Ένα πρόγραμμα παρακολούθησης μεγάλης κλίμακας που λειτουργεί κρυφά από το τμήμα πληροφοριών του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών στοχεύει επικριτικούς και ανεξάρτητους δημοσιογράφους που ζουν εξόριστοι στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά, όπως αποκαλύπτεται από εμπιστευτικά έγγραφα που εξασφάλισε το Nordic Monitor.
Τα έγγραφα επιβεβαιώνουν ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρακολουθεί σχολαστικά τους δημοσιογράφους στη Δύση, τους χαρακτηρίζει, συντάσσει λεπτομερείς αναφορές πληροφοριών και παρακολουθεί στενά τις κινήσεις και τις δραστηριότητές τους, όπως αναφέρει η nordicmonitor.com
Η μυστική πρωτοβουλία διαχειρίζεται η μυστική μονάδα του υπουργείου Εξωτερικών, η Διεύθυνση Πληροφοριών και Έρευνας (İstihbarat ve Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü). Αυτή η μονάδα έχει αποκτήσει πρόσθετες εντολές και πόρους αφότου ο Hakan Fidan, ο πρώην επικεφαλής της κύριας υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας, Milli İstihbarat Teşkilatı (MIT), διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών πέρυσι.
Οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από διπλωμάτες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που φαινομενικά λειτουργούσαν υπό διπλωματική κάλυψη για τη ΜΙΤ, για δημοσιογράφους διαδόθηκαν στη συνέχεια σε άλλες τουρκικές κυβερνητικές οντότητες, όπως η Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας (Emniyet) και η Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας, όπως αποδεικνύεται από το χαρτί.
Περιγράφοντας το κριτικό και ανεξάρτητο έργο των δημοσιογράφων ως «μαύρη προπαγάνδα και παραπληροφόρηση», το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε στη μεταδιδόμενη έκθεση πληροφοριών ότι οι δημοσιογράφοι στοχεύουν τουρκικά κυβερνητικά ιδρύματα και δημόσιους αξιωματούχους, προσπαθώντας να τους δυσφημήσουν στα μάτια του κοινού.
Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει αποδεκατίσει τα επικριτικά και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία, κλείνοντας εκατοντάδες μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των κορυφαίων εφημερίδων και ραδιοτηλεοπτικών δικτύων της χώρας και φυλακίζοντας εκατοντάδες δημοσιογράφους την τελευταία δεκαετία. Πολλοί δημοσιογράφοι εγκατέλειψαν την Τουρκία για να γλιτώσουν από αυτή την πρωτοφανή καταστολή των ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, βρίσκοντας καταφύγιο σε δυτικές χώρες και συνεχίζοντας το έργο τους στην εξορία.
Τα λίγα εναπομείναντα μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης στην Τουρκία βρίσκονται υπό αυστηρό έλεγχο από την κυβέρνηση Ερντογάν, καθώς αναγκάζονται να απηχούν καθεστωτικές αφηγήσεις για θεμελιώδη ζητήματα, να τηρούν τις κόκκινες γραμμές που επιβάλλει το γραφείο επικοινωνίας του Ερντογάν και να βαδίζουν προσεκτικά για να αποφύγουν τον κίνδυνο φυλάκισης. Κάτω από αυτές τις άθλιες συνθήκες, η κάλυψη της Τουρκίας από το εξωτερικό παρέχει πολύτιμη εικόνα για το ιστορικό της τουρκικής κυβέρνησης, ρίχνοντας φως στις μυστικές δραστηριότητες του Προέδρου Ερντογάν και των συνεργατών του για τη διατήρηση του αυταρχικού καθεστώτος.
