Στο αποκορύφωμα του πολέμου στο Αφγανιστάν, στρατιωτικοί ηγέτες των ΗΠΑ συνέρρεαν στο έθνος της Κασπίας Θάλασσας, το Αζερμπαϊτζάν για να αγκαλιάσουν τον πρόεδρό του, Ιλχάμ Αλίεφ (Ilham Aliyev), παρά την αναφορά της Πρεσβείας των ΗΠΑ που συνέκρινε τον ισχυρό άνδρα με τα αφεντικά της μαφίας στο «The Godfather».
Παραμερίζοντας τις ανησυχίες για την κουλτούρα της διαφθοράς του Αζερμπαϊτζάν, αξιωματούχοι του Πενταγώνου έπεισαν τον Αλίεφ να ανοίξει τα σύνορα και τον εναέριο χώρο της χώρας του σε κρίσιμες διαδρομές ανεφοδιασμού των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς το Αφγανιστάν. Σε αντάλλαγμα, οι αμερικανοί αξιωματούχοι υποσχέθηκαν μια στενότερη διπλωματική συνεργασία με τον Αλίεφ και κατευθύνουν αμυντικά συμβόλαια 369 εκατομμυρίων δολαρίων με την Silk Way Airlines, έναν μεταφορέα εμπορευμάτων του Αζερμπαϊτζάν που σύμφωνα με τους Αμερικανούς ερευνητές ελέγχεται από την κυβέρνηση.
Δύο στρατηγοί της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, ο Ντάνκαν ΜακΝαμπ και ο Γουίλιαμ Φρέιζερ ΙΙΙ, που επέβλεπαν τις διαδρομές ανεφοδιασμού από το 2008 έως το 2014 προσπάθησαν αργότερα να εξαργυρώσουν τις συνδέσεις τους στο Αζερμπαϊτζάν. Μετά την απόσυρσή τους από την ενεργό δράση, οι στρατηγοί τεσσάρων αστέρων διαπραγματεύτηκαν πολύτιμες συμβουλευτικές συμφωνίες με την Silk Way Airlines, σύμφωνα με έγγραφα που έλαβε η Washington Post βάσει του νόμου περί ελευθερίας της πληροφορίας. Ένας από αυτούς έβγαζε 5.000 δολάρια την ημέρα.
Το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνήθως ζητούν από το εν αποστρατεία στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ να εργαστούν για ξένες δυνάμεις ή εταιρείες που ελέγχονται από ξένες κυβερνήσεις, έχοντας εγκρίνει περισσότερο από το 95% των αιτήσεων από το 2015. Αλλά όταν η Πολεμική Αεροπορία έμαθε για τα επιχειρηματικά εγχειρήματα του ΜακΝαμπ και του Φρέιζερ στο Αζερμπαϊτζάν, οι αξιωματούχοι τους χαρακτήρισαν ως πιθανό κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια, δείχνουν τα έγγραφα.
Η υπόθεση πυροδότησε μια παρατεταμένη εσωτερική μάχη μεταξύ των απόστρατων στρατηγών και του R. Philip Deavel, ενός πολιτικού δικηγόρου της Πολεμικής Αεροπορίας που φοβόταν ότι οι συμφωνίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σκάνδαλο.
Άλλοι αξιωματούχοι της Πολεμικής Αεροπορίας προσπάθησαν επανειλημμένα να αποτρέψουν τη δημοσιοποίηση. Μεταξύ 2016 και 2021, η The Post υπέβαλε τέσσερα ξεχωριστά αιτήματα FOIA που θα έπρεπε να είχαν παράσχει αρχεία σχετικά με την υπόθεση, αλλά η Πολεμική Αεροπορία είτε δεν απάντησε είτε είπε ότι δεν μπορούσε να βρει κανένα έγγραφο.
Φέτος, η Πολεμική Αεροπορία κυκλοφόρησε τελικά περισσότερες από 400 σελίδες αρχείων, αλλά μόνο αφού η The Post μήνυσε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο και παρουσίασε γραπτή απόδειξη από άλλη υπηρεσία ότι η συμπεριφορά των στρατηγών στο Αζερμπαϊτζάν είχε προκαλέσει έρευνα.
Τα αρχεία παρέχουν μια ασυνήθιστα λεπτομερή ματιά στο πώς δύο υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί διοικητές των ΗΠΑ προσπάθησαν να επωφεληθούν από τις σχέσεις με το εξωτερικό που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου και στους αγώνες του Πενταγώνου να αστυνομεύσει τέτοια συμπεριφορά.
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι αξιωματούχοι πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας αντιτάχθηκαν στις επιχειρηματικές συμφωνίες του Αζερμπαϊτζάν για λόγους που παραμένουν απόρρητοι. Εν τω μεταξύ, ο Deavel, ο οποίος ως διευθυντής της Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας ήταν υπεύθυνος για την αναθεώρηση τέτοιων ρυθμίσεων, εξέφρασε ηθικές ανησυχίες επειδή ο στρατός των ΗΠΑ είχε δώσει εκτεταμένες δραστηριότητες στην Silk Way Airlines ενώ ο ΜακΝάμπ και ο Φρέιζερ διαχειρίζονταν τις διαδρομές ανεφοδιασμού μέσω του Αζερμπαϊτζάν.
