Η υποστήριξη της Ευρώπης προς την Ουκρανία αντιμετώπισε μια απροσδόκητη πτώση αυτή την εβδομάδα, καθώς η Πολωνία - μέχρι τώρα ο πιο πιστός σύμμαχος του Κιέβου στην ήπειρο - φάνηκε να δηλώνει ότι θα σταματήσει να στέλνει όπλα στον γείτονά της. Η κίνηση αυτή έγινε αφού ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέκρινε τη Βαρσοβία για τη συνέχιση της απαγόρευσης των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών, και αποτελεί το τελευταίο παράδειγμα πιο συγκρουσιακής συμπεριφοράς της πολωνικής κυβέρνησης προς το Κίεβο, λίγο πριν από τις στενές βουλευτικές εκλογές στη χώρα.
Το πολιτικό θέατρο έχει εγείρει μια σειρά από σημαντικά ερωτήματα, το σημαντικότερο από τα οποία είναι, θα είναι αυτή η στιγμή που η σταθερή αποφασιστικότητα της Ευρώπης απέναντι στην πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας θα ραγίσει τελικά;
Πώς λοιπόν μια διαφωνία για τις εισαγωγές σιτηρών κλιμακώθηκε σε διπλωματική κρίση; Σύμφωνα με την ανάλυση του CNN, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε προσωρινή απαγόρευση στις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία τον Μάιο, για να αποφύγει μια συμφόρηση φθηνών σιτηρών που θα κινδύνευε να υποβαθμίσει τους αγρότες στην Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Η ΕΕ ανέστειλε την απαγόρευση την περασμένη εβδομάδα, εξοργίζοντας τις χώρες αυτές, οι οποίες ορκίστηκαν να διατηρήσουν τους περιορισμούς σε ισχύ, και προκαλώντας με τη σειρά της διαμαρτυρίες από την Πολωνία.
Η Πολωνία απέχει εβδομάδες από τις εθνικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου, στις οποίες το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) αναμένεται να υποστεί απώλειες. Στην ευρωπαϊκή πολιτική θα σας πει ότι η γεωργία είναι απίστευτα σημαντική. Οι αγρότες είναι πολιτικοί παράγοντες με κίνητρα και οι πολίτες τείνουν να ενδιαφέρονται για την επισιτιστική ασφάλεια, μερικές φορές δυσανάλογα και παράλογα. Και το PiS θα χρειαστεί τις αγροτικές ψήφους για να παραμείνει στην εξουσία.
Επομένως, είναι λογικό ότι η πολωνική κυβέρνηση θα ήθελε να κάνει μια εθνικιστική χειρονομία που θα τραβήξει τα πρωτοσέλιδα. Ωστόσο, αυτή η σχετικά περιθωριακή διαμάχη ξέφυγε από τον έλεγχο την Τρίτη, όταν ο Ζελένσκι δήλωσε στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ: "Είναι ανησυχητικό να βλέπουμε πώς κάποιοι στην Ευρώπη, κάποιοι από τους φίλους μας στην Ευρώπη, παίζουν την αλληλεγγύη σε ένα πολιτικό θέατρο - κάνοντας ένα θρίλερ από το σιτάρι".
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki απάντησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την επόμενη ημέρα, λέγοντας: "Δεν μεταφέρουμε πλέον όπλα στην Ουκρανία, επειδή τώρα εξοπλίζουμε την Πολωνία". Από τότε η Πολωνία προχώρησε σε ανάκληση αυτών των σχολίων, υποσχόμενη ότι θα εξακολουθήσει να στέλνει όπλα για τα οποία έχει ήδη δεσμευτεί να παράσχει. Ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα δήλωσε ότι τα λόγια του πρωθυπουργού του "ερμηνεύτηκαν με τον χειρότερο δυνατό τρόπο".
Η διαμάχη έθεσε σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ευρωπαϊκή ενότητα
Το πρώτο και πιο σημαντικό σημείο, ωστόσο, είναι ότι κανένας Ευρωπαίος αξιωματούχος δεν πιστεύει σοβαρά ότι πρόκειται να υπάρξει δραματική αλλαγή πολιτικής όσον αφορά τη στήριξη της Ουκρανίας - ειδικά από την Πολωνία. "Όλα αυτά είναι προεκλογικό μπλα-μπλα... οι αγρότες είναι εκλογική ομάδα του PiS", λέει μια ανώτερη ευρωπαϊκή πηγή για θέματα άμυνας. "Η Πολωνία θα συνεχίσει να παρέχει όπλα στην Ουκρανία. Όσο χρειαστεί. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι' αυτό", λέει αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. "Οι Πολωνοί έχουν ζωτικό συμφέρον να κερδίσει η Ουκρανία αυτόν τον πόλεμο, καθώς διαφορετικά θα εκτεθούν άμεσα στον αρχιεχθρό τους (τη Ρωσία), αλλά πρέπει να παίξουν τους μύες τώρα λόγω των εκλογών", λέει αξιωματούχος της ΕΕ.
