"Τρείς βασικοί λόγοι για τους οποίους η Τουρκία επιθυμεί να επαναφέρει τους δεσμούς της με την Ινδία και να διατηρήσει τις θέσεις της υπέρ του Πακιστάν και του Κασμίρ", είναι ο τίτλος άρθρου έγκριτου Διεθνούς ΜΜΕ του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας S Jaishankar συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη Νέα Υόρκη στις 21 Σεπτεμβρίου, λίγες μόνο ώρες αφότου ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ότι είναι «ατυχές» που η Ινδία και το Πακιστάν δεν έχουν μπορέσει να εδραιώσoυν την ειρήνη 75 χρόνια μετά την ανεξαρτησία και να ελπίζει για «δίκαιη και μόνιμη ειρήνη» στο Κασμίρ, κάτι το οποίο ήταν αδιανόητο μερικούς μήνες πρίν.
Ακολουθώντας τις προηγούμενες πρακτικές τα τελευταία τρία χρόνια, κάθε φορά που ο Ερντογάν μιλά για το Κασμίρ, οι Ινδοί αξιωματούχοι συναντούν αμέσως κορυφαίους ηγέτες της Ελλάδας ή της Κύπρου ή της Αρμενίας, με τους οποίους η Τουρκία έχει εδαφικές διαφορές και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αλλά αυτή τη φορά, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών που συναντήθηκαν την ίδια ημέρα της ομιλίας του Ερντογάν στον ΟΗΕ υποδηλώνουν ότι «ο παράγοντας του Πακιστάν» στις σχέσεις Ινδίας-Τουρκίας μειώνεται και τόσο το Νέο Δελχί όσο και η Άγκυρα αναβαθμίζουν τις πολιτικές τους το ένα απέναντι στο άλλο.
Οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές αλλαγές.
Φαίνεται επίσης ότι η Τουρκία απογοητεύεται όλο και περισσότερο με τον στρατηγικό της σύμμαχο το Πακιστάν.
Μπορεί να σημειωθεί ότι αμέσως μετά την κατάργηση του άρθρου 370, το οποίο παρείχε ειδικό καθεστώς σύμφωνα με το ινδικό σύνταγμα στο άλλο κράτος του Τζαμού και Κασμίρ, από την ινδική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι τον Αύγουστο του 2019, η Άγκυρα έθεσε το ζήτημα του Κασμίρ, σε διάφορα φόρουμ.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν έθιξε για πρώτη φορά το θέμα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (UNGA) τον Σεπτέμβριο του 2019. Έκτοτε, έχει μιλήσει επανειλημμένα για το θέμα του Κασμίρ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κάθε χρόνο.
Το 2020, ο Τούρκος Πρόεδρος είπε: «Η σύγκρουση στο Κασμίρ, η οποία είναι επίσης κλειδί για τη σταθερότητα και την ειρήνη της Νότιας Ασίας, εξακολουθεί να είναι ένα φλέγον ζήτημα… Είμαστε υπέρ της επίλυσης αυτού του ζητήματος μέσω διαλόγου στο πλαίσιο των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών , ειδικά σύμφωνα με τις προσδοκίες του λαού του Κασμίρ».
Αυτό έκανε, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι τα μόνιμα πέντε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ο κόσμος γενικότερα δεν επιθυμούν να παρέμβουν σε ένα θέμα που πιστεύουν ότι εμπίπτει ακριβώς στις εσωτερικές υποθέσεις της Ινδίας.
Το 2021, επανέλαβε το ίδιο στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών λέγοντας: «Διατηρούμε τη στάση μας υπέρ της επίλυσης του συνεχιζόμενου προβλήματος στο Κασμίρ εδώ και 74 χρόνια, μέσω του διαλόγου μεταξύ των μερών και στο πλαίσιο των σχετικών ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών».
Μάλιστα, έξω από τα Ηνωμένα Έθνη, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν δίστασε να πει ότι η Ινδία αυτή τη στιγμή έχει γίνει μια χώρα όπου οι σφαγές είναι ευρέως διαδεδομένες.
Τι σφαγές; Σφαγές μουσουλμάνων. Από ποιον; Από Ινδουιστές;
Στην ομιλία του στις 14 Φεβρουαρίου 2020 ενώπιον κοινής συνόδου του πακιστανικού κοινοβουλίου, ο Ερντογάν δήλωσε:
"Ποτέ δεν ξεχάσαμε και δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τη βοήθεια που παρείχε ο πακιστανικός λαός, μοιράζοντας το δικό του ψωμί κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας μας. Και τώρα, το Κασμίρ είναι και θα είναι το ίδιο για εμάς. Ήταν το Τσανάκαλε χθες, και είναι το Κασμίρ σήμερα, δεν υπάρχει] διαφορά».