Σε ένα εμπιστευτικό σημείωμα του 2015, ο Deavel προειδοποίησε τους ανωτέρους του ότι «δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα που θα έκανε το Κογκρέσο ή τα μέσα ενημέρωσης να αμφισβητήσουν εάν τα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που ρέουν στο Silkway είναι αποκλειστικά για έγκυρες ανάγκες εθνικής ασφάλειας». Ο δικηγόρος πρόσθεσε ότι μπορεί να φαίνεται ότι ο ΜακΝάμπ και ο Φρέιζερ γνώριζαν «ότι ένα προνόμιο γραφείου είναι μια προσοδοφόρα συμβουλευτική σύμβαση από τη Silkway κατά τη συνταξιοδότηση». Οι απόστρατοι στρατηγοί πίεσαν στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας να εγκρίνουν ούτως ή άλλως τις συμβουλευτικές συμφωνίες τους.
Κάποια στιγμή, σύμφωνα με το σημείωμα του 2015, ο Φρέιζερ προειδοποίησε ότι εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ τον εμπόδιζε να εργαστεί για τη Silk Way, θα αντιμετώπιζε «απάντηση» από το Αζερμπαϊτζάν και ότι η κυβέρνηση του Αλίεφ μπορεί ακόμη και να μπλοκάρει τις οδούς ανεφοδιασμού των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς το Αφγανιστάν σε αντίποινα.
«Το Αζερμπαϊτζάν ήταν το κλειδί»
Δύο δεκαετίες πολέμων των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και στη Μέση Ανατολή έχουν δημιουργήσει μια ακμάζουσα αγορά εργασίας για τους Αμερικανούς βετεράνους που προσπαθούν να επωφεληθούν από τις αποστολές τους στο εξωτερικό. Οι Φρέιζερ και ΜακΝάμπ είναι μεταξύ των 500 και πλέον συνταξιούχων στρατιωτικών των ΗΠΑ που έχουν ζητήσει ομοσπονδιακή άδεια τα τελευταία οκτώ χρόνια για να δεχτούν θέσεις εργασίας ως σύμβουλοι ή εργολάβοι για ξένες κυβερνήσεις, σύμφωνα με έρευνα της Post. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας προέρχονται από χώρες γνωστές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτική καταστολή.
Ο ΜακΝαμπ και ο Φρέιζερ, τώρα και οι δύο 70, συγκέντρωσαν πολλές ξένες επαφές ενώ ηγούνταν της Διοίκησης Μεταφορών των ΗΠΑ (Transcom), του γιγαντιαίου βραχίονα επιμελητείας του στρατού που είναι υπεύθυνος για τη μετακίνηση στρατευμάτων και προμηθειών σε όλο τον κόσμο.
Ο ΜακΝάμπ, απόφοιτος της Ακαδημίας Πολεμικής Αεροπορίας, ήταν επικεφαλής της διοίκησης από το 2008 έως το 2011. Ο Φρέιζερ, απόφοιτος του Texas A&M, τον διαδέχθηκε και κράτησε τη δουλειά μέχρι τη σύνταξη το 2014.
Ως διοικητές, η κύρια πρόκληση τους ήταν η μεταφορά υλικού στο κλειστό Αφγανιστάν, ένας εφιάλτης επιμελητείας. Το Ιράν απέκλεισε την πρόσβαση από τα δυτικά. Το Πακιστάν πρόσφερε πρόσβαση από τα νότια και τα ανατολικά σε φορτηγατζήδες που ήταν πρόθυμοι να οδηγήσουν επίπονες διαδρομές πάνω από βουνά και μέσα από ερήμους, αλλά μερικές φορές έκλεινε τα συνοριακά του σημεία ελέγχου όταν αυξήθηκαν οι εντάσεις με την Ουάσιγκτον.
Όταν ο ΜακΝάμπ ανέλαβε την Transcom, είπε στην The Post σε πρόσφατη συνέντευξή του, ένα από τα πρώτα του καθήκοντα ήταν να προσπαθήσει να ανοίξει μια εναλλακτική οδό ανεφοδιασμού στο Αφγανιστάν από το βορρά που παρέκαμπτε τη Ρωσία. Η μόνη εφικτή επιλογή ήταν να διασχίσουμε τα εδάφη πολλών πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, συμπεριλαμβανομένου του Αζερμπαϊτζάν, μιας χώρας στο μέγεθος της Πορτογαλίας που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρωσία και το Ιράν.
Τον Νοέμβριο του 2008, ο ΜακΝάμπ έκανε το πρώτο του διεθνές ταξίδι ως διοικητής της Transcom στο Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία Θάλασσα, για να δει αν θα μπορούσε να κερδίσει την υποστήριξη από τον Αλίεφ και την κυβέρνησή του για νέες θαλάσσιες και χερσαίες διαδρομές ανεφοδιασμού καθώς και διευρυμένα δικαιώματα υπερπτήσεων. «Το Αζερμπαϊτζάν ήταν το κλειδί», θυμάται ο ΜακΝαμπ στη συνέντευξη. «Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο κρίσιμο ήταν αυτό».
