Η επιθετική ικανότητα της Ρωσίας δεν περιορίζεται μόνο στα στρατεύματα, τα τεθωρακισμένα και την αεροπορική της δύναμη. Οι δυνατότητες κυβερνοπολέμου της Μόσχας καθιστούν τη Ρωσία έναν τρομερό αντίπαλο και, όπως ήταν αναμενόμενο, έχουν χρησιμοποιηθεί εναντίον της Ουκρανίας.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Μάικλ βαν Λάντινγκχαμ, πρώην εμπειρογνώμονα της CIA για τη Ρωσία, το στοιχείο του κυβερνοχώρου της Ρωσίας δεν ήταν τόσο ισχυρό ή προφανές όσο κάποιοι περίμεναν, παρά την κλίμακα της καταστροφής.
«Δεν νομίζω ότι η ρωσική διαδικτυακή δραστηριότητα είναι πιο ήπια από το αναμενόμενο», είπε ο βαν Λάντινγκχαμ, επικαλούμενος τη χρήση από τη Ρωσία «πολλών» κατανεμημένων επιθέσεων άρνησης υπηρεσίας και επιθέσεων εκκαθάρισης δεδομένων από συσκευές, εναντίον ουκρανικών τομέων.
«Τούτου λεχθέντος, πολλοί είχαν αντιλήψεις για έναν κυβερνοπόλεμο που θα έπληττε τους υπολογιστές των ΗΠΑ και της Ευρώπης ή κατέστρεφε κρίσιμης σημασίας υποδομή της Ουκρανίας. Αυτό μάλλον δεν συνέβη επειδή ο Πούτιν ήθελε να κάνει έναν περιορισμένο πόλεμο στην Ουκρανία», πρόσθεσε ο βαν Λάντινγκχαμ.
Τον περασμένο μήνα, αφότου η Ρωσία ενέτεινε τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στην Ανατολική Ευρώπη, μια μεγάλη ρωσική κυβερνοεπίθεση στην υποδομή ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας αποφεύχθηκε τελευταία στιγμή από το Κίεβο. Χάκερ επιχείρησαν να κλείσουν υποσταθμούς σε μια από τις κύριες εταιρείες ενέργειας της χώρας, με αποτέλεσμα να προκληθούν μπλακ άουτ για δύο εκατομμύρια ανθρώπους.
Σύμφωνα με έκθεση της Microsoft, οι ρωσικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο γίνονταν συχνά ημέρες ή και ώρες μετά τις πυραυλικές επιθέσεις, συμπληρώνοντας έτσι τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις με άρνηση πρόσβασης σε κρίσιμες υπηρεσίες και επικοινωνία.
«Ξεκινώντας λίγο πριν από την εισβολή, έχουμε δει τουλάχιστον έξι ξεχωριστούς φορείς εθνικών κρατών που είναι ευθυγραμμισμένοι με τη Ρωσία να ξεκινούν περισσότερες από 237 επιχειρήσεις εναντίον της Ουκρανίας – συμπεριλαμβανομένων καταστροφικών επιθέσεων που είναι σε εξέλιξη και απειλούν την ευημερία των πολιτών.
Οι καταστροφικές επιθέσεις συνοδεύτηκαν επίσης από ευρείες δραστηριότητες κατασκοπείας και πληροφοριών. Οι επιθέσεις όχι μόνο υποβάθμισαν τα συστήματα των ιδρυμάτων στην Ουκρανία, αλλά προσπάθησαν επίσης να διαταράξουν την πρόσβαση των ανθρώπων σε αξιόπιστες πληροφορίες και κρίσιμες υπηρεσίες ζωής από τις οποίες εξαρτώνται οι πολίτες, και προσπάθησαν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη στην ηγεσία της χώρας», αναφέρεται σε ένα ιστολόγιο που δημοσιεύτηκε από τη Microsoft.
Ωστόσο, παρά αυτές τις αναφορές και την παραδοχή της Ουκρανίας για αρκετές επιθέσεις από τις οποίες δέχθηκε καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, οι ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις ήταν περιορισμένης κλίμακας.