Παρά την προσδοκία ότι όλα αυτά είναι θόρυβος που απευθύνεται σε εγχώριο ακροατήριο, είναι δύσκολο να υπερτιμήσει κανείς το επίπεδο της οργής στην Πολωνία. Ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε στο CNN: "Η Ουκρανία έχει ήδη προσφέρει στην Πολωνία μια λύση για τα σιτηρά. Γι' αυτό και είναι τόσο τσαντισμένοι με την Πολωνία. Όπως και 24 κράτη μέλη που εκφοβίζονται επί 18 μήνες από την Πολωνία επειδή δεν κάνουν αρκετά για να στηρίξουν την Ουκρανία".
Η περιφρόνηση χαρακτηρίζεται ίσως καλύτερα από έναν αξιωματούχο της Επιτροπής της ΕΕ, ο οποίος δήλωσε: "Πρέπει να το δούμε στο πλαίσιο των επερχόμενων εκλογών, της εθνικιστικής ατζέντας της σημερινής κυβέρνησης και της επιθετικής στάσης στο θέμα των σιτηρών, της μετανάστευσης και σε οτιδήποτε θεωρούν "απειλή" για τα εθνικά συμφέροντα της Πολωνίας".
Το πιο σοβαρό συμπέρασμα από όλα αυτά είναι τι μπορεί να σημαίνει για την Ουκρανία μακροπρόθεσμα. Η Δύση καταβάλλει επί του παρόντος μεγάλη προσπάθεια να εντάξει την Ουκρανία στους θεσμούς της. Η χώρα προσπαθεί επί του παρόντος να ενταχθεί τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ, για τα οποία έχει ομόφωνη υποστήριξη. Αυτή η υποστήριξη, ωστόσο, συνοδεύεται ήδη από επιφυλάξεις και όρους. Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ αποδέχονται ότι για να φιλοξενηθεί η Ουκρανία, θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική μεταρρύθμιση στον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. Οι σημερινές δομές της ΕΕ θα έδιναν επίσης στο νεότερο μέλος της τεράστια επιρροή στα θεσμικά όργανα, δηλαδή στο κοινοβούλιο και το συμβούλιο των κρατών μελών.
Όσον αφορά το ΝΑΤΟ, υπάρχουν μέλη της συμμαχίας που δεν τους αρέσει η ιδέα ότι μια χώρα που βρίσκεται κυριολεκτικά σε πόλεμο θα έχει πρόσβαση στον μηχανισμό του άρθρου 5 - το έναυσμα "όλοι για έναν και ένας για όλους" που ωθεί τους συμμάχους να στηρίζουν ο ένας τον άλλον. Για μια στρατιωτική συμμαχία, σε πολλές από τις χώρες του ΝΑΤΟ δεν αρέσει ιδιαίτερα να ξοδεύουν χρήματα για την άμυνα των ίδιων, πόσο μάλλον η μία για την άλλη.
Το ξέσπασμα της Πολωνίας με τα όπλα επιτρέπει στις χώρες που αισθάνονται ότι τους έχουν ασκήσει ισχυρά όπλα - και όχι μόνο από την Πολωνία - για να υποστηρίξουν την Ουκρανία, να μπορούν τώρα να αντιδράσουν νομίμως για τη σοφία της Δύσης να ρίχνει τόση υποστήριξη σε μια χώρα που δεν είναι καν μέλος της συμμαχίας.
Ο τελευταίος λόγος για τον οποίο αξιωματούχοι σε όλη την Ευρώπη είναι εξοργισμένοι με τα γεγονότα αυτής της εβδομάδας είναι ότι δίνουν στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ένα προπαγανδιστικό πλεονέκτημα. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, όταν ρωτήθηκε για τη διαμάχη, τη χρησιμοποίησε για να πει ότι "υπάρχουν ορισμένες εντάσεις μεταξύ της Βαρσοβίας και του Κιέβου. Προβλέπουμε ότι οι εντάσεις αυτές θα αυξηθούν".
Ο πόλεμος παραπληροφόρησης της Ρωσίας περιγράφεται συχνά από διπλωμάτες ως ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος: ό,τι είναι κακό για τη Δύση είναι καλό για τη Ρωσία. Οι δημόσιες διαμάχες μεταξύ της Δύσης καθιστούν εύκολο τον ισχυρισμό ότι η Δύση είναι διχασμένη, και μια διχασμένη Δύση είναι σίγουρα καλό πράγμα για το Κρεμλίνο.