Ο Αλίεφ κυβερνούσε το Αζερμπαϊτζάν από το 2003, τον θάνατο του πατέρα του, Χέινταρ, πρώην αφεντικό της KGB που έγινε πρόεδρος λίγο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η διαφθορά άνθισε επί των Αλίεφ, με τη CIA να την περιγράφει ως «διάχυτη» και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να την αποκαλεί «συστημική». Ο Ιλχάμ Αλίεφ φορούσε ραμμένα κοστούμια, μιλούσε άπταιστα αγγλικά και ευνοούσε τις φιλικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Όμως δεν ανεχόταν την πολιτική διαφωνία και τις προκλήσεις για την εξουσία της οικογένειάς του.
Σε ένα απόρρητο διπλωματικό τηλεγράφημα του 2009 που δημοσιοποιήθηκε από την ομάδα κατά της μυστικότητας WikiLeaks, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Μπακού περιέγραψε τον Αλίεφ ως «ένα μείγμα» του Μάικλ και του Σόνι Κορλεόνε, των μαφιόζων του μυθιστορήματος και της ταινίας «The Godfather». «Ο στόχος του φαίνεται να είναι ένα πολιτικό περιβάλλον στο οποίο η δυναστεία των Αλίεφ δεν αμφισβητείται», έγραψε η πρεσβεία. Αργότερα ο Αλίεφ διόρισε τη σύζυγό του, Μεχριμπάν Αλίεβα, αντιπρόεδρο. Και οι δύο παραμένουν στις θέσεις τους.
Ο ΜακΝαμπ είπε ότι η κυβέρνηση του Αλίεφ ήταν ανοιχτή στις προτεινόμενες στρατιωτικές οδούς ανεφοδιασμού, αλλά ήθελε κάτι σε αντάλλαγμα. Αρχικά, αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν επέμεναν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να πληρώσουν δασμούς για να χρησιμοποιήσουν τον εναέριο χώρο της χώρας τους, αν και αργότερα υποχώρησαν. «Έπρεπε να τους πω ότι δεν πληρώνουμε κανέναν», είπε ο ΜακΝαμπ.
Ωστόσο, οι διαδρομές ανεφοδιασμού απέδωσαν για το Αζερμπαϊτζάν με άλλους τρόπους. Η Silk Way Airlines, επιδιώκοντας να εισχωρήσει στην αγορά των ΗΠΑ, έλαβε 269 εκατομμύρια δολάρια σε αμυντικά συμβόλαια των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της τριετούς θητείας του ΜακΝαμπ στην Transcom για να μεταφέρει προμήθειες από την Ευρώπη στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, σύμφωνα με τα αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας. Ο ΜακΝαμπ δεν έπαιξε άμεσο ρόλο στη διαδικασία σύναψης συμβάσεων. Όμως συναντήθηκε με αξιωματούχους της Silk Way και είπε ότι κάποτε φιλοξένησε ένα στέλεχος της Silk Way για δείπνο στο σπίτι του στην αεροπορική βάση Σκοτ στο Ιλινόις. «Έκαναν πολλές αποστολές και έκαναν πολύ καλή δουλειά», είπε.
Εκτίμησε ότι επισκέφτηκε το Αζερμπαϊτζάν πέντε ή έξι φορές ως διοικητής της Transcom για να διατηρήσει τις οδούς ανεφοδιασμού προς το Αφγανιστάν. Μέχρι την κορύφωση του πολέμου το 2010, περίπου το ένα τέταρτο των μη θανατηφόρων προμηθειών των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, καύσιμα, τρόφιμα και υλικά κατασκευής, διήλθαν μέσω του Αζερμπαϊτζάν.
Συνταξιοδότηση και προσφορά εργασίας
Ο ΜακΝαμπ αποσύρθηκε από την Πολεμική Αεροπορία τον Δεκέμβριο του 2011 και εγκαταστάθηκε στο Arlington. Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, είπε, αξιωματούχοι της Silk Way Airlines επικοινώνησαν μαζί του σχετικά με ένα πιθανό επιχειρηματικό εγχείρημα. Η Silk Way ήθελε να εκσυγχρονίσει το επιχειρησιακό της κέντρο ελέγχου στο διεθνές αεροδρόμιο Heydar Aliyev στο Μπακού. Η εταιρεία κάλεσε τον ΜακΝαμπ να επιστρέψει στο Αζερμπαϊτζάν τον Ιούνιο του 2013 για μια επίσκεψη και προσφέρθηκε να τον προσλάβει ως σύμβουλο, είπε.
