Η νέα τουρκική παρέμβαση στον ορεινό Νότιο Καύκασο στοχεύει στην ανατροπή της κατάστασης που δημιουργήθηκε το 1994, με την τότε απώλεια του αρμενικού θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (Αρτσάχ), που βρίσκεται γεωγραφικά εντός της αζερικής επικράτειας.
Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος για τον Ε.Τ.*
Οι Τούρκοι -σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντος-εργάστηκαν έχοντας σαν παράδειγμα τη Δυτική Λιβύη και πώς ακριβώς ανέτρεψαν τη δραματική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Τρίπολη, που ήταν περικυκλωμένη επί έντεκα μήνες από μισθοφορικές δυνάμεις του πολέμαρχου Χαφτάρ.
Και στην περίπτωση του Ναγκόρνο- Καραμπάχ, οι Τούρκοι με κορυφαίους επιτελείς της 3ης Στρατιάς, που εδρεύει σε Ερζικόν/Ερζερούμ, εντάχθηκαν και κατηύθυναν την προετοιμασία των αζερικών δυνάμεων, ενώ οι ασκήσεις που έλαβαν χώρα προ εβδομάδων (και που αποκάλυψε τότε ο «Ε.Τ.») ήταν η τελική προετοιμασία για τις επιθέσεις. Ηταν η πρώτη φορά που οι Τούρκοι μετέφεραν σε Μπακού και Ναχιτσεβάν πολύ βαρύ οπλισμό, ενώ η συνεκπαίδευση με τους Αζέρους προχωρούσε κανονικά σε συγκεκριμένες/στοχευμένες μονάδες καθώς και στα στρατιωτικά αεροδρόμια του Μπακού και του Σιταλτσάι.
Επιπλέον, μέσα στο καλοκαίρι ο υπουργός Αμυνας του Αζερμπαϊτζάν Χασάνοφ και ο επικεφαλής της στρατιωτικής δύναμης της επαρχίας Ναχιτσεβάν, Κερέμ Μουσταφαγιέφ, ήταν για 6 ημέρες σε Αγκυρα-Εσκί Σεχίρ και Ερζερούμ προετοιμάζοντας την από κοινού δράση με τους Τούρκους και την επιπρόσθετη προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών που τώρα χρησιμοποιούνται.
Ο Ακάρ και ο αρχηγός των χερσαίων δυνάμεων, στρατηγός Ουμίτ Νουμτάρ (και οι δύο έμπιστοι του Ερντογάν) σε συνεργασία με τρεις πρώην αρχηγούς του στρατού ξηράς -βάσει πληροφοριών μου- έχουν «ουσιαστικοποιήσει» ένα δόγμα με κρυφή αποστολή μονάδων και υλικού στο Μπακού για Familiarization (οικειότητα) των τοπικών δυνάμεων, εμπλουτισμένο με ισλαμιστές μισθοφόρους, στελέχη τη μισθοφορικής εταιρίας SADAT, και φυσικά πολύπλευρη παρουσία drones και κυρίως αυτών που μπορούν να φέρουν ισχυρά-φονικά συμβατικά όπλα και εκρηκτικά (σαν τα επιτυχημένα σε Ινλίμπ και Λιβύη, Μπαϊρακτάρ).
Σε κάποια ομιλία του στην Γκαζιαντέμπ, κοντά στα σύνορα με τη Συρία -όπως πληροφορήθηκα προ ημερών- ο Ακάρ είπε ότι «συνθέτουμε δόγμα και επιχειρησιακές επιλογές από εμπειρίες Ρώσων στον Καύκασο και των Αμερικανών στο Αφγανιστάν του 2001 και το εντάσσουμε στο δικό μας πλαίσιο δράσης, αφού η Τουρκία θα καταστεί περιφερειακή δύναμη από την Υποσαχάρια Αφρική μέχρι τη Σομαλία και από εκεί στην Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον Νότιο Καύκασο!!».
Πρώτον. Σε περιοχές του Ιντλίμπ και του Αφρίν της Βόρειας Συρίας οι ιδιωτικές εταιρίες της Τουρκίας στρατολογούν ισλαμιστές αντάρτες από τη Συρία και σταδιακά τους προωθούν στον Νότιο Καύκασο. Οι πιο πολλοί από αυτούς είναι κατά βάση εκπαιδευμένοι και για την προστασία «ευαίσθητων» στόχων. Διέρχονται από τον μεθοριακό σταθμό του Κίλις /περιοχή Χαλεπίου προς Τουρκία και υπογράφουν συμβόλαια. Οι μισθοί σε αυτή τη χρονική περίοδο κινούνται μεταξύ 1.000-2.000 δολ. μηνιαία. Η εκπαίδευση τέτοιων ομάδων και η μεταφορά στο Αζερμπαϊτζάν δεν απαιτεί κοινοβουλευτικό έλεγχο και αποδοχή.
