Τι μπορεί να σημαίνει εάν στο επιφανέστερο ίσως περιοδικό διεθνών σχέσεων στις ΗΠΑ ψελλίζεται πως ακόμα και ο Αμερικανικός Στρατός δεν θα ήταν σίγουρο ότι θα μπορούσε να νικήσει τους Ρώσους στην Ουκρανία;
Περίπου 80 χρόνια πριν ο πρόεδρος της εμπόλεμης Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρακαλέσει για βοήθεια από τη Δύση, τον Φεβρουάριο του 1941, ένας συγκινημένος, ηγέτης μιας άλλης χώρας, είχε κάνει ξεκάθαρα το ίδιο.
Με τη πρόταση «δώστε μας τα εργαλεία και εμείς θα κάνουμε τη δουλειά» είχε τελειώσει τον περίφημο λόγο του τον Φεβρουάριο του 1941, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ουίνστων Τσώρτσιλ, ζητώντας όπλα για να αντιμετωπίσει την επιτιθέμενη Γερμανία. Στη πρώτη περίπτωση ήρθε η νίκη, αλλά στη δεύτερη όχι.
Με μια βαρυσήμαντη ανάλυσή του στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Affairs ο Αμερικανός καθηγητής διεθνών και δημοσίων σχέσεων στη Σχολή Διεθνών και Δημοσίων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κολούμπια Στίβεν Μπιντλ, εξηγεί τι συνέβη σε Ουκρανούς και Ρώσους, ώστε να οδηγηθεί στο συμπέρασμα πως ούτε, πιθανώς οι Αμερικανοί θα τα κατάφερναν.
Ούτε οι Ρόμελ και Μανστάϊν δεν τα κατάφεραν
Ποιος θα φανταζόταν το 1940 ότι ο μεγαλύτερος στρατός του κόσμου ο γαλλικός θα κατέρρεε μέσα σε έναν μήνα μετά τη γερμανική επίθεση. Ελάχιστοι, ίσως.
Σύμφωνα με τον Αμερικανός ειδικό, αυτό όμως συνέβη, όπως συνέβη και με τους Αιγυπτίους το 1967 που ηττήθηκαν ταχύτατα από τις Ισραηλινούς, επειδή οι αμυνόμενοι δεν είχαν… άμυνες.
Οι Ρώσοι όμως του 1943, αλλά και του 2023 απέδειξαν ότι μπορούσαν να αντιτάξουν ισχυρή άμυνα μαθαίνοντας πολύ γρήγορα. Οι ρωσικές άμυνες το 2023 ήταν βαθιές, καλά προετοιμασμένες, αντιμετώπισαν εκτεταμένα ναρκοπέδια, υποστηριζόμενες από κινητές εφεδρείες και φρουρές από στρατεύματα που πολέμησαν σκληρά όταν επιτέθηκαν. Οι ανακαλύψεις άμυνων όπως αυτές έχουν αποδειχθεί ιστορικά πολύ δύσκολες ακόμα και για καλά εκπαιδευμένους επιθετικούς με εστιασμένη κύρια προσπάθεια.
Μπορεί η γερμανική Βέρμαχτ του Β’ ΠΠ, να ήταν από τους ικανότερους στρατούς στη σύγχρονη ιστορία, αλλά απέτυχε να διασπάσει τη ρωσική άμυνα στο Κουρσκ το 1943, καθώς ήρθε αντιμέτωπη με βαθιά, καλά προετοιμασμένη σοβιετική άμυνα. Τότε μάλιστα είχε ευφυής ηγήτορες όπως οι Φον Μανστάι και Φον Μόντελ. Το Άφρικα Κορπς του διαβόητου στρατάρχη Έρβιν Ρόμελ απέτυχε να διασπάσει τις βαθιές συμμαχικές άμυνες στο Τομπρούκ της Λιβύης το 1941 παρά την αεροπορική του υπεροχή και ένα σημαντικό πλεονέκτημα στα τανκς, και ο Ρόμελ απέτυχε να σπάσει τις βαθιές συμμαχικές άμυνες στο Αλάμ ελ Χάλφα στην Αίγυπτο το 1942.
«Ιστορικά ήταν πολύ σπάνιο για τους επιτιθέμενους να σπάσουν άμυνες αυτού του είδους. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι συμμαχικοί στρατοί με αεροπορική υπεροχή και συντριπτικά αριθμητικά πλεονεκτήματα εξακολουθούσαν να απέτυχαν ενάντια σε τέτοιες άμυνες»
Οι πετυχημένες επιθέσεις σύμφωνα με τον Μπίντλ απαιτούν έναν συνδυασμό επιθετικής ικανότητας και ενός επιτρεπτικού περιβάλλοντος που έγκειται σε μια λεπτή, εμπροσθοβαρή αμυντική διάταξη ή αμυνόμενους δίχως κίνητρα να κρατήσουν ή να υποστηρίζονται υλικοτεχνικά ή και τα δύο.
