Η Ελλάδα όντας μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, είναι κοινά αποδεκτό ότι αποτελεί την κυρίαρχη χώρα της Βαλκανικής και παράλληλα την χώρα εκείνη στην οποία προσβλέπει η ΕΕ, προκειμένου να τύχει της βοήθειάς της για ένταξη των ταραγμένων Δυτικών Βαλκανίων στους κόλπους της.
Σε αντίθεση με την Τουρκία, η Ελλάδα ως ήπια δύναμη , προβάλλει την ισχύ της μέσω της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας των γειτονικών λαών της στην Βαλκανική χερσόνησο.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού μας στην φίλη και ομόθρησκη Σερβία με σκοπό, την ενθάρρυνση της χώρας για ένταξη της στην ΕΕ αλλά και την οικονομική συνεργασία και περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεών μας, απέφερε καρπούς.
Εκτός της δήλωσης του Προέδρου της Βούτσιτς για προσήλωση της χώρας του στο στόχο ένταξής της στην ΕΕ που ακολούθησε και ευχαριστίες προς την χώρα μας, φαίνεται ότι το πράγμα πήγε ακόμη παραπέρα στον τομέα της ενέργειας, με την Ελλάδα να επιχειρεί να καταστεί ενεργειακός κόμβος για την Σερβία μέσω Σκοπίων.
Ο αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας-Σκοπίων
Μέρος αυτής της προσπάθειας αποτελεί η πρόσφατη απόφαση Αθήνας και Σκοπίων που έλαβαν την τελική επενδυτική απόφαση (23 Νοεμβρίου 2023), για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μήκους 123 χιλιομέτρων. Σε δύο χρόνια θα είναι δυνατή η προμήθεια σε φυσικό αερίου μέσω της Ελλάδας, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της γειτονικής χώρας.
"Η κατασκευή του αγωγού θα ξεκινήσει στις αρχές του 2024 και θα ολοκληρωθεί μετά από ενάμιση χρόνο, στα μέσα του 2025", είχαμε αναφέρει σε προγενέστερο άρθρο μας επισημαίνοντας ότι, "ο εν λόγω αγωγός θα θέσει τις βάσεις για περαιτέρω ολοκλήρωση της αγοράς φυσικού αερίου, στην ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, ενισχύοντας περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακή πύλη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης".
Τρείς περίπου μήνες μετά, ο αγωγός αποκτά άλλη διάσταση, με την Σερβία να μελετά την σύνδεσή της με τον εν λόγω αγωγό, αυξάνοντας την στρατηγική σημασία της Ελλάδας.
Σύμφωνα με Διεθνές ΜΜΕ, που επικαλείται το Ελληνικό ENERGY MAG , "η υπουργός Εξόρυξης και Ενέργειας της Σερβίας Dubravka Đedović Handanović δήλωσε ότι η Σερβία εργάζεται για τη διαφοροποίηση των προμηθειών πετρελαίου της, καθώς η μόνη διαδρομή αυτή τη στιγμή είναι ο πετρελαιαγωγός Adria ή JANAF.
Μέχρι το 2027, η Σερβία και η Ουγγαρία θα κατασκευάσουν έναν κοινό αγωγό πετρελαίου μήκους 128 χιλιομέτρων, ο οποίος θα αυξήσει περαιτέρω την ασφάλεια του εφοδιασμού στα διυλιστήρια και την αγορά της Σερβίας, προσθέτοντας ότι η χώρα του εξετάζει επίσης μια σύνδεση με πηγές πετρελαίου στην Ελλάδα, μέσω του αγωγού Βόρειας Μακεδονίας.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Helleniq Energy Ανδρέας Σιάμισιης είχε επισημάνει τον Νοέμβριο 2023, προαναγγέλλοντας την εξέλιξη, ότι η λειτουργία του εν αγωγού Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, «θα προσφέρει μεγάλα οφέλη και στις δύο πλευρές, ενώ θα συμβάλει σημαντικά και στην ενεργειακή ασφάλεια των Βαλκανίων». Όχι μόνο δηλαδή της Βόρειας Μακεδονίας.