Οι ενέργειες του Ερντογάν προκάλεσαν τις έντονες αντιδράσεις της Ινδίας.
Ο Πρωθυπουργός Μόντι αντέδρασε πραγματοποιώντας συναντήσεις με τον πρόεδρο της Κύπρου και τους πρωθυπουργούς της Αρμενίας και της Ελλάδας στο περιθώριο των ετήσιων συνεδριάσεων του παγκόσμιου οργανισμού.
Η Ινδία υπενθύμισε στην Τουρκία ότι σε αντίθεση με την Άγκυρα, η οποία εισέβαλε και κατέλαβε μέρος του κυρίαρχου έθνους της Κύπρου το 1974, το Νέο Δελχί δεν είχε λάβει τέτοια μέτρα σχετικά με το Κασμίρ.
Σημειωτέον ότι ο Μόντι ακύρωσε την προγραμματισμένη επίσκεψή του στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2019, ενώ τερματίστηκε μια προσοδοφόρα ναυτική συμφωνία 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων με μια τουρκική αμυντική εταιρεία.
Η Ινδία μείωσε επίσης τις άλλες αμυντικές εξαγωγές της προς την Τουρκία, οι οποίες περιελάμβαναν εκρηκτικά και πυροκροτητές.
Έκτοτε, η Ινδία μείωσε επίσης σημαντικά τις εισαγωγές της από την Τουρκία και επιπλέον, η Ινδία συνήψε αμυντική συμφωνία αξίας 40 εκατομμυρίων δολαρίων με την Αρμενία, τον παραδοσιακό αντίπαλο της Τουρκίας στην περιοχή, η οποία περιλάμβανε τέσσερα ραντάρ εντοπισμού που αναπτύχθηκαν από τον Οργανισμό Αμυντικής Έρευνας και Ανάπτυξης (DRDO).
Επαναφορά των δεσμών Ινδίας-Τουρκίας
Σε αυτό το πλαίσιο, η φετινή ομιλία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών του Προέδρου Ερντογάν για το Κασμίρ ήταν πολύ ήπια και ουδέτερη, λένε οι ειδικοί.
«Η Ινδία και το Πακιστάν, αφού καθιέρωσαν την κυριαρχία και την ανεξαρτησία τους πριν από 75 χρόνια, δεν έχουν ακόμη δημιουργήσει ειρήνη και αλληλεγγύη μεταξύ τους. Αυτό είναι πολύ ατυχές. Ελπίζουμε και προσευχόμαστε να εδραιωθεί μια δίκαιη και μόνιμη ειρήνη και ευημερία στο Κασμίρ», είπε ο Ερντογάν.
Σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν υποστήριξε τη θέση του Πακιστάν ότι το ζήτημα του Κασμίρ πρέπει να επιλυθεί σύμφωνα με το χρονολογημένο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της δεκαετίας του 1950.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι η ωριμότητα του Ερντογάν στο Κασμίρ οφείλεται στις «πολύ εποικοδομητικές συζητήσεις» μεταξύ του ίδιου και του πρωθυπουργού Μόντι στη Σαμαρκάνδη (Ουζμπεκιστάν) κατά τη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) μια εβδομάδα νωρίτερα.
Μίλησαν για τους τομείς που ενδιαφέρουν τόσο την Ινδία όσο και την Τουρκία ως προς το τι κάνουν διμερώς, ως προς τον τρόπο σύγκλισης περιφερειακά, αλλά και ως προς το πώς οι προοπτικές των νσχέσεών τους μπορούν να συναντηθούν πιο έντονα σε σχέση με τις εξελίξεις σε όλο τον κόσμο.
Τρεις είναι οι λόγοι για τους οποίους η Άγκυρα επιχειρεί να επαναφέρει τους δεσμούς της με την Ινδία
Πρώτον, η Ινδία ανέλαβε την Προεδρία του SCO, αναμφισβήτητα βάσει του μοντέλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για το επόμενο έτος. Και η Ινδία θα αναλάβει την Προεδρία της G-20 με μεγάλη επιρροή, αυτόν τον Δεκέμβριο.
Η Τουρκία, η οποία διέρχεται μια μεγάλη οικονομική κρίση με ιστορικά υψηλό πληθωρισμό 80%, πρέπει να είναι ρεαλιστική, όχι ιδεολογική, ώστε να κερδίσει περισσότερους φίλους παρά εχθρούς.
