Η Λιβύη έχει βυθιστεί στην κρίση, από τις συνέπειες ενός χρόνιου εμφύλιου πολέμου που ξέσπασε μετά την παρέμβαση του ΝΑΤΟ. Η πολύπαθη Λιβύη συγκαταλέγεται, μέσα στον μεγάλο κατάλογο χωρών που κατέστρεψε η Βορειοατλαντική Συμμαχία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Τουρκία «χτυπά» με 66 παραβιάσεις, υπερπτήσεις και εμπλοκές στο Αιγαίο λίγο πριν τις διερευνητικές
Ο γιος του πρώην ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι φέρεται να σχεδιάζει να βάλει υποψηφιότητα για το ανώτατο αξίωμα της χώρας του, μια δεκαετία μετά την ανατροπή και τη δολοφονία του πατέρα του από τους αντάρτες που υποστηρίχθηκαν από το ΝΑΤΟ, που προκάλεσε θανάτους, εμφύλιο πόλεμο, χρόνια αναταραχών και πολιτικής αστάθειας.
Πιο συγκεκριμένα, ο Σαΐφ αλ Ισλάμ Καντάφι ήρθε σε επαφή με δυτικούς και άλλους διπλωμάτες, καθώς επιδιώκει να επανέλθει στη δημόσια ζωή, σύμφωνα με τους Times.
Καθώς η αναμενόμενη ημέρα των εκλογών για τη Λιβύη πλησιάζει, αρκετοί πιθανοί υποψήφιοι για την θέση του Πρόεδρου έχουν εμφανιστεί στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Μεταξύ των πιο σημαντικών υποψηφίων, είναι ο Σαΐφ Αλ Ισλάμ Καντάφι, γιος του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι. Καθώς και ο Διοικητής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA), Στρατάρχης Khalifa Haftar, ο Υπουργός Εσωτερικών στην πρώην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA), Fathi Bashagha και ο Πρωθυπουργός της τρέχουσας Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNU ), Abdel-Hamid Dbaiba.
Ο ιστότοπος Libya Stats, που ειδικεύεται σε στατιστικά στοιχεία και δημοσκοπήσεις που σχετίζονται με τη χώρα, πραγματοποίησε μια δημοσκόπηση μιας εβδομάδας για το ποιος υποψήφιος ήταν πιο πιθανό να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές;
Η δημοσκόπηση, στην οποία συμμετείχαν 3.611 άτομα, έδειξε ότι ο Saif Al-Islam Gaddafi ήταν ο πιο δημοφιλής υποψήφιος, με το 48% των ψήφων.
Ο Haftar ήρθε στη δεύτερη θέση με το 30% των ψήφων.
Ο Dbaiba έλαβε το 17% των ψήφων, ενώ μόνο το 4% ψήφισε υπέρ του Bashagha.
Τον Αύγουστο, τα μέσα ενημέρωσης ανακοίνωσαν ότι ο Σάιφ Αλ-Ισλάμ αποφάσισε επίσημα να συμμετάσχει στις επερχόμενες εκλογές. Αυτό ήρθε λίγες ημέρες, μετά την πρώτη του εμφάνιση σε σχεδόν πέντε χρόνια, σε μια συνέντευξη στους New York Times.
Τον Μάιο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Λιβύης αναίρεσε τη θανατική του καταδίκη. Ταυτόχρονα, η εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) Fatou Bensouda, συνεχίζει να ζητά τη σύλληψή του για φερόμενα εγκλήματα πολέμου.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, οι λιβυκές αρχές απελευθέρωσαν τον Σάαντι Καντάφι, έναν από τους γιους του Καντάφι, από τη φυλακή, μαζί με άλλους κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένου του Αχμέντ Ραμαντάν, ο οποίος είναι ευρέως γνωστό πως αποτελούσε σημαίνουσα προσωπικότητα και "δεξί" χέρι του νεκρού Λίβυου ηγέτη. Η Τουρκία φαίνεται ότι έπαιξε ρόλο στην απελευθέρωσή του.
