«Έχω ακραίο υποσιτισμό και δεν μπορούσα να βγάλω γάλα»: στην Κάλμα, η Ανσάφ Όμαρ θρηνεί εδώ κι ενάμισι μήνα τον γιο της, ηλικίας 18 μηνών, που πέθανε από πείνα — όπως δεκάδες άλλα παιδιά σε αυτόν τον καταυλισμό εκτοπισμένων στο Σουδάν.
«Τον πήγα παντού, σε νοσοκομεία, σε κλινικές, αλλά τελικά πέθανε», αφηγήθηκε στο Γαλλικό Πρακτορείο η φοβερά λεπτή Ανσάφ, 34 ετών, που βρήκε καταφύγιο αφού ξέσπασε ο πόλεμος στο Νταρφούρ, το 2003, σε αυτόν τον καταυλισμό, στην περιφέρεια της Νιάλα, στην πρωτεύουσας της επαρχίας του Νότιου Νταρφούρ.
Στην περιοχή αυτή, που συνορεύει με το Τσαντ, οι συνέπειες της πείνας είναι συχνά μοιραίες· όμως και σε όλο το υπόλοιπο Σουδάν, μια από τις πιο φτωχές χώρες στον πλανήτη, το πρόβλημα έχει θεριέψει: τα 15 από τα 45 εκατομμύρια κατοίκους υφίστανται το τρέχον διάστημα υποσιτισμό.
Τρία εκατομμύρια παιδιά ηλικίας μικρότερης των πέντε ετών υφίστανται πολύ σοβαρό υποσιτισμό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ανάμεσά τους, «πάνω από 100.000 παιδιά κινδυνεύουν να πεθάνουν από πείνα αν δεν τους προσφερθεί βοήθεια», προειδοποιεί η Λένι Κίνζλι, υπεύθυνη επικοινωνίας του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ) στο Σουδάν.
Δεν διατρέχουν όλα τα παιδιά στο Σουδάν κίνδυνο να πεθάνουν· όμως το ένα τρίτο από όσα είναι μικρότερα από πέντε ετών έχουν ύψος «κάτω από τον μέσο όρο σε αυτή την ηλικία», και σχεδόν τα μισά έχουν «επίπεδο καθυστέρησης της ανάπτυξης 40%», προειδοποιεί η μη κυβερνητική οργάνωση Alight. Στην Κάλμα και στα περίχωρά της, η οργάνωση βοήθειας κατέγραψε 63 θανάτους παιδιών από πείνα μόνο στα δικά της κέντρα το 2022.
«Πρέπει να επιλέξεις ποιον θα βοηθήσεις»
Στους καταυλισμούς της, που φιλοξενούν 120.000 εκτοπισμένους εξαιτίας του πολέμου που εξαπέλυσε ο Όμαρ ελ Μπασίρ, ο δικτάτορας που ανατράπηκε το 2019, υπήρχε πείνα εξαρχής. Όμως το πρόβλημα γιγαντώθηκε το 2022, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Οκτωβρίου του 2021, που οδήγησε στη διακοπή της διεθνούς βοήθειας.
Την περασμένη χρονιά, καταγράφηκε «μαζική αύξηση των εισαγωγών και των αιτήσεων για υπηρεσίες χορήγησης τροφής επειγόντως» στην Κάλμα, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η επιχειρησιακή διευθύντρια της Alight στο Σουδάν, η Χάιντι Ντίτριχ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Πράσινο φως» για την κατασκευή ναυτικής βάσης για τις ρωσικές ΕΔ στο Πορτ Σουδάν- Με τι αντάλλαγμα; Όπλα & Εξοπλισμό!
Η ΜΚΟ αναφέρει ότι υποδέχθηκε «863 νέες περιπτώσεις παιδιών», αριθμό «αυξημένα κατά 71% από το 2021». Και η αύξηση των περιπτώσεων συνοδεύτηκε από αύξηση των θανάτων, «ήταν 231% περισσότεροι το 2022» μεταξύ των παιδιών ηλικίας άνω των έξι μηνών.
Σε ένα από τα κέντρα της, στην Κάλμα, η Χάουα Σουλεϊμάν, 38 ετών, ελπίζει να βρει κάτι για να ταΐσει το μωρό της. «Στο σπίτι μας δεν υπάρχει τίποτα, συχνά κοιμόμαστε με άδειο στομάχι», εξηγεί.
Τα οικονομικά προβλήματα στο Σουδάν δεν σταματούν να συσσωρεύονται: το εμπάργκο της εποχής του Όμαρ ελ Μπασίρ ακολούθησαν η πανδημία του νέου κορονοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία, που ανέβασε κατακόρυφα τις τιμές των τροφίμων και προκάλεσαν ιδιότυπο ανταγωνισμό πληθυσμών που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια.
Στην πορεία των ετών, το ΠΕΠ αναγκάστηκε να υποδιπλασιάσει το μέγεθος των μερίδων τροφής που διανέμει στους πρόσφυγες και στους εκτοπισμένους στο Σουδάν, λόγω «των περιορισμών στον προϋπολογισμό του», λέει η κυρία Κίνζλι.
Οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας βρίσκονται πλέον μπροστά σε αφόρητο δίλημμα, «πρέπει να διαλέξουμε ποιον θα βοηθήσουμε» — και, κάθε φορά, αυτό «μας ραγίζει την καρδιά».
«Δεν μας αφήνουν να ησυχάσουμε ποτέ»
Εξαιτίας των περικοπών η Νουραλσάμ Ιμπραήμ, 30 ετών, με τα πέντε της παιδιά δεν μπορούν να βασίζονται μόνο στην ανθρωπιστική βοήθεια.
«Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε λίγα χρήματα δουλεύοντας στα χωράφια γύρω από τον καταυλισμό, αλλά τα χρήματα που βγάζουμε δεν μας φθάνουν για να φάμε ούτε μια μέρα», λέει.
Σε μια χώρα σε απόλυτο οικονομικό μαρασμό, με τον πληθωρισμό στα ύψη και την κερδοσκοπία ανεξέλεγκτη, «ακόμα και το ψωμί είναι υπερβολικά ακριβό», προσθέτει.
Όσο για την Ανσάφ Ομάρ, φοβάται ακόμα και να βγει από τον καταυλισμό στην Κάλμα, διότι στην περιοχή ξεσπούν συχνά συγκρούσεις ανάμεσα σε φυλές ή για τη γη. Σε όλη τη χώρα, το 2022 σκοτώθηκαν περίπου 1.000 άνθρωποι σε επεισόδια αυτού του χαρακτήρα, κατά υπολογισμούς του ΟΗΕ.
«Δεν μας αφήνουν να ησυχάσουμε ποτέ όταν βγαίνουμε από τον καταυλισμό να ψάξουμε δουλειά. Γυναίκες βιάζονται, άνδρες σκοτώνονται»...
Κι όλα αυτά για να προσπαθήσει να βγάλει κανείς λιγότερο από ένα δολάριο μεροκάματο στα χωράφια.
