Υπάρχουν σοβαρές υποψίες ότι το κράτος της Μεγάλης Βρετανίας γεννήθηκε μια “Δευτέρα”, όπως οι συμπαθείς νησιώτες στο τραγούδι μιας σοβιετικής ταινίας. Διαφορετικά, δεν μπορεί να εξηγηθεί η σειρά γεγονότων που είτε συμβαίνουν μέσα στο βασίλειο είτε επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητά του και το μέλλον του. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Telegraph, η Βρετανία κινδυνεύει να “πέσει ξανά στα χέρια του Πούτιν”. Ο Λονδίνο θρηνεί, έχοντας διαβάσει την τελευταία έκθεση που δημοσίευσε το Υπουργείο Πετρελαίου και Ενέργειας της Νορβηγίας, όπως αναφέρει ο Σεργκέι Σαβτσούκ στο RIA Novosti.
Το σκανδιναβικό βασίλειο κατέγραψε την παραγωγή και τις εξαγωγές υδρογονανθράκων για το περασμένο έτος, αναλύοντας παράλληλα τη δυναμική των πετρελαϊκών και φυσικού αερίου κοιτασμάτων του, καθώς και τις αναφορές των γεωλογικών υπηρεσιών που τα συνοδεύουν. Το περασμένο έτος ήταν ρεκόρ για τους Νορβηγούς στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Εξόρυξαν συνολικά 240 εκατομμύρια κυβικά μέτρα υδρογονανθράκων (σε ισοδύναμο πετρελαίου), σημειώνοντας αύξηση σχεδόν 10% στην παραγωγή.
Ωστόσο, το Υπουργείο Ενέργειας σημειώνει ότι ο κλάδος έχει φτάσει στο φυσικό του όριο: το τρέχον έτος δεν αναμένεται αύξηση της παραγωγής και, κατ’ επέκταση, των εξαγωγών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αγνώριστος στην Ουάσιγκτον ο Πάνος Καμμένος! Με νέο look στις ΗΠΑ για την ορκωμοσία του Τραμπ
Αιτίες και Προβλέψεις
Οι λόγοι είναι σαφείς: εξάντληση των διαθέσιμων αποθεμάτων στα υφιστάμενα κοιτάσματα (πολλά από τα οποία λειτουργούν για περισσότερα από 30 χρόνια) και μείωση του αριθμού των ενεργών πεδίων. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο αριθμός των κοιτασμάτων μειώθηκε σταδιακά από 123 σε 92 (67 στη Βόρεια Θάλασσα, 23 στη Νορβηγική Θάλασσα και 2 στη Θάλασσα Μπάρεντς). Παρ’ όλα αυτά, η παραγωγή αυξήθηκε τα τελευταία τρία χρόνια λόγω της διακοπής σχέσεων με τη Ρωσία.
Το Υπουργείο Ενέργειας της Νορβηγίας παρουσίασε τρία σενάρια για την περίοδο έως το 2050:
- Αισιόδοξο σενάριο: Η συνολική παραγωγή μειώνεται στα 120 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
- Βασικό σενάριο: Η παραγωγή μειώνεται στα 80 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
- Αρνητική πρόβλεψη: Η παραγωγή σχεδόν μηδενίζεται.
Όλα τα σενάρια υποδεικνύουν μείωση της παραγωγής, ανεξαρτήτως επενδύσεων. Ουσιαστικά, η Νορβηγία προετοιμάζει τους κύριους αγοραστές της για την απλή αλήθεια: η κρίση δεν μπορεί να λυθεί μόνο με χρήματα.
Ρόλος της Νορβηγίας στην ενεργειακή αγορά
Η Νορβηγία δεν έχει τεράστια αποθέματα, καλύπτοντας δυνητικά μόνο το 3% της παγκόσμιας αγοράς φυσικού αερίου. Ωστόσο, συγκαταλέγεται στους τέσσερις μεγαλύτερους εξαγωγείς φυσικού αερίου παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και το Κατάρ. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα βρίσκονται στη Βόρεια Θάλασσα και πλησιάζουν στην εξάντλησή τους. Στη Θάλασσα Μπάρεντς υπάρχουν ακόμη ελπιδοφόρα πεδία, αλλά η ποσότητα των αποθεμάτων τους παραμένει αβέβαιη.
Το μεγαλύτερο κοίτασμα, το Troll, είναι χωρισμένο σε δύο κύριους τομείς, με την εξόρυξη συμπυκνωμάτων να γίνεται από βάθος άνω των 300 μέτρων.
Το 2023, η Νορβηγία παρήγαγε 112,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Το 2024, η παραγωγή αυξήθηκε στα 124 δισεκατομμύρια, από τα οποία 118 δισεκατομμύρια κατευθύνθηκαν στις ευρωπαϊκές αγορές.