Ο ΜακΝαμπ συμφώνησε. Εκείνο τον μήνα, είπε, ίδρυσε μια συμβουλευτική εταιρεία, την Ares Mobility Solutions, συνεργαζόμενη με έναν συνταξιούχο συνταγματάρχη της Πολεμικής Αεροπορίας που είχε εργαστεί στον κλάδο των αεροπορικών εταιρειών. Η Ares υπέγραψε συμβόλαιο με τη Silk Way που πλήρωνε μηνιαία 10.000 $ συν τα έξοδα, σύμφωνα με έγγραφα. Σύμφωνα με τη συμφωνία, ο ΜακΝαμπ αναμενόταν να ταξιδεύει στο Μπακού κάθε τρεις έως πέντε μήνες για να εργάζεται για μερικές ημέρες κάθε φορά.
Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή νομοθεσία, το συνταξιούχο στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ - που ορίζεται ως εκείνος που υπηρέτησε τουλάχιστον 20 χρόνια με στολή - και οι έφεδροι πρέπει να λάβουν άδεια από το τμήμα των ενόπλων δυνάμεών τους και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προτού δεχτούν οτιδήποτε από ξένες δυνάμεις ή εταιρείες που ελέγχονται από ξένες κυβερνήσεις.
Η Silk Way Airlines ήταν μία από τις 23 θυγατρικές μιας ιδιωτικής εταιρείας συμμετοχών, της Silk Way Group LLC, που είχε κυριαρχήσει στον αεροπορικό τομέα στο Αζερμπαϊτζάν μετά τη μερική ιδιωτικοποίηση της κρατικής αεροπορικής εταιρείας της χώρας. Ο ΜακΝαμπ είπε ότι πίστευε ότι η Silk Way Airlines ήταν εντελώς ιδιωτική, επομένως δεν ζήτησε από την αρχή ομοσπονδιακή εξουσιοδότηση. «Αυτό δεν ήταν με την κυβέρνηση», είπε στην The Post. Οι ερευνητές των ΗΠΑ θα διαφωνούσαν.
Όπως ο ΜακΝαμπ, ο Φρέιζερ έθεσε το Αζερμπαϊτζάν ως προτεραιότητα κατά τη διάρκεια της θητείας του ως επικεφαλής της Transcom. Λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη της διοίκησης, πέταξε στο Μπακού τον Δεκέμβριο του 2011 για να συζητήσει με τον Αλίεφ και άλλους αξιωματούχους του Αζερμπαϊτζάν τις διαδρομές ανεφοδιασμού στο Αφγανιστάν. Τα επόμενα τρία χρόνια, ο Φρέιζερ συναντήθηκε με τον Αλίεφ δύο φορές στο Αζερμπαϊτζάν και μία στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν.
Η Transcom συνέχισε επίσης να κάνει σημαντικές συναλλαγές με την Silk Way Airlines, με την εταιρεία να λαμβάνει επιπλέον 100 εκατομμύρια δολάρια σε αμυντικά συμβόλαια με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας.
Τον Απρίλιο του 2014, ο πρεσβευτής του Αζερμπαϊτζάν στις Ηνωμένες Πολιτείες επισκέφθηκε την αεροπορική βάση Σκοτ στο Ιλινόις για να περιοδεύσει στα κεντρικά γραφεία της Transcom. Ο πρέσβης, Ελίν Σουλεϊμάνοφ, συναντήθηκε με τον Φρέιζερ, ο οποίος πλησίαζε στο τέλος της θητείας του.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο διπλωμάτης σημείωσε ότι «υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για μελλοντική στρατιωτική και εμπορική συνεργασία» μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Αζερμπαϊτζάν, σύμφωνα με στρατιωτικό δελτίο τύπου των ΗΠΑ.
Μια «συνεχής τιμή» 5.000 $ την ημέρα
Ο Φρέιζερ αποσύρθηκε από την Πολεμική Αεροπορία δύο μήνες αργότερα, την 1η Ιουλίου 2014. Μέσα σε λίγες μέρες, σύμφωνα με τα αρχεία της Πολεμικής Αεροπορίας, έλαβε μια πρόταση εργασίας από την Silk Way Group, την εταιρική μητρική εταιρεία Silk Way Airlines, Silk Way West Airlines, Silk Way Bank και άλλες επιχειρήσεις με το όνομα Silk Way.
Σε αντίθεση με τον ΜακΝαμπ, ο Φρέιζερ ζήτησε εκ των προτέρων άδεια από την Πολεμική Αεροπορία για να εργαστεί για την Silk Way. Στην αίτηση του Φρέιζερ, με ημερομηνία 25 Αυγούστου 2014, έγραψε ότι «δεν γνωρίζω καμία σχέση με την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν» και ότι δεν πίστευε ότι χρειαζόταν ομοσπονδιακή έγκριση. Ο Φρέιζερ είπε ότι ζήτησε εξουσιοδότηση ούτως ή άλλως επειδή ένας σύμβουλος δεοντολογίας της Transcom τον συμβούλεψε να το κάνει. Σε ένα σημείωμα, ο σύμβουλος σημείωσε ότι «ο βαθμός στον οποίο η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν κατέχει και/ή ελέγχει την [Silk Way Group] έχει αποτελέσει αντικείμενο εικασιών των μέσων ενημέρωσης στο παρελθόν».
Η αναφορά αφορούσε μια έρευνα του 2010 από το Radio Free Europe/Radio Liberty, που ανέφερε ότι η 21χρονη κόρη του Αλίεφ ήταν ένας από τους ιδιοκτήτες της Silk Way Bank.