Έχοντας να επιδείξει μια φαινομενική αποστασιοποίηση από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, σε μια προσπάθεια να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τους κυριότερους παράγοντες του αραβικού κόσμου, η Τουρκία του Ερντογάν, αναθερμαίνει τώρα την προσέγγισή της προς τη Λιβύη με τη συμμετοχή μελών της οικογένειας του πρώην Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι και των υποστηρικτών του.
Μετά την αποφυλάκισή του από φυλακή της Τρίπολης, ο Καντάφι ταξίδεψε αμέσως στην Κωνσταντινούπολη με ιδιωτικό αεροσκάφος. Μια λιβυκή πηγή, εξοικειωμένη με την υπόθεση αποκάλυψε στον ειδησεογραφικό ιστότοπο Al-Monitor, ότι ο Καντάφι έφυγε από την Κωνσταντινούπολη για το Κάιρο. Γιατί ο Καντάφι δεν πέταξε απευθείας στο Κάιρο, διερωτήθηκε.
Σύμφωνα με τη λιβυκή πηγή, που μίλησε στο al-Monitor, οι τουρκικές αρχές έκριναν ότι μια απευθείας πτήση από την Τρίπολη στο Κάιρο θα ήταν "μη ασφαλή", επομένως οι πλευρές οργάνωσαν μια πτήση transit μέσω Κωνσταντινούπολης σε συντονισμό με τις τουρκικές αρχές. Το αν, αλλά και το τι είδους ανησυχίες για την ασφάλεια, θα προέκυπταν από μια απευθείας ιδιωτική πτήση προς Κάιρο από Τρίπολη παραμένει ασαφές, όμως η αναχώρηση του Καντάφι για Κωνσταντινούπολη έχει επισημάνει σαφώς τον ρόλο της Τουρκίας στη διαδικασία. Αυτός ο ρόλος, πιθανότατα θα σημειωθεί ως ενέργεια "καλή τη πίστη" από πλευράς Τουρκίας στη πολιτική διαδικασία της Λιβύης.
Πριν από το 2011, η Τουρκία είχε εξαιρετικές σχέσεις με τη Λιβύη. Εν μέσω συζητήσεων για πιθανή διεθνή παρέμβαση στις εξεγέρσεις στη χώρα, ο αείμνηστος Καντάφι, ήταν ακόμα επιφυλακτικός ως προς τις προοπτικές υποστήριξης του Τούρκου προέδρου Ερντογάν.
Ωστόσο, παρά τις προηγούμενες αντιθέσεις του σε επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, ο Ερντογάν έκανε γρήγορα στροφή ως συνήθως. Επέτρεψε να καταστεί έδρα της επιχείρησης η Σμύρνη και σύντομα, έγινε σημαντικός παράγοντας στον πόλεμο πληρεξούσιων στη Λιβύη.
Όταν η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιτάχθηκε στην επιστροφή του στην πολιτική, λέγοντας ότι ο Σαΐφ Καντάφι ήταν "εγκληματίας πολέμου", το Ανώτατο Συμβούλιο των Λίβυων Φυλών, χαρακτήρισε τη δήλωση της κυβέρνησης ως "αγενή παρέμβαση στην κυριαρχία της Λιβύης".
Εξετάζοντας τις επιλογές της στη Λιβύη, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει τα οικονομικά και πολιτικά της συμφέροντα, η Άγκυρα δεν μπορεί να αγνοήσει αυτό το ενδεχόμενο. Αυτά τα συμφέροντα περιλαμβάνουν, τη διασφάλιση της αμφιλεγόμενης στρατιωτικής συνεργασίας και των παράνομων μνημονίων, για οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων που υπέγραψε η Άγκυρα με την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ-Σάρατζ.
