Η αντιπαράθεση σχετικά με την ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων κατά μήκος των συνόρων της Ουκρανίας έχει επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, με το ενδεχόμενο μεγάλης διακοπής στον εφοδιασμό βασικών εμπορευμάτων, από φυσικό αέριο έως σιτάρι.
Στη Βόρεια Αφρική, η κρίση απειλεί τις προμήθειες σιτηρών στα περιφερειακά κράτη, αφού σχεδόν όλες οι χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές σιτηρών εκτός των συνόρων τους.
Η Βόρεια Αφρική περιέχει μακράν τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σιταριού στον κόσμο. Χώρες όπως η Αίγυπτος, η Αλγερία, η Τυνησία και η Λιβύη παράγουν λιγότερο από τη μισή ποσότητα σιτηρών που καταναλώνουν οι πληθυσμοί τους κάθε χρόνο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τι πάει να κάνει με το στρατό στα νησιά του Νείλου ο Σίσι; Οι Ένοπλες Δυνάμεις αναλαμβάνουν την κυριότητα 37 νησιών
Οι εισαγωγές σιτηρών αυτών των χωρών προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα προμηθευτών. Στην κορυφή της λίστας: Ουκρανία και Ρωσική Ομοσπονδία.
Μεγάλοι εξαγωγείς
Η στρατιωτική συσσώρευση γύρω από την Ουκρανία εξελίσσεται σε αναμέτρηση μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με τα κράτη μέλη της Βορειοατλαντικής συμμαχίας να θεωρούν τη ρωσική εισβολή στη γείτονά τους εισβολή κατά πάντων. Καθώς τα τύμπανα του πολέμου χτυπούν στην ανατολική Ευρώπη, ο συναγερμός της επισιτιστικής κρίσης κρούει στη Βόρεια Αφρική.
Η Ουκρανία, η πέμπτη μεγαλύτερη παραγωγός σιταριού στον κόσμο το 2019, εξάγει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της σε κράτη της Βόρειας Αφρικής.
Χώρες όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία ήταν από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ξένες αγορές για ουκρανικό σιτάρι εκείνο το έτος, με την Αίγυπτο να αντιπροσωπεύει μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών σιταριού της Ουκρανίας από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.
Στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, που είναι πιο ευάλωτες σε μια πιθανή ρωσική επίθεση, εμπεριέχεται το μεγαλύτερο μέρος της επίμαχη παραγωγής σιτηρών.
Μεταξύ του περασμένου Ιουλίου και του τέλους Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, η Ρωσία εξήγαγε εκατομμύρια τόνους σίτου και σε κράτη της Βόρειας Αφρικής.
Εάν, λοιπόν, ξεσπάσει πόλεμος, οι ρωσικές εξαγωγές σιταριού είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστούν αρνητικά, ειδικά εάν η σύγκρουση διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Πιθανοί φόβοι από τις επιπτώσεις της κρίσης στις προμήθειες σιτηρών στη Βόρεια Αφρική συμπίπτουν με την προσδοκία ότι η παραγωγή ρωσικού σιταριού θα μειωθεί το 2021-22, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερα των ξηρών και ζεστών καλοκαιριών.
Εν τω μεταξύ, τα σοβαρά επίπεδα ξηρασίας στο μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης της Τυνησίας, της Αλγερίας και του Μαρόκο, αναμένεται επίσης να απαιτήσουν αύξηση των εισαγωγών σιτηρών.
Αυτό συμβαίνει καθώς οι οικονομίες των περιφερειακών κρατών συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται από τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 και την πολιτική αστάθεια που αποτελεί διαχρονικό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή.
Εκατό εκατομμύρια στόματα για τροφή
Ο μακράν μεγαλύτερος εισαγωγέας σιταριού στον κόσμο, η Αίγυπτος αναμένει να επηρεαστεί σοβαρά από πιθανές διακοπές στον εφοδιασμό σιταριού από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Η τεράστια αραβική χώρα, με πληθυσμό 102 εκατομμυρίωνμ εισήγαγε 12,5 εκατομμύρια τόνους σίτου το 2020-2021.
Η Αίγυπτος εργάζεται σκληρά για να αυξήσει τη δική της παραγωγή σιταριού, αλλά η τρέχουσα εξάρτησή της από τις εισαγωγές θα οδηγούσε σε καταστροφικές συνέπειες από την ουκρανική κρίση, είπαν ειδικοί.
«Η Αίγυπτος θα επηρεαστεί βαθιά σε περίπτωση που ξεσπάσει ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», δήλωσε στο Middle East Eye ο Χεσάμ Αμπουλνταχάμπ , μέλος του τμήματος σιτηρών στο εμπορικό επιμελητήριο του Καΐρου. «Το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών σιταριού μας προέρχεται από αυτές τις δύο χώρες».
Η Αίγυπτος έχασε το μεγαλύτερο μέρος της γεωργικής γης της στο πέρας των τελευταίων δεκαετιών λόγω της αστικής εξάπλωσης, καθώς ο πληθυσμός της αυξάνεται και μεγαλώνει. Η εθνική παραγωγή σιταριού ανήλθε σε 9 εκατομμύρια τόνους πέρυσι, αλλά αυτή η παραγωγή καλύπτει λιγότερο από το 50% της τοπικής κατανάλωσης.
Το μεγαλύτερο μέρος του σιταριού χρησιμοποιείται για την παραγωγή ψωμιού για τους Αιγύπτιους. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτό διανέμεται στη συνέχεια στο σύστημα δελτίων διατροφής της χώρας, στο οποίο είναι εγγεγραμμένη η συντριπτική πλειοψηφία της χώρας.
