Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, με την πολύπαθη χώρα να ζητάει απεγνωσμένα από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, την διάθεση μαχητικών αεροσκαφών F-16, προκειμένου να αντιμετωπίσει την Ρωσική Πολεμική Αεροπορία.
Παράλληλα εντείνεται με τουρκική υπαιτιότητα το αρνητικό κλίμα των σχέσεων Άγκυρας-Ουάσιγκτον, με αφορμή την μη πώληση Αμερικανικών F-16 BLOCK 70 πτος την Τουρκία, με αποτέλεσμα αυτό να έχει την δυνατότητα δημιουργίας ρήξης μεταξύ των κρατών του ΝΑΤΟ τη στιγμή που η Ουκρανία αναζητά περαιτέρω βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά γνωστότατο Αμερικανικό ΜΜΕ παγκόσμιας εμβέλειας..
Ιστορικό διαμάχης ΗΠΑ-Τουρκίας
Είναι ευρέως γνωστό ότι η διαμάχη Ουάσιγκτον-Άγκυρας ξεκίνησε το 2019, όταν οι ΗΠΑ απέβαλλαν την Τουρκία από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35 μετά την αφορά των Ρωσικών S-400 από την Άγκυρα.
Στη συνέχεια είχαμε την εκδήλωση τουρκικής πρόθεσης αγοράς 40 F-16 BLOCK 70 και 79 κίτ εκσυγχρονισμού για ισάριθμα αεροσκάφη της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, η οποία δεν ευοδώθηκε κυρίως λόγω της σφοδρής αντίδρασης του Αμερικανικού Κογκρέσου λόγω των προβλημάτων που δημιουργεί συνεχώς στις ΗΠΑ και σε συμμάχους τους όπως η Ελλάδα ο Τούρκος Πρόεδρος, αλλά και της άρνησης αποδοχής από τον Ερντογάν της εισόδου Φινλανδίας-Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και της διασύνδεσης των δύο παραπάνω θεμάτων από την Ουάσιγκτον.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση-άποψη του Προέδρου εξωτερικών υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας Μπόμπ Μενέντεζ αναφορικά με τον Τούρκο Πρόεδρο, λέγοντας:
«Ο Πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει να υπονομεύει το διεθνές δίκαιο, να περιφρονεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους δημοκρατικούς κανόνες και να επιδίδεται σε ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά στην Τουρκία και εναντίον γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ
Μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό, μεταξύ άλλων με την απελευθέρωση δημοσιογράφων και την πολιτική αντιπολίτευση και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος δεν θα εγκρίνω αυτή την πώληση».
Ο Μενέντεζ είπε επίσης ότι «ανησυχεί βαθιά» για τις αναφορές που υποδηλώνουν ότι η Τουρκία εξετάζει περαιτέρω αγορές συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400,παραβαίνοντας τον νόμο CAATSA, ενώ επεσήμανε την όχι αξιόπιστη στάση του Ερντογάν έναντι της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ σε σχέση με τον Πούτιν.
Η παρέμβαση της Τουρκικής Πρεσβείας στις ΗΠΑ
Η Τουρκική Πρεσβεία στην Ουάσιγκτον παρενέβη στο NEWSWEEK, αναφέροντας:
«Η συνεχής διαλειτουργικότητα της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για τη συνεχιζόμενη αποτροπή του ΝΑΤΟ στη νότια πλευρά της. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνωρίζει, στα υψηλότερα επίπεδα, ότι η αναβάθμιση του στόλου των F-16 της Τουρκίας είναι προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ ήταν ο νούμερο ένα εταίρος της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία. Εξακολουθούμε να υπολογίζουμε στη στενή μας συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ προκειμένου να διατηρήσουμε τις στρατιωτικές μας δυνατότητες.
Αναμένουμε από τα μέλη του Κογκρέσου να κοιτάξουν πέρα από τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές φιλοδοξίες και να μην θέτουν προϋποθέσεις για την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία».
Οι σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας
Αν και η Τουρκία προμήθευσε με drone Bayraktar TB2 την Ουκρανία στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, εντούτοις ο Ερντογάν διατηρεί ισχυρές σχέσεις με την Ρωσία του Πούτιν, συνεργαζόμενοι οι δυό τους σε Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ και Λιβύη.
Παράλληλα ο Τούρκος Πρόεδρος αποφεύγει επιμελώς να ξεπεράσει τις κόκκινες γραμμές του Πούτιν στην Ουκρανία, ενώ υπάρχουν οικονομικά κέρδη αυτής της συνεργασίας αφού η Τουρκία δεν συμμετέχει στις κυρώσεις έναντι της Ρωσίας παρέχοντας της παράθυρο διεξόδου.
Ουσιαστικά με την στάση της η Τουρκία θα λέγαμε ότι υποσκάπτει την ενότητα του ΝΑΤΟ εκ των έσω, εξυπηρετώντας παράλληλα τον Πούτιν, αφού η ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα είχε ως συνέπεια την αποστολή Ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα με την Φινλανδία, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ωστόσο υπάρχει η αίσθηση ότι ακόμη και αν ο Ερντογάν κέρδιζε στις επικείμενες εκλογές ότι δεν θα προέβαινε τουλάχιστον άμεσα σε αγορά Ρωσικών ή Κινεζικών μαχητικών αεροσκαφών, αλλά θα επιχειρούσε πρωτίστως να βρεί λύση με τις ΗΠΑ στο θέμα των F-16 και δευτερευόντως να αγοράσει τα TYPHOON από την Μ.Βρετανία.
Τι μέλλει γενέσθαι
Εκτίμησή μας είναι ότι σε όποια των περιπτώσεων οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να προβούν στην πώληση των F-16 στην Τουρκία μέχρι τις τουρκικές εκλογές της 14ης Μαίου, ευελπιστώντας να ηττηθεί ο Ερντογάν ο οποίος τους έχει δημιουργήσει πάρα πολλά προβλήματα.
Σε περίπτωση δε νίκης του Κιλινζάρογλου οι ΗΠΑ αναμένουν να γίνει αποδεκτή η είσοδος Φιλανδίας-Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία , οπότε και αναμένουμε να υπάρξει απεμπλοκή στο ζήτημα πώλησης των F-16 αλλά και επανέναρξη του Ελληνοτουρκικού διαλόγου και των ΜΟΕ(Μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης)