Ένα ανακοινωθέν, που χαρακτηρίστηκε μυστικό στις 2 Δεκεμβρίου 2022, δείχνει ότι οι πληροφορίες διαβιβάστηκαν από το Ίδρυμα V, με μια κωδική ονομασία που πιστεύεται ότι υποδηλώνει το τμήμα πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών, στις 9 Νοεμβρίου 2022. Φέρει την υπογραφή του Salih Yıldırım, αναπληρωτή επικεφαλής του τμήματος αντιτρομοκρατικής στη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας.
Στην ανακοίνωσή του, ο Γιλντιρίμ εξήγησε ότι η Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας ολοκλήρωσε τη δική της έρευνα για τους δημοσιογράφους στις 2 Δεκεμβρίου 2022, μετά τη λήψη πληροφοριών από το υπουργείο Εξωτερικών. Αυτές οι πληροφορίες διαδόθηκαν αργότερα στο αστυνομικό τμήμα της Άγκυρας για να διευκολυνθεί η οικοδόμηση ψευδούς υπόθεσης εναντίον δημοσιογράφων, σε συνεργασία με την εισαγγελία της Άγκυρας.
Ένα άλλο ανακοινωθέν, που υπογράφηκε από τον αρχηγό της αστυνομίας, Engin Aydın, επικεφαλής του αντιτρομοκρατικού γραφείου στο αστυνομικό τμήμα της Άγκυρας, στις 18 Δεκεμβρίου 2023 αποκαλύπτει ότι η αστυνομική μονάδα καταπολέμησης εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο ανατέθηκε να παρακολουθεί και να στοχεύει τον ιστότοπο, τους λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που συνδέονται με δημοσιογράφους .
Το έγγραφο περιελάμβανε τα ονόματα δημοσιογράφων όπως ο Abdullah Bozkurt, ο Levent Kenez και ο Bülent Korucu στη Σουηδία. Cevheri Güven και Sevinç Özarslan στη Γερμανία. Είπε ο Sefa στον Καναδά. και ο Emrullah Uslu και ο Adem Yavuz Arslan στις ΗΠΑ.
Εξώφυλλο έκθεσης της τουρκικής κυβέρνησης που κατατέθηκε για Τούρκους δημοσιογράφους που ζουν στη Σουηδία:
Τα επισυναπτόμενα έγγραφα αναφέρουν ότι περισσότεροι δημοσιογράφοι βρέθηκαν στο στόχαστρο του παγκόσμιου προγράμματος κατασκοπείας που πραγματοποιήθηκε από την κυβέρνηση Ερντογάν, χρησιμοποιώντας ως κάλυψη τις τουρκικές πρεσβείες. Οι Asım Yıldırım, Aydoğan Vatandaş και Mehmet Faruk Mercan στις ΗΠΑ καθώς και ο Tarik Toros στο Ηνωμένο Βασίλειο παρακολουθούνταν επίσης από τις τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Η περιεκτική έκθεση για τους δημοσιογράφους που συνέταξε η μονάδα για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο δείχνει ότι η αστυνομία εξέτασε τους λογαριασμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και προσπάθησε να αναγνωρίσει τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τις φυσικές διευθύνσεις και τους αριθμούς τηλεφώνου που σχετίζονται με τον ιστότοπο και τα προφίλ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, η έκθεση αποκαλύπτει ότι η μονάδα επιχείρησε να παραβιάσει τους λογαριασμούς δημοσιογράφων Twitter (τώρα γνωστοί ως X) εκμεταλλευόμενος τη λειτουργία επαναφοράς κωδικού πρόσβασης.
Τούρκοι δημοσιογράφοι στο Ηνωμένο Βασίλειο έγιναν επίσης στόχοι τουρκικών κυβερνητικών πρακτόρων:
Οι κοινές προσπάθειες του υπουργείου Εξωτερικών και της αστυνομίας διαβιβάστηκαν στη συνέχεια στην Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας, όπου οι αναφορές ενσωματώθηκαν σε συνεχιζόμενες υποθέσεις αντιτρομοκρατίας κατά δημοσιογράφων. Η κυβέρνηση Ερντογάν χρησιμοποιεί συχνά την τακτική να χαρακτηρίζει τους επικριτές και τους αντιπάλους ως τρομοκράτες, ξεκινώντας καταχρηστικές ποινικές έρευνες και δικαστικές διαδικασίες με κομματικά μέλη του δικαστικού σώματος.
