Η Τουρκία ενισχύει την αμυντική συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν, καθώς επιδιώκει να επεκτείνει τη στρατιωτική επιτυχία του περυσινού πολέμου μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας.
Καθώς οι συμπλοκές κατά μήκος των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν αυξήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, υπήρξε ακόμη εικασία ότι η Τουρκία βρισκόταν στα πρόθυρα δημιουργίας μιας κοινής στρατιωτικής δύναμης με το Μπακού.
Η Τουρκία βοήθησε το Αζερμπαϊτζάν να νικήσει την Αρμενία κατά τη σύγκρουση, διάρκειας έξι εβδομάδων στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και θέλει να επωφεληθεί ενισχύοντας περαιτέρω την επιρροή της στο Νότιο Καύκασο.
Υπό το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία δεν έκρυψε τη δίψα της για μεγαλύτερο ρόλο σε περιοχές της αραβικής Μέσης Ανατολής, της Λιβύης και της Ανατολικής Μεσογείου. Αλλά αν προχωρήσει πολύ στον Καύκασο, κινδυνεύει να ανταγωνιστεί τη Ρωσία, η οποία θεωρεί την περιοχή ως τη δική της "ιστορική αυλή".
Σύμφωνα με το σύνθημα «ένα έθνος, δύο κράτη», η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν διατηρούν στενό δεσμό από τότε που το Μπακού δήλωσε την ανεξαρτησία του το 1991. Οι χώρες είναι κυρίως μουσουλμανικές, έχουν εθνικές και πολιτιστικές ομοιότητες και συνδέονται με ισχυρά οικονομικά συμφέροντα.
Μια χρόνια, συμμαχία μεταξύ των δύο, ματαιώνει τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Αρμενίας. Η Τουρκία και η Αρμενία δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις και η ιστορία της μεταξύ τους εχθρότητας χρονολογείται αιώνες πριν, με την Τουρκία να βαρύνεται ως υπεύθυνη για την γενοκτονία των Αρμενίων τον περασμένο αιώνα.
Οι δεσμοί μεταξύ Άγκυρας και Μπακού έγιναν βαθύτεροι αφού η Τουρκία υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν κατά τη διάρκεια της περσινής σύγκρουσης. Η Άγκυρα προμήθευσε τις αζερικές δυνάμεις με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Bayraktar TB2 που χρησιμοποιήθηκαν με καταστροφικές επιπτώσεις εναντίον των αρμενικών στρατευμάτων.
Ο πόλεμος τελείωσε με συμφωνία μεσολάβηση Ρωσίας τον Νοέμβριο και είχε ως αποτέλεσμα τη στρατιωτική νίκη του Μπακού σε πολλές πόλεις και σχεδόν 300 οικισμούς και χωριά να περιέρχονται στα χέρια των Αζέρων.
Τουλάχιστον 5.000 στρατιώτες και περισσότεροι από 140 πολίτες σκοτώθηκαν στις μάχες, οι οποίες επίσης εκτόπισαν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Το αποτέλεσμα έδωσε ένα πλήγμα στις αξιώσεις της Αρμενίας στην περιοχή που εκτείνονται σχεδόν επί τρεις δεκαετίες.
Σε ένδειξη ότι οι εντάσεις δεν έχουν τελειώσει, υπήρξαν ''θύλακες'' μάχης κατά μήκος των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν τις τελευταίες εβδομάδες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σε παράκρουση οι Τούρκοι: «Οι Έλληνες βυθίζουν βάρκες με γυναικόπαιδα αλλά διασώζουν τους Γκιουλενιστές»
Συγκεκριμένα την 1η Αυγούστου, το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν είπε ότι άνδρες του αρμενικού στρατού στοχοποίησαν τις θέσεις του και το Μπακού απάντησε ανταποδίδοντας τα πυρά. Στις αρχές Αυγούστου, τουλάχιστον τρεις Αρμένιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν και δύο Αζέροι στρατιώτες τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις στην περιοχή Kalbajar του Αζερμπαϊτζάν.
Όλα αυτά μπορεί να τροφοδότησαν δημοσιεύματα στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι επίκειται η δημιουργία κοινής δύναμη Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας. Οι εικασίες διαψεύστηκαν αργότερα, αφού αποδείχθηκε ότι η πηγή της σύγχυσης ήταν η κακή μετάφραση μιας δήλωσης του προέδρου του τουρκικού κοινοβουλίου Μουσταφά Σεντόπ στην τελετή υπογραφής της Διακήρυξης του Μπακού στις 28 Ιουλίου μεταξύ Τουρκίας, Αζερμπαϊτζάν και Πακιστάν.