Το ψωμί είναι αναπόσπαστο μέρος της διατροφής των Αιγυπτίων και οι απειλές για προμήθειες από συγκεκριμένους προμηθευτές μπορεί να δελεάσουν την αιγυπτιακή κυβέρνηση να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις. Σχεδόν το 85% των εισαγωγών σιταριού της Αιγύπτου το 2020-2021 προήλθε από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
«Πιστεύω ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να αρχίσει να διερευνά τη δυνατότητα να λαμβάνει εθνικές ανάγκες σιταριού από άλλους προμηθευτές», δήλωσε ο Αμπουλνταχάμπ.
Η κρίση της Τυνησίας
Στην Τυνησία, επίσης, τα οικονομικά προβλήματα είναι πιθανό να επιδεινωθούν από τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και των αντιπάλων της.
Αυτή η χώρα των περίπου 11 εκατομμυρίων κατοίκων έχει βυθιστεί σε πολιτικά προβλήματα από τον Ιούλιο του περασμένου έτους, όταν ο πρόεδρός της, Καΐς Σαγιέντ, απέλυσε το υπουργικό συμβούλιο, διέλυσε το κοινοβούλιο και ανέστειλε το σύνταγμα.
Η Τυνησία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές σιτηρών από άλλες χώρες. Οι εισαγωγές δημητριακών στη χώρα για την περίοδο εμπορίας 2021-2022 προβλέπονται σε μέσο επίπεδο 3,7 εκατομμυρίων τόνων, παρόμοιο με το προηγούμενο έτος.
Το σιτάρι αποτελεί σχεδόν το ήμισυ των συνολικών εισαγωγών δημητριακών της Τυνησίας. Αυτά προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα προμηθευτών, πάνω από τους οποίους είναι η Ουκρανία και η Ρωσία.
Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχει ανησυχία στην Τυνησία για την εντεινόμενη κρίση μεταξύ των δύο κρατών. Η κρίση, είπαν Τυνήσιοι ειδικοί, θα επηρεάσει αρνητικά τις προμήθειες σιτηρών στη χώρα τους.
«Η Ρωσία είναι ο παραδοσιακός σύμμαχος της Τυνησίας όσον αφορά τις εισαγωγές σιταριού», δήλωσε ο Τυνήσιος πολιτικός σχολιαστής Νατζέχ Μισάουι. «Η κυβέρνηση της Τυνησίας έχει ήδη αρχίσει να αναζητά εναλλακτικές λύσεις».
Το έθνος της Βόρειας Αφρικής, το οποίο καλλιέργησε σιτηρά σε 810.000 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης το 2021, παρήγαγε 1,6 εκατομμύρια τόνους σιτηρών εκείνο το έτος, λιγότερο από το ήμισυ των εθνικών του αναγκών.
Αυτό συμβαίνει καθώς οι αγρότες της αραβικής χώρας μένουν μακριά από την καλλιέργεια σιταριού στις γεωργικές εκτάσεις τους λόγω μιας σειράς παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών τιμών που ορίζει η κυβέρνηση για την αγορά των δημητριακών.
Η κλιματική αλλαγή έχει επίσης αντίκτυπο στην ικανότητα της Τυνησίας να παράγει αρκετά τρόφιμα για τους κατοίκους της, με παράγοντες όπως οι ανεπαρκείς βροχοπτώσεις και η ξηρασία να παίζουν ρόλο.
Κακή συγκυρία στην Αλγερία
Η πιθανή κρίση εφοδιασμού έρχεται επίσης σε μια κακή στιγμή για την Αλγερία, ένα άλλο κράτος της Βόρειας Αφρικής που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σιτηρών από άλλες χώρες.
Οι ανεπαρκείς βροχοπτώσεις πέρυσι προκάλεσαν μια εκπληκτική πτώση της τάξης του 40% στην παραγωγή σιτηρών της Αλγερίας, συμπεριλαμβανομένου του σιταριού, που σημαίνει ότι οι αλγερινές αρχές έπρεπε να αναπληρώσουν τις ελλείψεις αυξάνοντας τις εισαγωγές.
Την ίδια χρονιά, η Αλγερία παρήγαγε 3,9 εκατομμύρια τόνους σιτηρών, ενώ εισήγαγε 7 εκατομμύρια τόνους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Νερό το νέο "λάφυρο"! Υδροπολιτικός "πυρετός" Αιγύπτου & Αιθιοπίας-Στα "σκαριά" περιφερειακή σύγκρουση
Έχοντας βασιστεί στο παρελθόν στο ευρωπαϊκό σιτάρι, η Αλγερία το εισήγαγε από τη Ρωσία πέρυσι για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, λόγω αλλαγών στις προδιαγραφές εισαγωγής της.
Οι εισαγωγές σιταριού στην Αλγερία αναμένεται να αυξηθούν σε 8 εκατομμύρια τόνους φέτος, παρόλο που η χώρα αγωνίζεται να μειώσει την εξάρτηση από τις εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης γης στην έρημο.
Στα τέλη Ιανουαρίου, ο Πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν, ζήτησε να αυξηθεί η γεωργική παραγωγή, ειδικά η παραγωγή σιτηρών, θεωρώντας αυτό ένα ζήτημα «εθνικής αξιοπρέπειας».
Ήρθε η ώρα, είπαν Αλγερινοί ειδικοί, καθώς χρειάζονται μέτρα για την αύξηση της τοπικής παραγωγής και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές.
«Το σιτάρι είναι ένα στρατηγικό εμπόρευμα και αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση προσδιορίζει εκατομμύρια δολάρια για εισαγωγές», είπε ο Ραντγουάν Αμπού Χεϊντάλ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Αλγερίου.
«Η κυβέρνηση πρέπει να προετοιμάσει σενάρια για την αντιμετώπιση της διακοπής των προμηθειών».
