«Σε παρόντα χρόνο, όπου το διεθνές σύστημα επ’ αφορμή μάλιστα και της ρωσο-ουκρανικής κρίσης, χαρακτηρίζεται από εμφιλοχωρούσα ρευστότητα, όπερ και διαμορφώνει ένα κατά ταύτα ανατέλλον νέο διεθνές τοπίο, τα εν εξελίξει διαδραματιζόμενα προβάλλουν ορισμένες παραμέτρους, οι οποίες αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στον διαρκή και αμετάβλητο ρόλο του έθνους - κράτους σε ένα παρ’όλα αυτά παγκοσμιοποιημένο σύστημα, το οποίο παραπέμπει ως επί το πλείστον στο οικονομικό επίπεδο και δεν άπτεται του πολιτιστικού ή εθνικού τοιούτου» γράφει στη Σημερινή της Κύπρου ο Χριστόδουλος Γιαλουρίδης. Ο γνωστός διεθνολόγος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σήμα Πούτιν για το τέλος της παγκοσμιοποίησης: Αυτό είναι το όραμά του για έναν πολυπολικό κόσμο
«Οφείλουμε» συμπληρώνει «να υπενθυμίσουμε πως το πολιτιστικό σκέλος της παγκοσμιοποίησης που επεδίωκε την οικοδόμηση ενός homo universalis, ιδιαιτέρως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, έχει αποτύχει, στον βαθμό που ο «homo ethnicus» υπερισχύει με προϊούσα και την περαιτέρω ενδυνάμωσή του στη σύγχρονη εποχή. Αυτό αντανακλάται στο γεγονός πως η εθνική διάσταση των λαών υπερέχει της επιδιωκόμενης παγκοσμιοποιημένης τοιούτης, δηλαδή μιας διαστρωμάτωσης κατά τρόπο οριζόντιο της παγκόσμιας πληθυσμιακής διάρθρωσης, λόγω της αυτογενούς ικανότητας των εθνών να παράγουν πολιτικές, που να απηχούν μια ιστορική συνέχεια, παραπέμπουσα στον πολιτισμό του εκάστοτε έθνους και την ικανότητά του να επιβιώνει ανταγωνιζόμενο και διεκδικώντας, σε έναν κόσμο που διακρίνεται από τον χομπσιανής αντίληψης bellum omnium contra omnes.
Αναφορικά προς τα ανωτέρω και εστιάζοντας στην επικαιρότητα και στην περίπτωση της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης, αναδεικνύονται δύο βασικά στοιχεία. Πρώτον, ότι η απειλή εθνικής επιβίωσης σε ένα σύνολο λαού κινητοποιεί και ανασύρει ιστορικές εθνικές δυνάμεις, που λειτουργούν ως μηχανισμός υπεράσπισης του κράτους, του πολιτισμού, του παρόντος και του μέλλοντος. Δεύτερον, δημιουργούνται συνθήκες διεθνούς κινητοποίησης συμφερόντων και δυνάμεων, που επιδιώκουν να εμπλακούν, διαγιγνώσκοντας την ύπαρξη και ίδιων συμφερόντων στο πλαίσιο της συγκρουσιακής διάρθρωσης και κατ’ αυτόn τον τρόπο μετατρέπεται αφεύκτως μια τοπική σύγκρουση σε διεθνή.
Εκείνο που μπορεί κανείς να παρατηρήσει είναι πως το παίγνιο δεν παραπέμπει απλώς σε ιδεολογικό πλαίσιο αντιπαράθεσης, τουτέστιν μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού, αλλά πολύ περισσότερο δρομολογεί την κινητοποίηση εθνικών συμφερόντων, καθώς και μεγάλων κατά ταύτα διεθνών οικονομικών παραγόντων, που ενίοτε βρίσκονται σε σύμπλευση ή και εν αντιθέσει με εθνικά συμφέροντα, τα οποία με το προσωπείο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης επιστρατεύουν δυνάμεις, που στοχεύουν στο να πλήξουν τη μια ή την άλλη πλευρά των εν προκειμένω αντιμαχομένων.
Στο πεδίο της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης εκδηλώνονται ως φαινόμενα, τόσο η δημιουργία ενός εν εξελίξει ευρισκόμενου ουκρανικού έθνους, το οποίο σφυρηλατείται στο πλαίσιο της πολεμικής αναμέτρησης, όσο και το εκδηλούμενο παντί τρόπω και διά όλων των μέσων εγχείρημα του δυτικού συνασπισμού να συρρικνώσει μια παγκόσμια αναδυόμενη δύναμη, όπως η Ρωσία, που έλκει την καταγωγή της σε μια μακραίωνη ιστορική διαδρομή κατά το πρότυπο του παρελθόντος της Περεστρόικα, όπου και χρησιμοποιήθηκε η επίφαση του δημοκρατικού γίγνεσθαι για να επέλθει εν τέλει η διάλυση του σοβιετικού ιμπέριουμ, μετατρέποντας κατά ταύτα τη Ρωσία σε ένα διάτρητο και ελεγχόμενο από τις δυτικές δυνάμεις κρατικό μόρφωμα.
Σημειώνεται συναφώς πως και ο δυτικός συνασπισμός συντίθεται, κατά το μάλλον ή ήττον, από έθνη - κράτη, όπως η Βρετανία, η οποία ακολούθησε μια ξεχωριστή διαδρομή σύμπηξης μιας αυτοκρατορικής οντότητας σε πολυεθνικής δομής ισχυρό έθνος κράτος, τα οποία και αποτυπώνουν την προέλευσή τους σε βαθιά ιστορικές εθνικές διαδρομές ενσωματώνοντας στην εξωτερική τους πολιτική τη διεκδίκηση επικυριαρχίας επί άλλων κρατών και πολιτιστικών οντοτήτων, αξιοποιώντας την αδυναμία κατά ταύτα αντίστασής τους.
Καταληκτικά, αναδεικνύεται έτι περαιτέρω και ενισχύεται η υπόθεση του έθνους - κράτους με αφορμή την ουκρανική διένεξη και την εν προκειμένω προβληθείσα αντίσταση των Ουκρανών έναντι της Ρωσίας. Αυτό συμβαίνει καθώς, πέραν της κατά τα ανωτέρω δημιουργίας ουκρανικού έθνους, που συνιστά αφεύκτως προϊόν της σύγκρουσης, με παράλληλη την εκδήλωση ενδυνάμωσης του ρωσικού έθνους-κράτους προβάλλοντας ένα σχήμα υπεράσπισης ταυτότητας, ιστορίας και πολιτισμού που αντανακλά τη διεκδικούμενη θέση της Ρωσίας στον οιονεί αναδιαμορφούμενο νέο κόσμο, το από τους τρίτους εκλαμβανόμενο μήνυμα αποτυπώνει την εθνική συσπείρωση, που προσανατολίζεται στην υπεράσπιση της ύπαρξης ως όρια κρατικά, ταυτότητα, πολιτισμό και διεκδίκηση δικαιωμάτων στην επόμενη μέρα.»