Στην αίτησή του για απασχόληση στο εξωτερικό στην Πολεμική Αεροπορία, ο Φρέιζερ έδωσε λίγες λεπτομέρειες περιγράφοντας τα προτεινόμενα καθήκοντά του με την Silk Way Group, γράφοντας ότι «θα ήταν σύμβουλος παρέχοντας εξειδίκευση στο θέμα» και «θα βοηθούσε στην ανάπτυξη μελλοντικών επιχειρηματικών ευκαιριών». Είπε ότι τα "επιτόκια" του ως σύμβουλος ήταν 5.000 $ την ημέρα.
Η αίτηση απέσπασε αμέσως τον έλεγχο στο Πεντάγωνο. Το προσωπικό του Deavel κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Φρέιζερ, υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν έλεγχε την Silk Way Group. Εν τω μεταξύ, το Γραφείο Ειδικών Ερευνών της Πολεμικής Αεροπορίας διενήργησε ξεχωριστή ανασκόπηση και υπέβαλε μια διαβαθμισμένη αναφορά στον Deavel. Αν και οι λεπτομέρειες της επανεξέτασης παραμένουν μυστικές, η ερευνητική υπηρεσία είπε ότι είχε «ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια» σχετικά με τη Silk Way, σύμφωνα με ένα σημείωμα που συνοψίζει την έκθεση.
Αυτό ήταν αρκετό για τον Deavel. Απέρριψε την αίτηση του Φρέιζερ στις 30 Σεπτεμβρίου 2014. «Τελικά, δεν μπορώ να βρω την προτεινόμενη σχέση προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε. Ο Φρέιζερ δεν το έβαλε κάτω. Δύο μέρες αργότερα, τηλεφώνησε στον Deavel και ρώτησε τι έπρεπε να κάνει για να πείσει την Πολεμική Αεροπορία να αλλάξει την απόφασή της. Σε ένα σημείωμα που εξιστορούσε τη συνομιλία, ο Deavel έγραψε ότι η συζήτηση ήταν «λίγο άβολη», εν μέρει επειδή ήταν ασυνήθιστο γι 'αυτόν να λάβει κλήση από έναν στρατηγό τεσσάρων αστέρων, και εν μέρει επειδή είχε βασίσει την απόφασή του στη διαβαθμισμένη αναφορά.
Στο τηλέφωνο, είπε στον Φρέιζερ για την ύπαρξη της απόρρητης αναφοράς, αλλά είπε ότι δεν μπορούσε να συζητήσει λεπτομέρειες. Εξήγησε ότι το απόρρητο υλικό «προκάλεσε ανησυχία για τις δραστηριότητες του προτεινόμενου εργοδότη του και εάν η έγκριση αυτής της σχέσης με αντιστάθμιση ενέχει κινδύνους για τη φήμη της Πολεμικής Αεροπορίας», σύμφωνα με το σημείωμα του Deavel. Ωστόσο, ο Φρέιζερ πίεσε για έγκριση. Είπε στον Deavel «ότι ήξερε ότι η αίτηση ήταν θολή και δεν είχε λεπτομέρειες» και ρώτησε αν μπορούσε να την υποβάλει εκ νέου με πρόσθετες πληροφορίες που θα μπορούσαν να κάνουν την έγκριση πιο πιθανή.
Ο Φρέιζερ έκανε επίσης κάποια σχόλια που ο Deavel έλαβε ως προειδοποίηση, όπως δείχνουν τα έγγραφα. Ο στρατηγός είπε ότι πίστευε ότι θα υπήρχε «ανάπληξη για τις Ηνωμένες Πολιτείες» εάν η Πολεμική Αεροπορία δεν τον άφηνε να εργαστεί για τη Silk Way, σύμφωνα με το σημείωμα του Deavel. Συγκεκριμένα, ο Φρέιζερ σημείωσε ότι το Αζερμπαϊτζάν είχε μόλις ανανεώσει τα δικαιώματα υπερπτήσεων της Transcom και συνήψε μια στρατηγική σχέση ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είπε ότι οι αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν «θα έβλεπαν μια άρνηση ως ασυμβίβαστη με αυτές τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης».
Ο Φρέιζερ προέτρεψε επίσης τον Deavel να επικοινωνήσει με τον αξιωματικό του Υπουργείου Εξωτερικών για την περιοχή του Καυκάσου, ο οποίος είπε ότι θα εγγυηθεί ότι η απασχόληση του στρατηγού στη Silk Way «ήταν χρήσιμη για τα αμερικανικά συμφέροντα» στο Αζερμπαϊτζάν.
Ο Deavel έμεινε έκπληκτος, αλλά αδέσμευτος. Είπε στον Φρέιζερ ότι θα συζητούσε την υπόθεση με άλλους δικηγόρους της Πολεμικής Αεροπορίας. Ο Φρέιζερ αρνήθηκε να συζητήσει το θέμα με το The Post. «Δεν βλέπω την αξία να μιλάμε για κάτι που συνέβη πριν από σχεδόν οκτώ χρόνια», είπε σε ένα email.