Ο Ερντογάν είπε ότι η Τουρκία θέλει να γίνει μέλος της SCO,τώρα είναι μόνο εταίρος διαλόγου, και ότι θα συνεχίσει να επιδιώκει αυτή την ιδέα στη συνάντηση της SCO το 2023 στην Ινδία.
Προφανώς, μια αντι-ινδική στάση δεν θα βοηθήσει το θέμα της Τουρκίας στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, ιδιαίτερα όταν παρά τις μέχρι τώρα τεταμένες σχέσεις μεταξύ τους, το διμερές εμπόριο Ινδίας-Τουρκίας ήταν αρκετά εκτεταμένο, αγγίζοντας περίπου τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Ινδία ανέθεσε σε μια κοινοπραξία των πέντε κορυφαίων ναυπηγείων της Τουρκίας, την TAIS, τη σύμβαση ναυπηγικής ναυπηγικής αξίας 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια τουρκική εταιρεία, η Savronik, ολοκλήρωσε επίσης ένα έργο που σχετίζεται με το υπουργείο Άμυνας για την κατασκευή μιας σήραγγας στον αυτοκινητόδρομο Leh-Manali της Ινδίας.
Οι Ινδοί είναι πλέον οι τρίτοι μεγαλύτεροι Ασιάτες τουρίστες στην Τουρκία μετά την Κίνα και την Ινδονησία.
Οι ινδικές επιχειρήσεις, από τα τρόφιμα μέχρι την τεχνολογία, επεκτείνουν σταδιακά την παρουσία τους στην Τουρκία.
Δεύτερον, η Τουρκία ίσως συνειδητοποιεί τώρα την αποτυχία της να αναδειχθεί ως ηγέτης της «ισλαμικής ομάδας», που αποτελείται από το Πακιστάν, τη Μαλαισία, το Ιράν και το Κατάρ, σε μια προσπάθεια να σπάσει την πρωτοκαθεδρία της Σαουδικής Αραβίας και την ιδεολογική υπεροχή των ΗΑΕ στον ισλαμικό κόσμο.
Ο πρώην πρωθυπουργός του Πακιστάν Ιμράν Χαν ήταν ο μεγαλύτερος υποστηρικτής του Ερντογάν.
Η αποπομπή του από την εξουσία, ακολουθούμενη από την οξεία οικονομική εξάρτηση του Πακιστάν από τη Σαουδική Αραβία, ουσιαστικά σκότωσε αυτή την ιδέα.
Από την άλλη πλευρά, μια «ρεαλιστική» Τουρκία επιχειρεί να ομαλοποιήσει τώρα τις σχέσεις με χώρες όπως το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ.
Τον Φεβρουάριο, ο Ερντογάν επισκέφθηκε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να επαναφέρει τις σχέσεις σε καλό δρόμο μετά τις εκτροπές για τη Λιβύη και τον οικονομικό αποκλεισμό κατά του Κατάρ που ενορχηστρώθηκε από τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία.
Πιο πρόσφατα, η Τουρκία αποκατέστησε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ μετά από μια δεκαετία εντάσεων που ξέσπασαν το 2010 όταν Ισραηλινοί κομάντος σκότωσαν 10 Τούρκους ακτιβιστές σε ένα τουρκικό πλοίο βοήθειας, το Mavi Marmara, προσπαθώντας να σπάσουν τον ισραηλινό θαλάσσιο αποκλεισμό της Γάζας.
Αποφάσισαν να διορίσουν τους αντίστοιχους πρεσβευτές τους για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια.
Οι δύο χώρες απέλασαν η μία τους πρεσβευτές της άλλης το 2018 για τη δολοφονία πολλών διαδηλωτών στη Γάζα από Ισραηλινούς στρατιώτες στην επέτειο της δημιουργίας του ισραηλινού κράτους. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας κατά τα άλλα είχε από καιρό επικρίνει τη συμπεριφορά του Ισραήλ προς τους Παλαιστινίους.
Και το πιο σημαντικό, τον Ιούνιο, ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ταξίδεψε στην Τουρκία για να εξομαλύνει τους δεσμούς που είχαν διαραγεί μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη το 2018 στο Ριάντ.
Μετά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία έχει πλέον υποσχεθεί στην Τουρκία δισεκατομμύρια δολάρια που θα τονώσουν την τουρκική οικονομία ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους. Ο Ερντογάν έχει επίσης προσεγγίσει άλλους εχθρούς, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Αρμενίας, για να βελτιώσει τις σχέσεις.
