Το Global Risk Insights, διαμέσου του London School of Economics, επικεντρώνεται στη θέση της Τουρκίας στον διεθνή χώρο, ειδικά την τελευταία περίοδο, αναλύοντας την.
Συγκεκριμένα στην ανάλυση του με τίτλο, "Ο Ερντογάν άδραξε μια στρατηγική ευκαιρία στο Αφγανιστάν", σημειώνονται τα ακόλουθα:
"Μετά την κατάληψη των Ταλιμπάν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε ότι η Τουρκία θα διατηρήσει μια διπλωματική παρουσία στο Αφγανιστάν, ενώ οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ ολοκληρώνουν την εκκένωσή τους.
Αυτή η εξέλιξη στην τουρκική εξωτερική πολιτική μπορεί να θεωρηθεί ως μέρος μιας αλλαγής στη στρατηγική σκέψη στην Άγκυρα.
Αν και η ισχυρή προσέγγιση του Ερντογάν στις εξωτερικές υποθέσεις έχει ενισχύσει την πολιτική του θέση στο εσωτερικό, αυτό έχει οδηγήσει στην Τουρκία να απομονώνεται ολοένα και περισσότερο διεθνώς
Με την κατάσταση στο Αφγανιστάν να επιδεινώνεται, ο Ερντογάν αρπάζει την ευκαιρία να αναζωογονήσει τη στρατηγική περιφερειακή σημασία της χώρας του.
Η διεκδικητική εξωτερική πολιτική αποδεικνύεται δαπανηρή
Είναι σαφές ότι η τάξη μετά τον Ψυχρό Πόλεμο αλλάζει. Οι δαπανηροί πόλεμοι του Αφγανιστάν και του Ιράκ θέτουν υπό αμφισβήτηση την υπεροχή των Ηνωμένων Πολιτειών στις διεθνείς υποθέσεις ασφαλείας.
Η Ρωσία δεν φοβάται να δράσει εκτός των συνόρων της και η Κίνα είναι σε καλή θέση να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, βλέπει μια ευκαιρία να εδραιώσει την εξουσία του μετατρέποντας την Τουρκία σε έναν βασικό περιφερειακό παίκτη στο αναδυόμενο πολυπολικό σύστημα.
Η αστάθεια που ακολούθησε την Αραβική Άνοιξη το 2011 προσέφερε στον Ερντογάν ένα περιφερειακό περιβάλλον όπου θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα τουρκικά εθνικιστικά συναισθήματα
Μετά την παρέμβασή του στη βορειοανατολική Συρία, ο Ερντογάν διαπραγματεύτηκε επιτυχώς μια συμφωνία με τη Ρωσία για την απομάκρυνση των Κούρδων μαχητών κατά μήκος των νότιων τουρκικών συνόρων.
Ομοίως, στη Λιβύη, η Άγκυρα έγινε βασικός μεσολαβητής μέσω της διευκόλυνσης μιας μακροπρόθεσμης ειρηνευτικής διευθέτησης με τη Μόσχα.
Όσον αφορά το ζήτημα της Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ, η τουρκική υποστήριξη στην Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) η οποία ήταν αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ , έθεσε την Άγκυρα σε θέση να υπογράψει μαζί της το παράνομο "τουρκολιβυκό μνημόνιο"
Ωστόσο, ενώ εξασφαλίζει γεωπολιτικά κέρδη, οι ισχυροί ελιγμοί της Τουρκίας την έχουν θέσει σε κίνδυνο απομόνωσης.
Ένας περιφερειακός όμιλος υπό τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) ανταγωνίζεται επίσης για επιρροή από τις εξεγέρσεις του 2011.
Με την Τουρκία να διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις της με την Αίγυπτο μετά την απομάκρυνση του Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι από τον Μοχάμεντ Μόρσι το 2013, η Άγκυρα και το μπλοκ υπό την ηγεσία Σαουδικής Αραβίας και Εμιράτων μπλέκονται σε αντιπαλότητα.
Οι εντάσεις έχουν κλιμακωθεί έκτοτε μετά την υποστήριξη της Τουρκίας από το Κατάρ στη διαμάχη του Κόλπου και την παρέμβασή της στη Λιβύη.
