Αλλαγή του παιχνιδιού παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στη Συριακή εμφύλια σύγκρουση, καθώς ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντουλάχ Β, ο οποίος υποστήριξε την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία και επέτρεψε τη διοχέτευση όπλων στο βασίλειό του στους αντάρτες της αντιπολίτευσης, μίλησε με τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ την Κυριακή. Ήταν η πρώτη φορά που το ζευγάρι των ηγετών, έχει επικοινωνήσει από την έναρξη της καταστροφικής εμφύλιας σύγκρουσης στη Συρία πριν από μια δεκαετία.
Η αναθέρμανση των σχέσεων των δύο χωρών, επιτρέποντας την Ιορδανία να ανοίξει τα σφραγισμένα σύνορά της με τον εξαθλιωμένο γείτονά της, θεωρείται ως η τελευταία ένδειξη ότι ο Άσαντ αποκαθίσταται, αφού αποφεύγεται να χαρακτηρίζεται ως εγκληματίας πολέμου. Με πολλή ενθάρρυνση από τους Ρώσους μέντορες του Άσαντ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και η Αίγυπτος έχουν ήδη πραγματοποιήσει «προσφορές» στη Δαμασκό, ενώ η Σαουδική Αραβία φέρεται να συμμετέχει σε άτυπες συνομιλίες και με το καθεστώς Άσαντ.
Η μεγαλύτερη αλλαγή παιχνιδιού, ωστόσο, θα ήταν μια παρόμοια στροφή από την Τουρκία, η οποία μοιράζεται σύνορα μήκους 911 χιλιομέτρων με τη Συρία, καταλαμβάνει μεγάλα τμήματα του εδάφους της και παραμένει ο κύριος μέντορας της ένοπλης αντιπολίτευσης της Συρίας.
Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας (ΑΚΡ), βρίσκεται στη μέση της επιδιόρθωσης των σχέσεων με τις περιφερειακές δυνάμεις την Αίγυπτο και τα ΗΑΕ. Θα κάνει το ίδιο με τον Άσαντ; Το ερώτημα τίθεται με αυξανόμενη συχνότητα, σε εκπομπές πολιτικής συζήτησης . Ο πρόεδρος της χώρας Ερντογάν, «θα έκανε τα πάντα» εφόσον χρησιμεύσει για τη διατήρηση της εξουσίας του», δήλωσε ο Σεφίκ Τσίρκιν, ένας βετεράνος εθνικιστής πολιτικός που αντιτάχθηκε στην εκστρατεία για την ανατροπή του Άσαντ.
Το κύριο αντιπολιτευτικό Δημοκρατικό Κόμμα της Τουρκίας (CHP) και το κεντροδεξιό κόμμα Iyi του Cirkin, υποστηρίζουν εδώ και καιρό, την αποκατάσταση των σχέσεων με τη Δαμασκό. Τέτοιες κλήσεις αυξάνονται εν μέσω της αυξανόμενης δημόσιας δυσαρέσκειας, για περίπου 3,7 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες που διαμένουν στην Τουρκία. Τα βίαια επεισόδια που στοχοποιούν Σύριους αυξάνονται. Οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και η ανεργία τροφοδοτούν την εχθρότητα. Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύεται κυνικά τη διάθεση του κοινού, για να συγκεντρώσει πόντους πριν από τις εθνικές βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν το αργότερο έως το 2023.
Ο ηγέτης του CHP, Kemal Kilicdaroglu, ο οποίος φέρεται να έλαβε πρόσκληση από τον Άσαντ να επισκεφθεί τη Δαμασκό, ισχυρίζεται ότι θα στείλει τους Σύριους πίσω στην πατρίδα τους μέσα σε δύο χρόνια, από την ανάληψη των καθηκόντων του. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά, ότι ένας συντριπτικός αριθμός Τούρκων δεν θέλει τίποτα περισσότερο. «Η πλειοψηφία πιστεύει ότι η αναθέρμανση σχέσεων της Τουρκίας με τον Άσαντ, είναι το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος και περισσότεροι υποστηρικτές του ΑΚΡ αισθάνονται το ίδιο», δήλωσε στο Al-Monitor ο Νεζίχ Ονούρ Κουρού, πολιτικός επιστήμονας και δημοσκόπος στο Πανεπιστήμιο Koc της Κωνσταντινούπολης.
Ο Ερντογάν με την χώρα σε φυσική και οικονομική καταστροφή, καθώς και με τα ποσοστά επανεκλογής σε χαμηλά επίπεδα, γνωρίζει καλά ότι η αντιπολίτευση τον κατηγορεί ότι αυτός είναι που δημιούργησε το πρόβλημα αρχικά εξοπλίζοντας και φιλοξενώντας αντάρτες της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου ενός ανείπωτου αριθμού τζιχαντιστών, πολύ μετά την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να εγκαταλείψουν τον Άσαντ.
Καθώς οι κοινοτικές εντάσεις κλιμακώνονται, εμφανίζονται σημάδια ότι η πολιτική του Ερντογάν στη Συρία ενδέχεται να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας άλλης αλλαγής.
