Η εκτεταμένη διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία τις προηγούμενες μέρες προκάλεσε ερωτήματα για το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας σε μια περιοχή όπου συνήθως δεν γίνονται διακοπές ρεύματος.
Το blackout της Δευτέρας, ένα από τα χειρότερα που έχουν σημειωθεί ποτέ στην Ευρώπη, ξεκίνησε το απόγευμα και διήρκεσε μέχρι το σούρουπο, επηρεάζοντας δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην Ιβηρική Χερσόνησο. Διακόπηκε η λειτουργία επιχειρήσεων, νοσοκομείων, συστημάτων μεταφορών, δικτύων κινητής τηλεφωνίας και άλλων κρίσιμων υποδομών.
Η πρόεδρος της ισπανικής εταιρείας διαχείρισης δικτύου Red Electrica, Beatriz Corredor, δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν θα ήταν σωστό να συνδεθεί το μαζικό blackout που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία με το υψηλό ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική παραγωγή της χώρας. Δεν σκέφτεται πάντως να παραιτηθεί, πρόσθεσε σε συνέντευξή της στον ραδιοφωνικό σταθμό Cadena SER.
Οι αρχές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας εξακολουθούν να ερευνούν τι ακριβώς προκάλεσε τη βλάβη, αν και έχουν προκύψει κάποιες πληροφορίες. Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχασαν το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής τους ενέργειας νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας. Λίγο μετά τις 12:30 μ.μ. τοπική ώρα, η Ισπανία έχασε 15 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας – ή περίπου το 60% της ζήτησης στη χώρα των 49 εκατομμυρίων κατοίκων, δήλωσε ο πρωθυπουργός Πέτρο Σάντσεθ.
Είχαν προηγηθεί δύο «διακοπές σύνδεσης» ή διακοπή της ηλεκτροδότησης – πριν από τη βλάβη, δήλωσε την Τρίτη ο διαχειριστής του ισπανικού ηλεκτρικού δικτύου Red Eléctrica de España. Ενώ το δίκτυο της Ισπανίας κατάφερε να ανακάμψει από το πρώτο συμβάν, ο διευθυντής λειτουργίας των συστημάτων Eduardo Prieto δήλωσε ότι το δεύτερο ήταν πιο επιζήμιο, καθώς προκάλεσε «μια μαζική, προσωρινή αποσύνδεση».
Περίπου τρεις ώρες πριν από τη διακοπή, οι ανιχνευτές ποιότητας ρεύματος σε σπίτια στην περιοχή της Μαδρίτης έδειξαν προειδοποιητικά σημάδια ασταθούς δικτύου – υπήρχαν μικρές διακυμάνσεις στην τάση γύρω στις 9:30 π.μ. τοπική ώρα, δήλωσε την Τρίτη ο διευθύνων σύμβουλος της Whisker Labs Bob Marshall. Η εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού με έδρα το Μέριλαντ διαθέτει μερικές δεκάδες αισθητήρες σε σπίτια εντός και γύρω από τη Μαδρίτη, δοκιμάζοντας την τεχνολογία για χρήση στην Ευρώπη για την πρόληψη πυρκαγιών σε σπίτια και την παρακολούθηση του δικτύου.
Αντί της κανονικής, σταθερής τάσης, ο Marshall δήλωσε ότι τα δεδομένα δείχνουν ότι υπήρχαν ταλαντώσεις των οποίων η συχνότητα και το μέγεθος αυξήθηκαν τις επόμενες τρεις ώρες. Δεν γνωρίζει τι προκάλεσε την αστάθεια. Γύρω στο μεσημέρι, υπήρξε ένα μεγάλο άλμα στο μέγεθος των διακυμάνσεων, με τη μετρούμενη τάση να ανεβοκατεβαίνει κατά περίπου 15 βολτ κάθε 1,5 δευτερόλεπτο, δήλωσε ο Marshall. «Ο τρόπος με τον οποίο θα ερμήνευα τα δεδομένα μας είναι ότι το δίκτυο αγωνίζεται. Κάτι δεν πάει καλά. Και παρουσιάζει αυξανόμενα σημάδια αστάθειας» είπε.
Τι δεν γνωρίζουμε;
Δεν είναι γνωστό ακριβώς τι προκάλεσε τις διακυμάνσεις της Δευτέρας και το blackout.
«Υπάρχει διάφορα πράγματα που συνήθως συμβαίνουν ταυτόχρονα και είναι πολύ δύσκολο για οποιοδήποτε γεγονός να πούμε ότι «αυτή ήταν η βασική αιτία»», δήλωσε ο Eamonn Lannoye, διευθύνων σύμβουλος του Ινστιτούτου Ερευνών Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ευρώπη.
Ο Lannoye δήλωσε ότι υπάρχει μια σειρά γεγονότων που μπορούν να εξηγήσουν τις δυσλειτουργίες του δικτύου, συμπεριλαμβανομένου ότι οι γραμμές του ηλεκτρικού δικτύου ή οι γεννήτριες απενεργοποιούνται σε ορισμένες τοποθεσίες για συντήρηση. «Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα πραγματικά πολύπλοκο γεγονός, νομίζω ότι είναι δίκαιο να το πούμε», δήλωσε ο Lannoye.
Τι προκαλεί διακοπές ρεύματος;
Οι διακοπές ρεύματος μπορεί να έχουν διάφορες αιτίες, όπως φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστροφές που προκαλούνται από τον άνθρωπο, βλάβες εξοπλισμού, υπερφόρτωση μετασχηματιστών και καλωδίων κ.ο.κ.
Τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι ευαίσθητα στις ανισορροπίες στην ποσότητα της παραγόμενης ενέργειας σε σχέση με αυτή που χρησιμοποιείται. Ο Enric Bartlett, ειδικός σε θέματα ενέργειας και καθηγητής δημόσιας πολιτικής στην ισπανική επιχειρηματική σχολή Esade, παρομοίασε την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης ενός δικτύου με ένα ποδήλατο tandem. «Για να αποφευχθεί η πτώση, όλοι πρέπει να κάνουν πετάλι με τον ίδιο ρυθμό», δήλωσε ο Μπάρλετ.
«Τα ηλεκτρικά δίκτυα είναι μεγάλα διασυνδεδεμένα συστήματα και η σταθερότητά τους σχετίζεται με μια πολύ στενή ισορροπία μεταξύ της παραγωγής και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε η Grazia Todeschini, ερευνήτρια μηχανικός στο King’s College του Λονδίνου.
«Εάν μια περιοχή αποσυνδεθεί, μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε κοντινές περιοχές», είπε, προσθέτοντας ότι ενώ τα δίκτυα έχουν λάβει μέτρα για να περιορίσουν τις επιπτώσεις των διακοπών σε μικρές περιοχές, όταν η ανισορροπία είναι μεγάλη, οι διαταραχές μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα και μακριά.
Οι αρχές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας υποβάθμισαν την ιδέα ότι ευθύνεται κυβερνοεπίθεση. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας δήλωσε ότι θα διεξάγει έρευνα για να βρει την αιτία.
