Ήταν αργά το μεσημέρι της 31ης Οκτωβρίου όταν το τηλεφωνικό κέντρο του 112 έλαβε κλήση για παροχή βοήθειας σε ένα ζευγάρι Ελβετών ορειβατών/καταρριχητών που είχαν βρεθεί στον πυθμένα του φαραγγιού του Γοργοποτάμου. Το ζευγάρι πραγματοποιούσε κατάβαση φαραγγιού στον Γοργοπόταμο, σε ένα φαράγγι που θεωρείται το πιο δύσκολο στην Ελλάδα και από τα δυσκολότερα στην Ευρώπη για κατάβαση. Από την πρώτη στιγμή τής κλήσης οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής ενημερώθηκαν από το 112 ενώ μέσω της δυνατότητας γεωεντοπισμού που παρείχε η κλήση οι δυνάμεις που συμμετείχαν στην επιχείρηση διάσωσης κατάφεραν να εντοπίσουν άμεσα τους καλούντες ώστε να ξεκινήσουν την επιχείρηση διάσωσης.
Συνολικά μετείχαν 25 πυροσβέστες, ενώ στο σημείο έσπευσαν αμέσως άνδρες της 7ης ΕΜΑΚ (Στερεά Ελλάδα). Παράλληλα, ζητήθηκε συνδρομή από τις όμορες 1η ΕΜΑΚ (Αττική) και 8η ΕΜΑΚ (Θεσσαλία), μέλη των Ορειβατικών Ομάδων Έρευνας και Διάσωσης (Ο.Ο.Ε.Δ.) των οποίων έσπευσαν επί τόπου. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις προσεγγίζουν αρχικά το πλησιέστερο δυνατό σημείο πάνω από το φαράγγι ωστόσο η δύσβατη και απόκρημνη περιοχή τους οδηγεί στη χρήση drones της Πυροσβεστικής ώστε να εντοπίσουν το ζευγάρι. Παρότι οι επίγειες δυνάμεις ήταν σε επιφυλακή και ετοιμότητα για να καταρριχηθούν στο σημείο και να επιχειρήσουν ανέλκυση από εδάφους με σχοινιά, κρίθηκε ότι θα απαιτούνταν πάρα πολλές ώρες. Για το λόγο αυτό ζητήθηκε ταυτόχρονα και συνδρομή από αέρος, η οποία όμως δεν κατέστη εφικτή το ίδιο απόγευμα/βράδυ λόγω συνθηκών (ομίχλη/σκοτάδι).
Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας, ο πιλότος-κυβερνήτης, Χρήστος Κανζέλας ενημερώνεται για το συμβάν. Αφότου κοιτάζει τη διαδρομή, τις συντεταγμένες και τον καιρό, μαζί με τον συγκυβερνήτη Αθανάσιο Τσιμιλέκα, και τους διασώστες, μεταβαίνουν με το Super Puma του Πυροσβεστικού Σώματος στο σημείο. Φτάνοντας ωστόσο αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες της επιχείρησης καθώς το φαράγγι ήταν πολύ στενό και το σημείο όπου βρισκόταν το ζευγάρι πολύ βαθύ.
Η κοπέλα είχε τραυματιστεί στο πόδι ωστόσο και οι δύο ήταν καλά στην υγεία τους καθώς ήταν έμπειροι καταρριχητές, που είχαν μαζί τους τις απαραίτητες προμήθειες και εξοπλισμό και έτσι μπόρεσαν να διανυκτερεύσουν με ασφάλεια στο σημείο, παρά τις αντίξοες συνθήκες. Αφού περνούν 3 φορές με το ελικόπτερο πάνω από το φαράγγι εντοπίζουν το ζευγάρι. «Δυσκολευτήκαμε πολύ γιατί το φαράγγι ήταν πολύ στενό και βαθύ. Απ' ότι θυμάμαι κάναμε 2-3 φορές το φαράγγι πάνω κάτω μέχρι να μπορέσουμε να εντοπίσουμε τους ανθρώπους και είπαμε στην ΕΜΑΚ που ήταν στην περιοχή αν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί τους και να τους πει ότι όταν ακούν το ελικόπτερο και το βλέπουν γιατί ήταν αρκετά μεγάλο το βάθος, να βγάλουν κάτι και να το κουνήσουν ούτως ώστε να μπορέσουμε κι εμείς να τους εντοπίσουμε. Στην τρίτη βόλτα που κάναμε όντως είδαμε κάτι να κουνάνε, ένα κίτρινο αντικείμενο. Μπορέσαμε τους εντοπίσαμε, πήγαμε από πάνω ήταν πολύ στενά, ήταν στον πυθμένα του φαραγγιού οι άνθρωποι. Κατεβάσαμε τους διασώστες με βαρούλκο κάτω καθώς δεν υπήρχε χώρος να προσγειωθούμε. Οι διασώστες πήγαν, βρήκαν τους ανθρώπους τους έφεραν σε ένα σημείο πιο βατό και αφού τους προετοίμασαν επιστρέψαμε πάλι και με τον ίδιο τρόπο τους ανεβάσαμε πάνω», περιγράφει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πιλότος-κυβερνήτης Χρήστος Κανζέλας, ενώ προσθέτει ότι ήταν μία δύσκολη επιχείρηση καθώς το ζευγάρι βρισκόταν στον πυθμένα του φαραγγιού. Στη συνέχεια το ελικόπτερο μεταφέρει το ζευγάρι των Ελβετών στο ελικοδρόμιο του ΚΕΥΠ Λαμίας, απ' όπου παρελήφθησαν από ασθενοφόρο και διακομίσθηκαν στο Νοσοκομείο Λαμίας.
