Είναι γεγονός ότι οι Τούρκοι έχουν πανηγυρική διάθεση μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, από τους τχιζατζιστές της Hayat Tahrir al-Sham (HTS) που προέρχεται από την Αλ Κάιντα ,αφού ήταν εκείνοι που την οργάνωσαν και την εξόπλισαν.
Παράλληλα ευελπιστούν όχι άδικα ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των Σύριων προσφύγων που φιλοξενεί, θα επιστρέψει στη χώρα του, ενώ πιστεύουν ότι τώρα πλέον οι Κούρδοι θα ηττηθούν μια για πάντα και ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν θα κυβερνήσει τη Συρία μέσω των τζιχατζιστών πληρεξουσίων του.
Η πτώση Άσαντ αυξάνει την επιρροή των ΗΠΑ στη Συρία
Ωστόσο η πτώση του καθεστώτος Άσαντ και η αποκαθήλωση των Ρώσων από την Συρία, μπορεί να συνεπάγεται και αύξηση της επιροής των ΗΠΑ στην εν λόγω χώρα, ενώ είναι πάρα πολύ πιθανό η Ουάσιγκτον να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το HTS για τα δικά της συμφέροντα, τα οποία δεν συμπίπτουν απαραίτητα με τα τουρκικά.
Πρωταρχικός στόχος για την Τουρκία είναι οι Κούρδοι αντάρτες εντός Τουρκίας- Συρίας-Ιράκ.
Οργανωμένοι ως Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) οι Κούρδοι της Συρίας, κατέχουν τα ΒΑ εδάφη της χώρας, όπου βρίσκονται μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και σίτου, ενώ ελέγχονται και χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ.
Όποιος θέλει να κυβερνήσει στη Δαμασκό θα χρειαστεί πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους για να μπορέσει να χρηματοδοτήσει το κράτος.
Η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και με τον πληθωρισμό να τρέχει στο 47% τον Νοέμβριο, δεν θεωρείται ικανή από μόνη της να στηρίξει τη Συρία.
Παράλληλα στην Τουρκία επικρατεί ένας εθνο-εθνικιστικός νεο-οθωμανισμός, με κύρια χαρακτηριστικά του την εμμονή στην γηγενή αυτόνομη αμυντική βιομηχανία και την καταστροφή των Κούρδων.
Λόγω των κυρώσεων των ΗΠΑ στις τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες και της παρουσίας των ΗΠΑ στην ανατολική Συρία και της χρήσης των Κούρδων από την Ουάσιγκτον ως πληρεξούσιων, τα δύο ζητήματα είναι άρρηκτα αλληλένδετα.
Οι ΗΠΑ θα χρησιμοποίησουν τον CAATSA για να απτρέψουν τουρκική επίθεση κατά των Κούρδων της Συρίας
Τελευταία ωστόσο διαπιστώνεται ότι οι ΗΠΑ επανεξετάζουν την πώληση F-35 στην Τουρκία, η οποία εκδιώχθηκε από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 και τις επιβλήθηκαν κυρώσεις σύμφωνα με τον νόμο CAATSA.
Στις 26 Νοεμβρίου, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Yaşar Güler είπε ότι επιτεύχθηκε συμφωνία που θα οδηγήσει τους S-400 να παραμείνουν ανενεργοί και ότι οι Αμερικανοί έχουν επανεξετάσει τη στάση τους σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία.
Επίσης το Der Spiegel ανέφερε πρόσφατα ότι το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Ασφαλείας της Γερμανίας, το οποίο συνεδριάζει μυστικά, ενέκρινε την πώληση βαρέων όπλων αξίας 368 εκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία, καθώς και επανεξετάζει το αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει πολεμικά αεροσκάφη Eurofighter.
Η Tουρκία ανακοίνωσε επίσης πρόσφατα μεγάλα σχέδια για το δικό της έργο αεράμυνας, κάτι που πιθανότατα αντανακλά την πεποίθηση ότι το τέλος των κυρώσεων - που έπληξαν συγκεκριμένες εισαγωγές όπως ημιαγωγοί και μικροτσίπ - πλησιάζει.
Ωστόσο είναι πολύ πιθανό οι κυρώσεις CAATSA να χρησιμοποιηθούν τώρα σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η Τουρκία να επιτεθεί με τον στρατό της κατά των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Κούρδους στη βορειοανατολική Συρία.