Παρεμπιπτόντως, η Ινδία έχει τώρα άριστες σχέσεις με όλες αυτές τις χώρες, τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Η Τουρκία φαίνεται ότι το σημείωσε κατά την προσπάθεια ανοικοδόμησης των δεσμών της με την Ινδία.
Τρίτον, γίνεται ολοένα και πιο προφανές ότι η Τουρκία απογοητεύεται με το Πακιστάν κατά καιρούς, τον πιο σημαντικό παράγοντα πίσω από την εχθρότητά της προς την Ινδία.
Ο αριθμός των παράνομων Πακιστανών.
Ο αριθμός των παράνομων Πακιστανών μεταναστών στην Τουρκία αποδεικνύεται ότι είναι τεράστιος ερεθιστικός στους δεσμούς της Άγκυρας με το Ισλαμαμπάντ.
Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, υπάρχουν από 3.000 έως 6.000 παράνομοι Πακιστανοί υπό κράτηση, ενώ πολλοί άλλοι παραμένουν στην Τουρκία μέχρι να βρουν τρόπο να πάνε στην Ευρώπη.
Αλλά αυτό που ενοχλεί τις τουρκικές αρχές είναι ότι οι Πακιστανοί μετανάστες δεν σέβονται τον πολιτισμό της χώρας, ιδιαίτερα τις γυναίκες.
Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, ένας Πακιστανός μετανάστης συνελήφθη να μοιράζεται φωτογραφίες και βίντεο Τουρκάλων που καταγράφηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρόμοια βίντεο άλλων Πακιστανών μεταναστών εμφανίστηκαν επίσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας οργή στον τουρκικό πληθυσμό.
Το "Pakistan Get Out" είναι, επομένως, μια μεγάλη τάση στα τουρκικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι αναφορές πληροφοριών υποστηρίζουν ότι παράνομοι μετανάστες από το Πακιστάν βρέθηκαν επίσης να επιδίδονται σε πολέμους συμμοριών και άλλα παράνομα εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων και των ναρκωτικών και της απαγωγής τουριστών με λύτρα που επισκέπτονται την Τουρκία.
Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση, καθώς η Τουρκία είναι ένας αγαπημένος προορισμός και ο τουρισμός είναι μια σημαντική πηγή εσόδων για την οικονομία. Ένα πρόσφατο περιστατικό στα τέλη Απριλίου, ήταν η απαγωγή μιας μικρής ομάδας Νεπαλέζων τουριστών στην Κωνσταντινούπολη.
Ευτυχώς, διασώθηκαν από την Αστυνομία και συνελήφθησαν έξι Πακιστανοί που είχαν διαπράξει το έγκλημα και ζήτησαν λύτρα 10.000 ευρώ.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, οι ειδικοί λένε ότι παρά τις προηγούμενες αποτυχίες, οι δεσμοί Ινδίας-Τουρκίας έχουν πραγματικές πιθανότητες για καλύτερες μέρες μπροστά.
Ο Kabir Taneja, μέλος του Προγράμματος Στρατηγικών Σπουδών του Ιδρύματος Ερευνών Observer με έδρα το Δελχί λέει:
«Χρησιμοποιώντας μηχανισμούς όπως η προσέγγιση μεταξύ Ινδίας, ΗΑΕ, Ισραήλ και ΗΠΑ, που στοχεύει σε περιφερειακούς οικονομικούς διαλόγους ως εφαλτήριο, θα μπορούσε να προσφέρει νέες ιδέες και ευκαιρίες για διάλογο με την Άγκυρα σχετικά με το εμπόριο και άλλες οικονομικές ευκαιρίες μέσω του Κόλπου, προσφέροντας δυνητικά μικρά βήματα για δοκιμαστικό έδαφος πριν από τη διεξαγωγή πιο επακόλουθων διαλόγων για την αντιμετώπιση πιο θεμελιωδών προκλήσεων".
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι ο Ερντογάν επιχειρεί για τους τρείς βασικούς λόγους που αναφέρθηκαν νωρίτερα, επαναπροσέγγιση με την Ινδία, παραμερίζοντας τη διαφωνία Πακιστάν-Ινδίας για το Κασμίρ.
Ευελπιστεί ο Τούρκος Πρόεδρος ενόψει των τουρκικών εκλογών σε οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά οφέλη από αυτήν την προσέγγιση με την Ινδία, η οποία σημειωτέον θα είναι η Προεδρεύουσα χώρα του SCO, αλλά και του G-20.