Σε μια κατάθεση του 2015 στο Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ, η Silk Way Group είπε ότι «ανήκε 100%» από μια άλλη ιδιωτική εταιρεία, την Silk Way Development LLC. Αυτή η οντότητα, με τη σειρά της, ήταν καταχωρισμένη ως ιδιοκτησία κατά 95% του Zaur Akhundov, ιδρυτή της Silk Way Airlines. Σε μια γραπτή απάντηση σε ερωτήσεις της The Post, η Silk Way Airlines είπε ότι «ήταν πάντα εμπορική, ιδιωτική και ποτέ δεν είχε σχέση με το κράτος ή την πολιτική» και ότι προσπάθησε να προσλάβει τους ΜακΝαμπ και Φρέιζερ για την εξειδίκευσή τους στις μεταφορές και τα logistics. Η εταιρεία πρόσθεσε ότι «σε καμία περίπτωση δεν σκόπευε, υπονοούσε ή χρειαζόταν να προσφέρει «απόσβεση» για μια μακροχρόνια συμβατική σχέση με την Transcom».
Η Silk Way περιέγραψε τον Akhundov ως «τον απόλυτο πραγματικό δικαιούχο» της εταιρείας και είπε ότι «δεν ενήργησε ποτέ» ως πληρεξούσιος ή διαχειριστής άλλων μετόχων.
Το μήλο κάτω από την μηλιά
Ο Φρέιζερ υπέβαλε εκ νέου την αίτησή του στην Πολεμική Αεροπορία τον Νοέμβριο του 2014. Αυτή τη φορά, διευκρίνισε ότι θα συμβουλευόταν για την Silk Way West Airlines αντί για την εταιρεία Silk Way. Είπε ότι τα καθήκοντά του θα είναι να «βελτιώσει τη γνώση και την κατανόησή τους για τις εμπορικές αγορές των ΗΠΑ και τις υπάρχουσες εμπορικές αλυσίδες εφοδιασμού των ΗΠΑ».
Ένα πράγμα που ο Φρέιζερ δεν ανέφερε στην αίτησή του ήταν ότι ο γιος του, Ουίλιαμ Φρέιζερ IV, εργαζόταν επίσης στην αεροπορική επιχείρηση στο Αζερμπαϊτζάν. Ο Γουίλιαμ Φρέιζερ IV, πρώην λοχίας πεζοναυτών των ΗΠΑ με το παρατσούκλι «Μακ», είχε πιάσει δουλειά δύο χρόνια νωρίτερα ως βοηθός του προέδρου του κρατικού αερομεταφορέας Azerbaijan Airlines, ως ειδικός δημοσίων σχέσεων και στρατηγικών επικοινωνιών.
Ο Μακ Φρέιζερ είπε ότι εργαζόταν επίσης με μερική απασχόληση για την Silk Way West Airlines - την εταιρεία που τώρα ήθελε να προσλάβει τον πατέρα του για 5.000 δολάρια την ημέρα. Ο Μακ Φρέιζερ άφησε την Azerbaijan Airlines για να δεχτεί μια δουλειά πλήρους απασχόλησης στην Silk Way West Airlines ως διευθυντής μάρκετινγκ με έδρα το Χιούστον τον Μάρτιο του 2015, σύμφωνα με το προφίλ του στο LinkedIn.
Σε ανταλλαγή email με τη The Post, ο Μακ Φρέιζερ είπε ότι δεν γνώριζε ότι ο πατέρας του είχε λάβει πρόταση να εργαστεί για την Silk Way West Airlines περίπου την ίδια περίοδο. «Όπως καταλαβαίνω, όταν αποσύρθηκε από την ενεργό δράση ο πατέρας μου έριξε ένα ευρύ δίχτυ και δέχθηκε πολλές προσφορές από διάφορες εταιρείες», έγραψε. «Ενώ θεωρώ ότι η δική μας είναι μια δεμένη οικογένεια, δεν μπορούσα καν να αρχίσω να εικάζω ποια ήταν κάποια από αυτές τις εταιρείες».
Ενημερωμένος ότι η Πολεμική Αεροπορία είχε εμποδίσει τον πατέρα του να εργαστεί για τη Silk Way, ο Μακ Φρέιζερ απάντησε: «Αυτά είναι όλα νέα για μένα και πολύ πάνω από τον μισθό μου». «Εγώ και ο πατέρας μου δεν έχουμε διασταυρωθεί ποτέ επαγγελματικά και η επιχείρησή του είναι εντελώς ξεχωριστή από τη δική μου», πρόσθεσε.
Ο Μακ Φρέιζερ αρνήθηκε να πει πώς ήρθε να εργαστεί σε εταιρείες που εδρεύουν στο Αζερμπαϊτζάν. Το προφίλ του στο LinkedIn δεν σημειώνει προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία στη χώρα.
