Στις 00:05 τοπική ώρα της 13ης Σεπτεμβρίου του 2022, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επίθεση προς τις διάφορες κατευθύνσεις στο ανατολικό τμήμα των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιώντας βαρύ πυροβολικό, σύστημα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης και ΜΕΑ μάχης, εξαπέλυσαν σφοδρές επιθέσεις κατά των πόλεων Γκορίς, Τζερμούκ, Βαρντενίς, Καπάν, Σότκ και των γειτονικών χωριών, εντός του εδάφους της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Το Αζερμπαϊτζάν προσπαθούσε να καταλάβει θέσεις του Αρμενικού στρατού, με αποτέλεσμα η κατάσταση κατά μήκος των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν να παραμένει εξαιρετικά τεταμένη. Ως αποτέλεσμα της Αζερικής επίθεσης, υπάρχουν πολυάριθμες απώλειες: 49 επιβεβαιωμένοι θάνατοι από την Aρμενική πλευρά (για την 13η Σεπτεμβρίου και ώρα 11:00).
Η συγκεκριμένη απρόκλητη και αδικαιολόγητη επίθεση κατά του κυρίαρχου εδάφους της Αρμενίας αποτελεί μια ακόμη κατάφωρη παραβίαση από το Αζερμπαϊτζάν του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και Τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020.
Η Αρμενία εκφράζει συνεχώς στη διεθνή κοινότητα τη βαθιά της ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης ασφάλειας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και κατά μήκος των συνόρων της Δημοκρατίας της Αρμενίας με τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία είχε προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο νέας επίθεσης από το Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας και του Αρτσάχ. Από τις 2 Σεπτεμβρίου το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν σε καθημερινή βάση διέδιδε ψευδείς πληροφορίες υποστηρίζοντας, ότι «οι θέσεις του στρατού του Αζερμπαϊτζάν δέχονταν περιοδικά πυρά, με τη χρήση όπλων διαφόρων διαμετρημάτων από τις θέσεις των Ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας». Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας απέρριψε επίσημα όλους αυτούς τους ισχυρισμούς του Αζερμπαϊτζάν.
Οι αξιόπιστες πληροφορίες, σχετικά με τις πρόσφατες συνεχόμενες στρατιωτικές πτήσεις που μεταφέρουν στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά από την Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν είναι επίσης εξαιρετικά ανησυχητικές. Επίσης, 5 με 9 Σεπτεμβρίου του 2022, ΠΑ του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας διεξήγαγαν «Κοινές Τακτικές Ασκήσεις» στο Αζερμπαϊτζάν, με σκοπό την αξιολόγηση της ικανότητας «καταστροφής εναέριων και χερσαίων στόχων του υποτιθέμενου εχθρού».
Στις 10 Σεπτεμβρίου του 2022, ο υπουργός Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν κατά την διάρκεια της συνάντησης με την Κεντρική Διοίκηση διέταξε «να είμαστε έτοιμοι να καταστείλουμε οποιαδήποτε πρόκληση αμέσως και αποφασιστικά». Επίσης, ο υπουργός Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες για τη βελτίωση της υγειονομικής υποστήριξης των στρατευμάτων που βρίσκονται σε υπηρεσία στα σύνορα με τη Δημοκρατία της Αρμενίας.
Αυτό είναι ένα ξεχωριστό πρότυπο των ενεργειών του Αζερμπαϊτζάν, κατά την προετοιμασία μιας ένοπλης επίθεσης. Λαμβάνοντας υπόψη, ότι παρόμοιες ενέργειες έλαβε χώρα πριν από τον επιθετικό πόλεμο του 2020 κατά της Αρμενίας και του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, καθώς και πριν από κάθε κλιμάκωση έκτοτε, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας, στις αρχές Αυγούστου του τρέχοντος έτους, η σημερινή μεγάλης κλίμακας επίθεση δεν ήταν κάτι απροσδόκητο. Ήταν οφθαλμοφανές, ότι το Αζερμπαϊτζάν ετοίμαζε έδαφος για νέα κλιμάκωση και επιθετικότητα.
Με παρόμοιες ενέργειες, το Αζερμπαϊτζάν στόχευσε επίσης να υπονομεύσει την εφαρμογή της Τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020. Οι ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν και των υποστηρικτών του θα έπρεπε να είχαν χρησιμεύσει ως έγκαιρο προειδοποιητικό σήμα για τη διεθνή κοινότητα. Επιθετικές δηλώσεις και ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και οι επανειλημμένες αξιώσεις κατά της Αρμενίας και του κυρίαρχου εδάφους της από υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Αζερμπαϊτζάν απαιτούν ένα ισχυρό, σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα που υπογραμμίζει, ότι οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση ή παρόμοια ενέργεια εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν, κατά την οποία μπορεί να κλιμακωθεί περαιτέρω η ήδη εύθραυστη κατάσταση στην περιοχή δεν θα είναι αποδεκτή, δεν θα είναι πλέον ανεκτή και το Αζερμπαϊτζάν θα αντιμετωπίσει συνέπειες για τη χρήση βίας και την παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Υπό το φως της ξεκάθαρα προσχεδιασμένης και προμελετημένης επιθετικότητας του Αζερμπαϊτζάν, υπάρχει επείγουσα ανάγκη η διεθνής κοινότητα να προβεί σε αποφασιστικές και κατάλληλες ενέργειες και μέτρα, για να σταματήσει αμέσως την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αποτρέποντας την περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης στο έδαφος.
Η Δημοκρατία της Αρμενίας αναμένει, ότι όλες οι φίλες χώρες και εκείνες, που στηρίζουν όλες τις αρχές του Διεθνούς δικαίου, θα καταδικάσουν τώρα, χωρίς καμία αμφισβήτηση και αμφιβολία την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