Έγγραφα που προέρχονται από το αστυνομικό τμήμα της Άγκυρας παρέχουν μόνο μια μερική ματιά στο εκτεταμένο παγκόσμιο πρόγραμμα κατασκοπείας της Τουρκίας, υποδηλώνοντας ότι η κυβέρνηση Ερντογάν μπορεί να είχε βάλει στο στόχαστρο πρόσθετα μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφους σε ξένες χώρες, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη, λόγω της κριτικής τους για Τουρκία.
Η χρήση των τουρκικών πρεσβειών και προξενείων ως κόμβων πληροφοριών γνώρισε μια αξιοσημείωτη άνοδο μετά την ανάληψη του ρόλου του υπουργού Εξωτερικών από τον Φιντάν το καλοκαίρι του 2023. Ο Φιντάν, ο οποίος προηγουμένως υπηρέτησε ως επικεφαλής της διαβόητης υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας MIT για μια δεκαετία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη των προσπαθειών της κυβέρνησης Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων ψευδούς σημαίας, των εκστρατειών επιρροής και της απαγωγής επικριτών για ανάκριση υπό βασανιστήρια σε άγνωστους μαύρους χώρους.
Ο Φιντάν έφερε μαζί του αρκετούς ανώτερους αξιωματικούς των πληροφοριών από το MIT και τους τοποθέτησε στρατηγικά σε βασικές θέσεις στο υπουργείο Εξωτερικών, αναδιαμορφώνοντας ουσιαστικά τη διπλωματική υπηρεσία σε σημαντικό μηχανισμό πληροφοριών.
Ο Nuh Yılmaz, επί μακρόν βοηθός του Fidan και πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών, έγινε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών. Ενώ εργαζόταν για το MIT, η κύρια εντολή του Yılmaz ήταν να επιβλέπει τουρκικά μέσα ενημέρωσης, να διευθύνει επιχειρήσεις επιρροής μέσω στοιχείων πληροφοριών που είχαν τοποθετηθεί σε διάφορα τουρκικά μέσα ενημέρωσης και να βοηθήσει στη δημιουργία ψευδών αφηγήσεων για την υποστήριξη των στόχων εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Ερντογάν.
Η μυστική μονάδα πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών, η Διεύθυνση Πληροφοριών και Έρευνας, υποβλήθηκε σε αναδιάρθρωση, με τη Φάτμα Τσερέν Γιαζγκάν, μια έμπειρη τουρκική υπηρεσία πληροφοριών, να ορίζεται ως επικεφαλής της. Ο Γιαζγκάν έπαιξε κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία προφίλ Τούρκων πρεσβευτών και διπλωματών, γεγονός που οδήγησε τελικά στη συνοπτική και απότομη απομάκρυνση του ενός τρίτου των Τούρκων διπλωματών από την εξωτερική υπηρεσία το 2016.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν βασίζεται όλο και περισσότερο στις υπηρεσίες πληροφοριών για να διατηρήσει το αυταρχικό του καθεστώς στην Τουρκία, να καταπνίξει τις φωνές που διαφωνούν και να καταστείλει φατρίες της αντιπολίτευσης. Οι αυξημένες προσπάθειες παρακολούθησης και συλλογής πληροφοριών στο εξωτερικό στοχεύουν στον εκφοβισμό των επικριτών και των αντιπάλων στο εξωτερικό, στην καλλιέργεια κλίματος φόβου μεταξύ των τουρκικών κοινοτήτων της διασποράς και στην άσκηση επιρροής στην εξωτερική και εσωτερική πολιτική των χωρών υποδοχής.