Όσον αφορά τη Δύση, η τουρκική εμπλοκή στη σύγκρουση στη Συρία οδήγησε σε επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ενώ το ζήτημα για την Κύπρο είχε ως αποτέλεσμα κυρώσεις από την ΕΕ.
Η κρίση στο Αφγανιστάν προσφέρει μια νέα στρατηγική ευκαιρία στον Ερντογάν
Παρά τον κίνδυνο απομόνωσης που προκαλεί προβλήματα στον Ερντογάν, η κρίση στο Αφγανιστάν προσθέτει μια νέα περιφερειακή δυναμική όπου η Άγκυρα μπορεί να αποκτήσει μόχλευση.
Η απόφαση να διατηρήσει τη διπλωματική παρουσία της Τουρκίας στο Αφγανιστάν επιτρέπει στον Ερντογάν να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των ΗΠΑ για την ασφάλεια. Μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ φέτος, τα αντίστοιχα υπουργεία Άμυνας της Τουρκίας και των ΗΠΑ πραγματοποίησαν θετικές συνομιλίες για την ασφάλεια του διεθνούς αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ.
Η πρωτοβουλία του Ερντογάν να συζητήσει με τους Ταλιμπάν τη μελλοντική ασφάλεια του αεροδρομίου αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την επιδιόρθωση των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων, παρά την εσπευσμένη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και την ανάληψη ασφαλείας του αεροδρομίου της Καμπούλ από τους ίδιους τους Ταλιμπάν
Η συνεχιζόμενη δέσμευση της Τουρκίας στο Αφγανιστάν επιτρέπει επίσης στην Άγκυρα την ευκαιρία να αναβιώσει τον σημαντικό ρόλο που παίζει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Άγκυρα υπήρξε βασικός εταίρος για τις Βρυξέλλες στη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης στην Ευρώπη.
Παρά τις πρόσφατες εντάσεις, ο κίνδυνος εισροής προσφύγων ως αποτέλεσμα της αφγανικής κρίσης σημαίνει ότι οι Βρυξέλλες δέχονται πιέσεις να επανεξετάσουν τη συμφωνία του 2016 για τη μετανάστευση με την Άγκυρα.
Εκμεταλλευόμενος πλήρως αυτό, ο Ερντογάν προειδοποίησε την ΕΕ σε τηλεοπτική ομιλία ότι η χώρα του δεν έχει «καθήκον, ευθύνη ή υποχρέωση να είναι το σπίτι των προσφύγων της Ευρώπης».
Στη Μέση Ανατολή, η επιρροή του Ιράν θέτει την Άγκυρα σε καλή θέση για να μειώσει τις εντάσεις. Η Τεχεράνη έκανε ενέργειες για να εντείνει την παρουσία της στο Αφγανιστάν πριν από την αποχώρηση του ΝΑΤΟ τον Αύγουστο. Αυτό έρχεται εν μέσω των προσπαθειών των κρατών του Κόλπου να μετριάσουν τις εντάσεις με την Ισλαμική Δημοκρατία.
Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου άρει τον αποκλεισμό του Κατάρ, ο οποίος χρησίμευσε για να θεραπεύσει τη ρήξη στις σχέσεις ως αποτέλεσμα της συμφωνίας ΗΑΕ-Ισραήλ. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν σχεδιάζει να αποκαταστήσει την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, η Σαουδική Αραβία ελπίζει ότι αυτή η ήπια στάση θα τροφοδοτήσει θετικές σχέσεις με την Ουάσινγκτον.
Το ελεύθερο χέρι που δόθηκε στην Τεχεράνη σημαίνει ότι το Ριάντ ίσως χρειαστεί να κοιτάξει την Τουρκία για να αντιμετωπίσει το Ιράν στο Αφγανιστάν.
Μπορεί η Τουρκία να διατηρήσει την περιφερειακή επιρροή χωρίς να προκαλέσει εντάσεις;
Η Τουρκία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της απομόνωσης. Οι σχέσεις μεταξύ της Άγκυρας και του περιφερειακού μπλοκ υπό τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ έχουν αγωνιστεί να προχωρήσουν θετικά από την Αραβική Άνοιξη. Αν και η ισχυρή εξωτερική πολιτική του Ερντογάν στη Λιβύη και στη Συρία ενίσχυσε την εσωτερική πολιτική του θέση, έχει αποξενώσει το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι. Η τουρκική μονομέρεια στο εξωτερικό έχει επίσης οδηγήσει σε ρήξη στις σχέσεις της με την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες.