Αντίθετα, η διεθνής ομάδα χάκερ που ονομάζεται «Anonymous» πιστεύεται ότι είναι συνεπής στη διεξαγωγή πειρατείας και κυβερνοεπιθέσεων κατά της Ρωσίας για να εκδικηθεί τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Γιατί η Ρωσία δεν χρησιμοποιεί όπλα στον κυβερνοχώρο;
Η κλίμακα των κινητικών επιχειρήσεων της Ρωσίας - στρατιώτες εδάφους, που υποστηρίζονται από αεροπορικές επιδρομές και πυροβολικό - είναι τεράστια και αποκαθιστά την ανάγκη για τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία στον κυβερνοχώρο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ιδού το νέο στρατηγικό πλάνο εξαγωγών φυσικού αερίου-πετρελαίου της Ρωσίας στην Ανατολή
Εάν η Μόσχα επέλεξε να κλιμακωθεί ως απάντηση στη βοήθεια των ΗΠΑ και της Ευρώπης για την ασφάλεια στην Ουκρανία, «έχει πολυάριθμες ασύμμετρες δυνατότητες εκτός από πυρηνικά όπλα» που μπορεί να χρησιμοποιήσει, είπε ο βαν Λάντινγκχαμ.
Επιπλέον, νωρίτερα φέτος, οι Dragos και Mandiant, δύο εταιρείες ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, βοήθησαν στην ανακάλυψη ενός πολύπλοκου κακόβουλου λογισμικού που είχε σχεδιαστεί για να βλάψει εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου και άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Αυτά τα εργοστάσια θα ήταν ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης από τη Ρωσία και «θα μπορούσαν να υπάρξουν περισσότερα προγράμματα σαν αυτά εκεί έξω», διευκρίνισε περαιτέρω ο βαν Λάντινγκχαμ.
Οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν μακρά ιστορία διεξαγωγής ή υποστήριξης κυβερνοεπιθέσεων. Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ απήγγειλε κατηγορίες σε τέσσερις Ρώσους για εισβολές στον κυβερνοχώρο σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής των ΗΠΑ για πάνω από μια δεκαετία για λογαριασμό του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας και της FSB.
Οι ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις στην Ουκρανία επίσης χρονολογούνται αρκετά χρόνια πίσω. Οι ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν χαρτογραφήσει δίκτυα και τρωτά σημεία στην κρίσιμη υποδομή του γείτονά τους εδώ και χρόνια. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, οι ρωσικές κυβερνοεισβολές στα συστήματα της Ουκρανίας σημείωσαν άνοδο.
Οι σημερινοί και πρώην αξιωματούχοι των ΗΠΑ ανησυχούν ότι μια ρωσική κυβερνοεπίθεση σε κρίσιμες υποδομές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να ενταθεί ή να εξαπλωθεί σε μια συμβατική επίθεση. Σύμφωνα με τον βαν Λάντινγκχαμ, η Ρωσία ενδέχεται να προσπαθήσει να παρέμβει ή να καταστρέψει δορυφόρους ή υποβρύχιους πομπούς επικοινωνιών, οι οποίοι δεν συνδέονται άμεσα με τον κυβερνοχώρο, αλλά διευκολύνουν τις στρατιωτικές και πολιτικές επικοινωνίες.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε υπενθυμίσει νωρίτερα στον Πούτιν κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους πέρυσι ότι ορισμένες βασικές υποδομές θα πρέπει να είναι «εκτός λίστας» για κυβερνοεπίθεση και ότι οι ΗΠΑ έχουν τη δική τους «σημαντική ικανότητα στον κυβερνοχώρο».
«Υπάρχει πάντα μια ανησυχία για το ποια ρωσικά εργαλεία στον κυβερνοχώρο έχουν χάσει οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, τι είδους κρίσιμες επιπτώσεις στην υποδομή θα μπορούσαν να έχουν», είπε ο βαν Λάντινγκχαμ.
Στην ετήσια αξιολόγηση παγκόσμιας απειλής που κυκλοφόρησε στις αρχές Μαρτίου, η Ρωσία χαρακτηρίστηκε ως επίμονος κίνδυνος στον κυβερνοχώρο από την κοινότητα πληροφοριών των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ, η Ρωσία επικεντρώνεται ιδιαίτερα στη χαρτογράφηση και στη συνέχεια να επιτεθεί σε ξένες βασικές υποδομές, όπως υποβρύχια καλώδια επικοινωνιών και συστήματα βιομηχανικού ελέγχου, για να θέσει σε κίνδυνο τις δυτικές οικονομίες και κοινωνίες μακροπρόθεσμα.
Τούτου λεχθέντος, μέχρι στιγμής έχει σταματήσει να χρησιμοποιεί τα όπλα της στον κυβερνοχώρο κατά των δυτικών χωρών, παρά τις αρκετές προφορικές προειδοποιήσεις για επιθετικότητα που προκαλούνται από τη βοήθειά τους στην Ουκρανία.
