Όσο περνούν οι μέρες από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τόσο οι αποκαλύψεις για τους ανθρώπους που υπέφεραν είναι φρικιαστικές και αδιανόητες.
Η Άντρα είναι ένα είδος κοιμητηρίου όπου δύο τάφοι βρίσκονται σε μια άδεια έκταση με ανώμαλο έδαφος το οποίο είναι αραιά καλυμμένο με γρασίδι.
Για πάρα πολλά χρόνια αυτή ήταν μια περιοχή που ελεγχόταν αυστηρά από τις δυνάμεις του έκπτωτου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Τώρα, μια εβδομάδα μετά την πτώση του καθεστώτος, μια τσιμεντένια πλάκα σε μια γωνία αυτού του άδειου νεκροταφείου έχει μετακινηθεί και αποκαλύπτει έναν ρηχό τάφο που περιέχει τουλάχιστον μισή ντουζίνα λευκές σακούλες, με ετικέτες που γράφουν πάνω ονόματα και αριθμούς φυλακών.
Ο Khaled al Hamad, κάτοικος της περιοχής, έβγαζε γεμάτος αγωνία και απόγνωση τις σακούλες από τον ρηχό τάφο.
Έχει ήδη ανοίξει τρεις από αυτές τις σακούλες. Κάθε μία περιέχει ένα ανθρώπινο κρανίο και οστά. Οι ετικέτες στους σάκους δείχνουν ότι πρόκειται για τα λείψανα δύο γυναικών κρατουμένων και ενός άνδρα.
Δεν είναι σαφές πώς πέθαναν αυτοί οι άνθρωποι ή αν πρόκειται για αντιφρονούντες που εκτελέστηκαν από το καθεστώς του Άσαντ.
Ο Khaled ψάχνει για τα δύο αδέλφια του, τον Τζιχάντ και τον Χουσεΐν, που απήχθησαν από τις διαβόητες μυστικές υπηρεσίες της πολεμικής αεροπορίας του Άσαντ πριν από μια δεκαετία. Από τότε δεν είχε κανένα νέο τους.
«Κάποιοι άνθρωποι οδηγήθηκαν σε μια περιοχή που ονομάζεται «σχολή οδηγών» και εκτελέστηκαν εκεί», είπε αρχικά για να συνεχίσει: «Υποθέτω ότι αυτό συνέβη στα αδέρφια μου. Ίσως βρίσκονται σε κάποιες από αυτές τις σακούλες που είναι θαμμένες εδώ».
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Συρία δήλωσε ότι ερευνά αναφορές για λείψανα κρατουμένων που έχουν πεταχτεί σε παρόμοιες σακούλες σε άλλα σημεία της χώρας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γιατί το Ισραήλ κατέλαβε το ψηλότερο βουνό της Συρίας λίγες ώρες μετά την πτώση του Άσαντ
Η πτώση του Άσαντ γεμίσει με ελπίδες οικογένειες που για ολόκληρες δεκαετίες δεν είχαν κανένα τρόπο να μάθουν τι συνέβη στους αγαπημένους τους.
«Αν ποτέ περνούσες από εδώ επί Άσαντ, δεν μπορούσες να σταματήσεις, δεν μπορούσες να κοιτάξεις ψηλά», είπε ο Khaled.
«Τα αυτοκίνητα συνήθιζαν να περνούν με ταχύτητα. Αν σταματούσες, ερχόντουσαν σε σένα, σου έβαζαν μια πλαστική σακούλα στο κεφάλι και σε έπαιρναν μακριά».
Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες σαν τη δική του αναζητούν τώρα συγγενείς που εξαφανίστηκαν στο διαβόητο σύστημα φυλακών του Άσαντ ή στα στρατιωτικά κέντρα ανάκρισης.
Κάποιοι μεταφέρθηκαν στη στρατιωτική αεροπορική βάση Mazzeh στη Δαμασκό.
Η τοποθεσία αυτή, που κάποτε αποτελούσε βασικό ρυθμιστικό παράγοντα μεταξύ του Άσαντ και των δυνάμεων των ανταρτών, είναι πια έρημη. Πεταμένες στρατιωτικές μπότες είναι σκορπισμένες στο διάδρομο, μια αληθινή ρουκέτα βρίσκεται στο έδαφος και τα μόνα σημάδια ζωής είναι οι νέοι φρουροί στην πύλη: νεαροί πολιτοφύλακες της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), της ομάδας που ανέλαβε τον έλεγχο της Συρίας την περασμένη εβδομάδα.
Οι φύλακες δείχνουν το δωμάτιο βασανιστηρίων που χρησιμοποιούσαν οι δυνάμεις του Άσαντ - συμπεριλαμβανομένου ενός μεταλλικού στύλου για να στερεώνουν τα πόδια των κρατουμένων για να τους χτυπήσουν, και ένα σύνολο καλωδίων δίπλα σε έναν ηλεκτρικό πίνακα.
