Όπως γράψαμε και νωρίτερα η κατάσταση στο τρίγωνο ΗΠΑ-Ρωσία-Ουκρανία είναι πραγματικά στην κόψη του ξυραφιού ιδίως και μετά την άρον-άρον μετάβαση στις ΗΠΑ του Αμερικανού πρέσβη στην Μόσχα.
Κι ενώ η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις σύμφωνα με αναλυτές δύο είναι τα πιθανά σενάρια, ένα σενάριο αποκλιμάκωσης και ένα πολεμικό!
Το καλό σενάριο
Αν εικάσουμε ότι ο Πρόεδρος Πούτιν αναλογιστεί τους κινδύνους μιας πιθανής σύγκρουσης με την Ουκρανία, η ασφαλής υπόθεση είναι ότι θα προτιμούσε να μην πάει στον πόλεμο.
Οι πόλεμοι είναι δαπανηροί: και ενώ μπορούν να προσφέρουν ένα πολιτικό αποτέλεσμα, όπως έπραξαν στη δημοτικότητά του το 2014, αυτό συμβαίνει μόνο εάν η Ρωσία κερδίσει εύκολα. Η Ρωσία ξεπερνά σαφώς στρατιωτικά την Ουκρανία σε όλα τα μέτωπα, ιδίως όσον αφορά την κρίσιμη υπεροχή στον αέρα, αλλά η Ουκρανία σήμερα είναι ακόμα πολύ καλύτερα οπλισμένη και προετοιμασμένη από ό, τι ήταν το 2014, και ως εκ τούτου οι πιθανοί κίνδυνοι μιας παρατεταμένης ή / και επώδυνης σύγκρουσης είναι ξεκάθαροι. Σε αυτή τη βάση υποθέτουμε ότι ο Πρόεδρος Πούτιν ενδιαφέρεται κυρίως για την επίτευξη μερικών πολιτικών στόχων:
-Να τεστάρει τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, ιδίως καθώς μέχρι στιγμής δεν υπήρξε στρατιωτική ανταπόκριση ούτε από τις ΗΠΑ ούτε από την ΕΕ ·
-Να διευκρινίσει στις ΗΠΑ και την ΕΕ ότι η σφαίρα επιρροής της Ρωσίας αποκλείει την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ · και, ενδεχομένως
-Επιμονή να ολοκληρωθεί ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2, τον οποίο η Γερμανία ήδη επιθυμεί, αλλά στον οποίον αντιτίθενται οι ΗΠΑ
Οι χθεσινές δηλώσεις Πούτιν έδειξαν αποφασιστικότητα.
Σε αυτή τη βάση, σύμφωνα με το καλό σενάριο ο Πούτιν θα μπρούσε να πει ΝΑΙ σε πιθανή συμφωνία για σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Ρωσίας, από θέση ισχύος μεν, αλλά με τις υπάρχουσες κυρώσεις των ΗΠΑ να μην έχουν αναστραφεί.
Το σήμα πάντως που στάλθηκε από τις ΗΠΑ με την αποχώρηση από το Αφγανιστάν σε αυτό που οι ίδιες ονομάζουν «ρεβιζιονιστικές δυνάμεις» (σ.σ. Ρωσία-Κίνα) είναι το αντίθετο της σοφίας του Ρωμαίου συγγραφέα Βεγέτιου : si vis bellum, para pacem (Αν θέλετε ειρήνη, ετοιμαστείτε για τον πόλεμο). Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες θα μπορούσαν να είναι τρομερές.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα από τον Πρόεδρο Πούτιν να απορροφήσει τα αμφισβητούμενα αντάρτικα τμήματα της Ουκρανίας στο Ντονμπάς στη Ρωσία και ίσως να προχωρήσει ακόμη πιο πέρα σε μια βαθύτερη πολιτική ένωση με τη Λευκορωσία ταυτόχρονα. Η πρώτη θα μπορούσε να θεωρηθεί απαράδεκτη από τη Δύση και θα οδηγούσε αναμφισβήτητα σε πιέσεις για περαιτέρω κυρώσεις , αλλά πιθανώς όχι στρατιωτική δράση.
Το κακό σενάριο
Τι γίνεται όμως αν επκρατήσει το κακό σενάριο που θα σημαίνει πόλεμο; Ίσως να μην σημαίνει πολλά αν έχει να κάνει μονάχα με μια σειρά μικρών αψιμαχιών. Ωστόσο, φαίνεται παράλογο να μετακινήσει κανείς έναν μεγάλο στρατό στη θέση του εάν η μόνη πρόθεση είναι να καταλάβει μερικά χιλιόμετρα γης, ιδιαίτερα δεδομένου ότι η Ρωσία θα γνωρίζει ότι ακόμη και αυτή η στρατηγικά αμελητέα δράση θα φέρει τον κίνδυνο μεγάλων οικονομικών και γεωπολιτικών συνεπειών, όπως η επιτάχυνση εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Πράγματι, οι στρατιωτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η Ρωσία για να δεσμευτεί για τη στρατιωτική επιλογή, καίγοντας τις γέφυρες της με τη Δύση, θα πρέπει να κερδίσει ένα σημαντικό αποτέλεσμα από αυτό. Γεωστρατηγικά, οι Ρώσοι εθνικιστές και ορισμένοι στρατιωτικοί προτείνουν ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την προσάρτηση της ανατολικής Ουκρανίας μέχρι τον ποταμό Δνείπερο και όλη την ακτή της Μαύρης Θάλασσας μέχρι την Υπερδνειστερία, εν συντομία το λεγόμενο σχέδιο Novorossiya (Νέα Ρωσία) .
Μια τέτοια εισβολή θα δίχαζε την Ουκρανία και θα ενίσχυε το στρατηγικό βάθος της Ρωσίας. Η Ρωσία θα είχε «φυσικά σύνορα» στο Δνείπερο, ενώ η πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, θα ήταν ευάλωτη. Η Ρωσία θα μπορούσε να αναλάβει τον έλεγχο του εργοστασίου Motor Sich στη Zaporizhzhia, το οποίο παράγει στρατιωτικούς κινητήρες για στρατιωτικά ελικόπτερα της Ρωσίας, . Η Ρωσία θα αναλάβει τον έλεγχο της Μαύρης Θάλασσας. Αναλυτές θεωρούν πως με βάση αυτό το σενάριο και με την προοπτική της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, το σενάριο αυτό θα επαναπροσδιορίσει μονομερώς τον χάρτη της Ευρώπης με βία, θα περιλαμβάνει μαζικές μεταφορές πληθυσμού και θα έχει τεράστιες γεωπολιτικές και επιπτώσεις στην αγορά.
Η ΕΕ θα πρέπει να κάνει επώδυνες επιλογές. Θα μπορούσε να απομακρυνθεί από το Nord Stream 2 και να αποκτήσει περισσότερους στρατιωτικούς βραχίονες ή να παρακαλέσει τις ΗΠΑ για υποστήριξη. Ή θα μπορούσε να αποδεχτεί τη ρωσική επιρροή στα σύνορά της - και εντός της οικονομίας της εάν αρνηθεί να εγκαταλείψει το Nord Stream 2.
Οι ΗΠΑ θα έπρεπε να αποφασίσουν ποια μέτρα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν στη συνέχεια μετά από τις κυρώσεις που ισχύουν ήδη και δεδομένης της απροθυμίας τους να πολεμήσουν.
Οι περισσότεροι αναλυτές πάντως μιλούν για την νέα γεωπολιτική “realpolitik” που θα επιστρέψει εκ νέου και θα αποφευχθούν επώδυνες συγκρούσεις.