Παρ 'όλα αυτά, η κρίση στο Αφγανιστάν ανάγκασε έναν γεωπολιτικό επανυπολογισμό που αυξάνει τη στρατηγική περιφερειακή σημασία της Τουρκίας.
Η συνέχιση της τουρκικής διπλωματικής παρουσίας στο Αφγανιστάν σημαίνει ότι θα ήταν προς το συμφέρον της ΕΕ και των ΗΠΑ να συνεργαστούν με την Άγκυρα για τη σταθεροποίηση της περιοχής.
Παρά το γεγονός ότι η αγορά ενός πυραυλικού συστήματος S-400 από τη Ρωσία παραμένει πηγή έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, η Ουάσιγκτον ενδέχεται να χαιρετίσει τον σταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στο Αφγανιστάν.
Επιπλέον, ο συντονισμός των προσπαθειών της Τουρκίας για την κρίση με το Πακιστάν σημαίνει ότι η Άγκυρα παίζει βασικό ρόλο στην απάντηση στην κινεζική επιρροή στην Κεντρική Ασία. Η ΕΕ, από την πλευρά της, θεωρεί τη συμμετοχή τρίτων χωρών, κυρίως της Τουρκίας, ως κλειδί για την περιφερειακή ασφάλεια.
Όσον αφορά τα κράτη του Κόλπου, η πρόκληση που θέτει το Ιράν στο Αφγανιστάν σημαίνει ότι η Τουρκία είναι σε καλή θέση για να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Σαουδική Αραβία.
Παρά τον κίνδυνο περαιτέρω απομόνωσης ως αποτέλεσμα της τουρκικής εμπλοκής με τους Ταλιμπάν, το τρέχον πολιτικό περιβάλλον στην περιοχή ευνοεί την επαναφορά. Το τέλος του αποκλεισμού στο Κατάρ αφαιρεί ένα βασικό εμπόδιο στην ανοικοδόμηση των σχέσεων Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας.
Ο σύμμαχος του Ριάντ, η Αίγυπτος, έχει επίσης εκφράσει την προθυμία του να επιτύχει συμβιβασμό με την Τουρκία σχετικά με τις ποσοστώσεις φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέλος, το καλοκαίρι, τα ΗΑΕ έκαναν κινήσεις για να συνεργαστούν εκ νέου με την Τουρκία αφού η οικονομία της χτύπησε ως αποτέλεσμα της πανδημίας Covid-19.
Το ερώτημα είναι αν ο Ερντογάν μπορεί να βασιστεί σε αυτές τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων με τη Δύση και τον Κόλπο. "
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι αναμένεται στροφή της Τουρκίας προς τις ΗΠΑ και επαναπροσέγγιση των σχέσεών της με Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ-Αίγυπτο.
Επιδιώκει θα λέγαμε ο Ερντογάν να εκμεταλλευθεί την διαμορφωθείσα διεθνή κατάσταση, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και τη σύσταση της Συμμαχίας του AUKUS στον Ινδοειρηνικό, να προσεγγίσει εκ νέου τις ΗΠΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ερντογάν-Πούτιν "ξαναμοιράζουν" τη Συρία στο Σότσι
Αυτό που θα προσπαθήσει να "πουλήσει" ο Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, θα είναι η εξυπηρέτηση των Αμερικανικών συμφερόντων στη Μ. Ανατολή σε βάρος του Ιράν και της Ρωσίας , σε συνεργασία με το Ισραήλ, από το οποίο θα ζητήσει επαναφορά των σχέσεων τους .
Σε αυτό ο Τούρκος Πρόεδρος ,θα προτάξει ως επιχείρημα , ότι αν οι ΗΠΑ δώσουν στην Τουρκία το "δαχτυλίδι του δελφίνου" για τη Μ.Ανατολή, τότε θα μπορούν απρόσκοπτα αυτές να εστιάσουν τις ενέργειες τους κατά της Κίνας
Το ερώτημα είναι μπορεί κανείς να εμπιστευθεί τον Ερντογάν; Η απάντηση είναι ΟΧΙ