Πολλοί πρώην υποστηρικτές του Καντάφι πέρασαν στην πλευρά του Λίβυου στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος ηγήθηκε του αγώνα ενάντια στις δυνάμεις της Τρίπολης που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Έτσι, η συμμετοχή της Τουρκίας στην απελευθέρωση του Σάαντι Καντάφι, μπορεί να αποσκοπεί στην επίτευξη δύο ξεχωριστών στόχων: τη διάλυση των οπαδών του Καντάφι μεταξύ των τάξεων του Χαφτάρ, σε μια προσπάθεια να ενδυναμώσει τους συμμάχους της στην Τρίπολη και να επενδύσει σε ένα σενάριο πιθανής επιστροφής της οικογένειας Καντάφι.
Έχοντας συνειδητοποιήσει ότι οι σύμμαχοί της που εδρεύουν στην Τρίπολη, δεν θα μπορούν να διασφαλίσουν τα συμφέροντα της Τουρκίας μόνοι τους και ότι η κατάσταση εκεί θα είναι πιο ασταθής, μετά τις προεδρικές εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου, η Άγκυρα επιδιώκει τώρα να διαφοροποιήσει τους συμμάχους της.
Προς το παρόν, οι πολιτικοί "παίκτες" που εδρεύουν στην Τρίπολη φαίνονται αρκετά μακριά από την ιδέα της επιστροφής της οικογένειας Καντάφι, στην πολιτική σκηνή της Λιβύης. Η επιστροφή τους πιθανότατα, θα διαταράξει τα σχέδια του Χαφτάρ για ανάληψη του τιμονιού της χώρας, ενώ επίσης θα αναστατώσει τον εχθρό του τη Λιβυκή Μουσουλμανική Αδελφότητα. Πράγματι, οι ηγέτες της Αδελφότητας στη Λιβύη λέγεται ότι ένιωσαν άβολα με την αποφυλάκιση του Καντάφι, αλλά το προσπέρασαν.
Εν τω μεταξύ, ορισμένα αραβικά μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν, ότι η Τουρκία στοχεύει να σχηματίσει μια συμμαχία μεταξύ των Αδελφών Μουσουλμάνων και των υποστηρικτών του Καντάφι, προκειμένου να καθησυχάσει την αντίθεση των πρώην υποστηρικτών του καθεστώτος προς την τουρκική παρουσία στη Λιβύη και να υπονομεύσει τον Χαφτάρ.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο ειδήσεων Libya Desk, τα σχέδια για την απελευθέρωση του Καντάφι οδήγησαν σε αντιπαλότητα μεταξύ του Κατάρ και της Τουρκίας, επίσης. Η Ντόχα προσπαθούσε να τον μεταφέρει στο Ομάν με τα μέλη της οικογένειάς του, ενώ η Άγκυρα, έψαχνε τρόπους να βελτιώσει τους δεσμούς της με πρώην υποστηρικτές του καθεστώτος.
Ο ιστότοπος υποστήριξε ότι ο Ντμπέιμπα έριξε το βάρος του στην Τουρκία. Σύμφωνα με τον ιστότοπο, το μήνυμα της Τουρκίας ήταν σαφές: "Μια εβδομάδα αφότου οι (ΗΠΑ) εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην υποψηφιότητα του Σαΐφ Αλ Ισλάμ για τις προεδρικές εκλογές, καλωσορίσαμε τον αδελφό του. Ενώ άλλοι διεθνείς φορείς φοβούνται να μην παραβιάσουν τους κανόνες της σχέσης σας, εμείς δεν το κάνουμε".
Η Τουρκία μπορεί να επιδιώκει να διευρύνει την έκταση της διαδικασίας συμφιλίωσης, αλλά μια πιθανή επιστροφή στοιχείων του πρώην καθεστώτος, θα μπορούσε επίσης να σηματοδοτήσει ένα εκδικητικό κύμα κατά της Τουρκίας.
