Είναι γεγονός ότι ο Ερντογάν τάσσεται κατά του συνεχιζόμενου ισραηλινού πολέμου στη Γάζα και της κλιμάκωσης της βίας που έχει επέλθει, χρησιμοποιώντας βαριές εκφράσεις κατά του Νετανιάχου αλλά και του κράτους του Ισραήλ.
Ωστόσο αν και εξακολουθεί να είναι άκρως επικριτικός με το Ισραήλ που στηρίζουν οι ΗΠΑ, αποφεύγει να έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον λαμβάνοντας κάποια μέτρα επί του πεδίου κατά του Τέλ Αβίβ.
Έτσι αν και η Τουρκία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Ισραήλ ένα μήνα μετά τις 7 Οκτωβρίου, Τούρκοι διπλωμάτες συνέχισαν να δραστηριοποιούνται στο Τελ Αβίβ, ακόμη και όταν άλλοι σκληροί επικριτές του Ισραήλ, όπως η Νότια Αφρική και η Βραζιλία, διέκοψαν εντελώς τις διπλωματικές σχέσεις.
Ομοίως, αν και η Τουρκία ανακοίνωσε εμπορικό εμπάργκο κατά του Ισραήλ τον περασμένο Μάιο, το εμπόριο Τουρκίας-Ισραήλ συνεχίστηκε μέσω "διαύλων" και τα τουρκικά λιμάνια παρείχαν ασφαλή διέλευση σε ξένα πλοία που κατευθύνονταν προς το Ισραήλ, πυροδοτώντας μια σειρά από διαμαρτυρίες από Τούρκους ακτιβιστές.
Από την ρητορική στην πράξη κατά του Ισραήλ απειλεί να περάσει η Τουρκία
Ωστόσο, η απροθυμία της Τουρκίας να περάσει από τη ρητορική στη δράση κατά του Ισραήλ μπορεί τελικά να αλλάξει, όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο του Διεθνές ΜΜΕ επισημαίνοντας:
"Την περασμένη εβδομάδα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα διακόψει όλες τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, προαναγγέλλοντας μια νέα φάση εντάσεων μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ.
Ταυτόχρονα, η Άγκυρα έχει πλέον δηλώσει ότι θα ασκήσει πιέσεις στον ΟΗΕ για ένα παγκόσμιο εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ (μια κίνηση που υποστηρίζεται από το Πεκίνο και τη Μόσχα).
Την περασμένη εβδομάδα, η Άγκυρα φέρεται να εμπόδισε αεροσκάφος με Ισραηλινούς αξιωματούχους να εισέλθουν στον εναέριο χώρο της.
Περισσότερο από ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου, με το Ισραήλ να βομβαρδίζει τώρα επτά μουσουλμανικά έθνη στην πλειοψηφία τους—Παλαιστίνη, Συρία, Ιράκ, Λίβανο, Υεμένη και Ιράν— η αλλαγή στάσης της Τουρκίας απέναντι στο Τελ Αβίβ αντανακλά την τεράστια πίεση από την τουρκική κοινή γνώμη, η πλειοψηφία των οποίων είναι αντιτίθεται κατηγορηματικά στις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα.
Υποδεικνύει επίσης ότι, εάν ο πόλεμος κλιμακωθεί περαιτέρω, η Τουρκία θα δυσκολευόταν όλο και περισσότερο να αποφύγει την άμεση ανάμειξη, κυρίως λόγω του τεράστιου αριθμού προσφύγων που σχεδόν σίγουρα θα εξαναγκαζόταν να εισέλθει στην Τουρκία.
Δεδομένων των έντονων κοινωνικοοικονομικών εντάσεων που προκαλούνται από την παρουσία 3 εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων στην Τουρκία, ο Ερντογάν βρίσκεται υπό τεράστια πίεση καθώς περισσότεροι Άραβες πρόσφυγες πλησιάζουν τα σύνορα της Τουρκίας.
Εννιαίο μέτωπο Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας κατά του Ισραήλ
Η ισχυρότερη γραμμή από την Άγκυρα συμπίπτει με ένα ολοένα και πιο ενωμένο μέτωπο μεταξύ των ηγετών της Μέσης Ανατολής, καθώς οι παλιές εχθρότητες έχουν ψυχρανθεί μπροστά στο εκπληκτικό ανθρώπινο κόστος των ενεργειών του Ισραήλ στην περιοχή.
Πράγματι, η είδηση της απόφασης της Τουρκίας ήρθε παράλληλα με σημαντικές εξελίξεις από τη Σαουδική Αραβία, με τον διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να υποστηρίζει το Ιράν και να κατηγορεί επίσημα το Ισραήλ για γενοκτονία.
Δεδομένης της αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας και της σύσφιξης των δεσμών μεταξύ χωρών και Τεχεράνης, οι δηλώσεις από το Ριάντ και την Άγκυρα ισοδυναμούν με γροθιά.