Η τυχόν επιτυχής προσέγγιση Τουρκίας-Ινδίας θα έχει αρνητικές συνέπειες για τη χώρα μας, η οποία βλέπει την Ινδία ως το αντίπαλο δέος σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο, απέναντι στη σύμπραξη Τουρκίας-Πακιστάν
Σε προγενέστερο άρθρο μας με τίτλο," Γεωπολιτική κίνηση-ματ! Συνεργασία Ελλάδας-Ινδίας απέναντι σε Τουρκία- Πακιστάν- Αλλάζει το ''παιχνίδι'', είχαμε επισημάνει τους λόγους αλλά και τα κέρδη που θα έχει η χώρα μας από την εμβάθυνση της συνεργασίας μας με την Ινδία, σε όλους τους τομείς και κυρίως στον τομέα της άμυνας.
Drones
Η Ελλάδα και η Ινδία μπορούν να συνεργαστούν σε τεχνολογίες άμυνας κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών για την αντιμετώπιση της απειλής των μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία και το Πακιστάν.
Αρχικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να μοιραστεί τα δεδομένα για τα χαρακτηριστικά πτήσης και την υπογραφή ραντάρ τουρκικής κατασκευής drones με την Ινδία, καθώς ο ελληνικός στρατός πρέπει να έχει συγκεντρώσει σημαντικές πληροφορίες για τουρκικά drones που πετούν τακτικά πάνω από ελληνικά νησιά.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα drones είναι μικρού μεγέθους και είναι δύσκολο να εντοπιστούν στα ραντάρ, τέτοιες πληροφορίες θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμες για την Ινδία σε περίπτωση πιθανής σύγκρουσης με το Πακιστάν στην οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τουρκικής κατασκευής drones.
Κοινές στρατιωτικές ασκήσεις
Επιπλέον, οι στρατοί και των δύο χωρών θα μπορούσαν να ξεκινήσουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν εικονικά σενάρια μάχης μεταξύ ινδικών Rafales και ελληνικών F-16 ή ασκήσεις προσομοίωσης απειλών από drone και χρησιμοποίησης λύσεων αντιμετώπισης drones.
Oι κοινές ασκήσεις με την Ελλάδα θα μπορούσαν να δώσουν στην Ινδία «μεγαλύτερη εικόνα για τις μαχητικές ικανότητες των F-16 και τις βέλτιστες πρακτικές που υιοθετεί η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία για την αντιμετώπιση της απειλής από Τουρκία."
Ιδιαίτερη σημασία θα έχει αν οι κοινές αυτές στρατιωτικές ασκήσεις Ελλάδας-Ινδίας λάβουν χώρα στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, γεγονός που θα διευκολυνθεί από την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών, που όπως είδαμε επιχειρεί ήδη στην Αλεξανδρούπολη η Ινδία
S-400 και πύραυλος κρουζ BrahMos
H Ινδία χρησιμοποιεί το ρωσικής κατασκευής σύστημα αεράμυνας S-400, που χρησιμοποιείται επίσης από την Τουρκία. Οι στρατιωτικές ασκήσεις με την Ινδία θα μπορούσαν να επιτρέψουν στο HAF να δοκιμάσει το αεροσκάφος του ενάντια στην εκπαιδευτική μοίρα του συστήματος S-400.
Επιπλέον, η Ελλάδα μπορεί επίσης να αγοράσει τον ινδικό πύραυλο κρουζ BrahMos που θα μπορούσε να ενσωματωθεί με το αεροσκάφος της Rafale.
Ο πύραυλος BrahMos θα μπορούσε να είναι ένα τρομερό όπλο όταν ενσωματωθεί με γαλλικά Rafales, το οποίο, σε συνδυασμό με την ικανότητα των Ελλήνων πιλότων, θα προκαλούσε πανικό στην Άγκυρα.
Σημειωτέον ότι μια μικρότερη και ελαφρύτερη έκδοση του BrahMos, το BrahMos-NG, βρίσκεται υπό ανάπτυξη και θα είναι συμβατή με το γαλλικής κατασκευής Rafale."
Εκτίμησή μας είναι πως η νέα τουρκική κίνηση προσέγγισης, αυτή τη φορά με την Ινδία, δεν θα έχει χρονικό βάθος και αποτελέσματα, αλλά θα είναι ένα από τα πολλά ανοίγματα- γεωοπολιτικά ανεπιτυχή πυροτεχνήματα του Ερντογάν, όπως στις περιπτώσεις της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