Ρωσία και Συρία είναι σύμμαχοι από τη δεκαετία του 1960, με την πρώτη να διατηρεί ναυτική βάση της Μόσχας στο συριακό λιμάνι της Ταρσούς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο άξονας Τουρκίας-Πακιστάν απειλεί και την Ελλάδα: Θέλουν πόλεμο δια αντιπροσώπων σε δύο μέτωπα
Αποφασισμένος ο Πούτιν να σταματήσει τους σύριους αντάρτες που πλησίαζαν την ανατροπή της κυβέρνησης Άσαντ, ενέπλεξε στρατιωτικά τη χώρα του στη Συρία και σε συνεργασία με το Ιράν και την σιιτική Λιβανέζικη ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ, συνέβαλαν στο να ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας ο Άσαντ.
«Η συσχέτιση των δυνάμεων είναι αποφασιστικά εναντίον της Ρωσίας στη Συρία», λέει ο Michael Kofman, ερευνητής στο κέντρο σκέψης του Κέντρου Ναυτικών Αναλύσεων και ειδικός στον ρωσικό στρατό.
Πώς όμως εξηγείται αυτό;
Η Ρωσία είναι μια υπερδύναμη που εξακολουθεί να διατηρεί έναν μεγάλο στρατό και το μεγαλύτερο οπλοστάσιο πυρηνικών κεφαλών στον κόσμο.
Η Τουρκία, αν και ένα από τα ισχυρότερα μέλη του ΝΑΤΟ, είναι μια μεσαία δύναμη που δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα.
Αλλά όπως στην ακίνητη περιουσία, η τοποθεσία είναι το παν. Η συνολική στρατιωτική ανωτερότητα της Ρωσίας δεν μεταφράζεται σε ανώτερη δύναμη στο έδαφος στη βορειοανατολική Συρία
Η Ρωσία διαθέτει μόνο μία σημαντική αεροπορική βάση στη Συρία - την Khmeimim, κοντά στο λιμάνι της Latakia στη βορειοδυτική Συρία - και μια ναυτική βάση στο Tartus. Αυτό δημιουργεί μια ευπάθεια, όπως και η εξάρτηση των ρωσικών δυνάμεων - που εκτιμάται ότι περιλαμβάνει αρκετές χιλιάδες στρατεύματα και δεκάδες πολεμικά αεροπλάνα - σε πλοία για τη μεταφορά των προμηθειών τους.
Τα σκάφη αυτά πρέπει να διέρχονται από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω των στενών του Βοσπόρου που ελέγχονται από την Τουρκία, πριν να μπορέσουν να φτάσουν στα συριακά λιμάνια στην ανατολική Μεσόγειο. Και σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η Ρωσία δεν έχει τεράστια ικανότητα αεροπορικής μεταφοράς για να υποστηρίξει μια μεγάλη δύναμη στο εξωτερικό.
Αυτοί οι περιορισμοί υποδομής και υλικοτεχνικής υποστήριξης σημαίνουν ότι η Ρωσία δεν μπορεί να ενισχύσει τις σημερινές δυνάμεις της στη Συρία πολύ πέρα από το σημερινό τους επίπεδο, πιστεύει ο Kofman. «Σε ένα σενάριο που η Ρωσία διαθέτει μία αεροπορική βάση, μια παρουσία που δεν είναι κλιμακούμενη, μια παρουσία που απαιτεί πρόσβαση στον Βοσπόρο για υλικοτεχνική υποστήριξη, οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται στην πραγματικότητα σε πολύ ευάλωτη θέση», λέει.
Μια ρωσική επιχείρηση εναντίον της Τουρκίας θα ήταν επίσης επικίνδυνη. Ενώ το ΝΑΤΟ είναι απίθανο να υποστηρίξει την εκστρατεία της Τουρκίας στη Συρία, που βρίσκεται εκτός της ζώνης της συμμαχίας, θα ήταν υποχρεωμένο να βοηθήσει ένα μέλος του οποίου η εθνική επικράτεια έχει δεχθεί επίθεση.
