Η επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και τα επακόλουθα ισραηλινά αντίποινα που συνεχίζονται στη Γάζα έχουν αναζωπυρώσει τη συζήτηση σχετικά με την αποτελεσματικότητα του ασύμμετρου-υβριδικού πολέμου.
Με την πρώτη ματιά, η Χαμάς φαίνεται να έχει επιτύχει πολλούς από τους στρατηγικούς της στόχους.
Όμως με πιο προσεκτικό έλεγχο, "ο απώτερος στόχος της να καταστρέψει το Ισραήλ εξακολουθεί να παραμένει μακρινός στόχος", επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του Διεθνές ΜΜΕ, αναφέροντας:
ΝΑΤΟ-ΕΕ-Ρωσία-Κίνα "επενδύουν" στον υβριδικό πόλεμο
Ο υβριδικός πόλεμος είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, δεδομένων των διαστάσεών του που αλλάζουν κατά καιρούς. Γίνεται όλο και πιο σημαντικό στον στρατηγικό σχεδιασμό όλων των χωρών και των στρατιωτικών συμμαχιών.
Για παράδειγμα, το ΝΑΤΟ έχει θέσει την αντιμετώπιση των «υβριδικών απειλών» βασική προτεραιότητα της στρατηγικής του από το 2015.
Η ίδρυση της Αποστολής Εταιρικής Σχέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μολδαβία ως μέρος της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους λέγεται ότι έχει κυρίως ως κίνητρο την ιδέα της άμυνας έναντι υβριδικών απειλών από τη Ρωσία.
Ακόμη και η Ρωσία, που ανησυχεί για τον υβριδικό πόλεμο που «εξαπολύθηκε από τη Δύση», έχει δικαιολογήσει μια αύξηση 70% στις στρατιωτικές δαπάνες το 2023, ισχυριζόμενη την ανάγκη να αντιμετωπίσει την εν λόγω απειλή.
Η Κίνα λέγεται επίσης ότι έχει καταφύγει στην προώθηση τέτοιου πολέμου, τον οποίο προτιμά να περιγράφει ως «γνωστικό πόλεμο», ως κρίσιμο συστατικό του στρατιωτικού της δόγματος.
Ο επανασχεδιασμός των επιχειρήσεων της Χαμάς κατά του Ισραήλ
Ας δούμε τι έχει αποδείξει αυτή τη φορά η Χαμάς, σε αντίθεση με τις προηγούμενες επιθέσεις της στο Ισραήλ το 2008/9, το 2012 και το 2014.
Σε αυτές τις περιπτώσεις στο παρελθόν, ο κύριος «τρόπος λειτουργίας» της ήταν ο αδιάκριτος βομβαρδισμός ισραηλινών πόλεων, προκαλώντας αντίποινα του Ισραήλ,που λάμβαναν χώρα κυρίως στον εναέριο τομέα με περιορισμένες μόνο χερσαίες επιχειρήσεις.
Αλλά αυτή τη φορά, οι τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς περιελάμβαναν τη μαζική δολοφονία Ισραηλινών αμάχων και τη σύλληψη ομήρων.
Και φαίνεται ότι αυτό έγινε σκόπιμα για να προκαλέσουν πολύ ισχυρότερες επιθέσεις από το Ισραήλ.
Η συμβολή του Ιράν-Οι στρατηγικοί στόχοι της επίθεσης της Χαμάς
Αυτή η στρατηγική, που προφανώς επινοήθηκε από το Ιράν, τον μέντορα της Χαμάς, είχε διπλούς αλλά και αλληλένδετους στόχους.
Ο ένας ήταν το Ισραήλ να μην έχει άλλη επιλογή εκτός από να λάβει στρατιωτικά μέσα για να αντιμετωπίσει τη Χαμάς.
Ωστόσο στην πορεία, το Ισραήλ προκαλεί παράπλευρες ζημιές στις υποδομές και σκοτώνοντας αμάχους Παλαιστίνιους, προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του.
Εσωτερικά, όχι μόνο η εικόνα του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ως του πιο ισχυρού πολιτικού ηγέτη της χώρας, έχει πληγεί από την αποτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών και του στρατού στην αποτροπή της επίθεσης της Χαμάς, αλλά έχουν προκύψει αμφιβολίες για τη δύναμη της δημοκρατίας του Ισραήλ, ένα μοναδικό αξιέπαινο χαρακτηριστικό σε μια κατά τα άλλα αυταρχικά διοικούμενη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Κατά συνέπεια θεωρούμε ότι μεταξύ πολλών στόχων της επίθεσης της Χαμάς, ένας ήταν να χειραγωγήσει τη λήψη πολιτικών αποφάσεων και να σπάσει την κοινωνική εμπιστοσύνη και συνοχή στο Ισραήλ.
Στόχευσε αφενός στη διάβρωση των δημοκρατικών αξιών της συνύπαρξης, της αρμονίας και του πλουραλισμού και αφετέρου στην ικανότητα λήψης αποφάσεων των πολιτικών αρχηγών. Προσπάθησε να πλήξει την κρίση του ισραηλινού κράτους και την ίδια τη νομιμότητά του.
