Η κρίσιμη στιγμή για τις εκλογές των ΗΠΑ πλησιάζει. Τι θα δείξει η κάλπη την Τρίτη 5 Νοεμβρίου.
Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ; Ποιος θα είναι ο μελλοντικός ένοικος του Λευκού Οίκου;
Με τη διαφορά μεταξύ Χάρις και Τρεαμπ να περιορίζεται στη μία με δύο ποσοστιαίες μονάδες στις μέχρι τώρα σφυγμομετρήσεις, ελάχιστοι αποτολμούν προβλέψεις για τον νικητή των αμερικανικών εκλογών με την Washington Post να αναλύει τα επτά πιθανότερα σενάρια για την έκβαση της μάχης το βράδυ της Τρίτης και το τι θα μπορούσε να κρίνει την επικράτηση του ενός ή του άλλου.
1. Νίκη-θρίλερ της Χάρις
Αυτό φαντάζει ως το πιθανότερο σενάριο βάσει του μέσου όρου δημοσκοπήσεων της αμερικανικής εφημερίδας καθώς η Χάρις διατηρεί προς το παρόν ένα ελαφρύ προβάδισμα σε τέσσερις από τις επτά κρίσιμες πολιτείες, δηλαδή στο Μίσιγκαν, τη Νεβάδα, το Ουισκόνσιν και την Πενσυλβάνια, που τη θέτει σε τροχιά κατάκτησης 276 εκλεκτορικών ψήφων, όταν χρειάζεται 270 για να κόψει πρώτη το νήμα. Και το μόνο που χρειάζεται πραγματικά είναι τρεις εξ’ αυτών (Μίσιγκαν, Ουισκόνσιν και Πενσυλβάνια) , δηλαδή μια επικράτηση στον αποκαλούμενο «Μπλε Τοίχο» των βόρειων ΗΠΑ, έναν όρο που παραπέμπει στις πολιτείες προπύργια των Δημοκρατικών σε όλες τις αναμετρήσεις από το 1992 έως το 2012.
Σε αυτές τις πολιτείες η Χάρις θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη νίκη, παραδόξως, χάρη στην ψήφο των λευκών και των μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρων, που συνήθως ευνοούν τους Ρεπουμπλικανούς, αν και οι Δημοκρατικοί τα έχουν πάει από ιστορικής άποψης σχετικά καλά με τις συγκεκριμένες ομάδες ψηφοφόρων, παρά την πιθανή διάβρωση που έχουν δει με άλλες κρίσιμες ομάδες, όπως οι μαύροι, οι Ισπανόφωνοι και οι νέοι ψηφοφόροι.
Οι Δημοκρατικοί τείνουν επίσης στις συγκεκριμένες πολιτείες να τα πηγαίνουν καλύτερα αναφορικά με τους λευκούς ψηφοφόρους χωρίς πανεπιστημιακό πτυχίο – μια σημαντική βάση του Τραμπ.
Ένας άλλος βασικός παράγοντας που διαχωρίζει αυτές τις πολιτείες - κλειδιά από τις άλλες είναι ότι πριν από την εποχή του Τραμπ, έγερναν πάντα προς τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι ελπίζουν η Χάρις να ακολουθήσει τα βήματα του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είχε επικρατήσει εκεί με διαφορά άνω του 5% τόσο το 2008 όσο και το 2012.
Η Νεβάδα, η τέταρτη πολιτεία στην οποία η Χάρις διατηρεί προς το παρόν ισχνό προβάδισμα, έγερνε επίσης προς τους Δημοκρατικούς πριν την εποχή του Τραμπ.