Ο Τσαβούσογλου δήλωσε στο κανάλι ειδήσεων NTV τον περασμένο μήνα, ότι «μια πολιτική συνάντηση» με τη Δαμασκό «είναι αδύνατη». Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν έκρυψε το γεγονός, ότι ο Χακάν Φιντάν, αρχηγός κατασκοπίας της Τουρκίας που επιβλέπει τις σχέσεις με την τουρκική αντιπολίτευση με έδρα την Τουρκία και την ηγεσία ένοπλων ομάδων, έχει μυστικές συνομιλίες με τον Σύρο επικεφαλής του Γραφείου Εθνικής Ασφάλειας, Αλί Μαμλούκ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ζευγάρι επρόκειτο να συναντηθεί ξανά στα τέλη του περασμένου μήνα στη Βαγδάτη, αν και η συνάντηση παραμένει ανεπιβεβαίωτη.
Ούτως ή άλλως, κάθε στροφή προς το καθεστώς Άσαντ είναι απίθανο να οδηγηθεί από την πολιτική συνέπεια του προσφυγικού προβλήματος. Η ακλόνητη παράνοια της Τουρκίας, σχετικά με τα κέρδη των Κούρδων υπό την προστασία των ΗΠΑ, θα είναι πιθανώς η βασική αιτία άρνησης του Ερντογάν, όπως συνέβη με τις τρεις μεγάλες στρατιωτικές επεμβάσεις της Τουρκίας στη βόρεια Συρία, πιο πρόσφατα τον Οκτώβριο του 2019.
Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ο οποίος άναψε πράσινο φως στην Τουρκική Επιχείρηση Ειρήνη, η κυβέρνηση Μπάιντεν κατέστησε σαφές ότι τέτοια δώρα δεν προβλέπονται για την Άγκυρα και ότι εκτιμάται, ότι 800 στρατιώτες των ειδικών αμερικανικών δυνάμεων θα παραμείνουν στη βορειοανατολική Συρία για όλη τη διάρκεια της θητείας της.
Ως εκ τούτου, το καλύτερο στοίχημα της Τουρκίας για να επιτύχει τον στόχο της να καταστρέψει την αυτοδιοίκηση των Κούρδων της Συρίας, θα ήταν να εξασφαλίσει μια συμφωνία με το καθεστώς. Η Τουρκία θα επιτρέψει στον Άσαντ να ανακτήσει την επαρχία Ιντλίμπ, που ελέγχεται από τους αντάρτες και να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς του, ότι η χώρα είναι ασφαλής για την επιστροφή των προσφύγων. Αυτό, με τη σειρά του, θα πείσει τη διεθνή κοινότητα να αποδεσμεύσει κεφάλαια για την ανοικοδόμηση της Συρίας. Ο ΟΗΕ θα ήταν έτοιμος να τα επιβλέψει όλα.
Αυτό θα ταιριάζει στον Άσαντ μια χαρά, αφού οι Κούρδοι, που είναι υπό την προστασία των ΗΠΑ, δεν θα έχουν τον έλεγχο στα μεγάλα πετρελαϊκά κοιτάσματα, τα φράγματα και τη γεωργική γη της χώρας και αποτελούν μέχρι τώρα την μεγαλύτερη απειλή για την εξουσία του, από ότι είναι διατεθειμένος να παραδεχτεί. Η Ρωσία, η οποία είναι πρόθυμη να δει τον Άσαντ να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο, πιθανότατα θα συναινέσει.
Η αντιπολίτευση όμως της Τουρκίας, γνωρίζει το μίσος που τρέφει ο Άσαντ για τον Ερντογάν και αντιστρόφως, και προσπαθεί να δημιουργήσει καλές σχέσεις με τον ηγέτη της Συρίας εκμεταλλευόμενη την λύση του Συριακού προβλήματος με ήπιες επιστροφές προσφύγων, αρχής γενομένης μετά από δύο χρόνια, αφού αναλάβει την Κυβέρνηση με τις αναμενόμενες εκλογές.
Παράλληλα κατηγορεί τον Ερντογάν, ότι οι υπάρχοντες και δυνητικοί πρόσφυγες και στις δύο πλευρές των συνόρων, και τώρα αυτοί που προέρχονται από το Αφγανιστάν, δίνουν στον Ερντογάν τεράστια δύναμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ευρωπαϊκό μπλοκ, έχει δώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην Άγκυρα, ώστε να τους κρατήσει μακριά.
Οι Σύριοι χωρίς έγγραφα είναι επίσης πηγές φθηνού εργατικού δυναμικού και παχύτερων κερδών, για τους άπληστους επιχειρηματίες φίλους του Ερντογάν. Μια μακροχρόνια θεωρία συνωμοσίας, που διατυπώθηκε από την αντιπολίτευση είναι ότι ο Ερντογάν δίνει στους Σύριους πρόσφυγες υπηκοότητα, για να διευρύνει το φάσμα των ψήφων του.
Το συμπέρασμα είναι, ότι μίσος αισθάνεται ο Ερντογάν για τον Άσαντ ανταποδίδεται από τον ισχυρό άντρα της Συρίας στον ίδιο βαθμό. «Κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει τη Δαμασκό, να πάρει πίσω 6 εκατομμύρια Σύριους, εκτός εάν υπαγορεύσει τους δικούς της όρους», παρατήρησε ο Kadkoy αναλυτής πολιτικής στο Ίδρυμα Έρευνας Οικονομικής Πολιτικής της Τουρκίας. Τίποτα αποφασιστικό δεν μπορεί να συμβεί πριν από τις εκλογές του 2023, προέβλεψε. Και «η Δαμασκός, μπορεί να χαλαρώσει και να περιμένει την Άγκυρα να κάνει κάποια κίνηση».
