Το game changer όπλο Stugna-P βρίσκεται στα χέρια των Ουκρανών και οι πύραυλοι αυτοί που καταστρέφουν τανκς αποδεικνύονται τόσο αποτελεσματικοί. Σε αντίθεση με τους εκτοξευτές χειροβομβίδων μικρού βεληνεκούς και τα αντιαρματικά όπλα που υπάρχουν παντού στα πεδία μάχης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι αντιαρματικοί κατευθυνόμενοι πύραυλοι (ATGM) είναι βαριά όπλα, τοποθετημένα σε τρίποδο ή σε όχημα που μπορούν να καταστρέψουν βαριά θωρακισμένα άρματα μάχης από πάνω από ένα μίλι μακριά.
Ένα μήνα μετά τον αγώνα του ενάντια στη ρωσική εισβολή, ο στρατός της Ουκρανίας έχει λάβει πάνω από 5.000 ATGM Javelin από πολλές χώρες και πυραύλους Milan από τη Γαλλία. Τα Javelins υψηλής τεχνολογίας έχουν τραβήξει επάξια την προσοχή, αλλά η Ουκρανία χρησιμοποιεί σε ακόμη μεγαλύτερο αριθμό ένα ATGM που έχει δημιουργηθεί εγχώρια που ονομάζεται Stugna-P, το οποίο φαίνεται επίσης να σκοτώνει στο πεδίο της μάχης.
Το Stugna-P των 200 λιβρών είναι λιγότερο φορητό και στερείται ορισμένων ιδιοτήτων αιχμής του Javelin - το οποίο φέρεται να κοστίζει τρεις φορές περισσότερο. Αλλά ο ουκρανικός πύραυλος μεγαλύτερου βεληνεκούς έχει τα δικά του έξυπνα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που φαίνεται να αποδεικνύουν την αξία του.
Ομολογουμένως, το Stugna-P είναι από πολλές απόψεις συγκρίσιμο με καθιερωμένα ATGM όπως το Russian Kornet και το U.S. TOW. Διαθέτει σύστημα όρασης/καθοδήγησης που μπορεί να κλειδώσει σε μακρινό στόχο ή ο χειριστής μπορεί να κατευθύνει ημιαυτόματα τον πύραυλο κατά την πτήση στοχεύοντας ένα στόχαστρο. Είτε έτσι είτε αλλιώς, το σύστημα ελέγχου πυρός υπολογίζει τις διορθώσεις πορείας και χρησιμοποιεί ένα λέιζερ στον εκτοξευτή για να τις μεταδώσει στον πύραυλο μέσω ενός οπτικού δέκτη στην ουρά του.
Ο πύραυλος μπορεί να προγραμματιστεί να καταδύεται από 10 μέτρα ύψος προς την πιο λεπτή θωράκιση ενός άρματος μάχης, αν και σε μικρότερη γωνία από ό,τι θα έκανε ένας πύραυλος Javelin των ΗΠΑ. Αυτή η ικανότητα μπορεί να φανεί σε μερικά πλάνα μάχης.
Υπάρχει ένας πιο ισχυρός πύραυλος RK-2M διαμετρήματος 152 χιλιοστών που μπορεί να διαπεράσει 1100 μέτρα RHA και έχει 10% μεγαλύτερη εμβέλεια και ταχύτητα, αλλά δεν είναι σαφές εάν η Ουκρανία το χρησιμοποιεί επιχειρησιακά. Για στόχους κατά προσωπικού, υπάρχουν επίσης εκρηκτικές και θερμοβαρικές παραλλαγές.
Το Stugna διαφέρει, ωστόσο, από πολλά ATGM στο σύστημα ελέγχου του, το οποίο επιτρέπει στο τριμελές πλήρωμα να στήσει τον εκτοξευτήρα στο τρίποδο του από μια ιδανική θέση βολής και να τον ελέγχει εξ αποστάσεως από το κάλυμμα ή ακόμα και από ένα υπόγειο καταφύγιο, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα ελέγχου που μοιάζει με φορητό υπολογιστή που συνδέεται με τον εκτοξευτή με καλώδιο μήκους 50 μέτρων.
Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς η επίθεση στον χειριστή, είτε με προληπτικούς φραγμούς πυροβολικού είτε ακόμη και με όπλο άρματος ενώ ο πύραυλος βρίσκεται στη μέση της πτήσης (ένα Stugna θα μπορούσε να διαρκέσει έως και 25 δευτερόλεπτα διασχίζοντας το μέγιστο βεληνεκές του 3,1-3,4 μίλια) είναι μια κλασική αντιτακτική.