«Εδώ εκτελούσαν κρατούμενους με ηλεκτροπληξία», λέει ο διοικητής των φρουρών, ο Abu Jarrah. «Αυτά είναι ηλεκτρικά καλώδια - ο ανακριτής κάθεται εδώ, οι φρουροί τα τοποθετούν στο σώμα του κρατούμενου και ανοίγουν το ρεύμα. Ο κρατούμενος χάνει το μυαλό του και ομολογεί τα πάντα. Λένε στον ανακριτή να γράψει ό,τι θέλει, με την ελπίδα ότι θα κλείσει το ρεύμα και το μαρτύριο θα τελειώσει».
Ο Abu Jarrah είπε επίσης ότι οι 400 γυναίκες που κρατούνταν εκεί βιάζονταν συστηματικά με αποτέλεσμα στη φυλακή να γεννηθούν πολλά παιδιά.
Το μόνο πράγμα που είναι ακόμα πιο οδυνηρό είναι να μην βρεις σε κάποια σακούλα τον γονιό, το παιδί σου ή το αγαπημένο σου πρόσωπου που αγνοείται.
Στο διπλανό κτίριο, οικογένειες ψάχνουν απεγνωσμένα μέσα από φωτογραφίες μικρογραφιών που είναι διάσπαρτες σε σωρούς στο τσιμεντένιο πάτωμα.
Ανάμεσά τους με δάκρυα στα μάτια η μητέρα του Mahmoud Saed Hussein, ενός Κούρδου από το al-Qamishli.
«Χθες, είδαμε ότι είχε καταγραφεί στις φυλακές της αεροπορικής βάσης. Ήρθαμε, αλλά δεν μπορέσαμε να τον βρούμε. Τον ψάχνω εδώ και 11 χρόνια, αναζητώντας τον από τη μία φυλακή στην άλλη. Όλοι αυτοί μοιάζουν με τον γιο μου», δείχνοντας τους σωρούς των φωτογραφιών στο πάτωμα. «Είθε ο Θεός να κάψει την καρδιά του Άσαντ, όπως έχει κάψει τη δική μας».
Πίσω τους, τρία δωμάτια γεμάτα μέχρι τα δοκάρια με φακέλους ανοίγουν τον ένα μετά τον άλλο. Αρκετοί άνθρωποι σκύβουν πάνω σε ένα βουνό εγγράφων ύψους μερικών μέτρων.
Το καθεστώς Άσαντ ήταν εξαιρετικά σχολαστικό στην τεκμηρίωση της κτηνωδίας του.
«Τι είναι αυτές οι σημειώσεις;», λέει εξοργισμένη μια γυναίκα. «Κανείς δεν μας βοηθάει. Θέλουμε να έρθει κάποιος να ελέγξει μαζί μας αυτά τα έγγραφα. Πώς μπορώ να τον βρω ανάμεσα σε αυτούς τους πολλούς φακέλους της φυλακής;»
Η έλλειψη οποιουδήποτε οργανωμένου συστήματος σημαίνει ότι κρίσιμα στοιχεία χάνονται κάθε μέρα σε χώρους σε όλη τη Συρία - πληροφορίες για τους αγνοούμενους, αλλά και ενδεχομένως, τυχόν διασυνδέσεις μεταξύ του καθεστώτος Άσαντ και ξένων κυβερνήσεων όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες έχουν κατηγορηθεί ότι επωφελήθηκαν από την αμερικανική πολιτική, κατά την οποία ύποπτοι για τρομοκρατία στέλνονταν για ανάκριση σε χώρες που χρησιμοποιούσαν βασανιστήρια.
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν κατηγορήσει τη βρετανική κυβέρνηση ότι έκανε τα στραβά μάτια στην αμερικανική πρακτική κατά τη διάρκεια του λεγόμενου πολέμου κατά της τρομοκρατίας, όταν η Αμερική έστελνε κρατούμενους σε διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας.
Η φυγή του Άσαντ μετατόπισε την ευαίσθητη ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των συγκρουόμενων ομάδων στη Συρία και των διαφόρων διεθνών υποστηρικτών τους, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, του Ιράν και των ΗΠΑ.
Αυτός ο πόλεμος δεν ήταν ποτέ μόνο πόλεμος της Συρίας και οι εξωτερικές δυνάμεις εξακολουθούν να έχουν συμφέροντα στο τι θα συμβεί εδώ.
Οι Σύριοι είναι ανένδοτοι και εκτιμούν ότι έχει έρθει η ώρα να κυβερνήσουν οι ίδιοι τους εαυτούς τους χωρίς να τους υπαγορεύει κανείς τι πρέπει να κάνουν.
