Η συμφωνία των Πρεσπών ήταν όπως φαίνεται το έναυσμα για αλλαγή των «συνόρων στα Βαλκάνια», σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση Αμερικανού διπλωμάτη που μιλούσε για συγκεκριμένο σενάριο που όπως όλα δείχνουν αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα.
Το Σαντζάκ (Σερβία) ζητά ένωση με τους Αλβανούς μουσουλμάνους του Κοσόβου, βάζοντας "φωτιά" μιας και περιπλέκει συνθήκες του 1918 πάνω στις οποίες βασίζονται πολλές συνθήκες και σύνορα.
Με δεδομένες τις συζητήσεις Κοσοβάρων και Σέρβων για την ανταλλαγή των εδαφών του Πρέσεβο στα νότια της σερβικής δημοκρατίας και της Βόρειας Μιτρόβιτσας, τώρα έχουμε και τους μουσουλμάνους του Σαντζάκ που ζητούν το ίδιο, περιπλέκοντας την όλη κατάσταση, ενώ η Ρωσία παραμονεύει για να επέμβει στην περιοχή λόγω των δικών της συμφερόντων.
Ο ηγέτης των Βόσνιων μουσουλμάνων στο Σαντζάκ, Σουλεϊμάν Ουγκλιάνιν, μίλησε στον δημοσιογράφο της αλβανικής εφημερίδας «Bota Sot» Kushtrim Maliki, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ζητώντας αυτονομία και ένωση του Σαντζάκ με το κράτος του Κοσόβου.
Ο μουσουλμάνος δήμαρχος μίλησε πολύ και για την κατάσταση των ομοϊδεατών του στο Σαντζάκ, οι οποίοι λένε συχνά ότι «αυτό το Σαββατοκύριακο θα πάει για ύπνο η ψυχή μας στο Κοσσυφοπέδιο».
Η πόλη Novi Pazar όπου ο Αλβανός δημοσιογράφος ταξίδεψε για να πραγματοποιήσει αυτή τη συνέντευξη βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη της Μιτρόβιτσα. Για να πάει κάποιος εκεί, διέρχεται την όμορφη λίμνη του Ujman, που συνορεύει με το Σαντζάκ.
Ουγκλιάνιν: Όταν μιλάμε για αυτά τα ζητήματα, πρέπει να πάμε πίσω στην κατάρρευση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, όταν για 50 χρόνια ζούσαμε σε ένα κοινό κράτος, το οποίο αποτελούνταν από έξι δημοκρατίες και δύο επαρχίες και μετά ( 1995) δημιουργήθηκε η Βοσνία.
Όπως γνωρίζετε, εργαζόμασταν για 29 χρόνια στη τότε γιουγκοσλαβική πολιτική σκηνή. Η ικανοποίηση ή η δυσαρέσκειά μας έχει να κάνει με δύο πράγματα.
Οι μουσουλμάνοι είναι αξιοπρεπείς, καλλιεργημένα άτομα, υπεύθυνα και οργανωμένα όπως και όλοι οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί, οι οποίοι ζουν εδώ, αλλά όσον αφορά τις σχέσεις με το κράτος (Σερβία), τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα.
Το Σερβικό κράτος δεν έχει φιλικές σχέσεις με εμάς, το Σαντζάκ είναι κατεχόμενη γη από το 1918, μεταξύ Σερβίας και Μαυροβουνίου.
Η κατάσταση δεν έχει ακόμα επιλυθεί, έχουμε ένα δημοψήφισμα το 1991 στο οποίο εκφράσαμε τότε την επιθυμία μας για την πλήρη πολιτική και εδαφική αυτονομία και το δικαίωμα να προσκολληθούμε είτε στην Βοσνία , είτε στο Κόσοβο.
Ξεκινήσαμε να μιλάμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δυστυχώς η ΕΕ δεν μας βοήθησε σε αυτό το θέμα, ενώ έχουμε συμμετάσχει σε όλες τις διασκέψεις μέχρι τη συμφωνία του Ντέιτον.
Στην συμφωνία του Ντέιτον σταμάτησε η σερβική επιθετικότητα, αλλά η κρίση δεν επιλύθηκε.
Ζήσαμε την απόπειρά του καθεστώτος Μιλόσεβιτς να καταστρέψει τον αλβανικό λαό, ενώ βιώσαμε τις γενοκτονίες σε Σρεμπρένιτσα ,Σαντζάκ.