Στο πλευρό των πυροσβεστών για να συνδράμουν το έργο τους έσπευσαν από την πρώτη στιγμή κάτοικοι της περιοχής και έμπειροι ορειβάτες εθελοντές που γνώριζαν το μέρος, μεταξύ των οποίων o ιδιώτης εκπαιδευτής καταρρίχησης Γιώργος Ανδρέου.
Η παραπάνω περίπτωση δεν αποτελεί κάτι ασυνήθιστο για τους φορείς που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που το 112 δέχεται μία τέτοιου είδους κλήση για παροχή βοήθειας προσφέροντας στους αρμόδιους φορείς τη δυνατότητα γεωεντοπισμού με ακρίβεια. Κατά μέσο όρο ο Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης δέχεται 8.000-14.000 κλήσεις ημερησίως, ενώ χιλιάδες είναι και τα μηνύματα που λαμβάνει. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ημέρας για το 112 άνθρωποι που απαρτίζουν την υπηρεσία μιλούν στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την πορεία του 112 στην Ελλάδα αλλά και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των φορέων που ο αριθμός εξασφαλίζει.
«Από το 2020 το 112 μετασχηματίστηκε, έγινε ένα πολυκαναλικό μέσο επικοινωνίας του πολίτη προς τους φορείς αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης και αντίστροφα μέσα από τα γνωστά μηνύματα. Αυτό που δεν ξέρουν οι περισσότεροι πολίτες είναι το εισερχόμενο σκέλος, τη δυνατότητα να μπορεί κάποιος να καλέσει το 112 για παράδειγμα σε ένα τροχαίο εξαλείφοντας έτσι την ανάγκη να μπει στο δίλημμα, να καλέσει την αστυνομία, την Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ. Καλώντας ο πολίτης το 112 ειδοποιεί ταυτόχρονα τέσσερις φορείς, δίνοντας έτσι μία μεγάλη ευκολία. Εκείνη τη στιγμή που μας καλεί ο πολίτης και μόνο όταν μας καλεί ο πολίτης σεβόμενοι την ιδιωτικότητα έχει αναπτυχθεί μία τεχνολογία που μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε την ευρύτερη περιοχή από την οποία μας καλεί και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα με τη χρήση smart phones να μπορούμε να τον εντοπίζουμε με ακρίβεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό ειδικά όταν ο πολίτης δεν γνωρίζει ακριβώς που βρίσκεται, ειδικά σε εκτός αστικού περιβάλλοντος περιοχές, όπου υπάρχουν διάφορα τοπωνύμια, που πολλές φορές δεν είναι γνωστά ούτε στους πρώτους ανταποκριτές. Μία τέτοια τεχνολογία είναι πολύ σημαντική στις περιπτώσεις έρευνας και διάσωσης, είναι εντυπωσιακή και είναι κάτι που προκάλεσε εντύπωση ακόμη και στους ίδιους τους πρώτους ανταποκριτές όταν την ενεργοποιήσαμε πίσω στο 2020. Μάλιστα ήμασταν μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως που το ενεργοποιήσαμε για όλους τους τύπους κινητών συσκευών και μάλιστα το χουμε ενεργοποιήσει και για roamers στην περίπτωση που έχουν android τηλέφωνο», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ανθυποπυραγός στο Πυροσβεστικό Σώμα Βασίλης Καζούκας.
