"Βρισκόμαστε σε μια αποφασιστική φάση του πολέμου", δήλωσε σε συνέντευξή του στην Handelsblatt. "Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να παράσχουμε στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζεται για να νικήσει". Η στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας είναι ο ταχύτερος δρόμος προς την ειρήνη, είπε.
Ο Στόλτενμπεργκ εξήρε την απόφαση του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς (SPD) να εξοπλίσει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις με οχήματα μάχης πεζικού Marder. Στη συνάντηση των συμμάχων στη βάση των ΗΠΑ στο Ραμστάιν στις 20 Ιανουαρίου, θα πρέπει τώρα να ληφθούν περαιτέρω αποφάσεις. "Οι πρόσφατες υποσχέσεις για εξοπλισμό βαρέως πολέμου είναι σημαντικές - και αναμένω περισσότερες στο εγγύς μέλλον".
Σχετικά με τον κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης, στον οποίο είχε επανειλημμένα αναφερθεί ο Σολτς, ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε: "Ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικών όπλων είναι χαμηλός". Η Κίνα και άλλες χώρες έστειλαν στη Ρωσία το μήνυμα ότι "δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα".
Παράλληλα, ο Στόλτενμπεργκ τάχθηκε υπέρ της κριτικής εξέτασης των κινεζικών επενδύσεων και προειδοποίησε για την εξάρτηση: "Δεν πρέπει να επαναλάβουμε το λάθος που κάναμε με το ρωσικό φυσικό αέριο".
Aναλυτικά, η συνέντευξη του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ στην Handelsblatt έχει ως εξής:
Κύριε Στόλτενμπεργκ, μετά από σχεδόν ένα χρόνο πολέμου, η εξάντληση εξαπλώνεται και στις δύο πλευρές. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα ειρήνης;
Αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε να τελειώσει σήμερα. Ο πρόεδρος Πούτιν το ξεκίνησε και μπορεί να το σταματήσει ανά πάσα στιγμή. Αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν θέλει την ειρήνη. Δεν έχει αλλάξει τους στόχους του. Θέλει να υποτάξει την Ουκρανία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να προετοιμαστούμε για μια μακρά σύγκρουση και να συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία εξαρτάται από τις προμήθειες της Δύσης, αλλά οι αποθήκες των χωρών του ΝΑΤΟ αδειάζουν. Ποιος θα ξεμείνει πρώτος από πυρομαχικά - η Δύση ή η Ρωσία;
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν καταστήσει σαφές ότι θα στηρίξουν την Ουκρανία για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί. Τα κράτη - μέλη της συμμαχίας έχουν αντλήσει από τα δικά τους αποθέματα για το σκοπό αυτό, αλλά τώρα αυξάνουν και την παραγωγή. Το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε επαφή με τις κυβερνήσεις και την αμυντική βιομηχανία, συντονίζει και υποστηρίζει. Συνάντησα τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, ο οποίος θέλει να ενισχύσει τη γερμανική παραγωγή όπλων. Η Νορβηγία και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ ανακοινώνουν τώρα ολοκληρωμένες νέες συμβάσεις με κατασκευαστές πυρομαχικών.
Στις 20 Ιανουαρίου, οι υποστηρικτές της Ουκρανίας θα συναντηθούν στην αμερικανική αεροπορική βάση στο Ραμστάιν. Τι ελπίζετε;
Αναμένω ότι θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε νέα στρατιωτική βοήθεια. Χαιρετίζω ιδιαίτερα την απόφαση της Γερμανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών να προμηθεύσουν τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού. Όπως και η δέσμευση της Γαλλίας για ελαφρά άρματα μάχης. Είμαι βέβαιος ότι και άλλοι σύμμαχοι θα ανακοινώσουν νέα βοήθεια στο Ραμστάιν.
Οι αναφορές έρχονται πυκνά και γρήγορα. Οι Βρετανοί θέλουν να προμηθεύσουν βαριά δυτικά άρματα μάχης. Πρέπει να κινηθεί τώρα και η Γερμανία;
Βρισκόμαστε σε μια αποφασιστική φάση του πολέμου. Βιώνουμε σκληρές μάχες. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να παράσχουμε στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζεται για να νικήσει και να συνεχίσει να είναι ανεξάρτητο έθνος. Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά η στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας είναι ο ταχύτερος δρόμος προς την ειρήνη.
Η Ουκρανία έχει από καιρό καταστήσει σαφές ότι χρειάζεται άρματα μάχης, όπως το γερμανικό Leopard 2, για να ανακτήσει το έδαφός της.
