Ώρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, υπήρξαν εκκλήσεις προς την Ευρώπη να τιμωρήσει τη Ρωσία τερματίζοντας τις αγορές ενέργειας. Αλλά η άμεση απάντηση των ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών ήταν να αγοράσουν περισσότερο φυσικό αέριο, μεγάλο μέρος του οποίου μεταφέρθηκε μέσω του δικτύου αγωγών της Ουκρανίας.
Για δεύτερη μέρα, οι εταιρείες κοινής ωφέλειας παραγγέλνουν περισσότερα καύσιμα στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων με την Gazprom PJSC, επειδή οι συμφωνίες κοστολογούνται με τρόπο που οι ρωσικές εισαγωγές έγιναν φθηνότερες από το φυσικό αέριο που διακινείται σε ευρωπαϊκούς κόμβους.
Οι τρέχουσες τιμές του φυσικού αερίου είναι «πολύ πάνω από την πιθανή τιμή πώλησης για πολλά συμβόλαια εισαγωγών της Gazprom και έτσι αυξάνουν τις αγορές», δήλωσε ο Stefan Ulrich, αναλυτής φυσικού αερίου στο BloombergNEF, μετά το ράλι ρεκόρ την Πέμπτη, προσθέτοντας:
«Μπορεί να υπάρχει μια στρατηγική συνιστώσα καθώς οι αγοραστές επιδιώκουν να αγοράσουν τώρα, δεδομένης της πιθανότητας διακοπής των ροών ή περαιτέρω αυξήσεων τιμών».
Ο πρώτος πόλεμος της Ευρώπης του 21ου αιώνα έχει τονίσει την εξάρτησή της από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό. Το ένα τρίτο της ζήτησης φυσικού αερίου καλύπτεται μέσω αγωγών από κοιτάσματα φυσικού αερίου της Σιβηρίας, δίνοντας στην κρατική Gazprom έσοδα δισεκατομμυρίων κάθε χρόνο.
Η διακοπή αυτών των προμηθειών θα προκαλούσε εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου και θα απειλούσε με διακοπές ρεύματος, μια δυσάρεστη προοπτική για τις κυβερνήσεις που ήδη παλεύουν με τη συμβολή των υψηλότερων τιμών της ενέργειας στον αυξανόμενο πληθωρισμό.
Σημειωτέον ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο εξαιρέθηκαν από το πακέτο κυρώσεων που ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ την Πέμπτη.
Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες προμηθευτές φυσικού αερίου ανταποκρίθηκαν στα μηνύματα της αγοράς.
Οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας εκτινάχθηκαν σχεδόν κατά 38% την Πέμπτη και αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω κατά περίπου 24% την Παρασκευή, σύμφωνα με στοιχεία του φορέα εκμετάλλευσης δικτύου της Ουκρανίας.
Η Gazprom είπε ότι οι προμήθειες της ικανοποιούν τα αιτήματα των Ευρωπαίων πελατών.
Η Uniper SE, η Eni Spa και η Engie SA αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις παραγγελίες ρωσικού αερίου. Η RWE AG είπε ότι δεν θα κάνει εικασίες για μελλοντικές εξελίξεις στην αγορά.
Πριν από την εισβολή, η Ευρώπη αντιμετώπιζε ήδη μια ενεργειακή κρίση. Η ζήτηση ανέκαμψε ακριβώς καθώς η Gazprom περιόρισε τις προμήθειες, περιορίζοντας τις πωλήσεις στην αγορά spot. Ο ρωσικός γίγαντας φυσικού αερίου απέτυχε επίσης να γεμίσει τις αποθήκες του στην Ευρώπη πριν από το χειμώνα, αφήνοντας την ήπειρο να παλεύει με τα χαμηλότερα αποθέματα σε τουλάχιστον μια δεκαετία για το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου θέρμανσης.
Οι εξαγωγές από τη Ρωσία μειώθηκαν ακόμη περισσότερο φέτος, μια κίνηση που η Gazprom είπε ότι οφείλεται στα χαμηλότερα αιτήματα από Ευρωπαίους πελάτες. Ενώ η ρωσική εγχώρια ζήτηση ήταν ισχυρή, η παραγωγή ανέβηκε σε υψηλό τριετίας. Αυτό επέτρεψε στη Ρωσία να αποσύρει φυσικό αέριο από τις αποθήκες με πολύ πιο αργό ρυθμό από την Ευρώπη που λιμοκτονούσε για ενέργεια.
Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, οι Ρώσοι αξιωματούχοι τόνιζαν πάντα την ιστορία της χώρας ως αξιόπιστου προμηθευτή και δήλωσαν ότι η Gazprom εκπλήρωνε πάντα τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Ο φορέας εκμετάλλευσης αγωγών της Ουκρανίας τόνισε χθες ότι συνέχισε να μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του δικτύου της.
«Πιστεύω ότι το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να ρέει προς την Ευρώπη μέσω όλων των εξαγωγικών διαδρόμων, συμπεριλαμβανομένου του ουκρανικού», όσο κανένας αγωγός δεν υποστεί ζημιά, δήλωσε η Katja Yafimava, ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Τι θα μπορούσε κάποιος αβίαστα να συμπεράνει από τα παραπάνω;
Φυσικά ότι η μεν Δύση δεν επέβαλε κυρώσεις και δε διέκοψε τη ροή Ρωσικού φυσικού αερίου προς την ΕΕ μέσω Ουκρανίας, αλλά ούτε και η Ρωσία προέβη σε ανάλογη κίνηση να "παγώσει" τις χώρες της ΕΕ.
Η Δύση, ΗΠΑ-Μ. Βρετανία-ΕΕ προσπαθεί να βρει ενεργειακό διέξοδο ώστε να προμηθεύεται την ίδια ποσότητα σε φυσικό αέριο από άλλες πηγές πλην Ρωσίας, κάτι το οποίο δεν έχει πετύχει μέχρι τώρα, η δε Ρωσία προσπαθεί να μη στρέψει όλες τις χώρες εναντίον της κλείνοντας τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου.
Η παραπάνω εξέλιξη στην Ουκρανία, ίσως ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της ΕΕ προκειμένου να σκεφθεί σοβαρά την υποστήριξη της στην κατασκευή του East-Med, γεγονός που θα της προσδώσει έστω και μερική ενεργειακή απεξάρτηση από Ρωσία -ΗΠΑ και άλλες χώρες της Μ.Ανατολής και Βορείου Αφρικής.