Όπως εξηγεί η ακρίβεια και η δυνατότητα γεωεντοπισμού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο καθώς το 112 έχει κληθεί για διάφορα περιστατικά έρευνας και διάσωσης όπου η τοποθεσία ήταν άγνωστη και καθόλου συγκεκριμένη. «Πέρα απ' αυτό ο γεωντοπισμός δεν εφαρμόζεται στις κλήσεις μόνο από κινητό αλλά και στα μηνύματα», τονίζει ο κ. Καζούκας και προσθέτει ότι στην έναρξη της λειτουργίας του 112 προσπάθησαν να δώσουν έμφαση στα άτομα με αναπηρίες. «Με το 112 μπορείτε να επικοινωνήσετε ταυτόχρονα με SMS. Το SMS αυτό γεωντοπίζεται άρα κάποιο άτομο με αναπηρία μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτό το κανάλι επικοινωνίας, το γραπτό μήνυμα προκειμένου να επικοινωνήσει με το 112», επισημαίνει και προσθέτει ότι στόχος είναι εντός του 2024 να ξεκινήσουν οι πρώτες δοκιμές με βιντεοκλήσεις προκειμένου να μπορούν να καλύψουν περιπτώσεις νοηματικής ενώ «πολύ πριν από τις προθεσμίες που δίνει η ΕΕ να υπάρξει η δυνατότητα για την επικοινωνία με real time text μία άλλη τεχνολογία... Με όποιο καλύτερο μέσο είναι δυνατόν να μπορούμε να επικοινωνούμε με τους πολίτες», υπογραμμίζει ο κ. Καζούκας.
Με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας ο κ. Καζούκας τονίζει ότι το 112 είναι ένα πρότζεκτ που συνεχώς χρειάζεται να είναι σε διαδικασία αναβάθμισης, κάτι το οποίο και συμβαίνει.
«Ένα σύστημα που έχει ξεκινήσει έχει σταματήσει και έχει ξαναξεκινήσει έχει ανάγκη από αναβαθμίσεις, και όταν μιλάμε για τεχνολογίες αιχμής, οι αναβαθμίσεις αυτές δεν μπορούν να σταματάνε», σημειώνει και προσθέτει ότι έχει δοθεί έμφαση στην πολυκαναλική επικοινωνία προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα άτομα με αναπηρία. «Εκτός από τη διαχείριση καθημερινών περιστατικών και κλήσεων με σκοπό την αμεσότερη και καλύτερη διαβίβαση της πληροφορίας προς τους πρώτους ανταποκριτές δίνουμε μεγάλη έμφαση στην πολυκαναλική επικοινωνία προκειμένου να εξυπηρετήσουμε τα άτομα με αναπηρία όπως επίσης πώς μπορούμε καλύτερα να εξυπηρετούμε τους ξενόγλωσσους», τονίζει.
«Προσπαθούμε κάθε κλήση να έχει επιτυχή έκβαση δυστυχώς δεν έχουν όλες, αυτή είναι μία πραγματικότητα. Εμείς προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο από την πλευρά μας αλλά αυτό το οποίο μου δείχνει έναν δρόμο είναι να δούμε πώς μπορούμε αυτές τις τεχνολογίες να τις βελτιστοποιήσουμε πως θα μπορέσουμε να δώσουμε έμφαση και ίσα δικαιώματα στα άτομα με αναπηρία», σημειώνει ο κ. Καζούκας.
Στο «στρατηγείο» του 112 ο υπαστυνόμος, και συντονιστής βάρδιας 112 Ανδρέας Σήψας μαζί με την διασώστρια και μέλος πληρώματος του ΕΚΑΒ Σοφία Αγγελοπούλου, εκτελούν την 24ωρη βάρδια τους. Αποτελούν κάποιους από τους συνδέσμους της ΕΛΑΣ και του ΕΚΑΒ ώστε να αποκρίνονται αμεσότερα και ταχύτερα σε όποιες ανάγκες προκύψουν. Όπως σημειώνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ένα από τα μεγαλύτερα ατού του 112 είναι ότι δίνει τη δυνατότητα στη διαλειτουργικότητα των φορέων, στον από κοινού συντονισμό της αστυνομίας, του Λιμενικού, της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ.
