Είναι παράδοξο, αλλά η ετοιμότητα του Ερντογάν να συνομιλήσει με τον Μπασάρ αλ Άσαντ συνδέεται με την προγραμματισμένη επιχείρηση των τουρκικών στρατευμάτων στη Συρία. Σε τι μπορούν να συμφωνήσουν οι ηγέτες της Τουρκίας και της Συρίας και τι όφελος θα έχει η Μόσχα από τις συμφωνίες τους;
Αξιολόγηση της Μόσχας
Η Μόσχα αξιολογεί θετικά την ιδέα του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, να πραγματοποιήσει μια σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Συρίας-Τουρκίας.
Σημειωτέον ότι, ο Ερντογάν (ο οποίος συμμετείχε σε μια τριμερή σύνοδο κορυφής Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν-Τουρκμενιστάν), ανέφερε σχετικά με τα σχέδια για μια νέα χερσαία εκστρατεία στη βόρεια Συρία, την οποία η Άγκυρα αποκαλεί «αντιτρομοκρατική επιχείρηση», ότι η Άγκυρα υποστηρίζει κοινές ενέργειες Ρωσίας, Τουρκίας και Συρίας.
Παράλληλα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιχαήλ Μπογκντάνοφ, ανέφερε ότι η Μόσχα βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Δαμασκό για τη διοργάνωση συνάντησης των τριών ηγετών.
Όσον αφορά τη χερσαία επιχείρηση, στα μέσα Νοεμβρίου, η Τουρκία, χωρίς εξηγήσεις, έπαψε να συμμετέχει σε κοινές περιπολίες με τη Ρωσία στη Συρία. Στις 21 Νοεμβρίου εμφανίστηκαν πληροφορίες, για τις προετοιμασίες της Τουρκίας για νέα χερσαία στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που παραδοσιακά θεωρούνται οι προστάτες των Κούρδων της Συρίας, έχουν ταχθεί σθεναρά ενάντια στα σχέδια της Τουρκίας.
Όμως η Δαμασκός αντέδρασε ακόμη πιο έντονα. Η διοίκηση του στρατού του SAR, έστειλε ενισχύσεις στο βορρά και το κοινοβούλιο της δημοκρατίας θυμήθηκε ακόμη και τις παλιές εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Τουρκίας (την επαρχία Iskenderun, που κατελήφθη από τους Τούρκους το 1939).
Ταυτόχρονα, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου, άρχισαν να εμφανίζονται μηνύματα ότι η Άγκυρα ενδιαφέρεται για μια τριμερή συνάντηση Τουρκίας - Ρωσίας - Συρίας, την οποία προηγουμένως είχε ζητήσει ενεργά η Μόσχα. Ή ακόμη και για απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ερντογάν και του προέδρου της SAR, Μπασάρ αλ Άσαντ, που πρόσφατα φαινόταν εντελώς αδύνατη. Ήδη από τις 6 Οκτωβρίου, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε την αδυναμία προσωπικής του συνάντησης με τον Σύρο ηγέτη.
«Το πιο σημαντικό για μια πιθανή τριμερή σύνοδο κορυφής είναι ότι, η Τουρκία έχει αλλάξει θέση και είναι έτοιμη να ξεκινήσει διάλογο με τη Συρία. Αρχικά, η Άγκυρα αρνήθηκε να διαπραγματευτεί με τη Δαμασκό μέχρι να διεξαχθούν εκλογές στην Τουρκία», δήλωσε ο Kirill Semyonov , ειδικός στο Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων της Ρωσίας.
Η απειλή για την Τουρκία
Ο Ερντογάν ανησυχεί κυρίως για το θέμα των κουρδικών περιοχών, από όπου, κατά τη γνώμη του, προέρχεται η απειλή για την Τουρκία. Είναι προφανές ότι, πλέον ο Ερντογάν έχει δείξει ξεκάθαρο ενδιαφέρον να συντονίσει κατά κάποιο τρόπο τις προσπάθειές του με τη Δαμασκό. «Μόνο εάν οι κουρδικές περιοχές επανενσωματωθούν στη Συρία και τεθούν υπό τον έλεγχο της Δαμασκού, η συριακή ηγεσία θα φέρει την ευθύνη για τις εξτρεμιστικές ενέργειες των Κούρδων. Θα υπάρχει κάποιος να διεκδικήσει και με ποιον να διαπραγματευτεί», εξηγεί ο Semyonov.
