Υπάρχουν πολλά όπλα τα οποία έχουν περάσει σχεδόν απαρατήρητα από τους περισσότερους ανθρώπους του κόσμου. Ακόμη και αυτοί που ενδιαφέρονται για τον στρατιωτικό τομέα και ενημερώνονται συχνά, αδυνατούν να γνωρίζουν την ύπαρξη όλων των συστημάτων που έχουν κατασκευαστεί. Ο πύραυλος Kh-59 των Ρώσων αποτελεί ένα από αυτά τα όπλα, μιας και πολλοί λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή του.
Ποιος Είναι ο Πύραυλος Ovod;
Ο Kh-59 Ovod είναι ένας πύραυλος αέρος-εδάφους που κατευθύνεται με πλοήγηση TV (δηλαδή βιντεοκάμερας). Το όπλο αναπτύχθηκε στην Σοβιετική Ένωση κατά την διάρκεια της δεκαετίας του '70 ως ένας πύραυλος standoff για τα επιθετικά αεροσκάφη Su-27 και MiG-27. Η αρχική έκδοση του Kh-59 βασίζονταν στον Kh-58, ωστόσο ο σχεδιασμός αυτός εγκαταλείφθηκε διότι ο Kh-58 ταξίδευε πολύ γρήγορα για πλοήγηση οπτικού στόχου. Ο τελικός σχεδιασμός του Kh-59 μπήκε τελικά σε υπηρεσία κατά την διάρκεια της δεκαετίας του '80. Οι Δυτικοί τον αποκαλούν AS-13 ή Kingbolt. Αρχικά, ο Kh-59 χρησιμοποιούνταν μόνο στα επιθετικά Su-24M, διότι άλλα σοβιετικά αεροσκάφη όπως το MiG-27M, το Su-17M3, το Su-22M4 και κάποιες εκδόσεις του Su-25, απαιτούσαν έναν λοβό ζεύξης δεδομένων APK-9 για να τον μεταφέρουν. Αυτή η επιλογή όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ και το Su-24M παρέμεινε το μόνο αεροσκάφος που μετέφερε το όπλο. Δημόσια ο Kh-59 αποκαλύφθηκε το 1991. Ο πύραυλος και οι εκδόσεις του έχουν εξαχθεί σε Αλγερία, Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Μαλαισία, Βενεζουέλα και Βιετνάμ. Μεταξύ του 2008 και του 2015, η Μόσχα παρέδωσε περίπου 200 Kh-59 διαφορετικών εκδόσεων στην Κίνα για τα μαχητικά πολλαπλών ρόλων Su-30MK2. Είναι επίσης γνωστό πως τα όπλα αυτά χρησιμοποιήθηκαν στις μάχες του πρώτου και δεύτερου πολέμου της Τσετσενίας.
Χαρακτηριστικά
Ο βασικός Kh-59 έχει βεληνεκές 200 χιλιομέτρων, ενώ διαθέτει ραντάρ αλτίμετρο με αποτέλεσμα να ταξιδεύει 100 με 1.000 μέτρα πάνω από το έδαφος. Ο Ovod έχει βάρος εκτόξευσης 930 κιλών, συμπεριλαμβανομένης μίας κεφαλής 320 κιλών. Οι συντεταγμένες του στόχου μεταφέρονται στον πύραυλο πριν την εκτόξευση. Αφού εκτοξεύεται, το όπλο χρησιμοποιεί αδρανειακή πλοήγηση και στο τερματικό στάδιο - δηλαδή 10 χιλιόμετρα πριν τον στόχο - ενεργοποιείται το σύστημα πλοήγησης TV. Ο πιλότος ταυτοποιεί οπτικά τον στόχο και έπειτα κλειδώνει τον πύραυλο σε αυτόν. Η ακτίνα καταστροφής του Kh-59 είναι περίπου 3 μέτρα.
Το όπλο μπορεί να εκτοξευθεί σε ταχύτητες μεταξύ 600 και 1.000 χλμ/ώρα και σε υψόμετρο έως 11 χιλιόμετρα.
Φαίνεται πως ο αρχικός Kh-59 δεν βρίσκεται πλέον σε χρήση. Πιθανότατα έχει αντικατασταθεί πλήρως από τον βελτιωμένο Kh-59M, ο οποίος χρησιμοποιείται από την ρωσική ΠΑ και κάποιους ξένους πελάτες.
Ο Βελτιωμένος Kh-59M
Η Kh-59Μ Ovod-M είναι μία αρκετά βελτιωμένη έκδοση με μεγαλύτερη κεφαλή και πρόσθετο εξωτερικό στροβιλοανεμιστήρα (κινητήρας turbofan) κάτω από το σώμα του πυραύλου. Το βεληνεκές ωστόσο μειώθηκε στα 115 χιλιόμετρα. Ο πύραυλος μεταφέρεται από τα βομβαρδιστικά Su-34 και από τα μαχητικά πολλαπλών ρόλων Su-30, Su-35 και MiG-31BM. Το 2022 χρησιμοποιήθηκαν Kh-59M για να χτυπήσουν οι Ρώσοι στόχους στην Ουκρανία.