2. Οριακή νίκη του Τραμπ με επικράτηση σε ανατολικές πολιτείες
Για τον Τραμπ ο δρόμος προς τη νίκη στις αμερικανικές εκλογές, σύμφωνα με την ανάλυση της Washington Post, περνά κυρίως από την επικράτηση σε τρεις πολιτείες των ανατολικών ΗΠΑ, τη Τζόρτζια, τη Βόρεια Καρολίνα και την Πενσυλβάνια, στόχος που φαντάζει πλέον πιο εφικτός για τον Ρεπουμπλικανό προεδρικό υποψήφιο καθώς στην Πενσυλβάνια το προβάδισμα της Χάρις έχει συρρικνωθεί σε λιγότερο από μία ποσοστιαία μονάδα, ενώ ο Τραμπ προηγείται ελεφρά στη Τζόρτζια και ενδεχομένως, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, να αυξάνει το προβάδισμά του στη Βόρεια Καρολίνα.
Σημαντικό ρόλο για την υλοποίηση ενός τέτοιου σεναρίου για τον Τραμπ θα μπορούσε να παίξει η ψήφος των μαύρων, καθώς από τις πολιτείες – κλειδιά η Τζόρτζια και η Βόρεια Καρολίνα είναι εκείνες με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς μαύρων, ενώ στην Πενσυλβάνια σχεδόν το 10% των ψηφοφόρων είναι μαύροι.
Πέραν από την πιθανότητα να ταυτιστούν με τον Τραμπ οι μαύροι ψηφοφόροι, που αισθάνονται ότι βρίσκονται αδικαιολόγητα στο σταυρόνημα του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, όπως λέει το επιτελείο του, στο στρατόπεδο της Χάρις ανησυχούν μήπως η συγκεκριμένα ομάδα του εκλογικού σώματος είναι πιο απρόθυμη να εκλέξει μια γυναίκα στο ύπατο αξίωμα των ΗΠΑ, με τον Ομπάμα να «τα ψέλνει» πρόσφατα στους μαύρους καλώντας να στηρίξουν την υποψήφια των Δημοκρατικών.
Ο Τραμπ, πάντως, εστιάζει πιο πολύ στα παραδοσιακά προπύργια των Ρεπουμπλικανών, τη Τζόρτζια και την Βόρεια Καρολίνα, ενώ βλέπει να αποδίδει η τεράστια επένδυσή του στην σημαντικότερη από τις πολιτείες – κλειδιά, την Πενσυλβάνια που εκλέγει τους περισσότερους (20) εκλέκτορες.
3. Νίκη του Τραμπ στη «Ζώνη του Ήλιου»
Ο δεύτερος λογικότερος δρόμος προς τη νίκη του Τραμπ περνά από την επικράτησή του στη λεγόμενη «Ζώνη του Ήλιου», δηλαδή στο νότιο ήμισυ των ΗΠΑ. Ο Τραμπ καταγράφει τα καλύτερα ποσοστά του έναντι της Χάρις στον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων της Washington Post στην Αριζόνα, την Τζόρτζια και τη Βόρεια Καρολίνα, ενώ η Νεβάδα θεωρείται μπαλαντέρ.
Αλλά με βάση αυτό το σενάριο ο Τραμπ θα πρέπει να επικρατήσει σε περισσότερες πολιτείες κι ακόμη κι αν αλώσει και τις τέσσερις της «Ζώνης του Ήλιου» θα χρειαστεί και μία από τις βόρειες. Ενδεχόμενη νίκη του σε Αριζόνα, Τζόρτζια, Βόρεια Καρολίνα και Νεβάδα – πολιτείες με ποικίλα προβλήματα από το μεταναστευτικό μέχρι το υψηλό κόστος στέγασης - θα προέλθει από την ψήφο των μαύρων και των Ισπανόφωνων,
Οι τρεις πολιτείες στις οποίες προηγείται ο Τραμπ είναι επίσης εκείνες που μέχρι πρόσφατα στήριζαν σταθερά τους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους. Πριν από το 2020, η Αριζόνα και η Τζόρτζια δεν είχαν γείρει υπέρ των Δημοκρατικών από τη δεκαετία του 1990 κι η Βόρεια Καρολίνα μόνον μία φορά από τη δεκαετία του 1970 – και συγκεκριμένα το 2008 – ψήφισε τον Δημοκρατικό υποψήφιο. Και το ζήτημα για τον Τραμπ είναι σε ποια από τις βόρειες πολιτείες – κλειδιά θα μπορέσει να νικήσει. Στις προηγούμενες αμερικανικές εκλογές ηττήθηκε με μόλις 0,6% διαφορά στο Ουισκόνσιν, αλλά σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι αυτή τη φορά πιο κοντά στη νίκη στην Πενσυλβάνια.