Σε αντίθεση με τον πατέρα του, ο Μακ Φρέιζερ δεν χρειάστηκε να ζητήσει ομοσπονδιακή έγκριση για τις δουλειές του στο Αζερμπαϊτζάν, επειδή υπηρέτησε στον στρατό των ΗΠΑ μόνο για τέσσερα χρόνια. Ο νόμος που περιορίζει την απασχόληση στο εξωτερικό ισχύει μόνο για τους βετεράνους των ΗΠΑ που υπηρέτησαν για τουλάχιστον 20 χρόνια, επειδή λαμβάνουν στρατιωτική σύνταξη και μπορούν να ανακληθούν στην ενεργό υπηρεσία.
Ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια
Αφού ο στρατηγός Φρέιζερ υπέβαλε τη δεύτερη αίτησή του, ο Deavel έλεγξε τον ισχυρισμό του ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πίστευε ότι η δουλειά του με τη Silk Way θα ήταν «χρήσιμη για τα αμερικανικά συμφέροντα», σύμφωνα με τα αρχεία της υπόθεσης.
Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέψευσαν τον ισχυρισμό του στρατηγού και είπαν ότι δεν πίεζαν για την έγκριση της δουλειάς του. Είπαν επίσης ότι «διαφωνούν έντονα με την εκτίμηση του στρατηγού Φρέιζερ» ότι θα υπάρξει «διπλωματική απάντηση» από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν εάν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι απέρριπταν την πρόταση, δείχνουν τα έγγραφα.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέπληξε τον Deavel με μια δεύτερη αποκάλυψη. Οι αξιωματούχοι του είπαν ότι ένας άλλος απόστρατος στρατηγός τεσσάρων αστέρων της Πολεμικής Αεροπορίας - ο ΜακΝαμπ - είχε ενημερώσει τον αξιωματικό του Υπουργείου Εξωτερικών για το Αζερμπαϊτζάν ότι εργαζόταν για την Silk Way Airlines. Ήταν η πρώτη φορά που κάποιος είχε ειδοποιήσει την Πολεμική Αεροπορία για τη συμβουλευτική δουλειά του ΜακΝαμπ στο Αζερμπαϊτζάν.
Ο Deavel ενημέρωσε άλλους αξιωματούχους της Πολεμικής Αεροπορίας ότι είχαν άλλο πιθανό πρόβλημα στα χέρια τους. Όχι μόνο ο ΜακΝαμπ δεν είχε υποβάλει αίτηση για ομοσπονδιακή άδεια, αλλά και οι ανησυχίες του Γραφείου Ειδικών Ερευνών για την εθνική ασφάλεια σχετικά με το Silk Way πιθανότατα θα ίσχυαν και στην περίπτωσή του.
Στο στρατό, χρειάζεται θάρρος να πεις όχι σε έναν στρατηγό τεσσάρων αστέρων, ακόμα και σε έναν απόστρατο. Ο Deavel ήθελε να βεβαιωθεί ότι είχε την υποστήριξη των ανωτέρων του. Έγραψε ένα σημείωμα «Ειδοποίηση υψηλού ενδιαφέροντος» που έφερε την επισήμανση «**ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΚΑΙ ΕΠΕΙΓΟΝ**» και το έστειλε στην αλυσίδα διοίκησης. Ο Deavel παρείχε μια ανακεφαλαίωση της προηγούμενης άρνησης του αιτήματος του Φρέιζερ να εργαστεί για τη Silk Way και επεσήμανε τους λόγους για τους οποίους ήταν προβληματικό.
Σημείωσε ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συμφώνησε ότι η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν έλεγχε ουσιαστικά τη Silk Way και τις θυγατρικές της. Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τόνισε, είχαν εκφράσει «απογοήτευση που ο στρατηγός Φρέιζερ, ως συνταξιούχος τεσσάρων αστέρων, δεν θα αποσύρει οικειοθελώς το αίτημα και δεν θα αναζητήσει ευκαιρίες μετά τη συνταξιοδότηση αλλού», σύμφωνα με το υπόμνημα.
Ο Deavel ανέφερε επίσης ότι το Γραφείο Ειδικών Ερευνών είχε μοιραστεί τη διαβαθμισμένη έκθεσή του με άλλες ομοσπονδιακές υπηρεσίες πληροφοριών και ότι όλοι συμφώνησαν με τις ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια.. Επιπλέον, ο Deavel περιέγραψε πώς έμαθε πρόσφατα ότι ο ΜακΝαμπ εργαζόταν ως σύμβουλος Silk Way χωρίς ομοσπονδιακή έγκριση, κάτι που «μου προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία» δεδομένων των αμυντικών συμβάσεων της Silk Way στις ΗΠΑ. Ο Deavel ανέφερε ότι η Transcom είχε αναθέσει 2.230 αποστολές αερομεταφοράς φορτίου στη Silk Way κατά τη διάρκεια της θητείας του ΜακΝαμπ, συν 1.117 αποστολές ενώ ο Φρέιζερ ήταν επικεφαλής, για συνολικό κόστος 369 εκατομμυρίων δολαρίων.