Σωστά. Αυτό έχει ειπωθεί και στους συμμάχους του ΝΑΤΟ και θα είναι ένα από τα θέματα που θα συζητήσουμε στο Ράμσταϊν. Η Ουκρανία θα εκπροσωπηθεί εκεί. Οι πρόσφατες υποσχέσεις για εξοπλισμό βαρέως πολέμου είναι σημαντικές - και αναμένω κι άλλες στο εγγύς μέλλον.
Δεν υπάρχουν πλέον κόκκινες γραμμές στη βοήθεια για τα όπλα;
Βλέπουμε ότι οι Σύμμαχοι προμηθεύουν όλο και περισσότερο προηγμένα συστήματα. Η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν συστοιχίες Patriot για την αεράμυνα, ο Καναδάς NASAMS - προηγμένους πυραύλους επιφανείας-αέρος. Αλλά επιτρέψτε μου να τονίσω: Όσο σημαντικό είναι να παραδίδονται νέα συστήματα, άλλο τόσο σημαντικό είναι να διασφαλιστεί ότι τα ήδη παραδοθέντα συστήματα παραμένουν λειτουργικά. Η Ουκρανία χρειάζεται συνεχή προμήθεια πυρομαχικών, ανταλλακτικών και υπηρεσιών συντήρησης.
Πώς εκτιμάτε τον κίνδυνο κλιμάκωσης; Ο Πούτιν έχει απειλήσει με πυρηνικά πλήγματα.
Δεν έχουμε ακούσει τέτοιου είδους πυρηνικές απειλητικές χειρονομίες από τη Ρωσία τις τελευταίες εβδομάδες. Ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικών όπλων είναι χαμηλός. Ταυτόχρονα, όμως, οι συνέπειες θα ήταν τόσο εκτεταμένες που παρακολουθούμε στενά τι θα κάνει η Ρωσία. Έχουμε καταστήσει σαφές ότι η χρήση πυρηνικών όπλων θα άλλαζε ριζικά τη φύση της σύγκρουσης και θα είχε σοβαρές συνέπειες για τη Ρωσία. Ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να διεξαχθεί.
Παίζει η Κίνα εποικοδομητικό ρόλο στην προσπάθεια αποτροπής μιας πυρηνικής κλιμάκωσης;
Η Κίνα και άλλες χώρες έστειλαν το μήνυμα ότι τα πυρηνικά όπλα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Είναι σημαντικό ότι αυτό συνέβη.
Η Κίνα αναφέρεται για πρώτη φορά στη νέα στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ. Μήπως το ΝΑΤΟ δεν έχει αρκετά να κάνει με την αποτροπή της Ρωσίας;
Η Κίνα δεν είναι εχθρός του ΝΑΤΟ, αλλά αποτελεί πρόκληση για την ασφάλεια, τα συμφέροντα και τις αξίες μας. Επειδή η Κίνα δεν μοιράζεται τις δημοκρατικές μας αξίες. Βλέπουμε την Κίνα να επανεξοπλίζεται, να επενδύει σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και να αυξάνει τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών της. Την βλέπουμε να ασκεί πίεση σε γειτονικά κράτη και να απειλεί την Ταϊβάν. Και πώς καταστέλλει τα δημοκρατικά δικαιώματα στο Χονγκ Κονγκ και πώς αντιμετωπίζει τις μειονότητες. Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στην ασφάλειά μας.
Ωστόσο, η αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ είναι ο Ατλαντικός, όχι ο Ειρηνικός.
Είμαστε μια περιφερειακή συμμαχία και θα παραμείνουμε μια περιφερειακή συμμαχία. Αλλά η Κίνα έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό στον κόσμο. Η Κίνα είναι παρούσα στην Αρκτική, στη Μεσόγειο, στην Αφρική, είναι δύναμη στον κυβερνοχώρο και προσπαθεί να ελέγξει κρίσιμες υποδομές στην Ευρώπη. Σκεφτείτε τη συζήτηση γύρω από το 5G...
...την πέμπτη γενιά κινητών επικοινωνιών.
Είναι πλέον σαφές στους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά ποιος εξοπλίζει τα δίκτυα 5G. Το 5G δεν είναι ένα καθαρά εμπορικό ζήτημα- πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι πτυχές της ασφάλειας.
Προφανώς, αυτή η διαπίστωση δεν έχει φτάσει μέχρι το Βερολίνο. Σύμφωνα με μελέτη, το 59% των εξαρτημάτων των ραδιοδικτύων 5G της Γερμανίας προέρχεται από την Huawei, την αμφιλεγόμενη κινεζική εταιρεία τεχνολογίας.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να συμφιλιωθούν τα οικονομικά συμφέροντα και τα συμφέροντα ασφαλείας. Αλλά ο κίνδυνος να εξετάζουμε μόνο την εμπορική πλευρά είναι κάτι που όλοι γνωρίζουν σήμερα. Το ΝΑΤΟ έχει εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία κρίσιμων υποδομών - είτε πρόκειται για αεροδρόμια είτε για δίκτυα 5G.