Για να είμαστε σαφείς, ούτε η Τουρκία ούτε η Ρωσία αναζητούν στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ τους. Πράγματι, στις αρχές Μαρτίου 2020, ο Τούρκος πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν πέταξε στη Μόσχα για να υπογράψει συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν που ζητά την κατάπαυση του πυρός στο Ιντλίμπ και έναν διάδρομο ασφαλείας κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου Μ4 που θα περιλαμβάνει κοινές ρωσοτουρκικές περιπολίες.
Η κατάσταση μοιάζει με τον Ψυχρό Πόλεμο, όπου οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση απέφυγαν άμεσες συγκρούσεις και αντίθετα μάχονταν μέσω δυνάμεων αντιπροσώπων τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μας κοροϊδεύει η κυβέρνηση; Οι μετανάστες θα μπαινοβγαίνουν ελεύθερα στο ΚΥΤ στον Έβρο!
Το παραπάνω καταδεικνύεται από το γεγονός ότι όταν τον Φεβρουάριο του 2020, μετά από συριακές αεροπορικές επιθέσεις σκοτώθηκαν 33 Τούρκοι στρατιώτες, η Τουρκία αντέδρασε άμεσα και με αεροπορικές επιθέσεις κατά συριακών μαχητικών αεροσκαφών κατέρριψε τρία από αυτά. Στον αντίποδα όταν ένα τουρκικό F-16 κατέρριψε ένα ρωσικό αεροσκάφος Su-24 το 2015, οι δύο χώρες κατάφεραν να αποφύγουν στρατιωτική εμπλοκή μεταξύ τους.
Ωστόσο, η Τουρκία έχει περίπου 7.000 στρατεύματα στη βόρεια Συρία, υποστηριζόμενα από drone και αεροσκάφη. Τα ρωσικά αεροσκάφη υποστηρίζουν τα στρατεύματα της συριακής κυβέρνησης που προσπαθούν να αποσπάσουν την Ιντλίμπ, που ελέγχεται από τους αντάρτες στη Συρία.
Υπάρχουν επίσης Ρώσοι σύμβουλοι και στρατιωτική αστυνομία, καθώς και Ρώσοι μισθοφόροι, στην περιοχή. Είναι εύκολο να οραματιστούμε πολλά σενάρια όπου οι τουρκικές και οι ρωσικές δυνάμεις εμπλέκονται σε άμεση μάχη. Για παράδειγμα, μια τουρκική επίθεση σε συριακά στρατεύματα ενδέχεται να τραυματίσει Ρώσους συμβούλους, οι οποίοι απαιτούν αεροπορική υποστήριξη από ρωσικά αεροπλάνα. Ή, τα τουρκικά αεροσκάφη να καταρρίψουν κατά λάθος ρωσικά αεροσκάφη και με το ενδεχόμενο στη συνέχεια η Ρωσία να αντιδράσει με την πτώση τουρκικών αεροσκαφών.
Ενώ ούτε η Μόσχα ούτε η Άγκυρα θέλουν μία άμεση στρατιωτική εμπλοκή μεταξύ τους, εντούτοις δεν μπορούν να υποχωρήσουν από την περιοχή του Ιντλίμπ, λέει ο Kofman.
«Ενώ και οι δύο πλευρές εργάζονται για να αποφύγουν μια σύγκρουση, καμία από τις δύο πλευρές δεν μπορεί να δεχτεί απώλεια ζωής χωρίς να λάβει κάποιο είδος αντίμετρου».
Η Τουρκία και η Ρωσία έχουν μια ταραγμένη ιστορία, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς πολέμων από τον δέκατο έβδομο έως τον εικοστό αιώνα («αυτοί οι πόλεμοι δεν πήγαν καλά για την Τουρκία», λέει ο Kofman).
Η ειρωνία της τύχης είναι ότι το "τέλμα" και για τους δύο στο Ιντλίμπ, έρχεται καθώς η Μόσχα και η Άγκυρα πλησίασαν τα τελευταία χρόνια, ιδίως μεά την αγορά ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία.
