Όταν η Γαλλία και η Γερμανία προχωρούν, όλη η Ευρώπη προχωρά. Όταν δεν το κάνουν, σταματά» ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ το έθεσε πριν χρόνια.
Τι θα έκανε, λοιπόν, ο Σιράκ, ο οποίος πέθανε το 2019, για την τρέχουσα κατάσταση του φημισμένου γαλλογερμανικού κινητήρα που, από την ίδρυση του μπλοκ, έχει τροφοδοτήσει τόσο μεγάλο μέρος του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού εγχειρήματος;
Ο Εμανουέλ Μακρόν διόρισε την Παρασκευή νέο πρωθυπουργό, τον πιστό του κεντρώο σύμμαχό του Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος γίνεται ο τέταρτος πρωθυπουργός της Γαλλίας φέτος και θα έχει το τρομακτικό έργο να προσπαθήσει να συγκροτήσει μια σταθερή κυβέρνηση μετά την κατάρρευση την περασμένη εβδομάδα της πιο βραχύβιας διοίκησης της χώρας από τo 1958.
Εν τω μεταξύ, το έλλειμμα του δημόσιου τομέα της Γαλλίας είναι κοντά στο να ξεπεράσει το 6,1% του ΑΕΠ φέτος, υπερδιπλάσιο από το όριο της ευρωζώνης. Το δημόσιο χρέος είναι 110% του ΑΕΠ και αυξάνεται και οι αγορές ομολόγων αυτό το μήνα βαθμολόγησαν τη Γαλλία ως οριακά λιγότερο φερέγγυα από την Ελλάδα.
Στη Γερμανία, ο διχασμένος κεντροαριστερός συνασπισμός στην εξουσία τα τελευταία τρία χρόνια κατέρρευσε τον περασμένο μήνα κάτω από το βάρος των δικών του ιδεολογικών αντιφάσεων και την πίεση πολλαπλών κρίσεων που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, όποιος γίνει καγκελάριος μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη μεγάλη οικονομία με τις χειρότερες επιδόσεις στον κόσμο που πλήττεται από το υψηλό κόστος ενέργειας και εργασίας καθώς και από τη γραφειοκρατία, τις καταρρέουσες υποδομές και την επιταχυνόμενη ψηφιακή επέκταση.
Η επιβράδυνση με τον βασικό εμπορικό εταίρο, την Κίνα έφερε επίσης πλήγμα στις γερμανικές εξαγωγές, ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία άργησε να αναπτύξει ελκυστικά ηλεκτρικά οχήματα (EV) και τώρα αντιμετωπίζει την απειλή των αμερικανικών δασμών υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Με τη Γαλλία να μην μπορεί να διεξαγάγει νέες βουλευτικές εκλογές μέχρι τον Ιούλιο και τη Γερμανία πιθανότατα χωρίς νέα κυβέρνηση μέχρι τον Ιούνιο, η πολιτική αδυναμία στην κορυφή των δύο χωρών με τη μεγαλύτερη επιρροή της ΕΕ αναπόφευκτα θα δυσκολέψει τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ.
Το Παρίσι και το Βερολίνο θεωρούνται ο βασικός άξονας ισχύος της ΕΕ, που οδηγεί την πολιτική και καθορίζει τα κύρια περιγράμματα της ατζέντας της. Καθώς και οι δύο πρωτεύουσες δεν μπορούν να λάβουν μεγάλες αποφάσεις πολιτικής λόγω έλλειψης ισχυρών, σταθερών κυβερνήσεων, το μπλοκ αντιμετωπίζει πιθανώς μήνες στο βούρκο.
Τα παράλληλα οικονομικά και δημοσιονομικά δεινά των δύο δυνάμεων θα βαρύνουν επίσης την ΕΕ. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του μπλοκ – που αντιπροσωπεύουν το 41% του συνολικού ΑΕΠ της 27-μέλης της ΕΕ – θα συρρικνωθούν οικονομικά το 2025. Την ίδια ώρα, αναμένεται και η δεύτερη θητεία του Τραμπ.
Το πώς κατέληξε σε αυτό δεν είναι πολύ δύσκολο να κατανοηθεί, σημειώνει ο Guardian.
Όταν η γερμανική κυβέρνηση κατέρρευσε τον περασμένο μήνα, οι παρατηρητές έμειναν λιγότερο έκπληκτοι.
«Game over» για τον Σολτς; - Ο οδικός χάρτης για τη Γερμανία μέχρι τις πρόωρες εκλογές
Όταν ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέλυσε τον υπουργό Οικονομικών του, Κρίστιαν Λίντνερ, στις 6 Νοεμβρίου για μια πολύμηνη διαφωνία για τον προϋπολογισμό, προκλήθηκε μια αλυσίδα γεγονότων που οι αισιόδοξοι λένε ότι δίνουν στη χώρα μια ζωτική ευκαιρία για ανανέωση.
«Τολμάμε να επενδύσουμε δυναμικά στο μέλλον μας ως ισχυρή χώρα; Θα εξασφαλίσουμε θέσεις εργασίας και θα εκσυγχρονίσουμε τον κλάδο μας; Διασφαλίζουμε σταθερές συντάξεις, αξιόπιστη υγειονομική περίθαλψη και καλή νοσηλευτική περίθαλψη;», δήλωσε ο Σολτς την Τετάρτη.
Η απόλυση του Λίντνερ άφησε τη Γερμανία με μια συμμαχία μειοψηφίας των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) του Σολτς και των οικολόγους Πράσινους, ικανούς μόνο για την πιο ''πρόχειρη'' χάραξη πολιτικής από τώρα μέχρι τη δημιουργία μιας νέας κυβέρνησης, όπως αναφέρει ο Guardian.
