Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν λέει ότι η Αρμενία επικαλέστηκε το άρθρο 4 του καταστατικού του CSTO, τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας της συμμαχίας, προκειμένου να εκδιώξει τα αζερικά στρατεύματα από το έδαφος της Αρμενίας και να αποκαταστήσει την εδαφική ακεραιότητα. Πρώτη φορά γίνεται επίκληση του άρθρου 4 του CSTO.
Τις τελευταίες ημέρες, η σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν έχει κλιμακωθεί, καθώς στις 00:05 τοπική ώρα της 13ης Σεπτεμβρίου του 2022, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επίθεση προς τις διάφορες κατευθύνσεις στο ανατολικό τμήμα των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιώντας βαρύ πυροβολικό, σύστημα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης και ΜΕΑ μάχης, εξαπέλυσαν σφοδρές επιθέσεις κατά των πόλεων Γκορίς, Τζερμούκ, Βαρντενίς, Καπάν, Σότκ και των γειτονικών χωριών, εντός του εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Ακολουθούν 7 βασικά σημεία για το τι συμβαίνει τώρα μεταξύ Γερεβάν και Μπακού:
- Το 2020, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, συνήφθη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ένα από τα σημεία αυτής της συμφωνίας ήταν η αποκατάσταση των συγκοινωνιακών συνδέσεων μέσω του εδάφους της Αρμενίας από το Αζερμπαϊτζάν στο Ναχιτσεβάν (ένας θύλακας του Αζερμπαϊτζάν μεταξύ Αρμενίας, Ιράν και Τουρκίας).
- Τα μέρη ερμηνεύουν αυτή τη ρήτρα της συμφωνίας με διαφορετικούς τρόπους (καθώς και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της) και ως εκ τούτου οι επικοινωνίες μεταφορών δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί.
- Το Αζερμπαϊτζάν αποφάσισε να επισπεύσει την επίλυση αυτού του ζητήματος μέσω της κλιμάκωσης των εχθροπραξιών. Επιπλέον, ήταν προς την κατεύθυνση του Ναχιτσεβάν, δείχνοντας, ότι, σε αυτή την περίπτωση, το ίδιο θα μπορούσε να «σπάσει τον διάδρομο» με στρατιωτική δύναμη.
- Ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν χτυπά στο έδαφος της ίδιας της Αρμενίας (και όχι στο Καραμπάχ). Τίθεται σε ισχύ η Συνθήκη Συλλογικής Ασφάλειας του CSTO (μια στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, μέλος της οποίας είναι η Αρμενία). Και η κατάσταση εδώ για τη Ρωσία είναι διφορούμενη. Αφενός υπάρχουν υποχρεώσεις στο πλαίσιο του CSTO, αφετέρου υπάρχει συμφωνία που έχει συναφθεί με τη συμμετοχή της Μόσχας για κατάπαυση του πυρός στο Καραμπάχ, η οποία (όσον αφορά την αποκατάσταση της κυκλοφορίας στο Ναχιτσεβάν) δεν εφαρμόζεται. Και λαμβάνοντας υπόψη τον πόλεμο στην Ουκρανία, η εμπλοκή σε έναν νέο πόλεμο για τη Ρωσία δεν είναι σίγουρα εύκολη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ρωσική Ομοσπονδία εξακολουθεί να επικεντρώνεται στο να πείσει και τις δύο πλευρές για κατάπαυση του πυρός.
- Μέχρι στιγμής όλα γίνονται με τη μορφή «να αναγκαστεί ο Πασινιάν να ανοίξει τον δρόμο προς το Ναχιτσεβάν». Εάν οι αρμενικές αρχές αρνηθούν να συμφωνήσουν σε αυτό, η κλιμάκωση θα συνεχίσει να αυξάνεται με την προοπτική να εξελιχθεί σε έναν πλήρη πόλεμο.
- Εκτός από τη Μόσχα, Ευρωπαίοι και ΗΠΑ προσπαθούν επίσης να επηρεάσουν το Αζερμπαϊτζάν για να σταματήσουν την κλιμάκωση. Αλλά μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχει καμία επίδραση στο Μπακού. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία εγκρίνει πλήρως τις ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν.
- Ένα άλλο κίνητρο του Αζερμπαϊτζάν μπορεί να είναι η κατάσχεση των δύο μεγαλύτερων κοιτασμάτων χρυσού στην Αρμενία - το κοίτασμα Amulsar κοντά στο Jermuk και το κοίτασμα Sotk κοντά στο Vardeniz. Γίνονταν μάχες σε αυτές τις περιοχές.