Σε διεθνές επίπεδο, η επίθεση της Χαμάς έχει αποδειχθεί ότι είναι μια πολύ έξυπνη χρήση του υβριδικού πολέμου για να επηρεάσει τη δημόσια υποστήριξη για την υπόθεση των Παλαιστινίων και να αναζωπυρώσει το μίσος για το Ισραήλ.
Είδαμε τους εορτασμούς της «νίκης» όχι μόνο σε όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής αλλά και σε δυτικές πόλεις όπως το Λονδίνο, το Βερολίνο, η Νέα Υόρκη και το Τορόντο, για να μην μιλήσουμε για το αυξανόμενο μίσος κατά του Ισραήλ στα δυτικά πανεπιστήμια Οι διαμαρτυρίες και οι διαδηλώσεις γίνονται όλο και πιο θρησκευτικές με συμπαγείς ισλαμιστικούς τόνους.
Διακόπηκε η ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ-Αραβικών χωρών
Αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι ότι η επίθεση της Χαμάς, η οποία προκάλεσε ισραηλινά αντίποινα στη Γάζα, διέκοψε επιτυχώς την ειρηνευτική διαδικασία του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο.
Οι ειρηνευτικές συμφωνίες μεταξύ του Ισραήλ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν και της Αιγύπτου, με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, έχουν τεθεί υπό πίεση πλέον
Η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας έχει βαλτώσει.
Εξάλλου, η σταθερότητα στην περιοχή με το Ισραήλ και τις ηγετικές αραβικές χώρες να βρίσκονται σε ειρήνη μεταξύ τους θα ήταν κακά νέα για το Ιράν και τους τρομοκράτες πληρεξούσιους του, τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ.
Μια τέτοια προσέγγιση θα επηρεάσει επίσης σημαντικά τη συνέχιση της πολιτικής και οικονομικής υποστήριξης για την παλαιστινιακή υπόθεση.
Η επίθεση της Χαμάς έχει αποδειχθεί μια σημαντική «διπλωματική νίκη»
Στρατιωτικές καινοτόμες μέθοδοι
Κάποια άλλα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά αντικατοπτρίζονται επίσης στην επίθεση της Χαμάς αυτή τη φορά, αν και αυτά είναι ουσιαστικά ενισχύσεις των ήδη ορατών τάσεων σε παρόμοιες ασύμμετρες επιθέσεις αλλού.
Η επίθεση έχει αποδείξει ότι μέθοδοι, τακτικές και δυνατότητες καινοτομίας χαμηλής τεχνολογίας με χρήση drones, αλεξιπτώτων πλαγιάς, μπουλντόζες, μοτοσικλέτες και ρουκέτες μπορούν να εξουδετερώσουν, όταν εφαρμοστούν με συνδυασμένο, συντονισμένο, πολυδιάστατο και ασύμμετρο τρόπο, πολύ ανώτερους στρατιωτικά αντιπάλους.
Η Ουκρανία το έχει ήδη αποδείξει μετατρέποντας τα εμπορικά drones σε όπλα που φέρουν εκρηκτικά που έχουν καταστρέψει πολύ ακριβότερο ρωσικό εξοπλισμό.
Οι ειδικοί λένε ότι, όπως και στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, η επίθεση της Χαμάς είναι γεμάτη με μαθήματα ασσύμετρου πολέμου, που άλλες χώρες μπορούν να λάβουν ή να λαμβάνουν υπόψη τους.
Ο ασύμμετρος πόλεμος μόνος του δεν εξασφαλίζει την τελική νίκη
Ωστόσο, οι υβριδικοί πόλεμοι, δεν κατάφεραν ποτέ να επιτύχουν τον τελικό τους στόχο από μόνοι τους, δηλαδή να νικήσουν τον αντίπαλο σε τελική ανάλυση.
Όπως υποστήριξε ο Lennart Maschmeyer, Ανώτερος Ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ασφάλειας, ETH Zürich, όπου επικεντρώνεται στις συγκρούσεις στον κυβερνοχώρο, στην πολιτική εξουσίας και στην ανατροπή, σε αντίθεση με τους φόβους που επικρατούν, το πραγματικό ιστορικό τέτοιων πολέμων είναι σχετικά μέτριο.
Ελάχιστα καθεστώτα έχουν αλλάξει και λιγότερα εδάφη έχουν κατακτηθεί μέσω τέτοιων πολέμων.
Στην παρούσα περίπτωση, η επίθεση της Χαμάς δεν οδήγησε στην άμεση ανατροπή του πρωθυπουργού Νετανιάχου. Η Χαμάς έχει αναμφίβολα ταπεινώσει και τρομοκρατήσει τους Ισραηλινούς.
Ο Νετανιάχου μπορεί να πληρώσει ένα πολιτικό τίμημα για αυτό, αλλά αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει αυτή τη στιγμή.
Η επίθεση της Χαμάς ένωσε τους Ισραηλινούς
Η Χαμάς φαίνεται ότι έκανε τους Ισραηλινούς να συνειδητοποιήσουν «την αφόρητη αδυναμία ενός διχασμένου Ισραήλ». Και τώρα όλοι είναι ενωμένοι για να παλέψουν απεγνωσμένα για να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει άλλη 7η Οκτωβρίου.
Όπως είπε ένας Ισραηλινός σχολιαστής, «Ένα πληγωμένο, αποδυναμωμένο Ισραήλ είναι τώρα ένα πιο άγριο Ισραήλ»