Επιπλέον, αποφασίζοντας να κάνει διάλογο με τον Άσαντ, ο Ερντογάν λύνει και εσωτερικά προβλήματα. Αυτό είναι ένα ζήτημα των επερχόμενων προεδρικών εκλογών. Ο Ερντογάν θέλει να αφαιρέσει τα «κλειδιά» για την επίλυση αυτού του ζητήματος από την αντιπολίτευση, η οποία έχει επανειλημμένα μιλήσει για την ανάγκη διεξαγωγής διαλόγου με τη Δαμασκό.
Ένα άλλο σημαντικό θέμα για την Τουρκία είναι οι πρόσφυγες. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού, θα συμβάλουν σε κάθε περίπτωση στη λύση αυτού του ζητήματος. Ο λαός της Τουρκίας θα περιμένει ακριβώς τέτοιες συμφωνίες. Και αυτό, μάλλον, την παραμονή των εκλογών αποφάσισε να το εκμεταλλευτεί ο Ερντογάν.
Από την άλλη, δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα αντιληφθεί η Δαμασκός αυτές τις αλλαγές στη θέση της Άγκυρας. Πιθανότατα, η μορφή της συνάντησης -αν πραγματοποιηθεί- θα είναι εμπιστευτική. Οι επακόλουθες ενέργειες της Τουρκίας και η παράταση ή μη του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, θα είναι δείκτης για το εάν είναι δυνατό να έρθουν πιο κοντά οι θέσεις Άγκυρας και Δαμασκού.
Διαμεσολάβηση της Ρωσίας και κέρδη
Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές γιατί η Άγκυρα εναποθέτει τις ελπίδες της στη συμμετοχή της Ρωσίας στη διαπραγματευτική διαδικασία. Ο Ερντογάν, πάντα καλούσε τη Ρωσία να ασκήσει πίεση στη Δαμασκό και να γίνει μεσολαβητής στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των Κούρδων και του Άσαντ. Η Ρωσία, έχει παραδοσιακούς δεσμούς με τους Κούρδους. Πιθανώς, η Ρωσία θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο, και ίσως έχει ήδη αντίκτυπο.
Επιπλέον, η Ρωσία, ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, μπορεί να ασκήσει βέτο σε οποιοδήποτε ψήφισμα και τότε δεν θα είναι δυνατός κανένας ανθρωπιστικός διάδρομος προς την Ιντλίμπ. Επίσης, η Ρωσία είναι ο κύριος διοργανωτής των διαπραγματεύσεων για τη συριακή διευθέτηση (διαδικασία της Αστάνα).
Η άμεση συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, είναι πλέον εξαιρετικά επωφελής για την ίδια τη Ρωσία. Δεδομένου ότι, τώρα αντιμετωπίζει πολλά «ανοίγματα» στην εξωτερική της πολιτική, δεν έχει χρόνο να ελέγξει κάθε βήμα του Άσαντ και του Ερντογάν.
Επιπλέον, εάν η Δαμασκός και η Άγκυρα είναι σε θέση να διαπραγματευτούν μόνες τους, τότε για τη Ρωσία μειώνονται οι κίνδυνοι σύγκρουσης με ένα από τα μέρη. «Η Μόσχα είναι πάντα έτοιμη να παρέχει μια πλατφόρμα για διαπραγματεύσεις ή να εξομαλύνει αιχμηρές γωνίες», αναφέρει ο Semyonov και συνεχίζει:
«Εάν τώρα η Δαμασκός γυρίσει την πλάτη της σε μια τέτοια πρόταση, λέγοντας ότι θα διαπραγματευτεί μόνο μετά τις εκλογές στην Τουρκία, αυτό θα υπονομεύσει σοβαρά την εικόνα της Συρίας. Επιπλέον, εάν ο Άσαντ βάλει τελεσίγραφα, τότε η Τουρκία δεν θα τα δεχτεί σε καμία περίπτωση και θα ενεργήσει σύμφωνα με το ήδη υπάρχον σχέδιο».
Από τα παραπάνω διαφαίνεται η κοινή προσπάθεια Ρωσίας-Τουρκίας, να μπει οριστικά ταφόπλακα στη δημιουργία ημιανεξάρτητου Κουρδικού κρατιδίου στη Βόρεια Συρία.
Η Ρωσία από την πλευρά της, θέλει να είναι η κυρίαρχη υπερδύναμη στην περιοχή και έτσι δεν επιθυμεί να δημιουργηθεί ένα Κουρδικό κρατίδιο που με τη στήριξη των ΗΠΑ-Ισραήλ θα στέκεται εμπόδιο στους σχεδιασμούς της.