Δεύτερον. Η Αγκυρα, με τη σταδιακή αναβάθμιση της εμπλοκής στο Αζερμπαϊτζάν, ανοίγει και άλλο ένα μέτωπο πέραν εκείνων της Συρίας, της Λιβύης, του Ιράκ, ενώ παραμένει σταθερά με στρατιωτική παρουσία στη Σομαλία και το Κατάρ. Οι συγκεκριμένοι αντάρτες είναι ορκισμένοι εχθροί του Ασαντ και του πολέμαρχου Χαφτάρ της Ανατολικής Λιβύης. Επίσης, το καθεστώς Ασαντ έχει αρχίσει να στέλνει δικούς του αντάρτες που είναι υποστηρικτές του Χαφτάρ στην Αρμενία. Πάντως υπάρχουν και στις δύο πλευρές αντάρτες που δεν επιθυμούν να μεταβούν να πολεμήσουν, αν και έχουν μεγάλες προσωπικές και οικογενειακές οικονομικές ανάγκες. Επίσης τους «εκμεταλλεύονται» ηγέτες ισλαμικών σχηματισμών που απαιτούν να τους δίνουν τα μισά ή το ένα τρίτο των μισθοφορικών απολαβών τους.
Τρίτον. Οι Τούρκοι στις πρόσφατες κοινές ασκήσεις με τους Αζέρους παραπλάνησαν τους Αρμενίους αφού στις τρεις από τις πέντε περιοχές που διεξήχθησαν οι ασκήσεις, άφησαν το στρατιωτικό υλικό, για να είναι έτοιμο για τις εν εξελίξει πολεμικές επιχειρήσεις (πυροβολικό-drones-ελικόπτερα).
Τέταρτον. Πέραν της Τουρκίας, το Αζερμπαϊτζάν υποστηρίζεται εδώ και χρόνια από το Ισραήλ. Το τελευταίο πούλησε στο Μπακού τα πολύ φονικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ιδιαίτερα επιτυχημένα κατά στόχων ραντάρ κ.ά., γνωστά ως IAI-HAROP. Το Αζερμπαϊτζάν τα χρησιμοποίησε το 2017 σε δοκιμή απέναντι σε 7 Αρμένιους εθελοντές που επελέγησαν για στόχος στο Ναγκόρνο- Καραμπάχ!! Συνολικά το Αζερμπαϊτζάν τα τελευταία 4 χρόνια αγόρασε από το Ισραήλ πολεμικό υλικό ύψους κοντά στα 5 δισ. δολ.
Πέμπτον. Σύμφωνα με έκθεση που επικεντρώνεται σε αποστολή ισλαμιστών μισθοφόρων από τη Συρία, «κρούσεις» για στρατολόγηση έγιναν στους παρακάτω σχηματισμούς: Σουλτάν Μουράτ αλ Φατίχ, Ταξιαρχία Μουτασίμ, Μέτωπο Λεβάντ, Ταξιαρχία σουλτάνου Οσμάν, Μεραρχία σουλτάνου Σουλεϊμάν Σαχ, Μεραρχία Χαμζά, Μεραρχία Σουκούρ αλ Σαμ, Μεραρχία σουλτάνου Μουράτ, 51η Μεραρχία, Ταξιαρχία Σαμαρκάνδης, Φιλάντ αλ Σαμ, Μεραρχία σουλτάνου Ερτυγκρούλ (βάσει στοιχείων που είναι στη διάθεσή μου).
Εκτον. Στις έρευνες που κάνει το Πανεπιστήμιο Kadir Has στην Κωνσταντινούπολη σε ετήσια βάση, για το πώς αξιολογούν οι Τούρκοι πολίτες τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και Αμυνας, το Αζερμπαϊτζάν είναι σταθερά η πιο φιλική με την Τουρκία χώρα. Στη φετινή έρευνα το 67,2% των ερωτηθέντων απάντησε ότι θεωρεί το Αζερμπαϊτζάν ως την πιο φιλική χώρα προς την Τουρκία, ποσοστό που είναι πάνω και από τη λεγόμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», το Ουζμπεκιστάν, το Πακιστάν και το Κατάρ, τη Μαλαισία, τη Σομαλία κ.ά. Ως πολύ σημαντική εκτιμάται ότι είναι η γλωσσική συγγένεια. Η αζερική γλώσσα ανήκει στις τουρκικές γλώσσες και οι Αζέροι είναι τουρκικό φύλο, όπως και οι Ουζμπέκοι. Θρησκευτικά είναι σιίτες και πιο κοντά με τους Ιρανούς.
Οπως και να έχουν τα πράγματα, οι εξελίξεις στον Νότιο Καύκασο μας αφορούν και θα πρέπει να έχουμε πολύ ενεργό και βαθύ δίκτυο πληροφοριών.
*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