Θα ακυρώσει η απειλή των κυρώσεων την επιθυμία της Τουρκίας να εξολοθρεύσει τους Κούρδους;
Εν τω μεταξύ, έχουμε μια κατάσταση όπου μια ολοένα και πιο μιλιταριστική κυβέρνηση στην Τουρκία θέλει απεγνωσμένα να προβάλει την τουρκική ισχύ, αλλά ταυτόχρονα είναι πρόθυμη να βγει από τις κυρώσεις που εμποδίζουν την αμυντική της βιομηχανία.
Πού αλληλεπικαλύπτονται τα συμφέροντα ΗΠΑ-Ισραήλ με τηνΤουρκία;
Η Τουρκία, η οποία είναι πιθανό να βρεθεί εκτός από τις μελλοντικές εξελίξεις του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και των BRICS, έχει ακόμη περισσότερα κίνητρα να προωθήσει επεκτατικούς στόχους προκειμένου να καταστεί απαραίτητος εταίρος στην περιοχή.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να καταλήξει σε κάποια συμφωνία με τη Ρωσία για την Ουκρανία και συνολικά έναντι της Ρωσίας, που να εκτείνεται από τη Βαλτική και την Αρκτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, τότε ο ρόλος της Τουρκίας θα ήταν λιγότερο σημαντικός.
Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές στο κουρδικό ζήτημα και το Μεγάλο Ισραήλ και η Μεγάλη Τουρκία θα μπορούσαν να βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης, υπάρχει ακόμα ένας τομέας όπου οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Τουρκία βλέπουν το ίδιο πράγμα, που είναι η αποδυνάμωση του Ιράν.
Ο διάδρομος Zangezur
Κομβικής σημασίας είναι ο διάδρομος Zangezur, μια λωρίδα γης μήκους 42 χιλιομέτρων στη νότια Αρμενία, σφηνωμένη ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και τον θύλακα του, το Nakhchivan, και συνορεύει με το Ιράν στα νότια.
Ο έλεγχός του από τους Αζέρους-Τούρκους έχει τεράστια σημασία για την περιοχή, αφού θα μπορούσε να προκαλέσει ένα σημαντικό πλήγμα στο Ιράν, ενώ θα εδραιώσει την τουρκική ισχύ στην περιοχή.
Η Τουρκία πιστεύει ότι ο έλεγχός του θα οδηγήσει στην άνοδο της χώρας ως Ευρασιατικής Μεγάλης Δύναμης, με αγωγό φυσικού αερίου να οδηγείται από το Μπακού στην Τουρκία μέσω αυτού.
Μια σιδηροδρομική γραμμή από την Τουρκία στο Ναχτσιβάν θα μπορούσε επίσης να καταστήσει την Τουρκία περιφερειακό διαμετακομιστικό κόμβο εκτός από ενεργειακό.
Θα μπορούσε να απαιτήσει από την Κίνα να συνεργαστεί με την Τουρκία για την επιμελητεία του Μεσαίου Διαδρόμου - ειδικά εάν η Δύση σημειώσει επιτυχία με τις προσπάθειες που καταβάλει στη Γεωργία, αφού θα προκαλούσαν σημαντικό πλήγμα στις προσπάθειες του Πεκίνου να ανοίξει ένα τεράστιο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας εκεί.
Ο διάδρομος θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει ένα πλήγμα και στη Ρωσία, ανάλογα με τα λεπτά σημεία οποιασδήποτε συμφωνίας, ενώ θα έβλαπτε την ιρανική επιρροή στην περιοχή με σημαντικό τρόπο.
Το Ιράν βλέπει τη δημιουργία του διαδρόμου Zangezur ως ζήτημα πέρα από την πρόσβαση της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν στον θύλακα του Ναχτσιβάν και πιστεύει ότι αυτός ο διάδρομος θα παρέχει άμεση στρατιωτική πρόσβαση στην Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ στον Καύκασο και δυτικά της Κασπίας Θάλασσας.
Παντουρκισμός στον Καύκασο
Πράγματι, ένας σημαντικός αριθμός ιρανικών ελίτ και ειδικών πιστεύει ότι η επέκταση της παρουσίας της Τουρκίας στον Νότιο Καύκασο, ειδικά μέσω του διαδρόμου Zangezur, θα ενισχύσει τον παντουρκισμό στην περιοχή, ο οποίος αποτελεί άμεση απειλή για τις αζερικές περιοχές του βορειοδυτικού Ιράν.