Τη Δευτέρα, αναμένεται η ψήφος εμπιστοσύνης στο γερμανικό κοινοβούλιο για τον Σολτς.
Η απώλεια της ψήφου εμπιστοσύνης είναι ένα διαδικαστικό και απαραίτητο βήμα για να ανοίξει ο δρόμος για πρόωρες εκλογές
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση ανέδειξε το κεντροδεξιό CDU/CSU με 31%, ακολουθούμενο από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) με 18%, το SPD του Σολτς με 17% και τους Πράσινους με 13%. Το FDP και η νέα αριστερή συντηρητική Συμμαχία σημειώνουν και οι δύο ακριβώς γύρω από το όριο του 5% για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Ορισμένοι από τους βουλευτές του έχουν ήδη δηλώσει ότι σχεδιάζουν να υποστηρίξουν τον Σολτς επειδή φοβούνται ότι ο πιθανός επόμενος καγκελάριος, ο Φρίντριχ Μερτς από την κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), θα μπορούσε να βυθίσει τη Γερμανία σε πόλεμο, καθώς υποστηρίζει περισσότερο την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, απ΄ότι κάνει σήμερα ο Σολτς.
Όλα τα μεγάλα κόμματα απέκλεισαν το ενδεχόμενο συνεργασίας με την ακροδεξιά.
«Το τρέχον οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας, στο οποίο η προμήθεια φθηνών ορυκτών καυσίμων και η παραγωγή αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο, φαίνεται ξεπερασμένο – αλλά οι πολιτικοί σπάνια τολμούν να το πουν αυτό ανοιχτά», δήλωσε ο Kai Arzheimer, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς. «Είμαι τουλάχιστον δύσπιστος ότι θα υπάρξει μια πραγματική νέα αρχή στο εγγύς μέλλον».
Το δύσκολο έργο του Μπάιρου
Τα τρέχοντα πολιτικά προβλήματα της Γαλλίας –η χώρα διέρχεται τη χειρότερη περίοδο πολιτικής αστάθειας μέτά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο– προκύπτουν σε μεγάλο βαθμό από την απόφαση του Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο μετά τη βαριά ήττα των κεντρώων δυνάμεών του από την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν στις ευρωεκλογές της άνοιξης.
Στις βουλευτικές εκλογές, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), ένας συνασπισμός αριστερών κομμάτων, από το κυρίαρχο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) έως το ριζοσπαστικό αριστερό France Unbowed (LFI), κέρδισε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών.
Η συμμαχία του Μακρόν νικήθηκε στη δεύτερη θέση και η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (αν και τερμάτισε ως το μεγαλύτερο ενιαίο κόμμα) κατέλαβε την τρίτη θέση. Το Κοινοβούλιο χωρίστηκε σε τρία περίπου ίσα και αντίπαλα μπλοκ – ευρεία αριστερά, κέντρο και δεξιά/ακροδεξιά – κανένα από τα οποία, δεν είχε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Μετά από εβδομάδες διχασμού και άρνησης να διορίσει πρωθυπουργό από την αριστερά, ο Μακρόν χρησιμοποίησε τον Μισέλ Μπαρνιέ, βετεράνο συντηρητικό και επικεφαλής διαπραγματευτή της ΕΕ για το Brexit, που υποστηρίζεται από μια εύθραυστη μειοψηφική συμμαχία κεντρώων και κεντροδεξιών βουλευτών.
Αυτόν τον μήνα, η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση ένωσε τις δυνάμεις της με το αριστερό NFP για να ανατρέψει την κυβέρνηση του Μπαρνιέ σε μια ψηφοφορία μομφής για τον προϋπολογισμό του 2025, ο οποίος περιελάμβανε περίπου 20 δισ. ευρώ (16,5 δισ. £) σε φορολογικές αυξήσεις.
Ο Μπάιρου, ο αντικαταστάτης του, πρέπει να προσπαθήσει να συγκεντρώσει μια πιο σταθερή κυβερνητική πλειοψηφία, πιθανώς να εμπλέκεται κάποια από την κεντροαριστερά – ή τουλάχιστον να εξασφαλίσει ένα «σύμφωνο μη επίθεσης» που δεν θα άφηνε τη νέα κυβέρνηση επιρρεπή στην ίδια ακριβώς απειλή, μια ψήφος δυσπιστίας που υποστηρίζεται τόσο από την αριστερά όσο και από την ακροδεξιά, όπως του Μπαρνιέ.
Η κοινοβουλευτική αριθμητική πάντως παραμένει η ίδια. Ο Μακρόν «φαίνεται να ετοιμάζεται να οικοδομήσει ένα πιο σταθερό κυβερνητικό σύμφωνο με τους Συντηρητικούς, τους Σοσιαλιστές, τους Κομμουνιστές και τους Πράσινους», οι οποίοι «μοιάζουν έτοιμοι να κάνουν συμβιβασμούς και να αποφύγουν μια άλλη κυβέρνηση στο έλεος του RN», δήλωσε ο Rym Momtaz του Carnegie Europe thinktank.
«Αλλά αυτό είναι μόνο μια προσωρινή διόρθωση. Εξακολουθεί να μην έχει λύση για να αντιστρέψει το κύμα δημοτικότητας που απολαμβάνει η Λεπέν από το 2017 και τις σημαντικές πιθανότητες να εκλεγεί πρόεδρος το 2027».
