Μπορούν ΗΠΑ-ΕΕ να αναγκάσουν την Τουρκία να συμμορφωθεί με τυχόν συμφωνίες στη Λιβύη, που μπορεί να περιλαμβάνουν την ακύρωση της συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ της GNA και της Τουρκίας, ιδίως ενόψει της κλιμάκωσης των τοπικών και ευρωπαϊκών αντιδράσεων που χαρακτηρίζουν τη συμφωνία παράνομη;
Η Άγκυρα αρνείται να σταματήσει την παρέμβασή της στη Λιβύη.
Συγκεκριμένα σε δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμπεριεχόταν μια υφέρπουσα απειλή για επανάληψη των μαχών στη Λιβύη, και αυτό λίγες μόνο ώρες μετά την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στην εν λόγω χώρα, οπότε και την ανακοίνωση τους ότι η στρατιωτική επιτροπή 5 + 5 των αντιμαχόμένων, κατέληξε σε συμφωνία για μόνιμη εκεχειρία.
Η Άγκυρα είναι προφανώς δυσαρεστημένη από τη συμφωνία, η οποία αφενός στοχεύει στον τερματισμό της ρωσικής και τουρκικής παρουσίας και επιρροής στη Λιβύη, αφετέρου στην απομάκρυνση των μισθοφόρων από τη χώρα.
Ο Ερντογάν είπε ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός έχει έλλειψη αξιοπιστίας και ανέφερε ότι ο χρόνος θα δείξει αν και κατά πόσο είναι αξιόπιστη. Οι δηλώσεις του ήρθαν ως απάντηση του σε ερωτήσεις του Τύπου καθώς έβγαινε από την προσευχή της Παρασκευής από τζαμί στην Κωνσταντινούπολη.
Εξήγησε ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε στο επίπεδο δύο αντιπροσώπων, ένας εκπρόσωπος του Χαλίφα Χαφτάρ, αρχηγός του εθνικού στρατού της Λιβύης (LNA) και ο άλλος στρατιωτικός διοικητής από τη Μισράτα που εκπροσωπεί την κυβέρνηση της εθνικής συμφωνίας (GNA) από τον Fayez al-Sarraj.
Τόνισε ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη «δεν είναι συμφωνία στο υψηλότερο επίπεδο και οι μέρες θα δείξουν την έκταση της σταθερότητάς της».
«Ελπίζω να γίνει σεβαστή αυτή η απόφαση κατάπαυσης του πυρός», πρόσθεσε.
Σε απάντηση σε ερώτηση σχετικά με τη συμφωνία συναίνεσης σχετικά με την απόσυρση μισθοφόρων από τη Λιβύη, ο Ερντογάν είπε, «Δεν γνωρίζουμε την εγκυρότητα (της απόφασης) για απόσυρση μισθοφόρων από εκεί εντός τριών μηνών».
Οι παρατηρητές δεν εξεπλάγησαν από τις δηλώσεις του Ερντογάν, καθώς οι στρατιωτικοί ηγέτες της Λιβύης που πρόσκεινται στην Άγκυρα είχαν προηγουμένως αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να ξαναρχίσουν οι μάχες, αφού ο υπουργός Άμυνας Σαλά αλ Ντιν αλ Νίμορουσε ώθησε στρατιωτικές ενισχύσεις σε αρκετές πόλεις στη δυτική περιοχή, κατηγορώντας τον LNA ότι σχεδιάζει να επιτεθεί σε αυτές τις πόλεις, μια κατηγορία που αρνήθηκε ο εκπρόσωπος του στρατού.
Πριν από αυτό, οι πολιτοφυλακές της Misrata που ήταν συνδεδεμένες με την Κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας είχαν πραγματοποιήσει στρατιωτικές κινήσεις-ελιγμούς κοντά στη Συρτη.
Αυτοί οι ελιγμοί θεωρήθηκαν ως τουρκικό μήνυμα προς την Ουάσινγκτον και την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών ότι τυχόν απόπειρες περιθωριοποίησης της Τουρκίας και των πολιτοφυλακών θα οδηγούσαν στην επανάληψη των εχθροπραξιών, ακυρώνοντας έτσι τις προσπάθειες διευθέτησης που ηγείται ο επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ στη Λιβύη, Στέφανι Ουίλιαμς και ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Λιβύη, Richard Norland.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εξέλιξη «βόμβα»: Τα τουρκικά F -35 «ντύνονται» στα γαλανόλευκα -Ακολουθεί η μεταφορά της βάσης του Ιντσιρλίκ
Η Τουρκία δεν επιθυμεί να τελειώσει ο πόλεμος στη Λιβύη
Η συνεχιζόμενη κλιμάκωση της Τουρκίας αντικατοπτρίζει την άρνηση της Άγκυρας να αποδεχθεί την ιδέα του τέλους του ρόλου της στη Λιβύη, η οποία ανησυχεί πολλές από τις χώρες που εμπλέκονται στην περιοχή, ιδίως την Αίγυπτο, την Ιταλία, την Αλγερία, τη Γαλλία και την Ελλάδα.
