Το Ilyushin Il-78 είναι ένα σοβιετικής προέλευσης "εναέριο τάνκερ" που λειτουργεί ως αεροσκάφος εναέριου ανεφοδιασμού. Στην πραγματικότητα αποτελεί μία τροποποιημένη έκδοση του στρατιωτικού μεταγωγικού μεγάλης μεταφορικής ικανότητας Ilyushin Il-76MD, εξοπλισμένη με ντεπόζιτα καυσίμου στο τμήμα που κανονικά μεταφέρονταν το φορτίο, όπως επίσης και με εξωτερικές ακάτους για εναέριο ανεφοδιασμό.
Το αεροσκάφος εκτέλεσε την πρώτη του πτήση το 1983 και υιοθετήθηκε από την σοβιετική πολεμική αεροπορία το 1984. Το αεροπλάνο ξεκίνησε να χρησιμοποιείται επίσημα το 1985, με τους Δυτικούς να το αποκαλούν Midas (Μίδας). Συνολικά παράχθηκαν 56 μονάδες, συμπεριλαμβανομένων διάφορων εκδόσεων. Το 1989 οι Σοβιετικοί το εξήγαγαν στην Λιβύη. Μετά την Διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ο στόλος από Ilyushin Il-78 μοιράστηκε στην Ρωσία (35 μονάδες) και στην Ουκρανία (21 μονάδες).
Σήμερα το αεροσκάφος αποτελεί το κύριο μέσο εναέριου ανεφοδιασμού για την Ρωσία. Μέχρι το 2019 η χώρα επιχειρούσε 19 τέτοια αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 5 Il-78, 10 Il-78M και κάποιες μονάδες από νεότερες εκδόσεις.
Οι Ουκρανία είτε μετέτρεψε τα δικά της Il-78 σε μεταγωγικά, είτε τα πούλησε σε ξένες χώρες. Τελικώς το Κίεβο δεν διέθετε κανένα από αυτά τα αεροπλάνα. Από την άλλη οι νεότερες εκδόσεις των Il-78 προσφέρονται ακόμη από την Ρωσία σε ξένους πελάτες. Η Ινδία αγόρασε σχετικά πρόσφατα μία παρτίδα έξι Il-78MKI.
Δυνατότητες και Ρόλος
Το Il-78 διαθέτει δύο ντεπόζιτα καυσίμου στην άτρακτό του, τα οποία συνολικά χωράνε 118 τόνους καυσίμου. Σε αυτό το νούμερο περιλαμβάνεται το καύσιμο που μεταφέρει το αεροπλάνο αλλά και το καύσιμο που καταναλώνει.
Το ρωσικό αεροσκάφος εναέριου ανεφοδιασμού μπορεί να μεταφέρει 42 τόνους καυσίμου σε απόσταση έως 1.000 χιλιομέτρων, 24 τόνους σε βεληνεκές 2.000 χιλιομέτρων και 15 τόνους σε εμβέλεια 3.000 χιλιομέτρων.
Το Il-78 είναι εξοπλισμένο με τις τρεις μονάδες εξωτερικού ανεφοδιασμού UPAZ-1. Κάθε μία από τις μονάδες αυτές βρίσκεται κάτω από κάθε φτερό, ενώ μία βρίσκεται ακριβώς κάτω από την άτρακτο. Το αεροσκάφος ως αποτέλεσα μπορεί να ανεφοδιάσει ταυτόχρονα τρία μαχητικά αεροσκάφη. Κάθε μία από τις μονάδες UPAZ-1 μπορεί να μεταφέρει 500 με 600 λίτρα καυσίμου ανά λεπτό. Συνολικά μπορούν να μεταφέρονται 2.200 λίτρα ανά λεπτό.
Το αεροπλάνο μπορεί να ανεφοδιάσει και την νύχτα. Η ταχύτητα που διατηρεί κατά την μεταφορά καυσίμου σε μαχητικά είναι 430 με 590 χλμ/ώρα, ενώ ένας πλήρης ανεφοδιασμός κρατά περίπου 15 με 20 λεπτά.
