους εργαζομένους η σύμβαση εργασίας των οποίων τίθεται σε αναστολή, ανά την επικράτεια, δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών, πληρωτέων τον Νοέμβριο. Προσοχή! Και σε αυτή την περίπτωση η αναστολή δεν καλύπτει τις τρέχουσες δόσεις φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ.
6.Συνεχίζεται η αναστολή πληρωμής δόσεων τραπεζικών δανείων έως το τέλος του έτους.
7.Επεκτείνονται όλα τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν και λήγουν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο κατά δύο μήνες. Δηλαδή, για παράδειγμα, επίδομα ανεργίας που λήγει τον Δεκέμβριο παρατείνεται μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021. Το κόστος υπολογίζεται στα 308 εκατ. ευρώ.
8.Χορηγείται νέα εφάπαξ οικονομική ενίσχυση, ύψους 400 ευρώ, σε μη επιδοτούμενους μακροχρόνια ανέργους, κατ’ αναλογία της ενίσχυσης του Απριλίου. Το συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής αφορά περίπου 130.000 ανέργους που απέκτησαν την ιδιότητα του μακροχρόνια ανέργου μετά την 1η Μαρτίου του 2020. Οι πληρωμές θα γίνονται άμεσα μετά την επιβεβαίωση ή την υποβολή της αίτησης από τον μακροχρόνια άνεργο. Το κόστος υπολογίζεται στα 50 εκατ. ευρώ.
9.Κάθε επιχείρηση που μισθώνει τα ακίνητα και θεωρείται «πληττόμενη από την πανδημία του κορωνοϊού», σύμφωνα με τη διευρυμένη λίστα ΚΑΔ, δικαιούται υποχρεωτική μείωση ενοικίου κατά 40%. Επιπλέον, όσοι μισθωτοί εργαζόμενοι στις παραπάνω επιχειρήσεις θα τεθούν σε αναστολή συμβάσεων εργασίας και μισθώνουν τις κύριες κατοικίες τους δικαιούνται να πληρώσουν το ενοίκιο του Νοεμβρίου μειωμένο κατά 40%. Το ίδιο δικαίωμα έχουν και για το ενοίκιο φοιτητικής στέγης που καταβάλλουν για κάθε εξαρτώμενο ενήλικο τέκνο τους που σπουδάζει μακριά τους. Ειδικά για τον Νοέμβριο, το 1/2 της ζημίας των ιδιοκτήτων δεν θα συμψηφίζεται με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, όπως προβλέπεται μέχρι σήμερα, αλλά θα καταβάλλεται άμεσα στους δικαιούχους και θα πιστώνεται απευθείας στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Το κόστος υπολογίζεται στα 30 εκατ. ευρώ.
10.Τίθεται σε εφαρμογή νέο σχέδιο για την παράταση πληρωμής των επιταγών.
