“Η θέση της Τουρκίας για τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι απολύτως σαφής και ξεκάθαρη”, δήλωσε ο Τούρκος πρεσβευτής στο Αζερμπαϊτζάν, Erkan Ozoral σήμερα Τετά.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Τουρκία θεωρεί παράνομη οποιαδήποτε πολιτική δραστηριότητα στην περιοχή αυτή.
"Καλούμε τις δύο πλευρές των συγκρούσεων να επιλύσουν τη σύγκρουση μέσω διαπραγματεύσεων. Αυτή η σύγκρουση πρέπει να επιλυθεί γρήγορα μέσα στην εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και το απαραβίαστο των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές του διεθνούς δικαίου ", πρόσθεσε ο Τούρκος πρεσβευτής.
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών του Νοτίου Καυκάσου άρχισε το 1988, όταν η Αρμενία διεκδίκησε εδαφικές αξιώσεις εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Ως επακόλουθο του πολέμου που ακολούθησε, οι αρμενικές ένοπλες δυνάμεις κατέλαβαν την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και επτά περιβάλλουσες περιοχές.
Καθώς λοιπόν οι διαφωνίες Τουρκίας-Ρωσίας εντείνονται στην βόρεια Συρία, ένα άλλο θέατρο ανοίγει η Άγκυρα και αυτό είναι ο Εύξεινος Πόντος και Νότιος Καύκασος.
Πρόκειται για περιοχές που θα διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στην σκέψη της Τουρκίας τα επόμενα χρόνια.
Η Άγκυρα είναι πιθανό να αυξήσει τη στρατιωτική και οικονομική συνεργασία της με τη Γεωργία, ενώ θα προσπαθήσει να υποστηρίξει τις προσδοκίες συμμετοχής της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Η τουρκική περιφερειακή γεωπολιτική υπαγορεύεται από τη γεωγραφία της χώρας και από το γεγονός ότι αυτή συνορεύει με περιοχές με διαφορετική γεωπολιτική σημασία.
Είτε πρόκειται για τον Εύξεινο Πόντο, τον Νότιο Καύκασο ή τη Συρία, όλες αυτές οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν κρίσεις εναλλασσόμενου μεγέθους, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τα σύνορα της Τουρκίας.
Στη Συρία, η Άγκυρα αντιμετωπίζει τους σημαντικότερους ανταγωνιστές της, τη Ρωσία και το Ιράν, οι οποίοι αμφότεροι είναι κατά των τουρκικών συμφερόντων, αφού επιδιώκουν τους δικούς τους στρατηγικούς στόχους για την εξασφάλιση της κυριαρχίας της Συρίας υπό τον σημερινό πρόεδρο Μπασάρ αλ-Ασαντ.
Ωστόσο, καθώς η πίεση της Μόσχας στην Άγκυρα στη Συρία μεγαλώνει, η Τουρκία στρέφεται σε άλλες περιοχές για να αντισταθμίσει τη ρωσική επιρροή.
Δύο από αυτές τις περιοχές είναι η περιοχή του Ευξείνου Πόντου και ο Νότιο Καύκασος, όπου η κατάσταση της ασφάλειας έχει επιδεινωθεί σημαντικά.
Την περασμένη δεκαετία, υπήρξαν συνεχείς προσπάθειες από τη Ρωσία για την αύξηση της στρατιωτικής και οικονομικής επιρροής της στην περιοχή. Η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και οι επακόλουθες στρατιωτικές προσπάθειες για τον περιορισμό της θαλάσσιας κυκλοφορίας στο στενό του Κερτς και η ανάπτυξη ρωσικού στρατιωτικού προσωπικού στην Αμπχαζία, περιπλέκουν κάθε βιώσιμο δυτικό αντίμετρο στην περιοχή.
Συνεπώς, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας και των γεωπολιτικών συμφερόντων της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας και του Νοτίου Καυκάσου, η Άγκυρα, υπό το πρίσμα του αυξημένου ανταγωνισμού με τη Ρωσία στη Συρία, είναι πιθανό να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο σε αυτά τα θέατρα.
Πράγματι, η Τουρκία ανησυχεί αρκετά για τις εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας στα βόρεια και βορειοανατολικά της.
Άγκυρα και Μόσχα αν και έδειξαν για λίγο ότι και οι δύο θα μπορούσαν να συνεργαστούν επιτυχώς σε διαφορετικά θέατρα, παρόλα αυτά παραμένουν γεωπολιτικοί ανταγωνιστές με διαφορετικά οράματα πάνω από τον Εύξεινο Πόντο και τον Νότιο Καύκασο.
Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία αφήνει ελάχιστες πιθανότητες στις δύο δυνάμεις να βρουν έναν μακροπρόθεσμο συμβιβασμό.
Στην πραγματικότητα, η Άγκυρα έχει ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα βοηθώντας την Ουκρανία να δημιουργήσει έναν ισχυρό στρατό, που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα ορισμένο όριο για τις φιλοδοξίες της Ρωσίας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.
Αυτή η γεωπολιτική σκέψη υπογραμμίστηκε τον Φεβρουάριο όταν ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε την Ουκρανία και ανακοίνωσε την χορήγηση 36 εκατομμυρίων δολαρίων τουρκικής στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης υπογράφηκε συμφωνία-πλαίσιο για τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας, η οποία στοχεύει στη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών στον αμυντικό τομέα με βάση την αμοιβαιότητα. Αυτή η τουρκική πολιτική στηρίζεται στις πρόσφατες συνεχείς προσπάθειές της για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας μέσω των έντονων συναντήσεων συνεργασίας.
Επιπλέον, το 2019, ο Baykar Makina, ένας ιδιωτικός τουρκικός κατασκευαστής κινητήρων, κέρδισε σύμβαση ύψους 69 εκατομμυρίων δολαρίων για την πώληση έξι UAV Bayraktar TB2 στην Ουκρανία.
Πράγματι, στις 12 Φεβρουαρίου, οι τουρκικές και ουκρανικές στρατιωτικές αντιπροσωπείες συζήτησαν ανοιχτά τη δυνατότητα ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου.
Αυτό περιλάμβανε επίσης πιθανή συμμετοχή σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και εντατικοποίηση του διαλόγου μεταξύ τουρκικών και ουκρανικών ναυτικών δυνάμεων.
Έτσι, με βάση αυτή την τάση, είναι πιθανό το επόμενο διάστημα να παρατηρήσουμε μια περαιτέρω ανάπτυξη της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Κιέβου και Άγκυρας.
Η Τουρκία ασχολείται ειδικά με την επέκταση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας τόσο στη θάλασσα όσο και στο έδαφος, ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία ή στη θάλασσα κατά μήκος της ακτής της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας.
Στον Νότιο Καύκασο
Το γεγονός ότι η εξελισσόμενη σκέψη της Τουρκίας προς την περιοχή του Ευξείνου Πόντου δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση είναι επίσης η πρόσφατη αυξανόμενη προσοχή της Άγκυρας στη Γεωργία.
Για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2019 η Τουρκία ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει 100 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (περίπου 17 εκατομμύρια δολάρια) στο γεωργιανό Υπουργείο Άμυνας για να πραγματοποιήσει εκσυγχρονισμό στον τομέα των ενόπλων δυνάμεων.
Αυτό οφείλεται στη σημαντική αύξηση της μεταφοράς των τουρκικών αμυντικών προϊόντων στη Γεωργία.
Κατά τους πρώτους 11 μήνες του 2019, οι εξαγωγές Τουρκικών προϊόντων άμυνας στη Γεωργία ανήλθαν σε 3,9 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή περίπου 37,8% περισσότερο από ό,τι κατά την ίδια περίοδο του 2018.
Τα μέτρα αυτά συνδέονται επίσης με μια βαθιά στρατιωτική συνεργασία την οποία και τα δύο κράτη απολαμβάνουν στο πλαίσιο τριμερούς μορφής Τουρκίας-Γεωργίας-Αζερμπαϊτζάν (που παρατάθηκε για το 2022) αφού στα μέσα του 2019 τα τρία μέρη συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη δημιουργία κοινής στρατιωτικής δύναμης κατά της Ρωσίας ουσιαστικά.
Αυτή η περιοχή υπήρξε ανέκαθεν ένας χώρος έντονου τουρκορωσικού ανταγωνισμού και είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της στρατηγικής της Τουρκίας για την διαφοροποίηση της εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησε η Άγκυρα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Ακόμη και αν τελειώσει η συριακή σύγκρουση στο εγγύς μέλλον, η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια μεταβαλλόμενη στρατιωτική, και στη συνέχεια γεωπολιτική ισορροπία εξουσίας, στα βόρεια και βορειοανατολικά της σύνορα, για να περιορίσει μια κυρίαρχη Ρωσία και αυτό είναι το κομβικό σημείο στις σχέσεις Μόσχας και Άγκυρας.