Το Ντέιτον μπορεί να έβαλε φρένο στη γενοκτονία που έκαναν οι Σέρβοι και οι Μαυροβούνιοι, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα. Εμείς δεν είμαστε ικανοποιημένοι με την κατάσταση και ζητάμε από την ΕΕ και τις ΗΠΑ που ήταν φορείς αυτής της διάσκεψης να δώσουν λύση για το Σαντζάκ με ένωση με το Κόσοβο.
"Bota Sot": Εάν θα έχετε την υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων, θα ζητούσατε σήμερα την ανεξαρτησία του Σαντζάκ ;
Ουγκλιάνιν: Έχουμε το αίτημα μας, και αυτό επιβεβαιώνει ό,τι οι μεγάλες δυνάμεις έχουν κάνει ένα μεγάλο ιστορικό λάθος, μετά το Συνέδριο του Βερολίνου (1918), η Σερβία είναι από την μία πλευρά, το Μαυροβούνιο, από την άλλη πλευρά, η Βοσνία και αυτή από την άλλη πλευρά, ενώ το Σαντζάκ υπήρξε μια επικράτεια με ειδικό καθεστώς.
Οι μεγάλες δυνάμεις έχουν αδικήσει το Σαντζάκ το 1918, όταν σχηματίστηκε το Βασίλειο Σερβίας-Σλοβενίας, και η Σερβία έκανε προσάρτηση το Μαυροβούνιο και με την ευκαιρία αυτή, καταλήφθει το Σαντζάκ. Με μια λέξη, το Σαντζάκ είναι κατεχόμενη γη από το 1918 μέχρι σήμερα.
Οι μεγάλες δυνάμεις έχουν χρόνο για να βελτιώσουν αυτό το λάθος, θα ζητήσουμε από την ΕΕ και τις ΗΠΑ να λύσουν τελικά το καθεστώς του Σάντζακ και των Μουσουλμάνων με δημοψήφισμα για πλήρη πολιτική και εδαφική αυτονομία της περιοχής και προσκόλληση σε άλλο κράτος (Κόσοβο).
"Bota Sot": Ποιες είναι οι σχέσεις σας με τη Δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου, έχετε συνεργασία και ποιες είναι οι περιοχές στις οποίες έχετε περισσότερη συνεργασία.
Ουγκλιάνιν: Είμαστε πολύ τυχεροί που το Κοσσυφοπέδιο είναι ανεξάρτητο, διότι όλοι αυτοί οι Σέρβοι εγκληματίες εκδιώχθηκαν από το Κοσσυφοπέδιο, με την στρατιωτική επέμβαση από την διεθνή κοινότητα το 1999.
Για τους λόγους αυτούς, είναι ευτυχές το γεγονός ότι στην Δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου υπάρχει ελευθερία, ανάπτυξη και διεξάγεται μια φυσιολογική πολυπολιτισμική ζωή.
Το Κοσσυφοπέδιο είναι ένα παράδειγμα διαχείρισης κράτους του σήμερα σεβόμενο τα δικαιώματα των λαών των μειονοτήτων στο μέγιστο βαθμό, καθώς τους επιτρέπει να έχουν τα δικά τους μέσα ενημέρωσης, την δική τους εκπαίδευση στη δική τους γλώσσα», κατέληξε ο ίδιος ο Μουσουλμάνος ηγέτης.
Υπενθυμίζουμε ότι από το 2014 υπάρχουν έντονες φήμες για την δημιουργία "Απελευθερωτικού Στρατού του Σαντζάκ", για αυτόν τον σκοπό.
"Εμείς θέλουμε το Σαντζάκ να γίνει Δημοκρατία. Τίγρεις του Σαντζάκ ενωθείτε" είναι μερικά από συνθήματα που δημοσιεύθηκαν πριν χρόνια σε ιστοσελίδες .
Η αιτία δημιουργίας "Στρατού του Σαντζάκ", είναι η υπεράσπιση της ασφάλειας της περιοχής του Σαντζάκ ως απάντηση στις προειδοποιήσεις εθνικιστών ομάδων Σέρβων τσέτνικ, οι οποίοι έχουν αναγγείλει πολλές φορές ότι θα μεταβούν στο Νόβι Πάζαρ και θα επιτεθούν στους Μουσουλμάνους.