Η απομακρυσμένη ρύθμιση του Stugna δεν είναι εντελώς πρωτόγνωρη. Θυμίζει το πρώτο επιτυχημένο σοβιετικό ATGM, το 9M14 Malyutka (Κωδική ονομασία ΝΑΤΟ AT-3 Sagger), το οποίο κατευθυνόταν χειροκίνητα χρησιμοποιώντας μια συσκευή τύπου joystick που ήταν δεμένη στον εκτοξευτή με ένα καλώδιο 15 μέτρων. Ορισμένες παραλλαγές του Israeli Spike ATGM έχουν επίσης δυνατότητα απομακρυσμένης πυροδότησης. Ωστόσο, τα στρατεύματα των ΗΠΑ που χειρίζονται TOW ATGM πρέπει ακόμα να τοποθετηθούν σε οπτικό πεδίο αντιποίνων για να εμπλακούν σε στόχους.
Το σύστημα τηλεχειρισμού του Stugna έχει ένα δευτερεύον πλεονέκτημα: η τροφοδοσία βίντεο του έχει αποδειχθεί βολική για την καταγραφή της δραματικής καταστροφής εχθρικών οχημάτων για σκοπούς προπαγάνδας. Τα μέσα ενημέρωσης δεν σώζονται απευθείας από το σύστημα ελέγχου (τουλάχιστον όχι αυτό που κυκλοφόρησε στο κοινό), αλλά μάλλον καταγράφονται από τις κάμερες των κινητών τηλεφώνων των στρατιωτών κατά τη διάρκεια της επίθεσης.
Τα προπαγανδιστικά αποτελέσματα τέτοιων πολεμικών πλάνα απεικονίστηκαν το 2020 στη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όταν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB2 του Αζερμπαϊτζάν κατέγραψαν την καταστροφή εκατοντάδων αρμενικών οχημάτων και συστημάτων πυροβολικού.
Αυτό είναι σημαντικό όταν θυμάται κανείς ότι οι πόλεμοι σχεδόν ποτέ δεν τελειώνουν με την πλήρη καταστροφή των ενόπλων δυνάμεων της αντίπαλης πλευράς. Αντίθετα, η ήττα συμβαίνει συνήθως όταν η μία ή και οι δύο πλευρές χάσουν τη θέληση να συνεχίσουν να αγωνίζονται. Βίντεο με την παραλαβή τεθωρακισμένων οχημάτων υποστηρίζει την πεποίθηση της ουκρανικής πλευράς ότι ο πόλεμος μπορεί να νικηθεί και υπονομεύει τους ισχυρισμούς των τρολ και των εκπροσώπων της Μόσχας ότι η εισβολή του Πούτιν «προχωρά όπως είχε προγραμματιστεί».
Το Stugna-P είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα προϊόντα της μετασοβιετικής αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας, η οποία πολύ συχνά δυσκολεύεται να πραγματοποιήσει πολλά υποσχόμενα έργα λόγω της αναποτελεσματικότητας και της ανεπαρκούς χρηματοδότησης.
Τον Μάρτιο του 2015, το Κίεβο διέταξε τη μαζική παραγωγή του πυραύλου που ήταν προφανώς χρήσιμος για την αντιμετώπιση των ρωσικών και αυτονομιστικών τεθωρακισμένων στην Ανατολική Ουκρανία. Τα επόμενα χρόνια, τα Stugnas χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς ως όπλο κρούσης ακριβείας εναντίον αυτονομιστικών οχημάτων και πυρήνων βαρέων όπλων κατά μήκος της γραμμής επαφής στο Ντονμπάς. Πιστεύεται ότι τουλάχιστον 7.000 πύραυλοι Stugna παραδόθηκαν μέχρι το 2021.
Τουλάχιστον 102 εκτοξευτές Stugna-P ήταν εξοπλισμένοι με τουρκικές θερμικές κάμερες Aselsan EYE-LR S με εμβέλεια αναγνώρισης στόχου κατά τη διάρκεια της ημέρας 9,3 μίλια και νυχτερινή παρατήρηση σε 3,5 μίλια για τανκς και 1,55 μίλια για προσωπικό.
Η Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας έχει επίσης τοποθετήσει Stugnas σε CF Mototracker 800s, ενώ η 93η Μηχανοποιημένη Ταξιαρχία της Ουκρανίας τα έχει εγκαταστήσει σε Novator 4×4 APC.
Οι πολιτοφυλακές της Εδαφικής Άμυνας χρησιμοποιούν επίσης προφανώς το Stugna-P. Τον Μάρτιο, η 112η Ταξιαρχία TDF με έδρα το Κίεβο ισχυρίστηκε ότι η Stugnas της κατέστρεψε πέντε οχήματα, συμπεριλαμβανομένων δύο τανκς, στο βορειοανατολικό προάστιο Skybyn.
Το Stugna δεν είναι το μόνο γηγενές αντιαρματικό όπλο της Ουκρανίας που βλέπει μάχη. Το ελαφρύτερο (περίπου 70 λίβρες) RK-3 Corsar, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2017, εκτοξεύει έναν πύραυλο 107 χιλιοστών με βεληνεκές 1,55 μίλια και διείσδυση 550 χιλιοστών ισοδύναμο RHA χρησιμοποιώντας μια διαδοχική φόρτιση. Τα RK-3 μεταγενέστερης παραγωγής χρησιμοποιούν μια ελληνική θερμική κάμερα που μπορεί να μεταφέρει στόχους τη νύχτα σε απόσταση ενός μιλίου.