Στις 9 Ιανουαρίου 2015, ο Deavel έγραψε μια συνοπτική επιστολή αρνούμενος την απασχόληση του Φρέιζερ στη Silk Way ως «δεν είναι προς το συμφέρον της Πολεμικής Αεροπορίας». Όταν επικοινώνησε η The Post, ο Deavel αρνήθηκε να σχολιάσει άμεσα την υπόθεση, εκτός από το να πει ότι έμεινε σε όλες τις αποφάσεις του. «Δεν πρόκειται να ξεφύγω από τις ευθύνες μου για να κάνω ό,τι είναι σωστό για τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο Deavel, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε ως διευθυντής του Οργανισμού Επιτροπών Αναθεώρησης της Πολεμικής Αεροπορίας το 2016. «Πρέπει να κοιτάξετε πέρα από το αν μια απόφαση θα είναι δημοφιλής με τη λέσχη απόστρατων γενικών αξιωματικών».
Αποτυχία αναζήτησης άδειας
Ενώ αυτό σήμανε το τέλος της ώθησης του Φρέιζερ για διαβούλευση στο Αζερμπαϊτζάν, η Πολεμική Αεροπορία έπρεπε ακόμα να αποφασίσει τι να κάνει για τον ΜακΝαμπ. Η υπόθεση αναπήδησε στα υψηλότερα επίπεδα της Πολεμικής Αεροπορίας μέχρι τον Ιούνιο του 2015, όταν ο γενικός επιθεωρητής της Πολεμικής Αεροπορίας άνοιξε έρευνα για να εξακριβώσει εάν ο ΜακΝαμπ είχε διαπράξει ανάρμοστη συμπεριφορά δουλεύοντας για την Silk Way Airlines χωρίς ομοσπονδιακή έγκριση.
Τρεις αξιωματικοί της έρευνας πήραν συνέντευξη από τον ΜακΝαμπ στο Πεντάγωνο στις 23 Οκτωβρίου 2015. Ο απόστρατος στρατηγός είπε ότι δεν είχε κάνει τίποτα λάθος και ότι ποτέ δεν είχε συναντήσει κανένα στοιχείο ότι η Silk Way Airlines ήταν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν.
«Όταν μπαίνεις στο Διαδίκτυο και όταν μιλάς για το τι κάνει η Silk Way, είπε απλώς ότι είναι μια ιδιωτική επιχείρηση», είπε, σύμφωνα με ένα αντίγραφο της συνέντευξης. «Είχα ένα πολύ εκτεταμένο δίκτυο πληροφοριών που εξέταζε ειδικά ξένους αερομεταφορείς που θα πηγαινοέρχονταν και δεν είχα ποτέ κάτι που να έλεγε ότι αυτό ελέγχεται από την κυβέρνηση».
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του με τους ερευνητές, ο ΜακΝαμπ ήταν εριστικός κατά καιρούς και αναρωτήθηκε γιατί κανείς στην Πολεμική Αεροπορία δεν του είχε πει ποτέ ότι έπρεπε να κάνει αίτηση για ομοσπονδιακή άδεια για να εργαστεί για τη Silk Way. «Αν κάποιος πιστεύει ότι χρειάζεται, παρακαλώ απλά να μου το πει», είπε. «Είμαι λυπημένος που κάποιος θα πίστευε ότι δεν θα προσπαθούσα να τηρήσω όλους τους κανόνες ηθικής».
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι είχε ενημερωθεί για τους κανόνες για την απασχόληση στο εξωτερικό λίγο πριν από τη συνταξιοδότησή του και ότι ήταν δική του ευθύνη να συμμορφωθεί με το νόμο.
Στη συνέντευξή του στη The Post, ο ΜακΝαμπ είπε ότι γνώριζε ότι ο Φρέιζερ προσπαθούσε επίσης να εργαστεί για τη Silk Way, αλλά ότι δεν συντόνιζε τις προσπάθειές τους. Είπε ότι υπέθεσε λανθασμένα ότι μόνο ο Φρέιζερ χρειαζόταν να κάνει αίτηση για ομοσπονδιακή άδεια επειδή ο Φρέιζερ εργαζόταν για τη Silk Way κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αρνήθηκε ότι η συμβουλευτική του δουλειά με τη Silk Way ήταν μια ανταμοιβή για τα αμυντικά συμβόλαια των ΗΠΑ που ανατέθηκαν στην εταιρεία όταν ήταν επικεφαλής της Transcom. «Απολύτως όχι», είπε.
Το γραφείο του γενικού επιθεωρητή της Πολεμικής Αεροπορίας ολοκλήρωσε την έρευνά του για τον ΜακΝαμπ τον Νοέμβριο του 2015 και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχε παραβιάσει το νόμο αποτυγχάνοντας να ζητήσει άδεια για απασχόληση σε ξένο δημόσιο. Δεν υπάρχει ποινική κύρωση για παράβαση του νόμου, αλλά ο στρατός μπορεί να παρακρατήσει τη συνταξιοδότηση από αυτούς που το κάνουν.
Ο ΜακΝαμπ επιβεβαίωσε ότι το Υπουργείο Άμυνας δέσμευσε τη σύνταξή του, αλλά αρνήθηκε να πει πόσο. «Ήταν αρκετό», είπε. «Πλήρωσα».