«Αυτό είναι το κύριο κομμάτι και το προσόν του 112 ότι μπορούν να συντονίζονται όλοι οι φορείς, δηλαδή το ΕΚΑΒ, η Αστυνομία, το Λιμενικό και η Πυροσβεστική για ένα συμβάν μαζί. Για παράδειγμα στην περίπτωση ενός τροχαίου ο πολίτης δεν χρειάζεται να καλέσει ξεχωριστά ούτε το 100 ούτε το 166», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Σήψας και προσθέτει: «εάν έχουμε ένα τροχαίο το οποίο περιλαμβάνει και τραυματισμό για το συγκεκριμένο συμβάν εκτός από την τροχαία θα πρέπει να καλέσουμε και το ΕΚΑΒ για να διακομιστεί ο άνθρωπος στο νοσοκομείο. Όταν ο πολίτης καλεί το 112 δεν χάνουμε καθόλου χρόνο. Γίνεται μία συνακρόαση μεταξύ των φορέων όπου κι αν βρίσκεται ο πολίτης, συνεννοούνται οι φορείς μεταξύ τους και γίνεται άμεσα. Δηλαδή με την συνακρόαση δεν χάνεται πολύτιμος χρόνος», και συμπληρώνει ότι στο ίδιο συμβάν μπορεί να χρειαστεί και η Πυροσβεστική αν είναι αναγκαίος ο απεγκλωβισμός του πολίτη, οπότε στην περίπτωση αυτή υπάρχει συνακρόαση και των τριών φορέων.
Αναφορικά με συμβάντα όπως πυρκαγιές και πλημμύρες, όπως σημειώνει ο κ. Σήψας το 112 συμβάλλει καταλυτικά τόσο στην πρόληψη, στην προειδοποίηση και στην ετοιμότητα,σύμφωνα με το protothema.gr. «Το 112 εκτός από το κομμάτι του τηλεφωνικού κέντρου - είναι και το κομμάτι με τα μαζικά προειδοποιητικά μηνύματα τα οποία σε περίπτωση πυρκαγιάς είτε προειδοποιείς τον κόσμο είτε του λες να απομακρυνθεί από ένα σημείο και το πιο σημαντικό προς τα που να απομακρυνθεί μαζικά», υπογραμμίζει.
«Μέσα σε όλον αυτόν τον χαμό που γινόταν το καλοκαίρι, τα συμβάντα στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν σημαίνει ότι σταματάνε γιατί το 112 είναι πανελλαδικό, οπότε πρέπει να διαχειριστούμε όλες τις κλήσεις ανεξάρτητα αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη κρίση», τονίζει ο κ. Σήψας, περιγράφοντας ένα συμβάν με μία έγκυο γυναίκα στην Αττική η οποία έπρεπε επειγόντως να μεταβεί στο νοσοκομείο γιατί γεννούσε. «ΕΚΑΒ και Αστυνομία συνεργάστηκαν επί τόπου μέσω του 112 και της συνακρόασης. Η αστυνομία βοηθούσε ανοίγοντας το δρόμο στο ασθενοφόρο, ώστε να την παραλάβει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα για να μεταβεί η γυναίκα στο πλησιέστερο νοσοκομείο ώστε να μπορέσει να γεννήσει. Μετέβη στο νοσοκομείο και όλα πήγαν καλά. Ήταν κάτι ευχάριστο μέσα στο κακό κλίμα που επικρατούσε το καλοκαίρι«», σημειώνει ο κ. Σήψας.
Από την πλευρά της η κ. Αγγελοπούλου τονίζει: «Από το 112 έχουμε κερδίσει την ταυτόχρονη συνακρόαση όλων των φορέων δηλαδή για ένα έκτακτο περιστατικό που ο κόσμος κινδυνεύει κερδίζεται χρόνος που μπορεί να σώσει ζωές. Οτιδήποτε κι αν είναι αυτό, μπορεί να μην αφορά την αστυνομία αλλά την πυροσβεστική. Μπορεί να αφορά ΕΚΑΒ. Επιπλέον το μήνυμα κρατάει τον κόσμο σε ετοιμότητα, ενημερώνεται άμεσα και είναι σε μία σχετική ετοιμότητα. Ανάλογα με το Σώμα που είμαστε καλούμε και τον ανάλογο φορέα στην περιοχή. Από το 2020 που μπήκε ενεργά το 112 έχουμε αυξητική πορεία ως προς τα περιστατικά, υπάρχει ποικιλία περιστατικών από τα πολύ απλά, όπως πληροφορίες μέχρι τα πολύ σοβαρά», και προσθέτει ότι οι πολίτες χρειάζεται να μάθουν το 112 καθώς κερδίζεται πολύτιμος χρόνος.