Μέχρι το 2023 οι Ρώσοι είχαν μάθει αρκετά από τις αποτυχίες τους για να παρουσιάσουν έναν πολύ πιο σκληρό στόχο μέχρι τότε. Η Ουκρανία δεν διέθετε ούτε δεξιότητες ούτε κίνητρα για να νικήσει στην αντεπίθεση του 2023, και δεν είναι σαφές εάν ακόμη και τα αμερικανικά στρατεύματα θα είχαν επαρκεί ικανότητες ένα έργο τόσο δύσκολο.
Μέχρι τα τέλη της άνοιξης, οι Ρώσοι είχαν υιοθετήσει το είδος της βαθιάς, προετοιμασμένης άμυνας που ήταν πολύ δύσκολο για τους επιτιθέμενους να διαπεράσουν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Έκανε πίσω ο Ζελένσκι και δεν «καρατομεί» τον στρατηγό Ζαλούζνι
Άχρηστα πλην υπερόπλα
Πολλοί απόστρατοι αξιωματικοί και αναλυτές στις ΗΠΑ, φώναζαν εξαρχής να δοθούν σύγχρονα όπλα στους Ουκρανούς, διότι αυτά τα έκαναν τη διαφορά. Κάποτε η γερμανική προπαγάνδα τα αποκαλούσε Wunderwaffe, δηλαδή «υπερόπλα» που θα άλλαζαν την πορεία του Β΄Π.Π.
Ο Στίβεν Μπιντλ όμως και πάλι εξηγεί ότι αυτό δεν θα χάριζε τη νίκη στους Ουκρανούς. Αναμφίλεκτα, η τεχνολογία θα έδινε μεγάλη ώθηση στους Ουκρανούς. Ας φανταστούμε F-16, ATACMS (πύραυλους μεγάλου βεληνεκούς), πανίσχυρα ή άρματα μάχης Abrams και Leopard να ξεδιπλώνονται στα ουκρανικά πεδία μάχης την ίδια περίοδο.
Ακούγεται εντυπωσιακό, αλλά ο Μπιντλ μας λέει να κρατήσουμε μικρό καλάθι, καθώς «η τεχνολογία σπάνια είναι αποφασιστικής σημασίας στον πόλεμο της ξηράς και κανένα από αυτά τα όπλα δεν ήταν πιθανό να μεταμορφώσει την επίθεση του 2023».
Τα παρωχημένα F-16, μια πλατφόρμα 46 ετών, ακόμα και με τις κατάλληλες αναβαθμίσεις τους δεν θα έδιναν στην Ουκρανία αεροπορική υπεροχή με κανέναν τρόπο.
Οι πύραυλοι ATACMS θα επέτρεπαν στην Ουκρανία να χτυπήσει βαθύτερους στόχους -ειδικά στην Κριμαία- αλλά δεδομένου ότι όλα τα όπλα έχουν αντίμετρα, οι Ρώσοι έχουν ήδη αποδειχθεί ικανοί στην αντιμετώπιση των GPS των ATACMS.
Ο δε ελαφρύς εκτοξευτής πολλαπλών ρουκετών HIMARS πλέον δεν είναι τόσο αποτελεσματικός, καθώς οι Ρώσοι έχουν μειώσει την εξάρτησή τους από μεγάλους κόμβους εφοδιασμού εντός της εμβέλειας του όπλου, ενώ έχουν μάθει να μπλοκάρουν τα σήματα GPS που χρησιμοποιούν τόσο τα ATACMS όσο οι HIMARS.
Τα δε καταπληκτικά αμερικανικά άρματα μάχης Abrams ή τα γερμανικά Leopard 2, που σημείωσαν καλές επιδόσεις, δεν αποδείχτηκαν άτρωτα υπερόπλα σε καμία περίπτωση. Όπως συμβαίνει με όλα τα άρματα μάχης, εξαρτώνται από στενό συντονισμό συνδυασμένων όπλων πεζικού, πυροβολικού και μηχανικού για να επιβιώσουν στο πεδίο της μάχης και χρειάζονται εκτεταμένη υποδομή υποστήριξης για να συντηρηθούν στη μάχη. Ε, οι Ουκρανοί τέτοια υποδομή δεν τη διαθέτουν.
«Η εμπειρία του πολέμου στην Ουκρανία δείχνει ελάχιστα στοιχεία για οποιαδήποτε νέα εποχή που η τεχνολογία καθορίζει την αμυντική κυριαρχία» σημειώνει ο Μπίντλ.
Οι Ουκρανοί του 2023 δεν είναι οι Βρετανοί του 1943
Αλλά ας υποθέσουμε ότι οι Ουκρανοί παραλαμβάνουν αυτά τα υπερόπλα σε μεγάλους αριθμούς. Οι Γερμανοί είχαν σοκάρει τους Συμμάχους το 1944 όταν έστειλαν στους ουρανούς το τρομακτικό μαχητικό Messerschmitt Me 262, το πρώτο αεριωθούμενο στην ιστορία. Ωστόσο, πέραν των άλλων, οι Γερμανοί δεν είχαν… έμπειρους πιλότους, να τα πιλοτάρουν, λόγω των μεγάλων απωλειών μετά από 5 έτη πολέμου.