Το ερώτημα είναι εάν η Τουρκία και η Ρωσία έχουν ασυμβίβαστους ή απλώς διαφορετικούς στόχους που μπορούν να ικανοποιηθούν αμοιβαία. Τα τουρκικά στρατεύματα καταλαμβάνουν τη βορειοανατολική Συρία, φαινομενικά για να δημιουργήσουν μια ζώνη ασφαλείας μεταξύ των Κούρδων της Συρίας που έχουν σχηματίσει μια αποσχισμένη περιοχή από τη συριακή κυβέρνηση, και των Τούρκων Κούρδων που πολέμησαν από καιρό την τουρκική κυβέρνηση σε μια προσπάθεια ανεξαρτησίας.
Η Τουρκία θα ήθελε επίσης να δει τη διάλυση του καθεστώτος του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, κυρίως επειδή η επίθεση της Συρίας στο Ιντλίμπ οδήγησε σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες προς τα τουρκικά σύνορα.
Από την πλευρά της, η Ρωσία είναι αποφασισμένη να διατηρήσει το συριακό καθεστώς.
«Είναι κατανοητό ότι ο ρωσικός στρατός θα παρεμβαίνει εξ ονόματος του συριακού καθεστώτος εάν αμφισβητείται η σταθερότητα και η επιβίωση του καθεστώτος», λέει ο Kofman. «Αλλά δεν πρόκειται να παρέμβει περαιτέρω εξ ονόματος των συριακών δυνάμεων στο Ίντλιμπ. Η Ρωσία δεν χρειάζεται Idlib.»
Ωστόσο, οι ειδικοί πιστεύουν ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στο Idlib θα είναι στην καλύτερη περίπτωση προσωρινή. «Τελικά, οι Ρώσοι θα υποστηρίξουν την επιθυμία της συριακής κυβέρνησης να ανακτήσει αυτά τα εδάφη», προβλέπει ο Bulent Aliriza, διευθυντής του Τουρκικού Έργου στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον.
Πλέον στην Συριακή εξίσωση αναμένεται να εισέλθουν δυναμικά οι ΗΠΑ, οι οποίες δείχνουν αποφασισμένες να υποστηρίξουν τους Κούρδους του YPG, γεγονός το οποίο δεν συμφέρει ούτε την Τουρκία, ούτε τη Ρωσία.
Την Τουρκία δεν την συμφέρει, αφού η υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους Κούρδους του YPG θα σημαίνει ενδεχομένως σε σύντομο χρονικό διάστημα τη δημιουργία ενός ημιανεξάρτητου Κουρδικού κρατιδίου στη ΒΑ Συρία, και συνεπώς ένα βήμα πιό κοντά στην δημιουργία Κουρδικού κράτους μελλοντικά , το οποίο θα περιλαμβάνει τους Κούρδους του Β. Ιράκ, τους Κούρδους της Συρίας, αλλά και τους Κούρδους της ΝΑ Τουρκίας, με αποτέλεσμα την μελλοντική απόσχιση σημερινών τουρκικών εδαφών
Την Ρωσία επίσης δεν την συμφέρει τυχόν υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους Κούρδους του YPG, αφού η δημιουργία ενός ημιανεξάρτητου Κουρδικού κρατιδίου στη ΒΑ Συρία, θα σημαίνει οριστική απώλεια εσόδων από τα πετρελαϊκά κοιτάσματα που βρίσκονται εκεί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στο επίκεντρο η εξοπλιστική ενίσχυση της χώρας: Η Ελλαδα θα διαθέτει τρομερό εναέριο στόλο και πολύ ισχυρό ΠΝ
Έτσι εκτιμώ ότι τελικά η επικείμενη Αμερικανική παρέμβαση στη Συρία θα φέρει πιό κοντά Τουρκία και Ρωσία, με αποτέλεσμα να "γεφυρώσουν" τις διαφορές τους στο Idlib, προ της κοινής απειλής ΗΠΑ-YPG.
Βεβαίως υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να προσπαθήσει να "πουλήσει" εκδούλευση στις ΗΠΑ στη Συρία κατά των Ρώσων, απαιτώντας ταυτόχρονα ελεγχόμενη παροχή βοήθειας και υπό όρους των ΗΠΑ προς τους Κούρδους του YPG, αλλά ποιός εμπιστεύεται πλέον τον Ερντογάν και την Τουρκία ότι θα τηρήσει τις όποιες υποσχέσεις δώσει;
Κανείς.