Ωστόσο η προοπτική δημιουργίας ενός κοινού στρατού φαινόταν εύλογη δεδομένου ότι η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Άγκυρας και Μπακού αυξήθηκε σταθερά μετά τη σύγκρουση.
Η Άγκυρα είναι κατηγορηματική ότι δεν μπορεί να χάσει την επιρροή της στη διευθέτηση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και επιδιώκει να ενισχύσει τον γεωπολιτικό της ρόλο στο Νότιο Καύκασο.
Στα τέλη Ιουνίου, οι Τούρκοι και οι Αζέροι στρατιωτικοί πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις στο Μπακού, στις οποίες συμμετείχαν στρατιωτικό προσωπικό, άρματα μάχης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Παρόμοιες διμερείς ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν πέρυσι, στη βάση συμφωνίας του 2010 που επιβάλλει τη συνεργασία όταν οποιαδήποτε χώρα αντιμετωπίζει επιθετικότητα από τρίτο κράτος ή ομάδα κρατών.
Η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν τη Διακήρυξη Σούσα τον Ιούλιο, που πήρε το όνομά της από την πόλη στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που ελέγχει τώρα το Αζερμπαϊτζάν, επιβεβαιώνοντας μια κοινή δέσμευση για αμυντική συνεργασία, σταθερότητα και ευημερία στην περιοχή.
Ένα κεντρικό μέλημα έγκειται στην αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών του Αζερμπαϊτζάν με την βοήθεια της Τουρκίας
Οι φήμες ότι η Τουρκία μπορεί να σχεδιάζει στρατιωτική βάση στο Αζερμπαϊτζάν προκαλούν ανησυχία για τη Ρωσία, η οποία έχει τη δική της βάση στην Αρμενία.
Η Μόσχα έχει αναπτύξει 2.000 άνδρες στην περιοχή και θέλει να διατηρήσει το μονοπώλιο στην ισορροπία δυνάμεων εκεί.
Στις 20 Ιουλίου, ο πρόεδρος Ιλχάμ Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα για δεύτερη φορά φέτος για να συζητήσουν τη μεταπολεμική ειρηνευτική συμφωνία και μια πορεία προς τα εμπρός.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
''Βολές'' Πούτιν: «Είστε απαράδεκτοι! Είναι αδιανόητο να απειλείτε τον κόσμο πως θα απολυθεί αν δεν εμβολιαστεί»
Η Ρωσία δεν είναι η μόνη που ενδιαφέρεται για την εξέλιξη της συμφωνίας εκεχειρίας Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας.
Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν την αναβίωση της Ομάδας Μινσκ υπό την αιγίδα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, ανοίγοντας το δρόμο για τις ΗΠΑ και τη Γαλλία (ως συμπρόεδροι του Μινσκ) να αναλάβουν μεγαλύτερο διαμεσολαβητικό ρόλο.
Από τη σκοπιά τους, η σύγκρουση δεν λύθηκε οριστικά. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε τον Ιούλιο κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Ερεβάν ότι «το καθεστώς του Ναγκόρνο Καραμπάχ πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί».
Για χρόνια, το Αζερμπαϊτζάν εξέφραζε την απογοήτευσή του για την παγωμένη διαδικασία του Μινσκ και δεν επιθυμεί να του αναθέσει κάποιο σημαντικό ρόλο στη διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων με την Αρμενία.
Τα τελευταία χρόνια, η τουρκική εξωτερική πολιτική έδωσε προτεραιότητα στη δημιουργία ενός συνδυασμού περιφερειακών οργανώσεων, συμφώνων και τοπικών συνόδων κορυφής ως δυνητικά αντίβαρα στις καθιερωμένες δυτικές πολυμερείς οργανώσεις και δυνάμεις
Η Τουρκία υπέδειξε πρόσφατα μια νέα πλατφόρμα έξι κρατών για την υποστήριξη της ειρήνης στον Καύκασο που θα περιλαμβάνει την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία, το Ιράν, τη Γεωργία και την Αρμενία.
Όμως, με φόντο το αναπτυσσόμενο διμερές στρατιωτικό σύμφωνο μεταξύ Άγκυρας και Μπακού, η Ρωσία και τα γειτονικά κράτη διστάζουν να ανταποκριθούν στη ρητορική της για την περιφερειακή συνεργασία.
Τα περιφερειακά κράτη διαχειρίζονταν πάντα τη σχέση τους με τη Ρωσία προσεκτικά, επιφυλακτικά για τις συνέπειες ενός λάθους.
Ενώ η Τουρκία προσπαθεί να αναδειχθεί μέσα από περιφερειακές συμμαχίες, δεν είναι σαφές πόσα μπορεί να πετύχει στον Καύκασο, πέρα από τη ασφαλή συμμαχία με το Αζερμπαϊτζάν.