Πολλοί είχαν εκφράσει την άποψη ότι η τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη είχε πάρει το "πράσινο φως" από τις ΗΠΑ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ρωσική επιρροή στην περιοχή.
Η Τουρκία, ωστόσο, ερμήνευσε "το θέμα της παρέμβασής της" διαφορετικά, θεωρώντας ότι είναι σε θέση να αποφασίσει η ίδια από μόνη της για την πορεία των γεγονότων στη δυτική Λιβύη. Αυτό εξηγεί την υποτίμηση του Ερντογάν για τη σημασία του κόμματος που εκπροσωπεί το GNA, το οποίο είναι επίσης διχασμένο.
Σύμφωνα με αναλυτές, οι εκπρόσωποι της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στην Κοινή Στρατιωτική Επιτροπή (5 + 5) είναι στην πραγματικότητα πιστοί στον Πρωθυπουργό Σαρρατζ και όχι οπαδοί του Υπουργού Εσωτερικών της, Φάθι Μπασάγκα, που συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Ο Μπασάγκα προτίμησε να μην σχολιάσει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Γενεύη, ενώ ο Σαράτζ την καλωσόρισε.
Ο Σάρατζ είπε ότι οι δύο αντιπροσωπείες της Μικτής Στρατιωτικής Επιτροπής της Λιβύης κατέληξαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός «που ανοίγει το δρόμο για την επιτυχία των υπόλοιπων διαλόγων».
Πρόσθεσε ότι «η μόνιμη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός αποτρέπει κάθε περαιτέρω διαρροή αίματος και ανακουφίζει τα δεινά των πολιτών και ανοίγει το δρόμο για την επιτυχία άλλων δρόμων οικονομικού και πολιτικού διαλόγου».
Ωστόσο, οι αναλυτές πιστεύουν ότι η πιθανότητα μιας νέας εκδήλωσης συγκρούσεων στη Λιβύη δεν είναι απομακρυσμένη, ιδίως ενόψει της επιμονής των Ηνωμένων Πολιτειών να μην αναγνωρίσουν κανένα ρωσικό ρόλο στη χώρα. Τέτοιοι φόβοι αντικατοπτρίζονται σε δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Antonio Guterres.
"Απευθύνω έκκληση σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις περιφερειακές δυνάμεις να σεβαστούν τους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και να διασφαλίσουν την εφαρμογή της χωρίς καθυστέρηση", δήλωσε ο Γκουτέρες.
Ο Γκουτέρες ζήτησε επίσης την πλήρη εφαρμογή του εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε στη Λιβύη από τα Ηνωμένα Έθνη.
Παρά την ανακοίνωση προσωρινής ανακωχής από τον περασμένο Αύγουστο, η Άγκυρα συνεχίζει να στέλνει όπλα στη Λιβύη, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες σημειωτέον κατηγορούνται ότι ενθάρρυναν την Τουρκία να παρέμβει στη χώρα, να αποτρέψουν την Άγκυρα και να την αναγκάσουν να συμμορφωθεί με τυχόν συμφωνίες που μπορεί να περιλαμβάνουν την ακύρωση της συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ της GNA και της Τουρκίας, ιδίως ενόψει της κλιμάκωσης των τοπικών και ευρωπαϊκών αντιδράσεων που χαρακτηρίζουν τη συμφωνία παράνομη.
Αναμένεται ότι οι πολιτικές συνομιλίες του διαλόγου μεταξύ της Λιβύης θα ξεκινήσουν στις 9 Νοεμβρίου στα προάστια της πρωτεύουσας της Τυνησίας. Αυτές οι συνομιλίες αναμένεται να οδηγήσουν στο σχηματισμό μιας νέας εκτελεστικής αρχής στη Λιβύη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη και ζήτησε την εφαρμογή της και την επανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών.
"Η μόνιμη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός είναι απαραίτητη για την επανάληψη του πολιτικού διαλόγου", δήλωσε ο εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Peter Stano σε δημοσιογράφους, τονίζοντας ότι "είναι επίσης πολύ σημαντικό να εφαρμοστεί αυτή η συμφωνία".
Ο απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη είπε ότι τα δύο μέρη συμφώνησαν σε πλήρη και μόνιμη εκεχειρία σε διάφορα μέρη της χώρας και ότι θα τεθεί σε ισχύ αμέσως.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι δύο πλευρές θα συγκροτήσουν μια κοινή στρατιωτική επιτροπή που θα λειτουργεί σε μια αίθουσα επιχειρήσεων.
Η αποστολή της θα είναι να απαριθμήσει και να ταξινομήσει όλες τις ένοπλες ομάδες στη Λιβύη, με τη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών και να εργαστεί για το εάν και πώς να ενσωματώσουν τους μαχητές τους σε κρατικούς θεσμούς.
Ένα νέο κοινό αστυνομικό τμήμα, θα επιφορτιστεί με τη διασφάλιση των περιοχών από τις οποίες θα αποσυρθούν οι δυνάμεις και των δύο πλευρών.
Οι δύο πλευρές θα συνεργαστούν με την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για την εξεύρεση μηχανισμού παρακολούθησης της εκεχειρίας.