Είχε προσθέσει, μάλιστα ότι «ταυτόχρονα, θα δοθεί στη γείτονα χώρα η δυνατότητα να αναδειχθεί σε σημαντικό περιφερειακό ενεργειακό κόμβο (interconnected energy hub) για κοντινούς προορισμούς, κάτι που θα αναβαθμίσει τη θέση και τον ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή».
Οι εργασίες συντήρησης του αγωγού που έγιναν από την ελληνική εταιρεία, επεκτείνει την ωφέλιμη διάρκεια ζωής του έργου μέχρι τον Ιούνιο του 2051.
Ο αγωγός θα μεταφέρει αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου.
Συγκεκριμένα, μπορεί να μεταφέρει 2,5 εκατ. τόνους αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (ντίζελ, κηροζίνη και βενζίνη) ετησίως. Στη φάση της επικείμενης λειτουργίας του θα μεταφέρει ντίζελ κίνησης.
Και φυσικό αέριο
Η Υπουργός Ενέργειας της Σερβίας, μετά τις διαβουλεύσεις που είχε την Δευτέρα, με την ελληνική αποστολή παρουσία του πρωθυπουργού στο Βελιγράδι, προανήγγειλε και σημαντικές εξελίξεις στις διασυνδέσεις φυσικού αερίου με επίκεντρο ξανά την Ελλάδα.
Όπως είπε η ολοκλήρωση μιας διασύνδεσης φυσικού αερίου με τη Βουλγαρία στα τέλη του περασμένου έτους παρείχε στη Σερβία σύνδεση με πηγές φυσικού αερίου στην περιοχή της Κασπίας, αλλά και με τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, καθιστώντας την Ελλάδα σημαντικό εταίρο στην προμήθεια φυσικού αερίου.
Η Σερβία έχει ήδη συμφωνήσει παραδόσεις 300 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από τον τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη, μόλις η εγκατάσταση τεθεί σε πλήρη λειτουργία, κάτι που αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες, δήλωσε η Handanović στο επιχειρηματικό φόρουμ Σερβίας-Ελλάδας στο Βελιγράδι.
Η Σερβία έχει επίσης συμφωνήσει προμήθειες έως και 400 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από το Αζερμπαϊτζάν έως το 2026, ποσότητα που μπορεί να τριπλασιαστεί μετά τη λήξη της συμφωνίας, υπενθύμισε ο Đedović Handanović, σύμφωνα με δελτίο τύπου του Υπουργείου Μεταλλείων και Ενέργειας.
Σε ότι αφορά άλλες διασυνδέσεις φυσικού αερίου στην περιοχή, σχεδιάζονται δύο ακόμη νέοι αγωγοί, με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Ρουμανία, οι οποίοι θα ολοκληρωθούν πριν από την έναρξη της έκθεσης "EXPO 2027" στο Βελιγράδι."
Τα οφέλη για Ελλάδα-ΕΕ
Σκόπια και Σερβία ενεργειακά θα στηρίζονται από την Ελλάδα, γεγονός που εκτός του οικονομικού οφέλους για τη χώρα μας θα έχει σημαντικά γεωπολιτικά οφέλη για την Πατρίδα μας στην Βαλκανική.
Παράλληλα θα υποβοηθηθελι σημαντικά η προσπάθεια εισόδου της Σερβίας στην ΕΕ, γεγονός που θα τονώσει το αίσθημα ασφάλειάς της, απομακρύνοντας την πιθανότητα πολέμου με το Κόσοβο.
Τα αποσχιστικά κινήματα και η εκμετάλλευση των μειονοτήτων στα Βαλκάνια, ήταν ανέκαθεν στο στόχαστρο της Τουρκίας και της Ρωσίας, για την προώθηση των στόχων και των συμφερόντων τους στα πολύπαθα κράτη της Βαλκανικής.
Η είσοδος στην ΕΕ θα λειάνει τις αντιθέσεις, περιορίζοντας σημαντικότατα την Ρωσική και Τουρκική παρέμβαση στην περιοχή των Βαλκανίων.
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι μόνο μέσω της ένταξης των χωρών της Βαλκανικής στην ΕΕ, θα επέλθει απόλυτη ηρεμία στα βόρεια σύνορά μας, γεγονός που εξυπηρετεί Αθήνα και Βρυξέλλες.
