Ένα «μακροπρόθεσμο δάνειο» των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα είχε εξετάσει ο Τόνι Μπλερ με απώτερο σκοπό να εξασφαλίσει υποστήριξη για μια προσφορά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου 2012 όπως αποκαλύπτουν πρόσφατα έγγραφα.
Είκοσι χρόνια πριν ο Ρίσι Σούνακ ακυρώσει τη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, για το ιδιοκτησιακό ζήτημα των γλυπτών, η Ελλάδα πίεζε τον Μπλερ, τον τότε πρωθυπουργό, για μακροπρόθεσμο δάνειο, παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας.
Η επιστροφή των μαρμάρων, που ελήφθησαν από τον 2.500 ετών Παρθενώνα –το μεγαλύτερο σωζόμενο μνημείο της κλασικής Ελλάδας– από τον Σκωτσέζο συνομήλικό Λόρδο Έλγιν, ήταν ένα μακροχρόνιο αίτημα των Ελλήνων.
Το ελληνικό σχέδιο «επανένωσης» ήταν να τοποθετηθούν σε ένα σχεδιασμένο ειδικά κατασκευασμένο μουσείο της Ακρόπολης – «με θέα τον ιερό βράχο από τον οποίο προέρχονταν» – εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με πρόταση που δόθηκε στον Μπλερ από τότε. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης σε συνάντηση τον Οκτώβριο του 2002, αποκαλύπτει ο Guardian.
Σύμφωνα με το newpost.gr, η θέση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν ότι ήταν θέμα αποκλειστικά των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου . Και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Τέσα Τζόουελ, είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ ότι οποιοδήποτε δάνειο θα ήταν σε «μακροπρόθεσμη, πράγματι μόνιμη» βάση.
Με το Λονδίνο, ωστόσο, να σκέφτεται να διεκδικήσει τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012 και την η Ελλάδα να έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το 2003 και να είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η σύμβουλος πολιτικής πολιτισμού του Μπλερ, Σάρα Χάντερ, του έγραψε τον Απρίλιο του 2003 ότι υπήρχαν «καλοί λόγοι για να αλλάξει στάση », και να «ενθαρρύνει» κατ’ ιδίαν και δημοσίως το Βρετανικό Μουσείο να βρει έναν «συμβιβασμό».
Τι συνέστησε στον Μπλερ η σύμβουλός του
«Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη – με το επιχείρημα για ένα δάνειο αντί για την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας – και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του Βρετανικού Μουσείου να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς», έγραψε, σύμφωνα με έγγραφο που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή από τα Εθνικά Αρχεία της Βρετανίας.
«Τα Γλυπτά [του Παρθενώνα] θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό ατού στην ψηφοφορία της ΔΟΕ [Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής] για μια διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012. Η δημοσιότητα που θα συνόδευε αυτή την κίνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ελληνική υποστήριξη και να βοηθήσει στη συγκέντρωση ενός ευρέος φάσματος άλλων ψήφων της ΔΟΕ, αν και θα έπρεπε να προφυλαχτούμε από άλλα έθνη που ζητούν αμοιβαίες ενέργειες».
Η Χάντερ πρόσθεσε ότι ο Ντέιβιντ Όουεν, πρώην υπουργός Εξωτερικών και ηγέτης του SDP, είχε προτείνει να καταλήξουν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Βρετανίας σε μια συμφωνία κοινής χρήσης. Και συνέχισε: «Φαίνεται λογικό: η ορθολογική χάραξη πολιτικής ευνοεί τους Έλληνες. Αλλά αυτή δεν είναι μια επιλογή που εμπίπτει στις αρμοδιότητές μας: μόνον το ΔΣ του Bρετανικού Mουσείου έχει τη θεσμοθετημένη εξουσία να συνάπτει δάνειο και η εκκίνηση μιας άσκησης κυβερνητικής πειθούς στην 250η επέτειο του Βρετανικού Μουσείου θα αντιμετωπίσει αντίσταση και μεγάλη αγωνία».
Η Χάντερ ρώτησε τον Μπλερ αν πρέπει να διερευνήσει το θέμα και εκείνος στην ιδιόχειρη απάντησή του στο περιθώριο σημείωσε: «Ναι. Γιατί να μην βάλουμε τον Ντέιβιντ Όουεν επικεφαλής αυτής της διαπραγμάτευσης; Θα τόνωνε το προφίλ του, διαθέτει επιρροή και πιθανότατα θα μπορούσε να βοηθήσει με το BM κρατώντας το παράλληλα σε κάποια μικρή απόσταση από την κυβέρνηση».
Ο Όουεν σε προηγούμενο σημείωμά του προς την προεδρία της κυβέρνησης, το οποίο διαβιβάστηκε στον Μπλερ, ανέφερε ότι του είχαν πει «ότι η ΔΟΕ ζητά τη γνώμη της φιλοξενούσας εκτενώς σχετικά με την καταλληλόλητα των μελλοντικών υποψηφίων και δεν θα ήταν δύσκολο να πειστούν οι Έλληνες να υποστηρίξουν ένα αίτημα του Λονδίνου για το 2012 ως αντάλλαγμα…»
Ωστόσο, ο Άντριου Άντονις, τότε επικεφαλής του τμήματος χάραξης πολιτικής της Ντάουνινγκ Στριτ, προειδοποίησε σε ιδιόχειρο σημείωμα ότι: «αυτό το θέμα χρειάζεται πολύ προσεκτικό χειρισμό: ας μιλήσουμε. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κινηθούμε μέχρις ότου ξεκαθαρίσει τι θα κάνουμε για την υποψηφιότητά μας».
Τελικά το Μουσείο της Ακρόπολης ολοκληρώθηκε μόλις το 2007 και όπως γίνεται κατανοητό δεν έγινε καμία προσέγγιση του Λόρδου Όουεν για να διαπραγματευτεί οποιοδήποτε δάνειο των Γλυπτών του Παρθενών στην Ελλάδα.
