Αλλαγές στις επιδοτήσεις των τιμολογίων του ρεύματος, με προτάσεις να πάψουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις που ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό η Ελλάδα και να ενισχύονται σχεδόν αποκλειστικά οι οικονομικά ευάλωτοι, θα συζητήσουν μεταξύ άλλων, οι υπουργοί οικονομικών κατά την συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες.
Του Τάσου Δασόπουλου,
Ένα από τα θέματα της ημερήσιας διάταξης της συνόδου των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης είναι η επανεξέταση της δημοσιονομικής κατάστασης των κρατών μελών και ειδικότερα των πακέτων στήριξης κάθε χώρας, για την άμβλυνση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης.
Ειδικά για τις επιδοτήσεις του ρεύματος, η Κομισιόν στο πρόγραμμα εργασίας για το 2023, προτείνει για το θέμα μια επιδότηση δύο σταδίων. Στο πρώτο, θα εντάσσονται μόνο οι οικονομικά ευάλωτοι με χαμηλές καταναλώσεις, για τους οποίους θα επιδοτείται το σύνολο της αύξησης των τιμολογίων του ηλεκτρικού. Στο δεύτερο επίπεδο, αυτό που αφορά τα μεσαία και τα υψηλά εισοδήματα με μεσαίε και υψηλές καταναλώσεις για τους οποίους θα προβλέπεται κλιμακωτή επιδότηση, αλλά μόνο αν αποδεικνύουν ότι μειώνουν την κατανάλωση. Με άλλα λόγια, όσο μεγαλύτερη εξοικονόμηση προκύπτει από την κατανάλωση των νοικοκυριών τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επιδότηση των τιμολογίων.
Δύσκολη αλλαγή για Ελλάδα
Σήμερα, η Ελλάδα έχει ένα σύστημα κλιμακωτής επιδότησης, ανάλογα με την κατανάλωση των νοικοκυριών, η οποία μειώνεται σημαντικά για καταναλώσεις πάνω από τις 500 μεγαβατώρες.
Μετά από αυτήν κατανάλωση μειώνεται μεν, αλλά δεν είναι μηδενική. Μάλιστα μπορεί να φτάσει στο μέγιστο επίπεδο, αν το νοικοκυριό κάνει εξοικονόμηση ενέργειας 15%. Το πιο γενναιόδωρο σύστημα της Ελλάδας, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΟΙΚ κρίνεται επιβεβλημένο, αφού εκτός από την υστέρηση των εισοδημάτων που έχει η Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ η χώρα έχει υψηλότερες τιμές χονδρικής στο ρεύμα από πολλές άλλες στην Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει, γιατί η παραγωγή ρεύματος έχει ως βασικό καύσιμο το φυσικό αέριο και άρα, η τελική τιμή επηρεάζεται άμεσα από τις τιμές του αερίου.
Αν περάσει η πρόταση της Κομισιόν, η οποία σημειωτέον υποστηρίζεται και από κάποιες από τις Βόρειες χώρες, θα σημάνει μια σημαντική επιβάρυνση για τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία ξαφνικά, θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα τιμολόγια για ηλεκτρικό ρεύμα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το σύστημα που προτείνεται θα είναι δύσκολο αν περάσει ως έχει, καθώς η κάθε χώρα έχει τα δικά της δεδομένα σε ότι αφορά τις επιδοτήσεις ηλεκτρικούς ρεύματος. Ωστόσο, το μήνυμα που εκπέμπει είναι μικρότερες επιδοτήσεις που μπορούν να επιτευχθούν και με άλλους τρόπους.
Η Ολλανδία, μια από τις χώρες που υποστηρίζουν την επιδότηση των δύο σταδίων μπορεί και να το εφαρμόσει. Στην χώρα, ισχύει ένα ανώτατο όριο τιμών (πλαφόν) στην ενέργεια για τα νοικοκυριά και για άλλους μικρούς καταναλωτές (επιχειρήσεις). Αυτό σημαίνει ότι δεν πληρώνουν περισσότερο από μια ανώτατη τιμή για φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια και τηλεθέρμανση μέχρι ένα ορισμένο επίπεδο χρήσης. Εξαιτίας αυτού του ανώτατου ορίου τιμών, τα περισσότερα νοικοκυριά λαμβάνουν έκπτωση στον λογαριασμό ενέργειας.
Δημοσιονομική πειθαρχία εν μέσω κρίσης
Από την άλλη, η πρόταση της Κομισιόν, έχει την βάση της στο γεγονός ότι μετά την δύσκολη διετία του κορονοϊού, η οποία αύξησε το χρέος της ΕΕ πάνω από το 100% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ, αλλά και το δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από το 3% θα πρέπει να μπεί ένας φραγμός στις δαπάνες στήριξης.Τούτο διότι, θα πρέπει να υπάρξει μια ομαλή μετάβαση στο 2024, όταν θα επανέλθουν οι δημοσιονομικοί κανόνες.
Επίσης, το "φρένο" στις δαπάνες στήριξης ειδικά για τα υπερχρεωμένα κράτη όπως η Ελλάδα, θα δώσει ένα επιπλέον επιχείρημα ώστε να μπορεί να υπάρξει συμφωνία και στις απαραίτητες αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στους δημοσιονομικούς κανόνες, οι οποίες θα πρέπει να συμφωνηθούν μέχρι και τον Μάρτιο.