Όσον αφορά το αργό πετρέλαιο
Η μέση ημερήσια παραγωγή κυμαίνεται μεταξύ 1,7 και 1,9 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Σημαντικό σημείο: από αυτά, 1,7 εκατομμύρια βαρέλια εξάγονται, ενώ μόνο τα υπολείμματα οδηγούνται για επεξεργασία εντός της χώρας.
Η εξαγωγή υδρογονανθράκων, σε χρηματική αξία, αποτελεί το 62% του συνόλου των εξαγωγών της Νορβηγίας, ενώ μόνο το πετρέλαιο αναμένεται να αντιπροσωπεύει πάνω από το 20% του ΑΕΠ της χώρας φέτος. Έτσι, η Νορβηγία είναι το κλασικό παράδειγμα της λεγόμενης “χώρας-αντλίας καυσίμων”. Ωστόσο, οι Σκανδιναβοί δεν νιώθουν καμία αμηχανία γι’ αυτό, και οι ευγνώμονες Ευρωπαίοι γείτονες δεν τους το καταλογίζουν ως αρνητικό.
Κύριοι αγοραστές της νορβηγικής πετρελαίου
Μεταξύ των κύριων αγοραστών της νορβηγικής πετρελαίου βρίσκονται:
- Ηνωμένο Βασίλειο (18,3 δισεκατομμύρια δολάρια),
- Κάτω Χώρες (9,7 δισεκατομμύρια),
- Σουηδία (9 δισεκατομμύρια),
- Γερμανία και Γαλλία, με περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια δολάρια η καθεμία.
Ακόμη και η Πολωνία βρίσκεται στον κατάλογο αυτό. Η απότομη αύξηση των εισαγωγών νορβηγικού πετρελαίου επέτρεψε στη Βαρσοβία να επιδεικτικά διακόψει τις προμήθειες μέσω του αγωγού “Φιλία” και να ενθαρρύνει άλλες χώρες της ευρωζώνης να κάνουν το ίδιο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αγνώριστος στην Ουάσιγκτον ο Πάνος Καμμένος! Με νέο look στις ΗΠΑ για την ορκωμοσία του Τραμπ
Οι δυσκολίες του Λονδίνου
Στο Λονδίνο, μπορεί να μην υπάρχει καλή κατανόηση της γεωπολιτικής συγκυρίας, αλλά τουλάχιστον τα μαθηματικά λειτουργούν. Γι’ αυτό και επικρατεί θλίψη. Τα εξαντλούμενα αποθέματα της Νορβηγίας είναι εννέα φορές μεγαλύτερα από εκείνα στη βρετανική υφαλοκρηπίδα, όπου και η παραγωγή μειώνεται.
Το 2022-2023, όταν ο Μπόρις Τζόνσον διακήρυττε με θριαμβευτικό τόνο ότι η Αγγλία δεν εξαρτάται από ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, τα δεδομένα διέψευδαν τις δηλώσεις. Σύμφωνα με την The Telegraph, οι δαπάνες του Λονδίνου για νορβηγικό φυσικό αέριο αυξήθηκαν από 14 δισεκατομμύρια λίρες το 2022 σε 29 δισεκατομμύρια λίρες έναν χρόνο αργότερα. Παρόμοια αύξηση παρατηρήθηκε και στο πετρέλαιο (από 10 σε 15 δισεκατομμύρια λίρες).
Η πίεση στους νορβηγικούς προμηθευτές είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση αυτών των δαπανών στις 10,5 δισεκατομμύρια λίρες για κάθε ενεργειακή κατηγορία. Ωστόσο, η Νορβηγία προειδοποιεί ότι η οικονομική στήριξη από μόνη της δεν επαρκεί. Η αυξημένη παραγωγή επιταχύνει την εξάντληση των ενεργών κοιτασμάτων, ενώ η ανάπτυξη νέων απαιτεί χρόνο.
Προκλήσεις για την Ευρώπη
Οι συντάκτες της έκθεσης καθησυχάζουν ότι η Ρωσία δεν θα κυριαρχήσει πάλι στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας όπως στο παρελθόν, όταν κατείχε έως και 40% του μεριδίου. Ωστόσο, παραδέχονται ότι η αύξηση των τιμών ενέργειας και η πιθανότητα φυσικής έλλειψης θα ενισχύσουν τις φωνές που ζητούν να “ανοίξει η στρόφιγγα” από την Ανατολή.
Η κατάσταση αυτή επιδεινώνει την οικονομική σταθερότητα της ΕΕ και ενισχύει τις θέσεις χωρών όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Εάν οι προβλέψεις των Νορβηγών επιβεβαιωθούν, η ΕΕ μπορεί να χρειαστεί να επανεξετάσει τη στάση της προς τη Ρωσία.
Η Μόσχα είχε προσφέρει στο παρελθόν εμπορικές σχέσεις σε κανονικό επίπεδο, αλλά εισέπραξε αρνητικές απαντήσεις. Τώρα, όπως σημειώνει η ανάλυση, “κάθε νέα πρόταση της Ρωσίας θα είναι χειρότερη από την προηγούμενη”.