Η Τουρκία δεν είναι η Ονδούρα, η Βραζιλία ή το Μπαχρέιν, για να απαριθμήσουμε μερικές από τις δεκάδες χώρες που έχουν διακόψει τους διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ.
Το όπλο της ενέργειας θα χρησιμοποιήσει η Τουρκία κατά του Ισραήλ;
Μέλος του ΝΑΤΟ με κρίσιμη γεωστρατηγική θέση στην περιοχή και έναν από τους μεγαλύτερους χερσαίους στρατούς στην Ευρώπη, η Τουρκία είναι επίσης ο "αγωγός" για το 40% της ενέργειας του Ισραήλ, που διοχετεύεται από το Αζερμπαϊτζάν μέσω αυτής.
Εάν ο Ερντογάν αποφασίσει να διακόψει ή να περιορίσει το αζερικό πετρέλαιο, τότε η ήδη ταλαιπωρημένη οικονομία του Ισραήλ, μαζί με τον διψασμένο για ενέργεια στρατό του, θα μπορούσε να καταρρεύσει.
Το πιο σημαντικό ερωτηματικό γύρω από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μπορεί να αφορά το Ιράν.
Θα μεταφραστεί η σκληρότερη γραμμή της Άγκυρας για το Ισραήλ σε άμεση ή έμμεση υποστήριξη προς την Τεχεράνη σε περίπτωση πολέμου με ένα Ισραήλ που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ;
Αν και η άμεση ανάμειξη της Τουρκίας σε οποιαδήποτε τέτοια σύγκρουση είναι απίθανη όσο η Τουρκία παραμένει στο ΝΑΤΟ, το αντιαμερικανικό και αντι-ισραηλινό αίσθημα έχει αυξηθεί στην Τουρκία.
Εάν το Ισραήλ επιτεθεί στο Ιράν με αμερικανική υποστήριξη, ειδικά εάν η Ρωσία και/ή η Κίνα ενεργήσουν για να υπερασπιστούν την Τεχεράνη, η Τουρκία θα μπορούσε εύκολα να βρεθεί ανάμεσα στην ιστορική πίστη στη Δύση και στους αυξανόμενους δεσμούς με τις ανατολικές εναλλακτικές στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ—δηλαδή, την οικονομική ένωση BRICS και τον πιο αμυντικό Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, στον οποίο η Τουρκία σκοπεύει να ενταχθεί.
Η εκλογή Τράμπ και τα επακόλουθά της στην Μ.Ανατολή
Αυτές οι εξελίξεις συμβαίνουν σε ένα ριζικά αλλαγμένο γεωπολιτικό τοπίο το οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ θα αντιμετωπίσει μόλις επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2025.
Πριν από τις εκλογές, υπήρχε κάποια ελπίδα στη Μέση Ανατολή ότι ο Τραμπ, παρά όλα τα στοιχεία, θα κινηθεί προς αποκλιμάκωση των εντάσεων με το Ιράν, αφού σύμφωνα με την εκστρατεία του, υπόσχεται να βγάλει την Αμερική από τους ξένους πολέμους και να δώσει προτεραιότητα στην χώρα του-« Η Αμερική πρώτα».
Ο Τραμπ διέψευσε σχεδόν αμέσως αυτές τις ελπίδες, διορίζοντας μια σειρά από φιλο-ισραηλινά και αντι-ιρανικά γεράκια σε κορυφαίες θέσεις στην επερχόμενη κυβέρνησή του, κάτι που μπορεί να ώθησε την Άγκυρα και το Ριάντ να κάνουν τις δηλώσεις τους αργά ή γρήγορα.
Βλέποντας ελάχιστες ελπίδες για διαπραγμάτευση με την ομάδα Τραμπ, το Ιράν μπορεί τώρα να κάνει πράξη τις υποσχέσεις του να επιτεθεί στο Ισραήλ ως αντίποινα για το χτύπημα του Τελ Αβίβ στα τέλη Οκτωβρίου στο Ιράν."
Η στάση της Τουρκίας
Εάν η Άγκυρα αρνηθεί να πιέσει το Ισραήλ, θα δείξει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν ακόμα να επηρεάσουν την τουρκική πολιτική, όπως έκαναν πρόσφατα ωθώντας την Τουρκία να σταματήσει την πώληση στρατιωτικού υλικού στη Ρωσία.
Όμως, εάν η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία συνεχίσουν να αντιμάχονται το Ισραήλ, αυτό θα σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν τον έλεγχο χωρών που κάποτε θεωρούνταν, ειλικρινά ή υπό πίεση, σύμμαχες προς την Ουάσιγκτον και κατ' επέκταση το Τελ Αβίβ.
Με τον κόσμο να ενώνεται ολοένα και περισσότερο ενάντια στις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ πολιτικές του Ισραήλ, η Ουάσιγκτον δεν θα μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε περαιτέρω αποστασία συμμάχων κρατών.