Μήπως πρέπει να αμφισβητήσουμε εκ βάθρων την οικονομική μας σχέση με την Κίνα;
Φυσικά θα συνεχίσουμε να εμπορευόμαστε με την Κίνα, αλλά δεν πρέπει να επαναλάβουμε το λάθος που κάναμε με το ρωσικό φυσικό αέριο. Η υπερβολική εξάρτηση από ένα αυταρχικό καθεστώς για την προμήθεια πρώτων υλών ή κρίσιμων αγαθών μας καθιστά ευάλωτους. Η εισαγωγή φυσικού αερίου από τη Ρωσία δεν ήταν μόνο ένα οικονομικό ζήτημα, όπως βλέπουμε τώρα με τον πρόεδρο Πούτιν να χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως όπλο. Τώρα το θέμα είναι να μην κάνουμε το ίδιο λάθος με άλλα αυταρχικά κράτη. Δεν πρέπει να αφορά μόνο τα κέρδη.
Τι πρέπει να γίνει;
Τρία πράγματα. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την εξάρτηση σε κρίσιμα αγαθά και πρώτες ύλες. Δεν θα πρέπει επίσης να εξάγουμε βασικές τεχνολογίες που αυτά τα κράτη μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν για να μας απειλήσουν. Και πρέπει να διατηρήσουμε τον έλεγχο των κρίσιμων υποδομών. Δεν υπάρχουν σαφείς γραμμές εδώ, πρόκειται πάντα για μια ισορροπία μεταξύ οικονομίας και ασφάλειας. Είναι όμως απολύτως σαφές ότι τα ζητήματα αυτά δεν πρέπει να εξετάζονται μόνο από εμπορική άποψη. Και η ευθύνη γι' αυτό δεν ανήκει μόνο στις κυβερνήσεις, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα. Οι εταιρείες πρέπει να αναρωτηθούν σε ποιους κινδύνους θέλουν να εκτεθούν.
Οι γερμανικές εταιρείες συνεχίζουν να εστιάζουν στην κινεζική αγορά. Η BASF αποφάσισε πρόσφατα μια επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων, τώρα η Bosch. Οι παραινέσεις του ΝΑΤΟ δεν φαίνεται να βρίσκουν απήχηση.
Αλλά η συζήτηση είναι εντελώς διαφορετική σήμερα. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, δεν ασχολούμασταν καθόλου με αυτά τα ζητήματα. Τώρα υπάρχει μια ευρύτερη κατανόηση στο ΝΑΤΟ ότι οι λόγοι ασφαλείας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις οικονομικές αποφάσεις.
Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ μόλις συγκρότησαν μια ειδική ομάδα εργασίας για την ασφάλεια κρίσιμων υποδομών. Πού βλέπετε τους μεγαλύτερους κινδύνους;
Μέρος του καθήκοντος θα είναι η ακριβής κατανόηση της κατάστασης απειλής. Οι ενεργειακές υποδομές στο βυθό της θάλασσας είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, είτε πρόκειται για γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είτε για αγωγούς. Αυτό φάνηκε κυρίως από το σαμποτάζ στη Βαλτική Θάλασσα.
Εννοείτε την ανατίναξη των αγωγών Nord Stream - ήταν ρωσική επίθεση;
Δεν πρόκειται να κάνω εικασίες σχετικά με αυτό. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι επρόκειτο για σαμποτάζ. Και αυτό δείχνει ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να μετριάσουμε τους κινδύνους. Ποτέ δεν θα φτάσουμε στο σημείο να είμαστε άτρωτοι. Μπορούμε όμως και πρέπει να βελτιώσουμε τη διαχείριση των κινδύνων και να προετοιμαστούμε για περιστατικά.
Τι συγκεκριμένα κάνει το ΝΑΤΟ;
Ενισχύσαμε τη ναυτική παρουσία στη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα. Έχουμε βελτιώσει την επιτήρηση και την ανταλλαγή πληροφοριών. Αυτό που κάνει την υποβρύχια υποδομή να ξεχωρίζει είναι ότι είναι διεθνής. Οι αγωγοί, οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τα καλώδια δεδομένων που διέρχονται από τη μία χώρα στην άλλη και διασχίζουν διεθνή ύδατα, ανήκουν συνήθως σε εταιρείες. Συνεπώς, υπάρχει ανάγκη συντονισμού μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ και συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Ο καγκελάριος Scholz και ο Νορβηγός πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στέρε πρότειναν να το αναλάβει το ΝΑΤΟ. Είμαστε ευτυχείς να υιοθετήσουμε αυτή την πρόταση.