Υπάρχει επίσης το αντιαρματικό πυραυλικό σύστημα Barrier, το οποίο ενσωματώνει πυραύλους Stugna σε ουκρανικά ιχνηλατούμενα BMP-1M και τροχοφόρα οχήματα μάχης BTR-3E1 και BTR-4E, ελικόπτερα Mi-8 και Mi-24, ακόμη και πυροβολικά Gyurza-M.
Όσον αφορά τα ATGM της σοβιετικής εποχής, ο στρατός της Ουκρανίας διατηρεί εκατοντάδες κατευθυνόμενα με σύρμα Fagot ("Bassoon"), ελαφρούς πυραύλους Metis και Konkurs, μερικά από τα τελευταία σε τεθωρακισμένα αυτοκίνητα BRDM-2 μοντέλου 9P148.
Τοποθετεί επίσης οχήματα 9P149 Shturm-S, άρματα μάχης υψηλών προδιαγραφών που συνδυάζουν το πανταχού παρόν σασί APC παρακολούθησης MT-LB σε έναν εκτοξευτήρα για πύραυλο 9M114 Cocoon (κωδική ονομασία ΝΑΤΟ AT-6 Spiral) σε έναν ανασυρόμενο καθετήρα, έτσι ώστε το πλήρωμα να μπορεί να εντοπίσει και πυροβολούν εναντίον τανκς χωρίς να αποκαλύψουν το λεπτό θωρακισμένο κύτος του οχήματός τους. Ο πύραυλος Cocoon πετά με υπερηχητική ταχύτητα, πιο γρήγορα από τα περισσότερα ATGM, αλλά στερείται διαδοχικής φόρτισης. Ο αυτόματος φορτωτής του 9P149 επιτρέπει την εκτόξευση τριών ή τεσσάρων από τους κατευθυνόμενους πυραύλους ασυρμάτου χειρισμού ανά λεπτό.
Ενώ η Ουκρανία μέτρησε 108 Shturm-S στο απόθεμά της το 2011, μόνο μια χούφτα ήταν επιχειρησιακή όταν ξέσπασαν οι μάχες το 2014, με πυραύλους που είχε λήξει η διάρκεια ζωής τους το 2006. Σύμφωνα με τον Ουκρανό στρατιωτικό ιστορικό Mikhail Zhirokov, μια μπαταρία Shturm-S ήταν συνδεδεμένη στην 44η Ταξιαρχία Πυροβολικού είδε μάχη σε διάσπαρτες τοποθεσίες βολής κατά τη διάρκεια της τελικά καταδικασμένης αμυντικής μάχης της Ουκρανίας στο Ντεμπάλτσεβε το 2015.
Στο Uglegorsk, ένα 9P149 χτυπήθηκε από πυρά τανκς, σκοτώνοντας δύο από τα τρία πλήρωμά του και ένα άλλο εγκαταλείφθηκε. Ωστόσο, ένα 9P149 με κυβερνήτη τον Aleksey Zemishenko σημείωσε πέντε επιβεβαιωμένες καταστροφές τεθωρακισμένων, συμπεριλαμβανομένου ενός άρματος μάχης T-64BV και T-72B που λειτουργεί από αυτονομιστές, ενός MT-LB APC και δύο ρωσικών T-72.
Στη συνέχεια, η Ουκρανία ανακαίνισε δεκάδες ακόμη 9P149 σε λειτουργία, ενσωματώνοντας μπαταρίες σε τάγματα αντιαρματικών πυροβόλων MT-12 ορισμένων από τις ξεχωριστές ταξιαρχίες πυροβολικού της. Το γραφείο σχεδιασμού Luche αναπτύσσει επίσης μια εκσυγχρονισμένη παραλλαγή Sturm-SM με δέκτη προειδοποίησης λέιζερ και μια διευρυμένη έκδοση του πυραύλου Barrier που ονομάζεται RK-2P Barrier-S, με βεληνεκές που εκτείνεται στα 4,35 μίλια και ένα νέο OPSN-I σύστημα στόχευσης με μεγέθυνση 20x και δυνατότητα αυτόματης κλειδώματος στόχου.
Λίγες εικόνες των Ουκρανών Shturm-S έχουν εμφανιστεί στον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο του 2022, αλλά αυτό δεν ισχύει για τα εκσυγχρονισμένα από τη Ρωσία 9P149, εξοπλισμένα με πυραύλους νεότερης γενιάς 9M120 Ataka. Τουλάχιστον πέντε έχουν επιβεβαιωθεί ότι καταστράφηκαν ή εγκαταλείφθηκαν και άλλοι δύο συνελήφθησαν από τις ουκρανικές δυνάμεις.