Έχουν γίνει πολλές κουβέντες για κόκκινες γραμμές και παρόμοια, αλλά τι μπορεί να κάνει η Τεχεράνη εάν η Αρμενία, καθοδηγούμενη από τους Αμερικανούς, επιλέξει να επιτρέψει το άνοιγμα του διαδρόμου;
Το Αζερμπαϊτζάν ωστόσο είναι το κλειδί.
Απολαμβάνει μια ισχυρή σχέση με τη Ρωσία και ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα μεταξύ Μπακού και Ερεβάν, δεν είναι σαφές εάν το Αζερμπαϊτζάν θέλει τον διάδρομο υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ με τίμημα να βλάψει τους δεσμούς του με τους ισχυρούς γείτονές του, το Ιράν και τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, ο στενότερος σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν είναι η Τουρκία και το Μπακού έχει σημαντικούς οικονομικούς δεσμούς με το Ισραήλ, ενώ εκτιμάται ότι υπάρχει έντονη παρουσία της Μοσάντ στη χώρα.
Η Τουρκία μπορεί να είναι είτε ο μεγάλος νικητής είτε ο μεγάλος χαμένος από την πτώση του Άσαντ
Η κοινή λογική λέει ότι ο Ερντογάν είναι ο μεγάλος νικητής από την ανατροπή της κυβέρνησης Άσαντ, αν και θα μπορούσε επίσης να καταλήξει να είναι ο μεγαλύτερος χαμένος μακροπρόθεσμα.
Θα μπορούσε να κατακλυστεί από περισσότερους πρόσφυγες. Καθώς οι Σύριοι εξτρεμιστές δεν είναι πλέον ενωμένοι με τον στόχο της καθαίρεσης του Άσαντ και αντιμετωπίζουν το καθήκον της διακυβέρνησης, είναι πιθανές παρατεταμένες διαμάχες εξουσίας, οι οποίες θα αναγκάσουν την Τουρκία να στηρίξει μια φατρία δημιουργώντας έτσι νέους εχθρούς.
Και είναι απολύτως πιθανό - αν όχι πιθανό - ο αγώνας να έρθει στην Τουρκία και να δούμε μια επιστροφή στις τρομοκρατικές επιθέσεις που ταλαιπώρησαν τη χώρα στα μέσα της δεκαετίας του 2010.
Αναφορικά με οικονομικά οφέλη αυτά θα πηγάσουν από την επανέναρξη των επιχειρηματικών και εμπορικών δεσμών με τη Συρία, ενώ και ο κατασκευαστικός του τομέας, ο οποίος έχει στενούς δεσμούς με τον Ερντογάν, θα μπορούσε να κερδίσει χρήματα από ένα project ανοικοδόμησης της κατεστραμένης από τον πόλεμο Συρίας, που αναμένεται να ανέλθει σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Μια σημαντική παράμετρος είναι ότι οι ΗΠΑ μπορούν να προκαλέσουν ένα χάος στην Συρία και να αποσυρθούν στο σπίτι τους.
Η Συρία μοιράζεται σύνορα με την Τουρκία και οι ΗΠΑ πιθανότατα να αποσταθεροποιήσουν όχι μόνο τη Συρία αλλά και την Τουρκία με την υποστήριξή των τζιχατζιστών που ανέτρεψαν τον Άσαντ.
Η Άγκυρα είναι βέβαιο ότι έχασε Ρωσία και Ιράν από συμμάχους, αφού τους μαχαίρωσε πισώπλατα στη Συρία, κάτι που ο Πούτιν και ο Χαμενεϊ δεν θα ξεχάσουν.
Παράλληλα Κίνα και Ινδία δεν κοιτάζουν με καλό μάτι μια Τουρκία που χρησιμοποίησε εξτρεμιστές πληρεξούσιους για να επιδιώξει τους στόχους της.
Θα συνεχίσουν η Κίνα και η Ρωσία να συνεργάζονται με την Τουρκία όταν χρειαστεί;
Η Τουρκία μπορεί να θεωρηθεί ως εχθρός του σχεδίου της ευρασιατικής ολοκλήρωσης και της άμυνας της SCO ενάντια ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ισραήλ, με ότι αυτό συνεπάγεται στο μέλλον.