Πριν βρεθεί στο πεδίο της μάχης ένας Βρετανός πεζικάριος στον Β΄ΠΠ λάμβανε εκπαίδευση 22 εβδομάδων το λιγότερο. Ενώ σήμερα οι Ουκρανοί μετά από 5 εβδομάδες εκπαίδευσης καλούνται να αντιμετωπίσουν τον ρωσικό στρατό.
Έτσι, «οι ταξιαρχίες που η Ουκρανία δεσμεύτηκε για την καλοκαιρινή επίθεση ήταν κυρίως άπειροι σχηματισμοί που έλαβαν μόλις πέντε εβδομάδες δυτικής εκπαίδευσης πριν από την επιχείρηση» λέει ο Μίντλ.
Εάν λάβουμε υπόψιν ότι οι Ουκρανοί αξιωματικοί διέσπειραν τις εν πολλοίς άπειρες δυνάμεις τους σε πολλά περιμετρικά μέτωπα, αδυνατίζοντας τις γραμμές άμυνας τότε καταλαβαίνουμε γιατί το Κίεβο στερήθηκε της δυνατότητας να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τα όπλα που είχε στη διάθεσή του.
Ούτε οι Αμερικανοί θα τα κατάφεραν
Έτσι, ο Μπιντλ είναι πεπεισμένος ότι η ανθεκτικότητα της βαθιάς, προετοιμασμένης άμυνας στον σύγχρονο πόλεμο θα καταστήσει πολύ δύσκολο για την Ουκρανία να επιτύχει μια αποφασιστική νίκη σύντομα.
«Η δυσκολία του επιθετικού ελιγμού το 2023 δεν ήταν προϊόν κάποιας ριζοσπαστικής νέας τεχνολογίας και είναι απίθανο κάποια ριζοσπαστική νέα τεχνολογία να την ανατρέψει» ενώ η προσαρμογή των Ρώσων και η «πανταχού παρουσία κάλυψης και απόκρυψης στη στεριά περιορίζουν την ικανότητα των νέων όπλων να διατρέχουν ισχυρές άμυνες, και η άμυνα της Ρωσίας είναι τώρα αρκετά ισχυρή».
Έτσι, τα παραδείγματα του παρελθόντος χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε τυχόν απόπειρα επανάληψή τους. Η συντριβή του Ιράκ μέσα σε 100 ώρες από τους Αμερικανούς το 1991, η κατάρρευση των Γάλλων το 1940 ή συντριβή των Αιγυπτίων σε έξι μέρες το 1967 από το Ισραήλ βασίστηκαν σε μια βασική προυπόθεση: Έναν παθητικό αντίπαλο με αδύναμες άμυνες ο οποίος αποτέλεσε βορά ενός επιτιθέμενου που δαπάνησε στην εκπαίδευση, τον εξοπλισμό και τη προετοιμασία των αξιωματικών.
Οι Ρώσοι, όμως δεν ήταν έτσι ούτε το 1943 ούτε το σήμερα, έχοντας αναγκάσει του Ουκρανούς να ματώνουν σε έναν πόλεμο φθοράς που σίγουρα είναι περισσότερο εις βάρος της χώρας τους.
Οι άμυνές τους στην Ουκρανία ήταν τέτοιου επιπέδου που ακόμα και ο πανίσχυρος Αμερικανός δεν είναι ξεκάθαρο εάν κατάφερνε να τις διαπερέσει υποστηρίζει ο Μπίντλ, ο οποίος είναι πεπεισμένος πως δεδομένων αυτών ο σημερινός στρατός των ΗΠΑ δεν είναι φτιαγμένος για να αντέξει απώλειες τύπου Ουκρανίας, όπως οι Ρώσοι.
Σε έναν πόλεμο που η κάθε πλευρά έχει χάσει από 170.000 προσωπικό, με την Ουκρανία να έχει απωλέσει 2.900 τανκς, τη στιγμή που όλα Abrams των ΗΠΑ ανέρχονται σε 10.000 άρματα, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να σταθούν εύκολα.
«Η παραγωγή ακριβών όπλων στους αριθμούς που απαιτούνται για τη διατήρηση των απωλειών σε κλίμακα Ουκρανίας θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή» τονίζει ο ειδικός ενώ αναρωτιέται «πώς θα αντικαταστήσουν οι ΗΠΑ τον σημερινό επαγγελματικό προσωπικό μακροχρόνιας θητείας ενόψει των απωλειών σε επίπεδο Ουκρανίας;»
«Η ποιότητα είναι απαραίτητη για την [εκμετάλλευση] ευκαιρίας, αλλά μπορεί να είναι ανεπαρκής από μόνη της για την επιτυχία» καταλήγει.