Τα κράτη του ΝΑΤΟ υποτίθεται ότι επενδύουν το 2% της οικονομικής τους ισχύος στην άμυνά τους. Η Γερμανία θα συνεχίσει να μην επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο. Μήπως η ανατροπή που διακηρύσσει ο Σολτς έχει κολλήσει στα μισά του δρόμου;
Χαιρετίζω τον ηγετικό ρόλο που ανέλαβαν η γερμανική κυβέρνηση και ο καγκελάριος Σολτς με τη δημιουργία ειδικού ταμείου ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Bundeswehr. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, πιστέψαμε σε έναν ειρηνικό κόσμο και ότι ήταν δυνατό να οικοδομήσουμε μια εποικοδομητική σχέση με τη Ρωσία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποδεικνύει ότι η Ρωσία έχει εγκαταλείψει τον δρόμο της συνεργασίας. Η αλλαγή πορείας θα πάρει κάποιο χρόνο. Όμως η καμπή είναι καλή για τη Γερμανία, για το ΝΑΤΟ και για την Ευρώπη. Επειδή ζούμε πλέον σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο.
Είναι το 2% της οικονομικής δύναμης σε αυτόν τον κόσμο ακόμα αρκετό;
Συμφωνήσαμε για 2% πριν από εννέα χρόνια - αλλά όλο και περισσότεροι σύμμαχοι το θεωρούν ως ελάχιστο όριο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε: Ο πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας δεν ξεκίνησε τον περασμένο Φεβρουάριο. Ξεκίνησε το 2014 και ο Πούτιν δεν έχει εγκαταλείψει τους στόχους του από τότε.
Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει την ελευθερία να απωθείται από αυταρχικά κράτη. Γυρίζει τώρα η παλίρροια; Ο δημοκρατικός κόσμος έχει αρχίσει να αντιστέκεται.
Οι δημοκρατικές μας κοινωνίες έχουν αποδειχθεί ανθεκτικές. Ταυτόχρονα, είδαμε την αποτυχία της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα αυταρχικά κράτη κάνουν τεράστια λάθη επειδή υπάρχει λιγότερη συζήτηση, λιγότερη κριτική, λιγότεροι μηχανισμοί διόρθωσης της πορείας. Ο Πούτιν έχει κάνει τουλάχιστον τρία κεφαλαιώδη λάθη. Υποτίμησε την Ουκρανία - το θάρρος των Ουκρανών, τις ένοπλες δυνάμεις τους και την πολιτική τους ηγεσία. Έχει υποτιμήσει το ΝΑΤΟ - την ενότητά μας, την προθυμία μας να συμπαρασταθούμε στην Ουκρανία. Και υπερεκτίμησε τη δύναμη των δικών του ενόπλων δυνάμεων - βλέπουμε τα λάθη τους, την έλλειψη ηθικού, τα προβλήματα ηγεσίας, τον κακό εξοπλισμό.
Ο Πούτιν έχει ουσιαστικά ήδη χάσει;
Δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος με εκείνον. Δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τη Ρωσία. Η Ρωσία διαθέτει τεράστιους πόρους, έχει κινητοποιήσει 200.000 περισσότερους στρατιώτες. Αυτό που τους λείπει σε ηθικό και εκπαίδευση, οι Ρώσοι προσπαθούν να το αντισταθμίσουν με την απόλυτη μάζα. Και έχουν αποδείξει ότι είναι διατεθειμένοι να δεχτούν μεγάλες απώλειες για τους στόχους τους. Ταυτόχρονα, προσπαθούν να προμηθευτούν υλικό και πυρομαχικά από άλλες χώρες, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη από το Ιράν.
Έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα οι σχέσεις μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας;
Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο όπως πριν. Ακόμα και αν τα όπλα στην Ουκρανία σιωπήσουν, δεν πρέπει να περιμένουμε να εξομαλυνθεί η σχέση μας με τη Ρωσία. Ο Πούτιν θέλει μια διαφορετική Ευρώπη. Θέλει μια Ευρώπη στην οποία θα μπορεί να ελέγχει τους γείτονες. Βλέπει τη δημοκρατία και την ελευθερία ως απειλή για το καθεστώς του.
Θα κριθεί στην Ουκρανία η συστημική σύγκρουση μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού;
Ναι. Όλοι θα νιώσουμε τις συνέπειες του πολέμου. Αν κερδίσει ο πρόεδρος Πούτιν, το μήνυμα προς τους άλλους αυτοκράτορες θα είναι: Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της κυριαρχίας μιας ανεξάρτητης, δημοκρατικής χώρας πληρώνει. Επομένως, δεν πρέπει να τον αφήσουμε να κερδίσει και πρέπει να στηρίξουμε την Ουκρανία. Πρέπει να είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Στο πλευρό της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Είναι η ελευθερία πιο σημαντική από την ειρήνη;
Η ελευθερία και η ειρήνη είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Πραγματική ειρήνη υπάρχει μόνο εκεί όπου υπάρχει ελευθερία.