4. Θρίαμβος της Χάρις
Μια μεγάλη νίκη της Χάρις δεν μπορεί να αποκλειστεί σε περίπτωση που καταφέρει να αυξήσει πανεθνικά κατά περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες τα ποσοστά που τις δίνουν οι δημοσκοπήσεις και να επικρατήσει και στις επτά κρίσιμες πολιτείες. Αν πέσουν έξω οι δημοσκόποι όσο και το 2012 όταν υποτίμησαν το εύρος της νίκης του Ομπάμα, η Χάρις θα νικήσει σε τουλάχιστον πέντε από τις πολιτείες κλειδιά εξασφαλίζοντας περίπου 300 εκλεκτορικές ψήφους.
Σε μια τέτοια περίπτωση πολύς λόγος θα γίνει για τη στήριξη που της πρόσφεραν οι γυναίκες – όχι μόνον επειδή θα γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος, αλλά και επειδή τάσσεται αναφανδόν υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση, ζήτημα που απέβη καθοριστικής σημασίας για την επικράτηση των Δημοκρατικών στις ενδιάμεσες εκλογές.
Αλλά πολλή κουβέντα θα γίνει και για το πώς σε ένα τέτοιο σενάριο ο Τραμπ έχασε έδαφος μεταξύ των λευκών γυναικών, όπου υστερεί σημαντικά σε σχέση με τα ποσοστά που εξασφάλισε το 2016 και το 2020, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα σφυγμομετρήσεις.
Θα μπορούσε επίσης να γίνει πολύς λόγος και για καθυστερημένη εστίαση του Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών σε προκλήσεις και ζητήματα όπως τα δικαιώματα των τρανς - τα οποία δεν φαίνεται να έχουν λειτουργήσει στο παρελθόν - αντί για ζητήματα όπως η οικονομία.
Ένας άλλος παράγοντας που θα εξασφάλιζε σε ένα τέτοιο σενάριο τη νίκη στη Χάρις θα ήταν πιθανώς ο φόβος του Τραμπ καθώς στις δημοσκοπήσεις οι ψηφοφόροι της έχουν δηλώσει ότι θα οργιστούν αν επικρατήσει ο αντίπαλός της.
5. Σαρωτική νίκη του Τραμπ
Οι δημοσκοπήσεις είχαν πέσει έξω αναφορικά με την επίδοση του Τραμπ το 2016 και το 2020 και δεν αποκλείεται να έχουν υποτιμήσει και πάλι τη δυναμική του πρώην προέδρου των ΗΠΑ.
Αν έχουν πέσει έξι όπως προ οκταετίας, τότε ο Τραμπ θα νικήσει σε όλες τις πολιτείες κλειδιά εκτός της Νεβάδας και αν έχουν πέσει έξω, όπως το 2020, τότε θα επικρατήσει και στις επτά, οπότε θα εξασφαλίσει και στις δύο περιπτώσεις τις ψήφους άνω των 300 εκλεκτόρων και πιθανώς και τη λαϊκή ψήφο πανεθνικά.
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν ο Τραμπ εξασφάλιζε σημαντικό μερίδιο της ψήφου των μαύρων και των Ισπανόφωνων ανήμερα των αμερικανικών εκλογών και πιθανώς και άλλων ομάδων του εκλογικού σώματος, που δεν θα επιθυμούσαν μια γυναίκα στο τιμόνι των ΗΠΑ και θα προσέρχονταν μαζικά στις κάλπες. Πιθανώς σε ένα τέτοιο σενάριο να έπαιζε μεγάλο ρόλο και το γεγονός ότι ο Τραμπ εμφανίζεται τώρα δημοφιλέστερος απ’ ό,τι το 2016 και το 2020 όταν μόνον περίπου 4 στους 10 Αμερικανούς εξέφραζαν θετική γνώμη γι’ αυτόν και τώρα το ποσοστό αυτό έχει ξεπεράσει το 43%.
Σφυγμομέτρηση της Washington Post-Schar School την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι το 51% των ψηφοφόρων στις επτά κρίσιμες πολιτείες ενέκριναν τα πεπραγμένα του Τραμπ στην θητεία του στον Λευκό Οίκο, στο υψηλότεροποσοστό που συγκεντρώνει από όταν ήταν στην εξουσία, εκτός από τις πρώτες μέρες.
6. Ένα απίστευτο μπέρδεμα
Τα προαναφερθέντα σενάρια σενάρια αγνοούν την υπαρκτή πιθανότητα να προκύψει από τις κάλπες κάτι απροσδόκητο που δεν βγάζει όμως και πολύ νόημα.
Ίσως οι βόρειες πολιτείες και οι πολιτείες της «Ζώνης του Ήλιου» να χωριστούν για ποικίλους. Ίσως να ηττηθεί η Χάρις σε μια βόρεια πολιτεία, αλλά να επικρατήσει στη Νεβάδα και τη Βόρεια Καρολίνα - μια πολιτεία, όπου νίκησε δύο φορές ο Τραμπ, αλλά η οποία αλλά έχει έναν γρήγορα μεταβαλλόμενο πληθυσμό και όπου οι Ρεπουμπλικάνοι ανησυχούν για τη χαμηλή προσέλευση στις κάλπες στις φιλικές προς τον Τραμπ περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τον τυφώνα Ελέν.
Δεν αποκλείεται ο Τραμπ να νικήσει στην Αριζόνα, στο Μίσιγκαν, τη Βόρεια Καρολίνα και τη Τζόρτζια, όπου οι δημοσκοπήσεις είναι αμφίρροπες και θα μπορούσαν να γείρουν προς τη Χάρις ή τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ.
7. Ισοπαλία
Αν και θεωρείται απίθανο, θεωρητικά δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο Χάρις και Τραμπ να εξασφαλίσουν από 269 ψήφους στο σώμα των εκλεκτόρων
Το πιθανότερο σενάριο σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι μια νίκη της Χάρις στο Μίσιγκαν, την Πενσυλβάνια και το Ουισκόνσιν με ταυτόχρονη ήττα της στις υπόλοιπες πολιτείες-κλειδιά και στη 2η περιφέρεια της Νεμπράσκα (όπου διατηρεί μεγάλο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, αλλά εκεί δεν υπάρχουν και πολλές σφυγμομετρήσεις για να αντλήσει κάποιος ασφαλή συμπεράσματα).
Αν υποθέσει κανείς ότι η Χάρις θα επικρατήσει όπως αναμένεται στη 2η περιφέρεια της Νεμπράσκα, το πιθανότερο σενάριο είναι να νικήσει ο Τραμπ στην Πενσιλβάνια, το Μίσιγκαν και είτε στη Βόρεια Καρολίνα ή στη Τζόρτζια και σε καμία άλλη κρίσιμη πολιτεία.
Σε μια τέτοια περίπτωση ισοπαλίας ο νικητής των αμερικανικών εκλογών θα προκύψει από ειδική ψηφοφορία (contingent election) της Βουλής των Αντιπροσώπων με τη ρίψη ενός ψηφοδελτίου για την αντιπροσωπεία κάθε πολιτείας.
Από τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών του 2024 θα εξαρτηθεί ποιο κόμμα ελέγχει τις περισσότερες αντιπροσωπείες, αλλά αυτή τη στιγμή, φαίνεται πολύ πιο πιθανό να είναι το Ρεπουμπλικανικό. Αν και φαντάζει ως το λιγότερο πιθανό αποτέλεσμα, με την αναμέτρηση Χάρις – Τραμπ να διαγράφεται τόσο αμφίρροπη, τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί.
